Thị trường chứng khóa phi tập chung(OTC)
1. Đặc điểm của thị trường OTC
1.1. Những đặc điểm cơ bản của thị trường OTC
Thị trường OTC ở mỗi nước có những đặc thù riêng, tương thích với điều kiện kèm theo và đặc trưng mỗi nước. Tuy nhiên, mạng lưới hệ thống thị trường OTC trên quốc tế lúc bấy giờ được kiến thiết xây dựng theo quy mô thị trường NASDAQ của Mỹ. Vì vậy, hoàn toàn có thể khái quát một số ít đặc thù chung ở những nước như sau :
– Về hình thức tổ chức triển khai thị trường : Thị trường OTC được tổ chức triển khai theo hình thức phi tập trung chuyên sâu, không có khu vực thanh toán giao dịch mang tính tập trung chuyên sâu giữa bên mua và bán. Thị trường sẽ diễn ra tại những điểm thanh toán giao dịch của những ngân hàng nhà nước, những công ty sàn chứng khoán, và những khu vực thuận tiện cho người mua và bán .
– Chứng khoán giao dịch trên thị trường OTC bao gồm hai loại:
Bạn đang đọc: Thị trường chứng khóa phi tập chung(OTC)
- Thứ nhất, chiếm phần lớn là các chứng khoán chưa đủ điều kiện niêm yết trên Sở giao dịch song đáp ứng các điều kiện về tính thanh khoản và yêu cầu tài chính tối thiểu của thị trường OTC, trong đó chủ yếu là các chứng khoán của các công ty vừa và nhỏ, công ty công nghệ cao và có tiềm năng phát triển.
- Thứ hai là các loại chứng khoán đã niêm yết trên sở giao dịch chứng khoán.
Như vậy, sàn chứng khoán niêm yết và thanh toán giao dịch trên thị trường OTC rất phong phú và có độ rủi ro đáng tiếc cao hơn so với những sàn chứng khoán niêm yết trên sở giao dịch sàn chứng khoán .
– Cơ chế lập giá trên thị trường OTC hầu hết được thực thi qua phương pháp thương lượng và thỏa thuận hợp tác song phương giữa bên bán và bên mua, khác với chính sách đấu giá sàn chứng khoán trên Sở thanh toán giao dịch sàn chứng khoán .
Hình thức khớp lệnh trên thị trường OTC rất ít phổ cập và chỉ được vận dụng so với những lệnh nhỏ. Giá sàn chứng khoán được hình thành qua thương lượng và thỏa thuận hợp tác riêng không liên quan gì đến nhau nên sẽ phụ thuộc vào vào từng nhà kinh doanh đối tác chiến lược trong thanh toán giao dịch và như vậy sẽ có nhiều mức giá khác nhau so với một loại sàn chứng khoán tại một thời gian .
Tuy nhiên, với sự tham gia của những nhà tạo lập thị trường và chính sách làm giá tập trung chuyên sâu qua mạng máy tính điện tử như ngày này dẫn đến sự cạnh tranh đối đầu giá can đảm và mạnh mẽ giữa những nhà kinh doanh sàn chứng khoán và thế cho nên, khoảng cách chênh lệch giữa những mức giá sẽ thu hẹp do diễn ra sự ” đấu giá ” giữa những nhà tạo lập thị trường với nhau, nhà đầu tư chỉ việc lựa chọn giá tốt nhất trong những làm giá của những nhà tạo lập thị trường .
– Thị trường có sự tham gia của những nhà tạo lập thị trường đó là những công ty thanh toán giao dịch – môi giới .
Các công ty này hoàn toàn có thể hoạt động giải trí thanh toán giao dịch dưới hai hình thức :
- Thứ nhất là mua bán chứng khoán cho chính mình bằng nguồn vốn của công ty – đó là hoạt động giao dịch.
- Thứ hai là làm môi giới đại lí cho khách hàng để hưởng hoa hồng – đó là hoạt động môi giới.
Là thị trường sử dụng mạng lưới hệ thống mạng máy tính điện tử diện rộng link tổng thể những đối tượng người tiêu dùng tham gia thị trường .
Hệ thống mạng của thị trường được những đối tượng người dùng tham gia trên thị trường sử dụng để đặt lệnh thanh toán giao dịch, đàm phán, thương lượng giá, truy vấn và thông tin những thông tin tương quan đến những thanh toán giao dịch sàn chứng khoán … Chức năng của mạng được sử dụng thoáng rộng trong thanh toán giao dịch mua và bán và quản trị trên thị trường OTC.
