Thị trường chứng khoán Việt Nam từ năm 2000 đến nay: Tăng trưởng về quy mô lẫn chiều sâu giao dịch
Lê Công Đạt & Vũ Mai Trang
0
Chứng khoán
Số lượng nhà đầu tư thanh toán giao dịch ngày càng tăng, quy mô thị trường lan rộng ra và số lượng CP niêm yết trên sàn chứng khoán tăng trưởng là những dấu mốc ấn tượng khi nói về hành trình dài của thị trường chứng khoán Việt Nam .Tính đến thời gian hiện tại, thị trường chứng khoán Việt Nam đã có 22 năm hình thành và tăng trưởng. Thị trường này đang ngày càng chứng tỏ vai trò và sức hút với không chỉ nhà góp vốn đầu tư trong nước mà còn cả những nhà đầu tư quốc tế. Đây không chỉ là một kênh kêu gọi vốn quan trọng, hiệu suất cao của nền kinh tế tài chính mà còn là hành lang cửa số hội nhập, liên thông với những thị trường kinh tế tài chính, tiền tệ quốc tế. Hãy cùng nhìn lại những cột mốc lịch sử vẻ vang của thị trường chứng khoán Việt Nam từ năm 2000 đến nay .
Năm 2000 – Mở cửa phiên giao dịch đầu tiên
Vào ngày 28/07/2000, phiên giao dịch đầu tiên được thực hiện trên sàn HOSE (lúc này còn là Trung tâm GDCK TP.HCM), đánh dấu mốc quan trọng mở màn cho những chuyển biến tiếp theo của thị trường chứng khoán Việt Nam. Lúc này, chỉ có 2 mã chứng khoán lên sàn là REE và SAM.
Bạn đang đọc: Thị trường chứng khoán Việt Nam từ năm 2000 đến nay: Tăng trưởng về quy mô lẫn chiều sâu giao dịch
Tuy nhiên ngay khi vừa “ khai phóng ” chứng khoán nhanh gọn trở thành một thị trường có hoạt động giải trí sôi sục. Trên những thị trường không chính thức những thanh toán giao dịch đã hoạt động giải trí một cách can đảm và mạnh mẽ, lôi cuốn sự tham gia của nhiều nhà đầu tư. Chia sẻ về quá trình này, ông Vũ Bằng, nguyên Giám đốc Sở HOSE cho hay, người người nhà nhà đổ xô đi mua CP, giá chợ đen tăng từng ngày thậm chí còn người ta còn mua “ vét ” CP vào buổi tối khiến sức nóng của thị trường tăng đến mức báo động .
Thống kê cho thấy, tính đến cuối năm 2000, số lượng thông tin tài khoản thanh toán giao dịch chứng khoán của nhà đầu tư chưa đầy 3.000 thông tin tài khoản với tổng giá trị thanh toán giao dịch chứng khoán vẻn vẹn 90 tỷ đồng trong 5 tháng .
Ghi nhận cho thấy, chỉ số VN-Index trong vòng chưa đầy 1 năm đã tăng từ 100 điểm khởi đầu lên đến 571 điểm vào cuối tháng 6 năm 2000 .
Tuy nhiên, diễn biến quá nhanh và ồ ạt của những nhà đầu tư đã khiến Ủy ban chứng khoán và những phương tiện thông tin đại chúng đưa ra cảnh báo nhắc nhở nhưng vẫn không ngăn được đà tăng của thị trường. Và “ khủng hoảng bong bóng ” tiên phong của thị trường chứng khoán đã phát nổ. VN-Index hòn đảo chiều và liên tục đi xuống với vận tốc chóng mặt chỉ còn 130 điểm ( gần bằng điểm xuất phát ) vào tháng 11 năm 2000 .Chứng khoán Việt Nam giai đoạn 2001 – 2009
Đây được xem là tiến trình có nhiều dấu mốc đáng nhớ của thị trường chứng khoán Việt Nam, tuy nhiên cũng ghi nhận nhiều sự thăng trầm .
