Tiểu luận: Tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên của người Việt Nam
4.5 / 5 – ( 2 bầu chọn )
Chia sẻ đề tài Tiểu Luận: Tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên của người Việt Nam, đến các bạn sinh viên tham khảo. Và còn rất nhiều đề tài tiểu luận khác được Dịch vụ hỗ trợ viết luận văn cập nhập hàng ngày đến các bạn sinh viên đang làm tiểu luận triết học về đề tài Tiểu Luận: Tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên của người Việt Nam, nếu như các bạn muốn tham khảo nhiều bài viết hơn nữa thì tham khảo tại trang website của Dịch vụ hỗ trợ viết luận văn nhé.
Ngoài ra, các bạn có gặp khó khăn trong việc làm bài tiểu luận môn học, hay tiểu luận tốt nghiệp thì liên hệ với Dịch vụ viết luận văn để được hỗ trợ làm bài. Hoặc các bạn có thể tham khảo dịch vụ viết thuê tiểu luận tại đây nhé.
BÀI THUYẾT TRÌNH (Tiểu Luận: Tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên của người Việt Nam)
Xin kính chào cô và tổng thể những bạn, ngày hôm nay em xin thay mặt đại diện nhóm 2 trình diễn về đề tài mà nhóm em điều tra và nghiên cứu trong thời hạn qua, đề tài Tìm hiểu tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên của người Việt .
Như tất cả chúng ta đã biết, dân tộc bản địa Nước Ta ta có một nền văn hóa truyền thống rất đa dạng và phong phú và phong phú trên mọi mặt đời sống ý thức của người Việt cùng với hội đồng 54 dân tộc bản địa đồng đội vẫn đang ngày ngày gìn giữ những nét văn hóa truyền thống tốt đẹp từ truyền kiếp. Như những dân tộc bản địa khác trên quốc tế, từ thuở thời xưa dân tộc bản địa Nước Ta đã thờ rất nhiều thần linh. Họ thờ toàn bộ những thế lực vô hình dung và hữu hình mà thực ra là những hiện tượng kỳ lạ vạn vật thiên nhiên và xã hội mà họ chưa thể lý giải được vào thời đó. Từ đó hình thành nên tín ngưỡng của dân tộc bản địa Nước Ta. Trong những loại tín ngưỡng thì tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên là một hình thức tín ngưỡng cơ bản và thông dụng của người Việt, bất kể họ ở đồng bằng hay miền núi, nông thôn hay thành thị, người giàu hay người nghèo …
Nguyễn Đình Chiểu có câu :
Thà đui mà giữ đạo nhà
Còn hơn sáng mắt cha ông không thờ .
Vượt lên trên cả góc nhìn tín ngưỡng, tôn giáo, tục thờ cúng tổ tiên thấm đượm đạo lý uống nước nhớ nguồn, một thứ ứng xử hội đồng gia tộc, vương quốc, nó trở thành một chuẩn mực khuôn mẫu của ứng xử của con người Nước Ta .Về ngồn gốc và bản chất của tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên, đầu tiên là về nguồn gốc:
Thứ nhất : Ở Việt Nam tín ngưỡng thờ cúng Tổ tiên có nguồn gốc từ xa xưa, trước hết phải đề cập đến chế độ phụ quyền. Khi bước vào chế độ phụ quyền, vai trò của người đàn ông trở nên quan trọng trong họat động kinh tế và sinh họat của gia đình. Con cái mang họ cha và con trai kế tiếp ý thức về uy quyền trong gia đình của mình. Tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên bắt nguồn từ đấy. (Tiểu Luận: Tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên của người Việt Nam)
Thứ hai : Đó là sự ảnh hưởng từ ba dòng tôn giáo chính ở Việt Nam:
- Nho giáo: Theo như Khổng Tử, sự sống của con người không phải do tạo hóa sinh ra càng không phải do bản thân tự tạo ra mà nhờ cha mẹ, sự sống của cha mẹ lại gắn với ông bà và cứ như vậy thế hệ sau sau đó thế hệtrước, cho nên vì thế mà thế hệ sau phải biết ơn thế hệ trước. Từ ý niệm hiếu trongKhổng giáo, người Việt đảm nhiệm và biểu lộ qua cái bàn thờ cúng tổ tiên. Trải quanhiều thế hệ tiếp nối nhau, người Việt đã bộc lộ việc hiếu đạo thành một tậptục gọi là thờ cúng tổ tiên. Cùng với tư tưởng tôn quân, quyền huynh thế phụ đãcủng cố thêm tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên ở nước ta ngày một thể chế hóa .
