Thờ cúng tổ tiên – Nét đẹp văn hóa của người Việt Nam
Thờ cúng tổ tiên chính là toàn bộ các hình thức lễ nghi, cúng bái nhằm thể hiện tấm lòng thành kính, đạo lý uống nước nhớ nguồn, biết ơn tổ tiên, ông bà, cha mẹ đã sinh thành và gây dựng nên cuộc sống cho con cháu – những người thuộc thế hệ đầu tiên của một dòng họ, với ông bà, cha mẹ đã qua đời.
Nét đẹp thờ cúng tổ tiên của văn hóa truyền thống Việt
Tục thờ cúng tổ tiên của người Việt có nguồn gốc từ nền kinh tế nông nghiệp trong xã hội phụ quyền xưa. Khi Nho giáo du nhập vào Việt Nam, chữ hiếu được đề cao, đã làm cho tục thờ cúng tổ tiên có một nền tảng triết lý sâu sắc. Gia đình, gia tộc, và vấn đề “dương danh hiển gia” được đề cao.
Không nhất thiết phải là mâm cao cỗ đầy, chỉ cần một nén hương (nhang) lên bàn thờ tổ tiên trong ngày lễ, Tết, hay ngày giỗ, con cháu trong gia đình cũng thể hiện được tấm lòng thành kính, hướng về cội nguồn, tưởng nhớ những người thân đã khuất.
Bạn đang đọc: Thờ cúng tổ tiên – Nét đẹp văn hóa của người Việt Nam
Từ lâu, thờ cúng tổ tiên ông bà đã trở thành một phong tục, là chuẩn mực đạo đức và nguyên tắc làm người ; đồng thời là một phần quan trọng trong đời sống tâm linh của người Nước Ta. Dân Việt trọng lễ nghĩa, hiếu thảo với cha mẹ và có hiếu với ông bà tổ tiên, với nguồn gốc của mình .Trên bàn thờ cúng tổ tiên, ở chính giữa đặt bát hương ( tượng trưng cho tinh tú ) và trên bát hương có cây trụ để cắm hương vòng ( tượng trưng cho trục ngoài hành tinh ) ; ở hai góc ngoài khi nào cũng có hai cây đèn ( hoặc nến ) tượng trưng cho Mặt Trời ở bên trái và Mặt Trăng ở bên phải. Khi cần tiếp xúc với tổ tiên ( có lúc thỉnh cầu, có khi sám hối … ) người ta thường đốt nến ( đèn dầu ) và thắp hương. Mọi nguyện cầu theo những vòng khói hương chuyển đến ông bà tổ tiên .Đặc trưng của văn hóa truyền thống nông nghiệp cũng được bộc lộ ở trên bàn thờ cúng tổ tiên của người Việt. Thông thường, ở ngay sau bát hương thường có một cái đỉnh ba chân, nắp đỉnh được vẽ hình con lân với ý nghĩa sức mạnh bề trên trấn áp ý thức con cháu khi đứng trước bàn thờ cúng .Bàn thờ tổ tiên luôn cần được thanh tịnh. Vì thế, đồ tế lễ chỉ hoàn toàn có thể là hương, hoa, trà, quả … Những ngày giỗ, Tết, con cháu muốn dâng cúng cỗ mặn phải đặt ở một chiếc bàn phụ phía trước và thấp hơn bàn thờ cúng chính .
Bàn thờ luôn được đặt ở nơi trang nghiêm, thanh tịnh nhất
Hướng bàn thờ cũng được người Việt rất quan tâm. Thông thường hướng nhà theo đạo Phật thì hướng Nam là nơi của bát nhã, tức trí tuệ, hướng của sự sáng tạo, của sinh lực tràn trề, đầy dương khí.
Nhiều khi cũng đặt bàn thờ cúng hướng Tây vì người ta nghĩ hướng này hợp với sự đối đãi của âm khí và dương khí, nên yên ổn và tăng trưởng, nghĩa là vị thần được an tọa .Đã bao thế kỷ trôi qua, cung cách và ý niệm thờ phụng tổ tiên của người Nước Ta xét theo góc nhìn nào đó đã có nhiều biến hóa nhưng ý nghĩa lớn nhất, vẫn giữ nguyên. Người Nước Ta coi việc thờ phụng tổ tiên là một trong những nguyên tắc đạo đức làm người. Đó là hình thức bộc lộ sự hiếu thuận và lòng biết ơn của con cháu so với những bậc sinh thành .Tết là thời gian quan trọng trong năm do đó bàn thờ cúng ngày Tết cũng trở nên đặc biệt quan trọng. Việc trang hoàng bàn thờ cúng tùy thuộc điều kiện kèm theo thực trạng mỗi nhà nhưng dứt khoát nhà nào cũng phải bày mâm ngũ quả. Thông thường ngũ quả gồm 5 loại quả có 5 màu khác nhau như chuối xanh, bưởi vàng, hồng đỏ, lê trắng, quýt da cam tượng trưng cho mong ước : Phú ( giàu sang ) – quý ( sang chảnh ) – thọ ( sống lâu ) – khang ( khỏe mạnh ) – ninh ( bình yên ) .
Mâm ngũ quả ngày Tết cổ truyền của dân tộc
Từ nhiều đời nay, người Việt Nam nói chung, người Mê Linh nói riêng coi việc thờ cúng tổ tiên là một trong những nguyên tắc đạo đức làm người. Đó là hình thức thể hiện sự hiếu thuận và lòng biết ơn của con cháu đối với các bậc sinh thành. Dù hình thức cúng có khác nhau, song tất cả đều giống nhau ở tấm lòng thành kính, biết ơn ông bà tiên tổ đã sinh thành dưỡng dục.
Ngày Tết, đứng trước bàn thờ cúng ông bà tổ tiên mờ ảo cùng khói trầm, thẳm sâu trong tâm thức con người ai ai cũng hướng về cội nguồn, tâm linh. Người người, nhà nhà kính mời tổ tiên, ông bà, cha mẹ và những người đã khuất, cùng những đấng thần linh về để cung phụng, thờ cúng, tỏ lòng hiếu kính với những đấng sinh thành. Cầu mong một năm mới tràn trề kỳ vọng, niềm hạnh phúc, thành công xuất sắc .
Source: https://suadieuhoa.edu.vn
Category : Nhà Cửa
