Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương: Sức mạnh của tinh thần đại đoàn kết dân tộc
Không phải ngẫu nhiên một tổ chức triển khai có uy tín của Liên hiệp quốc lại thừa nhận Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương là di sản văn hóa truyền thống quốc tế. Không những thế, UNESCO còn khuyến nghị những dân tộc bản địa khác hãy noi gương Nước Ta, biết nhớ tới cội nguồn và biết ơn tổ tiên của mình .
Gần 10 năm sau ngày UNESCO vinh danh Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương là di sản văn hóa truyền thống quốc tế, tất cả chúng ta càng nhận ra sức mạnh của Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương đang được phát huy trong hiện tại và tương lai. Đó chính là sức mạnh cội nguồn, quy tụ được sự đoàn kết những thế hệ dân cư Nước Ta sinh sống ở mọi miền quốc gia, kể cả người việt sinh sống ở nước ngoài ta ở quốc tế tham gia vào sự nghiệp kiến thiết xây dựng và bảo vệ Tổ quốc .
Bất kỳ dân tộc nào trên thế giới đều có nguồn cội của mình nhưng người Việt Nam có sự khác biệt ở chỗ, cùng thờ chung một ông Tổ – Vua Hùng. Có thể nói, hiếm có nơi nào lại có được hình thức thờ Tổ độc đáo như vậy. Nó đã trở thành một hiện tượng xã hội mang bản sắc riêng của Việt Nam; góp phần tạo ra hệ giá trị tinh thần và bản lĩnh văn hóa Việt Nam.
Truyền thống thờ Tổ tiên bắt nguồn từ việc biết ơn so với cha mẹ, ông bà, nên trong mỗi mái ấm gia đình đều có bàn thờ cúng gia tiên, đến thờ Tổ của dòng họ, thờ thành hoàng làng ở từng làng xã và đến Lever cao hơn là thờ chung một ông Tổ – Vua Hùng .
Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương xuất phát từ mạch nguồn dân tộc bản địa, từ sự tôn vinh những nhân vật lịch sử vẻ vang có công dựng nước đã tạo lập ra một vương quốc, dân tộc bản địa. Nên tổng thể những người dân đất Việt đều có ý thức tôn thờ những vua Hùng là vị vua Thủy Tổ, là tổ tiên của dân tộc bản địa Nước Ta. Vì vậy, vượt qua thời hạn, vượt lên những thể chế chính trị, Hùng Vương luôn được cả người dân, lẫn những giai cấp cầm quyền tôn thờ và thiết kế xây dựng những thiết chế văn hóa truyền thống, tín ngưỡng để thờ tự. Qua Ngọc Phả Hùng Vương soạn vào thời triều đại nhà Lê đời Hồng Đức nguyên niên ( 1470 ) được biết, từ đời nhà Đinh, Lê, Lý, Trần và Hậu Lê việc thờ cúng Hùng Vương đã được tổ chức triển khai ở làng Cổ Tích, xã Hy Cương. Nhân dân những vùng của quốc gia đều đến lễ để tưởng niệm những đấng Thánh Tổ thời xưa .
Nghi lễ rước kiệu về Đền Hùng trong dịp Giỗ Tổ Hùng Vương – Lễ hội Đền Hùng là nghi lễ truyền thống lịch sử được những xã vùng ven di tích lịch sử duy trì, bảo tồn hàng ngàn năm nay
Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương có sức sống mãnh liệt, vĩnh cửu với thời hạn còn bởi lẽ người dân tôn thờ Hùng Vương vì ở sự rất linh và đức tin. Đó chính là hai yếu tố cơ bản tạo thành sợi dây cố kết hội đồng. Trải qua hàng nghìn năm lịch sử dân tộc, trong tâm thức của nhân dân ta vua Hùng là vị vua Thủy Tổ dựng nước, là tổ tiên của dân tộc bản địa Nước Ta. Do đó dân tôn vinh Vua Hùng là Thánh Tổ và dựng lên những ngôi đền trên núi Nghĩa Lĩnh để thờ tự từ bao đời nay. Thái độ tôn kính Hùng Vương với tư cách là Thủy Tổ của dân tộc bản địa, theo đạo lý “ uống nước nhớ nguồn ” của những thế hệ dân cư Nước Ta, khiến cho Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ngày càng rất thiêng và sức lan tỏa sâu rộng ra mọi miền quốc gia, kể cả so với người việt sinh sống ở nước ngoài ta đang sinh sống ở quốc tế. Bên cạnh đó, Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương còn bộc lộ ở đức tin trong lòng nhân dân. Với niềm tin về một sức mạnh thiêng liêng, tiềm ẩn ở một sức mạnh siêu nhiên, nên trong dân gian thường ý niệm Đức Thánh Hùng Vương hoàn toàn có thể giúp cho họ vượt qua mọi khó khăn vất vả trong đời sống trước thiên tai, địch họa và mọi cầu mong sẽ được triển khai. Với đức tin vào sự rất thiêng huyền diệu so với Tổ Hùng Vương, nên Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương đã được cả dân tộc bản địa tôn thờ. Có thể nói, trong mạng lưới hệ thống những tín ngưỡng dân gian ở Nước Ta, khó có tín ngưỡng nào có được tầm ảnh hưởng tác động như vậy .Mặt khác, với quan niệm vua Hùng là ông Tổ chung, nên với tấm lòng thành kính và tri ân tổ tiên, đã có sự chung sức chung lòng của nhiều địa phương và các tổ chức, cá nhân trong cả nước đóng góp công sức, tiền của cho việc tu bổ, tôn tạo Đền Hùng. Theo một số tài liệu còn ghi chép lại, vào những năm 1918 đến 1922 có 18 tỉnh, thành phố ở Bắc Kỳ và nhiều tổ chức, cá nhân đóng góp tiền của để trùng tu các đền. Qua đó cho thấy, từ rất sớm nhân dân ta đã có ý thức hướng về cội nguồn, đóng góp công đức để xây dựng và tu bổ, tôn tạo nơi thờ tự tổ tiên của dân tộc. Ngày nay, Đảng và Nhà nước càng quan tâm hơn tới nơi thực hành tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên, nên tại Đền Hùng đã được đầu tư tu bổ, tôn tạo các ngôi đền thờ tự các bậc tiền nhân có công dựng nước ngày càng khang trang bề thế, cảnh quan môi trường sạch đẹp và hấp dẫn, tạo thuận lợi cho đồng bào về thăm viếng tổ tiên.
Về Đền Hùng là về nơi TT của Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương, mỗi người dân Nước Ta được về nơi cội nguồn dân tộc bản địa, về với hồn quốc gia, là một hành vi bộc lộ đạo lý “ uống nước nhớ nguồn ” và bộc lộ lòng biết ơn công lao dựng nước của những vua Hùng .
Đến với Đền Hùng, mỗi người dân Nước Ta còn hiểu thâm thúy hơn về ý nghĩa của hai chữ “ đồng bào ”, được cùng sinh ra trong một bọc của mẹ Âu Cơ. Từ đó mà có sức mạnh của ý chí hội đồng, của ý thức đại đoàn kết dân tộc bản địa. Suy rộng ra, sự kết nối hội đồng xuất phát từ nguồn cội, do đó, là người Nước Ta dù ở đâu, trong Nam, ngoài Bắc, miền ngược hay miền xuôi, người kinh hay người dân tộc thiểu số đều là con một nhà trong đại gia đình dân tộc bản địa Nước Ta. Như vậy, hoàn toàn có thể thấy giá trị của Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương chính là sức mạnh của niềm tin cố kết hội đồng, truyền thống cuội nguồn đoàn kết dân tộc bản địa .
Đông đảo nhân dân dâng hương tưởng niệm Tổ Mẫu Âu Cơ
Trong thời đại ngày nay, đất nước ta đang trên đà hội nhập và phát triển, thời cơ thuận lợi có nhiều, nhưng khó khăn, thách thức không hề nhỏ. Để đưa đất nước đi lên sánh vai với các cường quốc năm châu, chúng ta cần có sự đồng tâm hiệp lực của đồng bào cả nước, kể cả những người con đất Việt đang sinh sống ở nước ngoài. Nếu biết phát huy sức mạnh cội nguồn – sức mạnh của Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương, chúng ta sẽ tập hợp được sự đoàn kết đối với tất cả người dân đất Việt, cùng chung sức, chung lòng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Đó cũng chính là thực hiện được lời dặn dò của Chủ tịch Hồ Chí Minh đối với đồng bào cả nước:
“ Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết !
Thành công, thành công xuất sắc, đại thành công xuất sắc ! ” .
Nguyễn Tiến Khôi – Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử Phú Thọ
Source: https://suadieuhoa.edu.vn
Category : Nhà Cửa