- Đạo giáo: Nếu như Khổng giáo đặt nền tảng lý luận về đạo đức, về trật tự kỉ cương xã hội cho tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên của người Việt thì Đạo giáo góp thêm phần củng cố niềm tin vào sự sống sót và năng lượng siêu nhiên của linh hồnnhững người đã chết trải qua 1 số ít nghi lễ thờ cúng như : gọi hồn, bùa chú ,ma chay, tang lễ, mồ mả và đốt vàng mã .
- Phật giáo: Phật giáo có ảnh hưởng rất lớn đến sự giữ gìn và phát triển tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên ở Việt Nam trước hết là quan niệm của Phật giáo về cái chết, kiếp luân hồi và nghiệp báo. Những tư tưởng cơ bản của Phật giáo có ảnh hưởng lớn tới tục thờ cúng tổ tiên nhưng không phải là sự sao chép trọn vẹn .
Người Việt Nam quan niệm rằng cha mẹ tổ tiên luôn lo ngại, chăm sóc cho con cháu ngay cả khi họ đã chết. Người sống chăm sóc đến linh hồn người chết, vong hồn người chết sẽ chăm sóc đến sự sống của người đang sống .
Thứ ba: Bắt nguồn từ điều kiện nhận thức và các yếu tố tâm lí khác: (Tiểu Luận: Tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên của người Việt Nam)
Về nhận thức :
Trong nhận thức dân gian, người Việt quan niệm rằng, con người có 2 phần: phần xác và phần hồn. Hai phần này vừa gắn bó, vừa tách biệt, chúng gắn bó với nhau. Khi con người còn sống, hồn nhập vào xác điều khiển hành vi của con người. Khi con người chết, phần hồn rời khỏi xác, thể xác của họ hoà vào cát bụi, phần hồn vần tồn tại và chuyển sang sống ở một thế giới khác.
Về những yếu tố tâm ý khác :
- Sự sợ hãi: Trong cuộc sống con người thường gặp phải những khó khăn, trở ngại, ốm đau, bệnh tật… Họ thiếu tự tin vào bản thân nên họ cần tới sự giúp đỡ, che chở của các thế lực khác nhau, nhất là từ ông bà tổ tiên từ thế giới bên kia. Từ quan niệm dân gian về linh hồn, người ta cho rằng, nếu không cúng tế linh hồn ông bà tổ tiên đầy đủ thì những linh hồn này trở thành ma đói và sẽ mang lại rủi ro, quấy nhiễu cuộc sống của những người đang sống.
- Sự kính trọng, biết ơn: Yếu tố tâm lý có vai trò quyết định trong việc duy trì tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên của người Việt đó là sự tôn kính, biết ơn đối với các thế hệ trước, là tình yêu và lòng hiếu thảo của con cháu đối với ông bà cha mẹ.