Giai đoạn này đáng chú ý quan tâm là sự tham gia của nhà đầu tư quốc tế. Theo đó, phiên thanh toán giao dịch thứ 102 vào ngày 2/4/2001, một nhà đầu tư cá thể mang quốc tịch Anh đã khớp lệnh mua 100 CP TMS với giá 65.000 đồng / CP qua Công ty Chứng khoán ACBS.
Sự kiện này gần như cho thấy thị trường chứng khoán Việt Nam đã dần tạo được sức hút với những nhà đầu tư quốc tế. Có thể thấy, đây được xem là một dấu mốc lịch sử vẻ vang để đi đến nhiều sự thay đổi và đổi khác trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Trong đó đáng quan tâm là việc ngày càng tăng số phiên thanh toán giao dịch trong tuần từ 3 phiên lên 5 phiên, mở màn từ ngày 1/3/2002. Đặc biệt hơn là sự sinh ra của Công ty quản trị quỹ tiên phong tại Việt Nam VFM vào tháng 7/2003. Đây là dấu mốc cho thấy sự tham gia của nhà đầu tư tổ chức triển khai chuyên nghiệp trong nước tiên phong và khởi đầu cho một dạng góp vốn đầu tư tập thể mới trên thị trường .
Giá trị thanh toán giao dịch trên thị trường chứng khoán cũng liên tục tăng, năm 2001 giá trị thanh toán giao dịch trên sàn HOSE là 1,035 tỷ đồng, đến năm 2005 số lượng này là 26,878 tỷ đồng. Đi cùng với đó là sự xuất hiện rất đầy đủ của những loại sản phẩm & hàng hóa trên thị trường từ CP, trái phiếu đến chứng từ quỹ góp vốn đầu tư trên Trung tâm GDCK TP.HCM.
Biểu đồ giá trị thanh toán giao dịch tại HOSE của thị trường chứng khoán Việt Nam qua những năm
Năm 2005 lưu lại mốc quan trọng với sự sinh ra của Trung tâm Giao dịch Chứng khoán TP. Hà Nội và Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam. Đặc biệt, chỉ trong năm 2006 – 2007, số lượng thông tin tài khoản thanh toán giao dịch chứng khoán của nhà đầu tư đã tăng vọt từ 31.316 thông tin tài khoản lên 349.402 thông tin tài khoản, lập kỷ lục về vận tốc tăng trưởng. Ngoài ra, những tổ chức triển khai trung gian kinh tế tài chính là công ty chứng khoán cũng tăng vọt từ 13 công ty vào năm 2005 lên 62 công ty vào năm 2007 và liên tục tăng lên 91 công ty vào năm 2008 .
Ngoài ra còn ghi nhận những số lượng ấn tượng như :
- Số lượng tài giao dịch chứng khoán của nhà đầu tư nước ngoài từ 436 tài khoản vào năm 2005 tăng lên 2.100 tài khoản vào năm 2006, tương đương tăng 382%
- Năm 2007 con số này tiếp tục tăng lên 8.441 tài khoản, tương đương tăng 302%.
Biểu đồ số lượng thông tin tài khoản nhà đầu tư
Về chỉ số VN-Index, ngày 12/3/2007 chỉ số này lần tiên phong chạm mốc 1.000 điểm và đạt đỉnh 1.170,67 điểm. Con số này cao hơn 3.9 lần so với năm 2006. Nhiều nhận định và đánh giá cho rằng, làn sóng IPO của doanh nghiệp nhà nước ảnh hưởng tác động đa phần khiến VN-Index đạt đỉnh vào năm này. Trong đó, hoàn toàn có thể kể đến IPO của Bảo Việt, Đạm Phú Mỹ, Ngân hàng Ngoại thương VCB, Tổng công ty kinh tế tài chính Cổ phần Dầu khí Việt Nam .
Với những dấu mốc đáng chú ý quan tâm này, sự chăm sóc của cấp quản trị so với thị trường chứng khoán Việt Nam cũng có sự biến hóa rõ ràng. Trong đó có việc Quốc hội khóa XI, kỳ họp thứ 9 trải qua Luật Chứng khoán. Đây là hiên chạy pháp lý cực kỳ quan trọng cho thị trường chứng khoán Việt Nam tăng trưởng không thay đổi, mang tới năng lực hội nhập sâu hơn với những thị trường vốn quốc tế .
