Thị trường chứng khoán là gì? Phận loại, đặc điểm & chức năng
Những Nội Dung Chính Bài Viết
Thị trường chứng khoán là gì ?
Tìm hiểu thị trường chứng khoán
Thị trường chứng khoán là nơi tập hợp những người mua, bán và giao dịch các loại chứng khoán (cổ phiếu, trái phiếu,…) Không giống như hàng hóa thông thường được rao bán tại một địa điểm nhất định, chứng khoán được giao dịch chủ yếu tại sở giao dịch chứng khoán hoặc thông qua các công ty môi giới chứng khoán.
Hai sàn giao dịch chứng khoán lớn nhất Việt Nam hiện nay là HOSE (Sở Giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh) và HNX (Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội).
Thị trường chứng khoán sinh ra khi nào ?
Thị trường chứng khoán đầu tiên trên thế giới ra đời từ cuối thế kỷ 13 tại thành phố Antwerp của Bỉ. Những người môi giới tập trung tại đây để giao dịch các món nợ của công ty, chính phủ và cả nợ cá nhân. Qua thời gian, các món nợ này được chuyển sang hình thức cổ phiếu, trái phiếu hay các chứng chỉ quỹ.
Phân loại thị trường chứng khoán
1. Thị trường chứng khoán sơ cấp
Thị trường chứng khoán sơ cấp là nơi chứng khoán được phát hành lần đầu tiên (IPO). Mục đích của thị trường sơ cấp là cung cấp vốn cho các nhà phát hành. Phần lớn những người mua trên thị trường sơ cấp là các tổ chức lớn hay quỹ đầu tư.
Ví dụ: cuối năm 2019, Yeah1 (YEG) phát hành hơn 30 triệu cổ phiếu với mức giá chào sàn là 300.000đ/cổ phiếu. Như vậy, việc phát hành 30 triệu cổ phiếu YEG lần đầu tiên được thực hiện trên thị trường sơ cấp.
2. Thị trường chứng khoán thứ cấp
Thị trường chứng khoán thứ cấp là thị trường giao dịch, trao đổi các loại chứng khoán đã được phát hành trên thị trường sơ cấp. Thị trường thứ cấp tạo thanh khoản cho chứng khoán, với mục đích kiếm lợi nhuận, di chuyển dòng vốn hoặc các loại tài sản xã hội. Vì thế không có chứng khoán mới được sinh ra mà chỉ là chuyển đổi quyền sở hữu chứng khoán.
Ví dụ: 30 triệu cổ phiếu YEG sau khi phát hành được giao dịch bởi các nhà đầu tư với các mức giá khác nhau. Như vậy, việc mua đi bán lại này diễn ra trên thị trường thứ cấp.
Có thể coi thị trường sơ cấp là “ chợ đầu mối ” cung ứng mẫu sản phẩm ( chứng khoán ) với mức giá gốc. Còn thị trường thứ cấp là những chợ nhỏ lẻ, ẩm thực ăn uống, shop nơi chứng khoán được trao đổi mua và bán với giá thành biến hóa không ngừng .
Các chủ thể tham gia thị trường chứng khoán
Thị trường thì luôn có kẻ mua, người bán, vậy họ là ai ? Ngoài họ ra còn có chủ thể nào tham gia trên thị trường chứng khoán nữa ?
1. Nhà phát hành
- Chính phủ và chính quyền địa phương: là nhà phát hành Trái phiếu Chính phủ và Trái phiếu địa phương. Đây là loại chứng khoán an toàn với mức đảm bảo chi trả gần như tuyệt đối từ Chính phủ. Trừ trường hợp Chính phủ quốc gia đó mất khả năng trả nợ (như Hy Lạp năm 2012), đó lại là một câu chuyện khác.
- Các công ty muốn huy động vốn: công ty phát hành cổ phiếu hoặc trái phiếu nhằm huy động vốn phục vụ sản xuất kinh doanh. Đây là loại chứng khoán có tính rủi ro cao do biến động giá phụ thuộc vào nhiều yếu tố.
2. Nhà góp vốn đầu tư
Không ai khác, những nhà đầu tư chính là người phân phối vốn cho thị trường chứng khoán. Có 2 dạng nhà đầu tư mà bạn cần phân biệt .