Bản chất của tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên :
Về thực chất, tín ngưỡng thờ cúng Tổ tiên không phải là một tôn giáo .. Bởi mặc dầu nó có những nghi lễ đơn cử nhưng không có những tín điều, giáo lý ngặt nghèo mà mỗi nơi có những biến tấu khác nhau từ Bắc vào Nam. Mục đích sau cuối của việc thờ cúng Tổ tiên là bộc lộ một sự tin kính, yêu quý của người đang sống so với người đã chết và kỳ vọng người chết đi sẽ phù hộ, ban phước lành cho người trong mái ấm gia đình, dòng họ. Nó mang ý nghĩa tìm về cội nguồn. ( Tiểu Luận : Tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên của người Nước Ta )
Bản chất :
- “Thờ cúng những người trong cùng dòng họ, máu mủ đã khuất, theo từng đơn vị gia đình, gia tộc…
- Nó mang tính chất là một hình thái tín ngưỡng, thờ tự, cúng lễ, cầu mong linh hồn ông bà Tổ tiên “phù hộ” cho hiện thực cuộc sống của con cháu.
- Nó cộng thêm khía cạnh uống nước nhớ nguồn. “Công cha như núi Thái sơn, nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra”
Nghi lễ thờ cúng tổ tiên bao gồm cách bày trí ban thờ, nghi thức tang lễ và nghi lễ cúng giỗ.
Không gian thờ cúng tổ tiên khi nào cũng là nơi thật sạch và sang chảnh nhất của ngôi nhà, đồng thời là nơi cao ráo và phần nhiều quay về hướng Nam với hàm ý con cháu tôn vinh bậc hiền tài .
Theo ý niệm của người xưa, bàn thờ cúng là hình tượng của khung trời tinh khiết. Ở hai góc ngoài có hai cây đèn hoặc nến tượng trưng cho mặt trời và mặt trăng. Bát hương ở giữa bộc lộ cho vì tinh tú. Đèn hương đóng vai trò rất quan trọng vì đó là cầu nối duy nhất giữa con người và thần linh. Con người nhờ hương khói để truyền ước vọng của mình lên những đấng thiêng thiêng ở trên trời. Ngoài bàn thờ cúng thường thì còn có bàn thờ vọng, là một loại bàn thờ cúng mà người sống xa quê ít có điều kiện kèm theo về nhà con trưởng lập nên. ( Tiểu Luận : Tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên của người Nước Ta )
Nghi lễ thờ cúng từ xưa đến nay đều được triển khai theo 1 số ít nguyên tắc nhất định : Khi trong mái ấm gia đình có người qua đời. lễ tang đươc tổ chức triển khai rất trịnh trọng theo những nghi lễ như : Mộc dục, lễ Phạm hàm, lễ Khâm liệm và Nhập quan, lễ Thiết linh, lễ Thành phục, lễ Phát dẫn, lễ An táng, lễ Tế ngu. Ngoài ra, còn có lễ Chung thất. Khi người chết đã được 100 ngày là đến tuần tốt khốc, con cháu làm lễ cúng và cỗ bàn mời họ hàng. Sau lễ 100 ngày là lễ Cải táng. Con cháu lấy ngày chết làm ngày giỗ .
Trong tục thờ cúng tổ tiên, người Việt coi trọng việc cúng giỗ vào ngày mất. Vì họ tin rằng đó là ngày con người đi vào cõi vĩnh hằng. Không chỉ ngày giỗ, việc cúng tổ tiên còn được triển khai vào những ngày mùng một, ngày rằm và những dịp lễ tết khác trong năm như : Tết Nguyên Đán, tết Thanh minh, … Những khi trong nhà có việc quan trọng như dựng vợ, gả chồng, sinh con, làm nhà, đi xa, thi tuyển … người Việt cũng dâng hương làm lễ cúng tổ tiên để báo cáo giải trình và để cầu tổ tiên phù hộ hay tạ ơn .Nghi lễ thờ cúng tổ tiên trong đời sống tinh thần người Việt (Tiểu Luận: Tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên của người Việt Nam)
Giỗ tổ Hùng Vương :
Dân gian có câu :
Dù ai đi ngược về xuôi ,
Nhớ ngày giỗ tổ mùng mười tháng ba .