Sau những năm với nhiều biến hóa và dấu mốc, năm 2008, thị trường chứng khoán Việt Nam trải qua một năm đầy dịch chuyển. Trong đó đáng quan tâm là sự sụt giảm mạnh của chỉ số VN-Index. Nếu tính từ số điểm ngừng hoạt động của phiên thanh toán giao dịch tiên phong của năm ( 2/1/2008 ), chỉ số VN-Index đạt 921,07 điểm, trong khi đó lúc đóng cửa phiên thanh toán giao dịch cuối năm ( 31/12/2008 ), chỉ số này chỉ còn 315,62 điểm, giảm tới 605,45 điểm ( tương tự 65,73 % ). Thời điểm này, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước phải kiểm soát và điều chỉnh biên độ xê dịch giá liên tục tới 4 lần để bình ổn thị trường .
Đánh giá về quy trình tiến độ 2007 – 2008, giới chuyên viên cho rằng, việc tham gia thị trường thời gian này hoàn toàn có thể xem là ” đu theo sóng ” hơn là những nghiên cứu và phân tích thị trường. Chỉ số VN-Index của quy trình tiến độ đó hoàn toàn có thể bị chi phối bởi một vài mã vốn hóa lớn, khi những mã này tăng, cả thị trường hưng phấn, nhưng khi những mã này giảm sẽ kéo theo cả thị trường lao đốc. Tâm lý đám đông cho tới việc góp vốn đầu tư theo ” tin nóng ” tạo ra sự không ổn định trên thị trường. Tuy nhiên càng về sau nhà đầu tư càng đổi khác, dòng tiền khởi đầu mưu trí hơn, mang lại nhiều thời cơ dù VN-Index có tăng hay giảm .
Năm 2009, đơn cử là ngày 12/1/2009, HOSE lần tiên phong tiến hành thanh toán giao dịch trực tuyến. Đây là một trong những dấu mốc lịch sử dân tộc, đưa thị trường chứng khoán Việt Nam lên một tầm cao mới, theo kịp thông lệ thanh toán giao dịch chứng khoán của những nước trên quốc tế .
Cũng trong năm 2009 thị trường thanh toán giao dịch CP công ty đại chúng chưa niêm yết ( UPCOM ) chính thức được vào quản lý và vận hành. UPCoM sinh ra với tiềm năng thu hẹp thị trường tự do, lan rộng ra thị trường thanh toán giao dịch có tổ chức triển khai, có quản trị của Nhà nước, quy tụ những CP của những công ty chưa niêm yết về một đầu mối quản trị thống nhất, tạo ra thời cơ thanh toán giao dịch chứng khoán công khai minh bạch, minh bạch, bảo đảm an toàn và thuận tiện cho nhà đầu tư .
Điều này được nhìn nhận là thực sự thiết yếu trong toàn cảnh thị trường thanh toán giao dịch CP tự do có quá nhiều rủi ro đáng tiếc, gây mất bảo đảm an toàn về thanh toán giao dịch và thanh khoản cho những nhà đầu tư .Giai đoạn 2010 – 2021: Chứng khoán bứt phá hậu khủng hoảng
Sau một thời hạn khủng hoảng cục bộ cùng những bài học kinh nghiệm đắt giá, thị trường chứng khoán Việt Nam ở tiến trình này đã có nhiều sự thay đổi với mục tiêu lôi cuốn những nhà đầu tư trở lại thị trường. Trong đó, việc kiến thiết xây dựng lòng tin so với nhà đầu tư qua minh bạch thông tin được nhà nước đặc biệt quan trọng chú trọng. Điều này được bộc lộ bằng việc Quốc hội triển khai trải qua Luật sửa đổi, bổ trợ 1 số ít điều của Luật Chứng khoán ngày 24/11/2010. Trong đó, nội dung sửa đổi đã khắc phục được một số ít yếu tố chưa ổn như hạn chế thực trạng lũng đoạn thị trường trải qua việc bổ trợ hành vi vi phạm trong kinh doanh thương mại chứng khoán ; khuyến khích và tăng cường thanh toán giao dịch chứng khoán trên thị trường có tổ chức triển khai trên cơ sở pháp luật điều kiện kèm theo chào bán chứng khoán ra công chúng …
Cùng với đó là việc tiến hành xử lý các hành vi thao túng giá chứng khoán trên thị trường để nâng cao tính minh bạch, trong sạch và kỷ luật thị trường, giúp nhà đầu tư có thêm niềm tin và sự an tâm khi giao dịch.