– Quản lý thị trường OTC : Cấp quản trị trên thị trường OTC tương tự như như quản trị hoạt động giải trí của đầu tư và chứng khoán tập trung chuyên sâu và được chia làm hai cấp
- Cấp quản lí Nhà nước: do cơ quan quản lí thị trường chứng khoán trực tiếp quản lí theo pháp luật về chứng khoán và các luật có liên quan, cơ quan này thường gọi là Uỷ quan chứng khoán nhà nước.
- Cấp tự quản: có thể do hiệp hội các nhà kinh doanh chứng khoán quản lí như ở Mỹ, Nhật, Thái Lan, Hàn Quốc… hoặc do trực tiếp sở giao dịch đồng thời quản lí như ở Anh, Pháp,Canada…
– Cơ chế giao dịch thanh toán trên thị trường OTC là linh động và phong phú .
Do phần đông những thanh toán giao dịch mua và bán trên thị trường OTC đều thực thi trên cơ sở thương lượng và thỏa thuận hợp tác nên phương pháp giao dịch thanh toán trên thị trường OTC linh động giữa người mua và bán. Thời hạn thanh toán giao dịch không cố định và thắt chặt như trên thị trường tập trung chuyên sâu mà rất phong phú T + 0, T + 1, T + 2, T + x trên cùng một thị trường, tùy theo thương vụ làm ăn và sự tăng trưởng của thị trường. Tùy thuộc vào sự tăng trưởng thị trường và thương vụ làm ăn, bên mua cũng như bên bán hoàn toàn có thể chọn phương pháp thanh toán giao dịch cũng như thời hạn thực thi thanh toán giao dịch khác nhau .1.2. Đặc điểm của thị trường OTC tại Việt Nam
Thuộc về thị trường phi tập trung chuyên sâu : tức là không có khu vực, thời hạn và môi giới thanh toán giao dịch cố định và thắt chặt .
Địa điểm quyết toán : thường thì diễn ra tại công ty bị sát nhập, công ty sàn chứng khoán, ngân hàng nhà nước …
Thời gian quyết toán : được quyết định hành động bởi hai bên mua và bán1.3. Rủi ro của thị trường OTC
Thị trường sàn chứng khoán OTC là một thị trường đem lại doanh thu rất cao nhưng đồng thời cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro đáng tiếc. Một số rủi ro đáng tiếc của thị trường OTC :
Thị trường OTC không có một pháp luật như nhau về giá CP, nên nhiều trường hợp không hề định giá đúng chuẩn mà việc mua và bán dựa trên thỏa thuận hợp tác trả giá .
Những thủ tục chuyển nhượng ủy quyền khá phức tạp, đã có không ít những trường hợp khi đã thỏa thuận hợp tác xong nhưng người mua vẫn không có quyền chiếm hữu CP. Do đó, khi làm thủ tục chuyển nhượng ủy quyền CP cần quan tâm những yếu tố thiết yếu .
Rủi ro trong giao dịch chuyển nhượng quyền mua : Khi muốn mua CP, người mua phải đặt cọc trước một khoản tiền. Nếu sau khi đã đặt cọc, giá của thị trường giảm thì người bán vẫn sẽ giữ nguyên mức giá đã thỏa thuận hợp tác trước đó. Cổ phiếu không thị trường OTC có tính thanh khoản thấp nên khó khăn vất vả trong việc quy đổi CP thành tiền. Khi muốn bán CP bạn sẽ phải mất thời hạn chờ người mua nên sẽ làm mất đi một phần quyền lợi .Tuy không cần đến sàn giao dịch chứng khoán và trung tâm lưu ký chứng khoán nhưng thị trường OTC vẫn cần một bên trung gian để thực hiện giao dịch. Bên trung gian thường sẽ là người tạo nên sân chơi OTC cho các nhà đầu tư nên họ sẽ thu phí trên mỗi giao dịch thực hiện thành công. Mức phí này cao hơn so với thị trường chứng khoán ở các sàn chứng khoán tập trung.
Rủi ro dịch chuyển giá : Giá của thị trường OTC không bị ảnh hưởng tác động nhiều bởi thị trường trong thực tiễn mà dựa trên nhu cầu mua sắm và sức bán nội bộ của những sàn OTC. Do đó, giá sẽ bị dịch chuyển liên tục do lượng người mua và người bán lúc đột biến, lúc chẳng có ai .