- Nhà đầu tư cá nhân: nhóm này thường chiếm số đông trên thị trường. Họ có thể là cậu sinh viên năm ba, là anh nhân viên văn phòng bắt đầu đầu tư, hay bất cứ ai có tiền nhàn rỗi tham gia thị trường chứng khoán. Điểm chung của nhà đầu tư cá nhân là thường không có nhiều lợi thế về thông tin hay tiềm lực tài chính. Tuy nhiên, họ có thể linh hoạt thay đổi danh mục đầu tư với số vốn nhỏ và quyền tự chủ cao trong các quyết định.
- Nhà đầu tư tổ chức: là các định chế đầu tư chứng khoán với khối lượng lớn. Họ là các ngân hàng, công ty tài chính, công ty bảo hiểm, quỹ bảo hiểm xã hội,… tham gia và thường có nhiều thông tin, tiềm lực tài chính lớn mạnh, một chiến lược đầu tư dài hạn. Nhưng một chú cá mập dù to lớn đến đâu cũng không thể linh hoạt như những chú cá con. Trên thực tế, những quyết định của tổ chức luôn tốn thời gian và rắc rối hơn nhiều so với nhà đầu tư cá nhân. Mặt khác, khối lượng đầu tư lớn nên mọi quyết định sai lầm đều phải trả giá bằng những tổn thất đáng kể.
3. Các môi giới trung gian
Các môi giới trung gian bao gồm công ty chứng khoán, quỹ đầu tư chứng khoán và trung gian tài chính. Trong đó, công ty chứng khoán thực hiện vai trò trung gian môi giới mua – bán chứng khoán. Ngoài ra, công ty chứng khoán còn tư vấn và thực hiện một số dịch vụ khác liên quan.
4. Các tổ chức triển khai tương quan
Và như bất kỳ thị trường nào, luôn cần có cơ quan quản trị nhằm mục đích bảo vệ những “ người chơi ” tuân thủ “ luật chơi ” được pháp luật trước .
Tại Nước Ta, cơ quan quản trị thị thị trường chứng khoán cao nhất là Bộ Tài chính. Tiếp đến là Ủy ban Chứng khoán Nhà nước ( SSC ), những Sở Giao dịch chứng khoán ( HOSE và HNX ). Kế đến là Trung tâm lưu ký chứng khoán ( VSD ) đóng vai trò là nơi tàng trữ những thông tin về chứng khoán. Ngoài ra còn có những tổ chức triển khai khác như :
- Hiệp hội các kinh doanh chứng khoán
- Công ty đánh giá hệ số tín nhiệm
- Các tổ chức tài trợ chứng khoán, v.v…
Đặc điểm của thị trường chứng khoán
- Tính thanh khoản: là khả năng chuyển đổi từ chứng khoán sang tiền mặt và ngược lại. Thông thường, cổ phiếu và trái phiếu có thể chuyển đổi thành tiền mặt trong khoảng 1 đến 2 ngày. Thị trường càng phát triển thì tính thanh khoản càng cao.
- Tính rủi ro: chứng khoán là tài sản tài chính chịu tác động lớn bởi các loại rủi ro như rủi ro thị trường, rủi ro thanh khoản, rủi ro chính trị, rủi ro thông tin bất cân xứng,…
- Tính sinh lời: là một kênh đầu tư, thị trường chứng khoán mang tính sinh lời. Mọi nhà đầu tư chứng khoán đều kỳ vọng nhận được nguồn thu nhập lớn hơn trong tương lai. Nguồn thu này đến từ việc chia cổ tức hoặc biến động tăng giá chứng khoán.
Chức năng của thị trường chứng khoán
1. Huy động vốn góp vốn đầu tư
Đây là thị trường huy động vốn hiệu quả cho Nhà nước và các doanh nghiệp mà không thông qua ngân hàng. Bằng cách phát hành cổ phiếu hoặc trái phiếu, đơn vị phát hành có thể thu được nguồn tiền cần thiết, phục vụ cho các hoạt động đầu tư, sản xuất kinh doanh.
Nhờ vào cách quản lý và vận hành này, thị trường chứng khoán tạo nên dòng luân chuyển vốn hiệu suất cao. Từ đó, tương hỗ những hoạt động giải trí góp vốn đầu tư và thôi thúc sự tăng trưởng của nền kinh tế tài chính .
2. Thước đo sức giúp chính phủ nước nhà kiểm soát và điều chỉnh chủ trương kinh tế tài chính
Thị trường chứng khoán là tấm phong vũ biểu phản ánh tình hình nền kinh tế tài chính. Khi tổng quan nền kinh tế tài chính tăng trưởng tốt, nhà đầu tư sáng sủa và kỳ vọng vào tương lai thì thị trường cũng có nhiều khởi sắc. Ngược lại, trong thời kỳ kinh tế tài chính khủng khoảng chừng, những chỉ số thị trường sụt giảm nghiêm trọng .