Năm 2011, thị trường chứng khoán Việt Nam có sự thay đổi khi thanh toán giao dịch ký quỹ lần tiên phong được đưa vào hoạt động giải trí. Sự sinh ra của thanh toán giao dịch này đã góp thêm phần ngày càng tăng thanh khoản, đa dạng hóa nhiệm vụ của công ty chứng khoán và tạo thêm nhiều thời cơ cho nhà đầu tư thanh toán giao dịch trên thị trường .
Bên cạnh đó, HOSE đã triển khai nhiều giải pháp kỹ thuật quan trọng nhằm mục đích lôi cuốn nhà đầu tư và ngày càng tăng thanh khoản cho thị trường chứng khoán. Điển hình như tiến hành chỉ số VN30 ( VN30 gồm có 30 CP có giá trị vốn hóa lớn được niêm yết trên sàn HOSE ) ; kiểm soát và điều chỉnh lê dài thời hạn thanh toán giao dịch sang buổi chiều kể từ ngày 6/6/2012 ; vận dụng lệnh thị trường từ ngày 3/10/2012 …
Ngoài ra, vào năm 2014 Ủy ban chứng khoán nhà nước cho ra đời bộ chỉ số HOSE và những chỉ số VNMidcap, VNSmallcap và VN100. Các chỉ số này giúp nhà đầu tư hiểu rõ hơn thông tin cụ thể của thị trường, ngày càng tăng thời cơ góp vốn đầu tư theo chỉ số, ETF, phái sinh … Thêm vào đó, chúng tạo ra sự đồng nhất cũng như năng lực so sánh về chỉ số với những sở giao dịch chứng khoán trong khu vực .
Song song với đó, thị trường chứng khoán Việt Nam tiếp đón hình thức quỹ ETF nội tiên phong với sự sinh ra của Quỹ E1VFMVN30 ( mô phỏng chỉ số VN30 ) vào ngày 6/10/2014, với quy mô khởi đầu 202 tỷ đồng, tạo thêm sự lựa chọn cho những nhà đầu tư ưa thích kế hoạch góp vốn đầu tư thụ động .
Sự sinh ra của những loại sản phẩm mới phối hợp cùng những lao lý về pháp lý của cơ quan quản trị đã dần giúp không thay đổi thị trường và nới rộng thêm tỷ suất chiếm hữu nhà đầu tư quốc tế trên thị trường chứng khoán Việt Nam .
Và thực sự những giải pháp này đã mang lại hiệu suất cao khi năm 2017, thị trường chứng khoán Việt Nam bùng nổ với hàng loạt số lượng liên tục lập đỉnh. Cụ thể, chỉ số VN-Index tăng hơn 48 % lên đến 984 điểm ; vốn hóa thị trường tăng hơn 70 % ; tổng giá trị hạng mục nhà góp vốn đầu tư quốc tế vượt 31 tỷ USD ; giá trị mua ròng của khối ngoại trên cả CP và trái phiếu đạt hơn 44.000 tỷ đồng …
Ghi nhận cho thấy, chỉ số VN-Index lập đỉnh lịch sử dân tộc với 1.204,33 điểm, vượt đỉnh 1.170,67 điểm vào tháng 4 năm 2007. Trong năm ghi nhận khối ngoại lập kỷ lục mua ròng với giá trị hơn 43.900 tỷ đồng ; giá trị IPO đứng vị trí số 1 Khu vực Đông Nam Á .