Việc thờ cúng tổ tiên là điều thiêng liêng nhưng không riêng gì diễn ra trong mỗi mái ấm gia đình, dòng họ của mình … Nó còn là sự bộc lộ của một thứ tình cảm thiêng liêng so với vương quốc – dân tộc bản địa. Mỗi dân tộc bản địa đều có một nguồn gốc, cội rễ của mình. Lịch sử đã khắc ghi những thế hệ vua Hùng tiếp nối đuôi nhau nhau dựng lên nước Văn Lang của người Việt cổ với nền văn minh lúa nước và nền văn minh sông Hồng bùng cháy rực rỡ đã tạo nên truyền thống văn hóa truyền thống dân tộc bản địa đa dạng và phong phú và độc lạ, đặt nền móng cho sự tăng trưởng can đảm và mạnh mẽ và vĩnh viễn của dân tộc bản địa Nước Ta. Vùng đất xưa, nơi những vua Hùng lập nghiệp và nằm xuống trở thành Đất Tổ. Người Nước Ta tất cả chúng ta ngày hôm nay hành hương tìm về Đất Tổ chính là tìm về cội nguồn dân tộc bản địa, là bộc lộ đạo lý uống nước nhớ nguồn .Tác động:
Qua thời hạn, tục thờ cúng tổ tiên đã gắn bó mật thiết so với mọi người, đồng thời có tác động ảnh hưởng can đảm và mạnh mẽ cả về mặt tích cực và xấu đi trong đời sống ý thức của dân cư Việt. ( Tiểu Luận : Tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên của người Nước Ta )
Về tích cực:
Tục thờ cúng tổ tiên dạy cho con người biết triển khai chữ hiếu, kính trọng ông bà, tổ tiên dù họ không còn nữa, đồng thời bộc lộ tính nhân văn của dân tộc bản địa Việt, những người đã khuất không bị quên lãng trong tâm tưởng của những người còn lại, chứng tỏ dân tộc bản địa Việt là một dân tộc bản địa đặc biệt quan trọng mang trong máu một thứ tình cảm không hề tìm thấy ở những dân tộc bản địa châu Âu .
Tưởng nhớ tới Tổ tiên, người Nước Ta luôn bảo nhau phải sống sao cho xứng danh với sự kì vọng của Tổ tiên. Các thế hệ cháu con, sau khi đã công thành danh toại thường trở lại “ vinh quy bái tổ ” trước những vong linh ông bà Tổ tiên. Người Nước Ta luôn chịu khó, phát minh sáng tạo trong việc tạo dựng đời sống. Đức tính chịu khó, phát minh sáng tạo trong lao động cũng được hình thành và khẳng định chắc chắn một phần trải qua ý thức về Tổ tiên, cội nguồn .
Đối với hội đồng, tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên còn là sợi dây link giữa những người sống hiện tại như bạn bè, bà con làng xóm, giúp mọi người gắn bó với nhau hơn, hun đúc tình yêu quê nhà quốc gia .
Cuối cùng đó là ý nghĩa duy trì tình thân trong quan hệ thân tộc. Những dịp nghỉ lễ, ngày tết hoặc ngày kỹ niệm một người thân trong gia đình qua đời, là những dịp để con cháu ở những nơi khác quy tụ lại để gặp gỡ hàn huyên, kết chặt mối thâm tình, đồng thời thăm nom ông bà cha mẹ, nếu như họ còn sống. Đây là một việc làm thiết thực và cao quý nhất trong việc biểu lộ chữ hiếu của một dân tộc bản địa giàu tình cảm như người Việt. ( Tiểu Luận : Tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên của người Nước Ta )Bên cạnh những mặt tích cực, tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên còn bộc lộ nhiều mặt tiêu cực nên bị bài trừ đó là việc: Xem người chết như những vị thần bảo hộ rồi đặt ra những thủ tục rườm rà, đặc mùi mê tín
Tập tục thờ cúng tổ tiên của người Việt là một mô hình tín ngưỡng dân gian đậm tính nhân bản, tuy có mặt tích cực về phương diện đạo đức làm người và là một truyền thống lịch sử văn hóa truyền thống tốt đẹp của người Việt, nhưng ngược lại cũng thể hiện sự mê tín dị đoan, huyễn hoặc, khi tin rằng tổ tiên đã chết có quyền lực tối cao che chở phù hộ cho con cháu. Tập tục này cũng gây nhiều khó khăn vất vả và hao phí tiền của, công sức của con người của con cháu với những nghi thức cúng bái cầu kỳ, rườm rà với đủ thứ hình thức lễ lạc .
