Vì sao thị trường nước khoáng còn trầm lắng? | VIHAWA – Nước Vĩnh Hảo

Vì sao thị trường nước khoáng còn trầm lắng?18 Tháng Tám, 2017 Nước và Sức khỏe

Thị trường nước khoáng chưa được đầu tư mạnh do quy mô thị trường còn quá nhỏ.

Thương vụ FIT Beverage tóm gọn nước khoáng khánh hòa ( Vikoda ) hay Masan mua lại nước khoáng Vĩnh Hảo được nhắc đến như tham vọng lan rộng ra tầm tác động ảnh hưởng của những công ty nước khoáng trong nước. Mặc dù vậy, cho đến nay, thị trường nước khoáng lại khá ngưng trệ so với sự sôi động của thị trường nước giải khát .

Có đến hơn 258 mỏ khoáng ở Việt Nam, nhưng chỉ có số ít thương hiệu nước khoáng khai thác thành công. Thị trường nước khoáng đóng chai lọt thỏm giữa ngành nước giải khát đóng chai. Mặc dù chiếm lĩnh thị trường về độ phủ lẫn thương hiệu trước đây, nhưng trong giai đoạn cạnh tranh bùng nổ, Nhà nước bắt đầu thoái vốn khỏi các công ty nước khoáng tạo điều kiện cho các công ty tư nhân tham gia mua bán và sáp nhập (M&A), thay đổi sản phẩm, cách làm thị trường.

Masan muốn trở thành công ty nước khoáng nội địa lớn nhất Việt Nam

Công ty tích cực nhất trong thị trường này phải kể đến Masan. Năm 2013, Masan mua lại Nước khoáng Vĩnh Hảo. Cuối năm năm ngoái, Masan mua lại Công ty Cổ phần Nước khoáng Quảng Ninh. Mục tiêu của Masan khi đó là trở thành công ty nước khoáng trong nước lớn nhất Việt Nam với hai cơ sở ở miền Trung và miền Bắc .Trong khi đó, một người chơi khác cũng đặt niềm tin vào tên thương hiệu nước khoáng nổi tiếng cũng ở miền Trung là Công ty Nước khoáng Khánh Hòa ( Vikoda ) với nhãn hàng Đảnh Thạnh. FIT là một công ty niêm yết trên sàn sàn chứng khoán, hoạt động giải trí theo quy mô công ty sở hữu tài sản ( góp vốn đầu tư nhiều ngành khác nhau ) đã mua lại phần đông CP ( FIT được phép mua lại trên 65 % mà không cần công bố ) của Vikoda khi doanh nghiệp này cổ phần hóa. Không chỉ 2 doanh nghiệp chuyên đi mua lại gia tài tóm gọn những công ty nước khoáng trong nước. Các công ty khác cũng chiếm hữu những tên thương hiệu nước khoáng địa phương. Chẳng hạn, Vital của Tập đoàn Tập Đoàn Bitexco, Nước khoáng Thạch Bích của Đường Tỉnh Quảng Ngãi ( cũng sở hữu Vinasoy ) .

Masan Beverage ra đời

Tương tự việc FIT đổi tên Vikoda thành FIT Beverage, Masan tách mảng kinh doanh thương mại đồ uống thành công ty riêng là Masan Beverage với những loại sản phẩm khác là bia và cafe. Masan lẫn FIT đều đặt kỳ vọng vào việc tăng trưởng những dòng mẫu sản phẩm nước giải khát từ nền tảng là mỏ khoáng .Nếu những công ty trong nước tập trung chuyên sâu M&A những công ty chiếm hữu nguồn khoáng, thì ngược lại, công ty quốc tế lại tập trung chuyên sâu vào nhóm những công ty ngành hàng nước giải khát nói chung bằng phương pháp M&A. Hệ quả sau cuối là một số ít công ty địa phương thua lỗ và nay đã trọn vẹn về tay công ty quốc tế, như trường hợp của Tribeco với UniPresident hay Interfoods với Kirin ( Nhật ). Xét về mặt loại sản phẩm, thị trường nước khoáng mê hoặc không chỉ vì nguồn khoáng hạn chế, mà còn vì tính có lợi cho sức khỏe thể chất của người dùng .Nước khoáng vạn vật thiên nhiên là phương pháp marketing mẫu sản phẩm tương thích với xu thế yêu thích những mẫu sản phẩm có lợi cho sức khỏe thể chất. Qua đó, những nhà đầu tư sẽ lan rộng ra thị trường nước khoáng, lấn sân sang thị trường nước giải khát với quy mô lớn hơn. Điểm thứ 2 mê hoặc ở ngành hàng nước khoáng đóng chai còn là tỉ suất sinh lợi mê hoặc ở những công ty này. Chẳng hạn, tỉ suất doanh thu trên vốn chủ sở hữu ( ROE ) ở Vĩnh Hảo và Đảnh Thạnh nhiều năm liên tục lớn hơn mức 20 % .