Thời điểm này thị trường chứng khoán Việt Nam lần đầu lọt vào list theo dõi nâng hạng của Tổ chức đo lường và thống kê chỉ số FTSE Russell từ list theo dõi nâng hạng ( Watch List ) lên thị trường mới nổi loại hai ( Secondary Emerging ) .Trên HOSE, nhà đầu tư nước ngoài lập kỷ lục mua ròng vào năm 2018 với trị giá 43.076 tỷ đồng, tương đương khoảng 1.9 tỷ USD và giá trị giao dịch của nhà đầu tư nước ngoài duy trì ổn định quanh mức 17.63% trên tổng giá trị toàn thị trường.
Biểu đồ giá trị mua ròng của nhà đầu tư quốc tế tại HOSE
Có thể thấy, tiến trình này, sự tăng trưởng của những nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán Việt Nam không riêng gì biểu lộ qua sự tăng trưởng ấn tượng về thanh khoản thanh toán giao dịch mà còn được bộc lộ qua sự thành công xuất sắc của những đợt kêu gọi vốn doanh nghiệp trên thị trường. Trong đó phải kể đến những thương vụ làm ăn sang nhượng vốn thành công xuất sắc cho những góp vốn đầu tư quốc tế tại Sabeco, Vinamilk, Vinhomes Riverside …
Năm 2020, do tác động ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19 thị trường chứng khoán Việt Nam chịu nhiều tác động ảnh hưởng với những phiên suy giảm mạnh. Tuy vậy, nhờ những yếu tố vĩ mô không thay đổi, nhiều nhà góp vốn đầu tư cá thể tham gia thị trường chứng khoán Việt Nam đã có sự phục sinh trở lại so với những thị trường khu vực. Kết thúc phiên thanh toán giao dịch ở đầu cuối của tháng 6/2020, VN-Index đóng cửa ở mức 825,11 điểm. Thanh khoản thị trường CP ghi nhận sự tăng trưởng mạnh so với tháng trước, tăng lần lượt 59,62 % về khối lượng và 31,32 % về giá trị thanh toán giao dịch .
Sau một năm đại dịch, 2021 được nhìn nhận là một năm thành công xuất sắc của thị trường chứng khoán Việt Nam cả về quy mô lẫn chất lượng. Điều này được dẫn chứng bằng những số lượng ấn tượng như :
- Vốn hóa thị trường tăng mạnh tới 46% so với năm 2020.
- Chỉ số VN-Index cũng đã tăng 35% so với thời điểm cuối năm 2020.
- Số lượng nhà đầu tư tham gia mở tài khoản giao dịch chứng khoán đạt mức kỷ lục trên 1,5 triệu tài khoản, con số này bằng 4 năm trước đó cộng lại
Theo san sẻ của bà Tạ Thanh Bình, Vụ trưởng Vụ tăng trưởng Thị trường, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước trên phương tiện đi lại truyền thông online, lần tiên phong thị trường tận mắt chứng kiến được một phiên thanh toán giao dịch của thanh khoản đạt 2.3 tỷ USD, trong khi giá trị thanh toán giao dịch một phiên đạt 1 tỷ USD. Chỉ số VN-Index cũng lần tiên phong vượt qua mốc lịch sử dân tộc 1.500 điểm. Những điều này càng chứng minh và khẳng định sự trưởng thành thực sự của thị trường chứng khoán Việt Nam
Thị trường chứng khoán Việt Nam tiến trình 2010 – 2021 có những bước chuyển mình can đảm và mạnh mẽ
Thị trường chứng khoán Việt Nam năm 2022
Tính đến quý 3 năm 2022, thị trường chứng khoán Việt Nam trải qua nhiều dịch chuyển. Cụ thể, vào đầu năm 2022, chỉ số VN-Index liên tục lập đỉnh lịch sử vẻ vang kể từ khi xây dựng đạt mức 1.528 điểm .
Tuy nhiên, vào quý 2 năm 2022, chỉ số VN-Index sụt giảm 20 % từ 1.492,15 điểm về còn 1.197,6 điểm .