Việc cúng giỗ, nhiều lúc cũng phát sinh thêm những vấn đề ngoài ý muốn như : quá chén trong khi siêu thị nhà hàng sinh ra ra cải vã làm mất trung khí, dẫn đến những hành vi mất tự chủ .
Bên cạnh đó, tập tục này cũng gây nhiều trở ngại, tác động ảnh hưởng đến đời sống hoạt động và sinh hoạt của dân cư Việt, vì ép buộc con cháu phải duy trì và tuân thủ nhiều hủ tục không còn thích hợp trong thời đại công nghệ tiên tiến khoa học tân tiến. Chưa kể việc đốt vàng mã quá nhiều gây mất vệ sinh, ô nhiễm thiên nhiên và môi trường nghiêm trọng. ( Tiểu Luận : Tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên của người Nước Ta )Cuộc sống là một sự vận động không ngừng, luôn luôn biến đổi và con người phải thích nghi với sự biến đổi đó. Ngày nay, việc thờ cúng tổ tiên ngày càng được coi trọng, đáp ứng nhu cầu tâm linh của đại bộ phận người Việt Nam. Biểu hiện của sự thay đổi này là những thay đổi trong cách thức bài trí bát hương, không gian thờ trong gia đình, bên cạnh đó là sự cá nhân hóa trong việc thờ cúng nghĩa là hình thức cúng giỗ mang tính cộng đồng chung các thành viên trong gia đình được chuyển thành hình thức cúng giỗ cá thể, ngay cả nguyên liệu dùng làm đồ thờ tới mộ phần của ông bà, tổ tiên cũng có nhiều thay đổi.
Lịch sử đã khắc ghi những thế hệ vua Hùng tiếp nối đuôi nhau nhau dựng lên nước Văn Lang của người Việt cổ. Nước Văn Lang với nền văn minh lúa nước và nền văn minh sông Hồng rực rỡ tỏa nắng đã tạo nên truyền thống văn hóa truyền thống dân tộc bản địa nhiều mẫu mã và độc lạ, đặt nền móng cho sự tăng trưởng can đảm và mạnh mẽ và lâu bền hơn của dân tộc bản địa Nước Ta. Vùng đất xưa, nơi những vua Hùng lập nghiệp và nằm xuống trở thành Đất Tổ. Người Nước Ta tất cả chúng ta thời điểm ngày hôm nay hành hương tìm về Đất Tổ chính là tìm về cội nguồn dân tộc bản địa, là biểu lộ đạo lý uống nước nhớ nguồn
Ngay từ buổi đầu dựng nước gian truân, cùng với việc phát minh sáng tạo nên những giá trị văn hóa truyền thống rực rỡ, người dân Việt cũng hình thành được những nét đẹp truyền thống lịch sử. Một trong những nét đẹp đó chính là lối sống hội đồng, là niềm tin đoàn kết. Cộng đồng những dân tộc bản địa Nước Ta, người Nước Ta nói chung đều có quan hệ ruột thịt với nhau, có tình cảm thân thương như người một nhà. Với ý nghĩa như vậy thì mọi người Nước Ta dù thuộc tộc người nào, dù ở trong nước hay ngoài nước đều có chung một cội nguồn và một ngày Giỗ Tổ. Tìm về đất Tổ, hướng về ngày Giỗ Tổ Hùng Vương là hướng về niềm tin đại đoàn kết toàn dân tộc bản địa – yếu tố tạo nên sức mạnh nội sinh của dân tộc bản địa trong suốt cuộc trường chinh dựng nước và giữ nước trong ngày hôm qua, thời điểm ngày hôm nay và mãi mãi về sau .KẾT LUẬN (Tiểu Luận: Tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên của người Việt Nam)
Trải qua bao thăng trầm trong lịch sử dân tộc, nền văn hóa truyền thống Việt đã tận mắt chứng kiến bao sự thay đổi can đảm và mạnh mẽ trong quy trình giao lưu và đảm nhiệm những nền văn hóa truyền thống, tôn giáo, tín ngưỡng từ bên ngoài. Nhưng trong quy trình “ nội sinh hóa những yếu tố ngoại sinh ” ấy, dân cư Nước Ta vẫn gìn giữ được những nét văn hóa truyền thống độc lạ, riêng có, nổi bật chính là tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên của dân tộc bản địa .