Thị trường nước khoáng chưa sôi động

M&A sôi nổi ở các công ty nước khoáng được kỳ vọng sẽ tạo lập vị thế đáng kể giữa công ty nội địa và tập đoàn đa quốc gia. Tuy nhiên, trái với sự nhộn nhịp M&A trong 3 năm gần đây, thị trường nước khoáng đóng chai vẫn chưa sôi động. Chẳng hạn, sau khi trở thành công ty con của Masan vào năm 2013, không còn đột biến từ doanh thu tài chính, lợi nhuận của Vĩnh Hảo đi từ giảm đến âm do chi phí bán hàng tăng mạnh.

Chỉ có Vikoda, lệch giá năm năm nay tăng đến 70 % so với năm trước đó, trong khi đó sản lượng tăng hơn 30 %. Tình hình kinh doanh thương mại khả quan là vì bên cạnh những tên thương hiệu nước khoáng truyền thống cuội nguồn như Vikoda, Đảnh Thạnh, Vikoda ra đời nhiều mẫu sản phẩm mới như nước khoáng hoạt động iSport, nước tăng lực khoáng iMen …Thị trường nước giải khát

Nước khoáng truyền thống thưa thớt dần

Thực tế, quan sát ở những ẩm thực ăn uống cho thấy mẫu sản phẩm đa phần là những loại nước giải khát ở phân khúc trà, cafe uống liền, nước khoáng bổ trợ vi chất, nước ngọt có gas, nước thể thao ( nước tăng lực ) … nhưng mẫu sản phẩm nước khoáng truyền thống cuội nguồn thì thưa thớt dần. Một nguyên do là do sự cạnh tranh đối đầu quyết liệt, không riêng gì giữa những công ty nước khoáng chiếm hữu mỏ khoáng truyền thống lịch sử với nhau .Khách hàng thậm chí ít người còn phân biệt nước khoáng có chứa khoáng chất ( nằm trong hạng mục nước Giao hàng sức khỏe thể chất ) và nước đóng chai tinh lọc. Đây cũng không phải là trận chiến giữa Thạch Bích, Vĩnh Hảo hay Đảnh Thạnh, mà còn có sự tham gia của Aquafina ( Suntory PepsiCo ), Lavie ( Nestlé ), Dasani ( Coca-Cola ) và rất nhiều mẫu sản phẩm nhập khẩu khác gần đây theo trào lưu tiêu dùng Nước Hàn và Nhật. Cùng quá trình Masan rót vốn vào Vĩnh Hảo, năm 2012, Lavie cũng góp vốn đầu tư thêm nhà máy sản xuất 12 triệu USD, gấp đôi mức hiện hữu ở thời gian đó .

Công ty nước khoáng nội địa khó cạnh tranh với các công ty đa quốc gia

Vì quy mô nhỏ và nằm rải rác, không góp vốn đầu tư chuyên nghiệp, việc những công ty nước khoáng trong nước bị những tập đoàn lớn đa vương quốc nhanh gọn lấy lại thị trường là tất yếu. Bản thân những công ty nước khoáng này cũng có mẫu sản phẩm nước đóng chai ( không phải là nước khoáng ) nhưng lại khó cạnh tranh đối đầu với sức mạnh kinh tế tài chính của những công ty đa vương quốc. Theo báo cáo giải trình của Thương Hội Bia Rượu Nước giải khát, đến thời gian này, thị trường ngành nước giải khát hiện do Coca-Cola sở hữu trên 41 % thị trường, PepsiCo khoảng chừng 22,7 %, trong khi Tân Hiệp Phát là 25,5 %, số còn lại khoảng chừng 10,5 % thuộc về những cơ sở nhỏ lẻ khác .

Bản thân các công ty nước khoáng sau khi về với chủ mới đều ra mắt các dòng sản phẩm mới là nước khoáng có thêm phụ gia. Ví dụ như nước tăng lực, nước khoáng có hương chanh, xá xị… Mặc dù tỉ suất lợi nhuận của các sản phẩm này cao hơn nhưng cũng sẽ đối mặt với PepsiCo, Coca-Cola, URC và Tân Hiệp Phát. Nếu không có chiến lược đầu tư bài bản và sức mạnh tài chính, các thương hiệu nước khoáng truyền thống dễ bị chìm trong thị trường nước giải khát có sự cạnh tranh quá quyết liệt.

Qui mô thị trường nhỏ

Một nguyên do quan trọng khác mà những doanh nghiệp lớn chưa mạnh dạn góp vốn đầu tư mảng nước khoáng hậu tóm gọn là vì quy mô thị trường quá nhỏ. Lấy ví dụ như ở Masan. Với tiềm năng thị trường nước khoáng trong nước đạt khoảng chừng 40.000 tỉ đồng, Masan bắt đầu đặt tiềm năng cho Vĩnh Hảo đạt tối thiểu 3.000 tỉ đồng trong vài năm tới ( khi đó mới chỉ đạt 500 tỉ đồng ) .Thực tế báo cáo giải trình của ngành đồ uống Masan trong 9 tháng đầu năm năm nay cho thấy quy mô lệch giá chưa tới 1.000 tỉ đồng ( đã gồm có cả mảng bia ). Còn theo số liệu của Euromonitor ( năm nay ), thị trường mảng nước uống đóng chai nhỏ hơn nhiều so với những mảng khác như nước tăng lực, nước có gas, nước trái cây và trà uống liền ở kênh bán hàng siêu thị nhà hàng, tạp hóa …

Thanh Phong ( Báo Mới )

Alternate Text Gọi ngay