1.4. Vị trí và vai trò của thị trường OTC
– Vị trí của thị trường OTC
Thị trường OTC là một bộ phận cấu thành kinh doanh thị trường chứng khoán, luôn sống sót và tăng trưởng song song với đầu tư và chứng khoán tập trung chuyên sâu ( những Sở thanh toán giao dịch sàn chứng khoán ). Tuy nhiên, do đặc thù độc lạ với thị trường tập trung chuyên sâu ở chính sách xác lập giá thương lượng và thỏa thuận hợp tác là hầu hết, sản phẩm & hàng hóa trên thị trường phong phú. Vì vậy, thị trường OTC có vị trí quan trọng trong cấu trúc đầu tư và chứng khoán, là thị trường bộ phận tương hỗ cho thị trường tập trung chuyên sâu .
– Vai trò của thị trường OTC
Hỗ trợ và thôi thúc đầu tư và chứng khoán tập trung chuyên sâu tăng trưởng ;
Hạn chế, thu hẹp thị trường tự do, góp thêm phần bảo vệ sự không thay đổi và lành mạnh của kinh doanh thị trường chứng khoán ;
Tạo thị trường cho những sàn chứng khoán của những công ty vừa và nhỏ, những sàn chứng khoán chưa đủ điều kiện kèm theo niêm yết ;
Tạo môi trường tự nhiên góp vốn đầu tư linh động, thuận tiện cho những nhà đầu tư .2. Quản lý thị trường OTC tại Việt Nam
Hiện nay tại Việt Nam chưa có một thị trường OTC đúng nghĩa và đủ tiêu chuẩn như trên quốc tế cả. Thực trạng TTCK OTC tại Việt Nam lúc bấy giờ hoạt động giải trí rất phức tạp và không có tổ chức triển khai. Thực chất thị trường này là thị trường mua và bán tự do thế cho nên TT OTC tại Việt Nam mang đầy yếu tố rủi ro đáng tiếc và xấu đi :
- Không có thông tin rõ ràng về hoạt động kinh doanh của công ty phát hành cổ phần
- Các công ty cổ phần phát hành cổ phiếu vô tội vạ ra công chúng, Phát hành cổ phần giả,..
- Không có biên độ giá, thổi phồng lớn hơn giá trị thực của cổ phần nhiều lần
- Không có các cơ quan chức năng theo dõi, kiểm tra, chế tài.
Hiện nay, Việt Nam đa có hơn 33.000 công ty được xây dựng, cổ phần hóa và dự báo số lượng này sẽ còn tăng thêm 1.500 doanh nghiệp cổ phần hóa từ nay cho đến năm 2010 .
Tuy nhiên, mới chỉ có 162 công ty niêm yết trên Sở thanh toán giao dịch Chứng khoán thành phố Hồ Chí Minh và 164 công ty niêm yết tại Trung tâm thanh toán giao dịch Chứng khoán TP. Hà Nội, số còn lại thanh toán giao dịch “ long dong ” trên thị trường tự do. Hiện nay chưa có một thống kê chính thức về quy mô và khối lượng thanh toán giao dịch hàng ngày trên thị trường này. Theo nhìn nhận của Ngân hàng Hồng Kông Thượng Hải ( HSBC ), ước tính giá trị vốn hóa trên thị trường chưa niêm yết lên tới 5 đến 6 tỷ USD, lớn gấp đôi thị trường niêm yết. Như vậy quy mô thị trường này ở Việt Nam là rất lớn, tuy nhiên nó lại đang hoạt động giải trí một cách bát nháo và không được trấn áp .
Sở dĩ gọi thị trường xám vì đặc thù rủi ro đáng tiếc trên thị trường khá cao, mức độ bảo đảm an toàn trong thanh toán giao dịch thấp ( do CP giả, thanh toán giao dịch tiền mặt lớn trải qua nhà môi giới tự do … ), người mua còn bị rủi ro đáng tiếc về giá do không có thông tin thị trường tại thời gian thanh toán giao dịch .
Trong khi đó, đúng nghĩa của thị trường OTC, tức thị trường thanh toán giao dịch phi tập trung chuyên sâu, là thị trường thanh toán giao dịch mua và bán CP chưa đủ điều kiện kèm theo niêm yết trên thị trường thanh toán giao dịch tập trung chuyên sâu lúc bấy giờ nhưng vẫn được tổ chức triển khai quy cũ, có sự giám sát, quản trị của những cơ quan chức năng. Hiện tại đã có những pháp luật về công ty CP đại chúng và những công ty này chịu sự chi phối bởi Luật Chứng khoán cũng như chịu sự quản trị của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước .
Mặt khác, trên thị trường OTC Việt Nam, những thanh toán giao dịch diễn ra rời rạc, không có sự link. Không có bất kỳ ai giám sát hay chịu nghĩa vụ và trách nhiệm. Hay nói một cách khác là hiện tại chưa có những nhà tổ chức triển khai thị trường .
Nói chung, việc mua và bán, thanh toán giao dịch sàn chứng khoán trên thị trường phi chính thức thường diễn ra xung quanh những người biết rõ về doanh nghiệp đó. Trường hợp những nhà đầu tư mới tham gia vào là rất hạn chế. Đây cũng chính là một trong những nguyên do chính làm cho thị trường OTC ở Việt Nam kém sôi động. Tỷ lệ góp vốn đầu tư vào CP chiếm một phần rất nhỏ so với tỷ suất tiền gửi tại những tổ chức triển khai kinh tế tài chính .
Phương thức thanh toán giao dịch CP trao tay trên thị trường Việt Nam lúc bấy giờ tiềm ẩn rất nhiều rủi ro đáng tiếc, do tại những cuộc thanh toán giao dịch mua và bán CP không bị chịu ràng buộc vào một nguyên tắc nào nên hoạt động giải trí thanh toán giao dịch chịu nhiều tác động ảnh hưởng của nguồn thông tin. Trong khi ấy, nguồn thông tin trên thị trường OTC ở Việt Nam luôn bị “ nhiễu ”, hầu hết những thông tin là thông tin hiên chạy dọc và có rất nhiều lời đồn thổi, tin “ thổi ”, vì vậy giá CP bị nguồn thông tin chi phối. Hàng ngày, chỉ cần Open thông tin “ xấu ” về tình hình hoạt động giải trí của công ty lập tức giá CP của công ty ấy trên thị trường OTC sẽ giảm ngay, ngược lại với những nguồn thông tin tốt giá CP sẽ được đẩy lên rất cao, cao hơn hẳn giá trị thực của CP .
Với nguồn thông tin không rõ ràng, giá CP OTC dịch chuyển liên tục sẽ ảnh hưởng tác động đến quyết định hành động của những nhà đầu tư. Người mua và bán thuận tiện đổi ý khi nắm được nguồn thông tin. Không chỉ vậy, những nhà đầu tư CP OTC lại phải chịu rất nhiều thiệt thòi vì không rõ những thông tin về những doanh nghiệp. Với kiểu hoạt động giải trí động của thị trường CP OTC tại Việt Nam lúc bấy giờ, không riêng gì có tỉ lệ tác dụng thanh toán giao dịch thành công xuất sắc không được bảo vệ, mà nhà đầu tư còn hoàn toàn có thể bị lừa bằng nhiều hình thức khác nhau như làm CP giả, tung tin để “ làm giá ” …Phần đông nhà đầu tư cá nhân hiện nay tham gia thị trường nhờ vào kinh nghiệm truyền miệng, chưa có sự chuẩn bị kỹ càng về kiến thức chứng khoán.Kiểu đầu tư này sẽ không còn hợp thời khi quy mô thị trường ngày càng lớn. Con đường đến với TTCK của họ phần lớn là thông qua bạn bè, hoặc đến các Công ty Chứng khoán tự tìm hiểu và đầu tư. Đa số nhà đầu tư cá nhân trao đổi với nhau là “chơi” chứng khoán, chứ không phải đầu tư chứng khoán.Cách tiếp cận này đã phản ánh sự thiếu chuẩn bị khi tham gia vào sân chơi tài chính bậc cao của nền kinh tế này.
Giao dịch trên thị trường OTC hiện đang rất thưa thớt. Giá cả loạn xạ. Giá tìm hiểu thêm CP thị trường OTC đăng trên những những website thường có sự chênh lệch, nhiều lúc chênh lệch khá cao. Mức giá chào mua, chào bán của NĐT bị đổi khác rất nhiều sau khi qua tay “ cò ”. Các hoạt động giải trí làm giá của “ cò ” hiện đang làm cho giá trên OTC loạn xạ hơn, thanh toán giao dịch ngày một “ bế tắc ” hơn. Các thanh toán giao dịch trên OTC ngày càng lâm vào cái vòng luẩn quẩn : nhà góp vốn đầu tư quan ngại rủi ro đáng tiếc về giá, rủi ro đáng tiếc thanh khoản khiến cho thanh toán giao dịch ngày một thưa hơn. Giao dịch càng thưa thì những rủi ro đáng tiếc này càng cao hơn .
Source: https://suadieuhoa.edu.vn
Category : Tin tức