Đến quý 3, trước hành động tăng lãi suất vay của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ ( FED ) và Ngân hàng nhà nước Việt Nam, thị trường đã có phiên giảm rất mạnh. Theo ghi nhận, chỉ số VN-Index giảm tới 23.67 % so với đầu năm. Tính đến cuối tháng 9/2022, chỉ số VN-Index đã mất 10.6 % giảm xuống mức thấp nhất trong vòng gần 20 tháng ( chỉ số VN-Index đóng cửa tại mốc 1.114,93 điểm ) .
Cũng trong năm 2022, lần tiên phong trong lịch sử vẻ vang thị trường chứng khoán Việt Nam tận mắt chứng kiến hàng loạt sai phạm của những doanh nghiệp, cá thể được phanh phui và giải quyết và xử lý nghiêm. Điển hình là vụ nâng 1.5 tỷ đồng lên 4.300 tỷ đồng rồi niêm yết CP chiếm đoạt hơn 6.412 tỷ đồng của nhà đầu tư tại Công ty CP Xây dựng FLC Faros ( Mã chứng khoán : ROS ) .
Theo nhìn nhận của những chuyên viên trong ngành, năm 2022 thị trường chứng khoán Việt Nam chịu nhiều sự tác động ảnh hưởng đến từ những yếu tố trong cũng như ngoài nước. Theo đó, việc tăng giá nguyên, nhiên vật tư quốc tế hay cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine … cũng có những tác động ảnh hưởng nhất định đến nền kinh tế tài chính quốc tế và Việt Nam, từ đó tác động ảnh hưởng đến nhiều nhóm ngành và ảnh hưởng tác động đến thị trường chứng khoán .Đặc biệt việc tỷ giá USD liên tục tăng cao cũng có những tác động nhất định đến thị trường chứng khoán. Các nguồn thông tin cho thấy, việc tỷ giá căng thẳng đã khiến chỉ số chứng khoán bị sụt giảm, thanh khoản giao dịch cũng lao dốc mạnh. Cụ thể, trên sàn chứng khoán TP.HCM (HoSE), nhà đầu tư nước ngoài đã quay đầu bán ròng 128 tỉ đồng trong tuần qua.
Mức độ tác động ảnh hưởng khi tỷ giá tăng giữa những nhóm ngành và từng doanh nghiệp là khác nhau. Cho nên theo những chuyên viên, quá trình này nhà đầu tư cần điều tra và nghiên cứu kỹ để hoàn toàn có thể đưa ra những quyết định hành động góp vốn đầu tư chứng khoán tương thích .
Tuy nhiên, theo nhiều nghiên cứu và phân tích, nhìn về dài hạn, thị trường chứng khoán Việt Nam được nhìn nhận có tiềm năng tăng trưởng lớn, đặc biệt quan trọng khi kinh tế tài chính Việt Nam đang hưởng lợi từ kế hoạch xoay trục của dòng vốn góp vốn đầu tư quốc tế. Việc bùng nổ số lượng lớn nhà góp vốn đầu tư mới tham gia, nâng tổng số thông tin tài khoản thanh toán giao dịch chứng khoán vượt ngưỡng 6,3 triệu được nhìn nhận sẽ là động lực giúp thị trường chứng khoán Việt Nam bùng nổ trong vòng 3 – 5 năm tới .
Có thể thấy, sau một chặng đường 22 năm với nhiều thăng trầm đã đưa thị trường chứng khoán Việt Nam bắt nguồn từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi và trở thành điểm đến bảo đảm an toàn, an toàn và đáng tin cậy cho những nhà đầu tư trong nước và quốc tế. Mặc dù trải qua nhiều dịch chuyển nhưng không ngừng thay đổi, trưởng thành và tăng trưởng can đảm và mạnh mẽ. Tin rằng, với những nỗ lực tăng trưởng trong hiện tại thị trường chứng khoán Việt Nam hoàn toàn có thể nâng tầm sánh vai cùng những thị trường chứng khoán trên quốc tế trong một tương lai không xa .
Source: https://suadieuhoa.edu.vn
Category : Tin tức