Ngoài ra, chứng khoán cũng là công cụ hiệu suất cao để Nhà nước triển khai kiểm soát và điều chỉnh những chủ trương vĩ mô tương quan đến kinh tế tài chính – tiền tệ. Trái phiếu và thị trường phái sinh là công cụ quan trọng, được sử dụng phổ cập nhất .3. Đánh giá hoạt động giải trí của doanh nghiệp
Thông qua tình hình thị trường, nhà đầu tư cũng hoàn toàn có thể nhìn nhận được hoạt động giải trí của những doanh nghiệp. Cùng với đó, việc so sánh những doanh nghiệp cùng ngành cũng trở nên thuận tiện hơn .
Ngoài ra, việc niêm yết trên sàn chứng khoán nhu yếu những doanh nghiệp phải công khai minh bạch những thông tin về hoạt động giải trí kinh doanh thương mại. Vì thế, tạo cơ sở nhìn nhận tình hình hoạt động giải trí của doanh nghiệp .4. Tạo tính thanh khoản
Sự sinh ra của thị trường chứng khoán đã giúp tăng tính thanh khoản cho những mẫu sản phẩm thanh toán giao dịch. Việc mua và bán CP, trái phiếu trở nên thuận tiện hơn khi nào hết với số lượng nhà đầu tư lớn. Đây cũng là một trong những điểm mê hoặc nhất của chứng khoán so với những mô hình góp vốn đầu tư khác .
5. Cung cấp môi trường tự nhiên góp vốn đầu tư
Thị trường chứng khoán là thiên nhiên và môi trường góp vốn đầu tư minh bạch nhận được sự bảo trợ từ phía Nhà nước. Do đó, đây là một kênh tiềm năng mà bạn hoàn toàn có thể trọn vẹn yên tâm rót vốn .
6. Tiềm năng sinh lời cao
Nhìn chung, những lựa chọn góp vốn đầu tư trên thị trường chứng khoán rất phong phú. Tùy thuộc vào nguồn vốn, doanh thu kỳ vọng mà bạn hoàn toàn có thể lựa chọn một hình thức tương thích .
Nếu mong ước thu lời nhanh gọn và sẵn sàng chuẩn bị đồng ý rủi ro đáng tiếc lớn, bạn hoàn toàn có thể lựa chọn góp vốn đầu tư lướt sóng CP. Ngược lại, nếu chỉ mong ước tìm một kênh không thay đổi để gửi tiền, bạn hoàn toàn có thể lựa chọn trái phiếu hoặc chứng từ quỹ .Nguyên tắc quản lý và vận hành thị trường chứng khoán
1. Công khai
Bản chất của thị trường chứng khoán là mọi hoạt động giải trí đều phải được công bố rõ ràng, dưới sự giám sát của Sở thanh toán giao dịch chứng khoán. Các doanh nghiệp niêm yết trên sàn đều phải công khai minh bạch báo cáo giải trình kinh tế tài chính cũng như thông tin của công ty .
Nguyên tắc này nhằm đảm bảo các giao dịch trên thị trường đều minh bạch. Giá cổ phiếu được thành lập một cách công khai mà không có bất kỳ sự thao túng nào phía sau.
2. Trung gian
Việc mua và bán chứng khoán đều được thực thi trải qua một trung gian là những công ty môi giới chứng khoán. Theo nguyên tắc này, những nhà đầu tư không hề trực tiếp thỏa thuận hợp tác Ngân sách chi tiêu với nhau để thanh toán giao dịch .
3. Đấu giá
Giá chứng khoán được xây dựng trải qua việc đấu giá công khai minh bạch. Do đó, không ai hoàn toàn có thể can thiệp vào mạng lưới hệ thống này. Người mua và người bán sẽ đặt lệnh với mức giá mong ước. Trong trường hợp 2 mức giá khớp nhau thì CP sẽ được thanh toán giao dịch. Hệ thống sẽ ưu tiên khớp lệnh với người đặt mua giá cao hơn .
Trên đây là san sẻ của DNSE về những yếu tố tương quan đến thị trường chứng khoán. Mong rằng bài viết đã cung ứng cho bạn những thông tin hữu dụng. Để biết thêm về những nội dung kinh tế tài chính – chứng khoán mê hoặc khác, hãy ghé thăm DNSE liên tục nhé !
Source: https://suadieuhoa.edu.vn
Category : Tin tức