Có thể nói, thờ cúng tổ tiên là một phong tục truyền thống lịch sử của dân tộc bản địa, dù đó không phải là điều bắt buộc tuy nhiên đó lại là thứ “ luật bất thành vǎn ” của người Việt sống sót qua bao thế hệ. Thể hiện đạo lý uống nước nhớ nguồn của dân cư Việt .
Với nội dung bình dị, giàu tính thực tiễn, không cực đoan như nhiều tôn giáo khác nên tục thờ cúng tổ tiên đã trở thành một phong tục, là chuẩn mực đạo đức và nguyên tắc làm người, mang ý nghĩa lớn về mặt tổ chức triển khai hội đồng trong xã hội truyền thống lịch sử, củng cố khối đoàn kết hội đồng. Thờ cúng tổ tiên, ông bà đã trở thành tín ngưỡng gốc xuyên suốt quy trình lịch sử dân tộc Nước Ta, nó là sợi dây link để góp thêm phần cột chặt tính thống nhất toàn dân tộc bản địa và cũng là cội nguồn của những phong tục, tín ngưỡng khác .
Từ tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên chính là sự kết tinh và tăng trưởng những giá trị đạo đức, văn hóa truyền thống truyền thống cuội nguồn rực rỡ của dân tộc bản địa Nước Ta. Những giá trị ấy góp thêm phần bồi đắp lòng yêu nước thương nòi, đạo lý uống nước nhớ nguồn, có trước có sau ; kiến thiết xây dựng đời sống niềm tin đa dạng và phong phú trong thời đại mới. Không gì khác, chính từ những giá trị đó đã làm nên sức sống vĩnh cửu của dân tộc bản địa Nước Ta trước bao biến cố của lịch sử vẻ vang mấy ngàn năm dựng nước và giữ nước .Đây là điểm khác biệt với một số dân tộc khác ở Đông Á. Ở Hàn Quốc người ta chỉ lập bàn thờ và dán bài khi có việc cúng giỗ, ở Nhật Bản, vị trí trang trọng nhất trong nhà dành thờ Thần đạo (Shinto) còn ban thờ tổ tiên lại lập ở gian phụ. (Tiểu Luận: Tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên của người Việt Nam)
Dịch Vụ Viết Luận Văn 24/7 Chuyên cung cấp dịch vụ làm luận văn thạc sĩ, báo cáo tốt nghiệp, khóa luận tốt nghiệp, chuyên đề tốt nghiệp và Làm Tiểu Luận Môn luôn luôn uy tín hàng đầu. Dịch Vụ Viết Luận Văn 24/7 luôn đặt lợi ích của các bạn học viên là ưu tiên hàng đầu. Rất mong được hỗ trợ các bạn học viên khi làm bài tốt nghiệp. Hãy liên hệ ngay Dịch Vụ Viết Luận Văn qua Website: https://suadieuhoa.edu.vn/ – Hoặc Gmail: [email protected]
Source: https://suadieuhoa.edu.vn
Category : Nhà Cửa
