Sắc chàm kiêu hãnh đi qua thời gian…
Nhiều phụ nữ dân tộc Lào (huyện Điện Biên Đông, tỉnh Điện Biên) tự tay dệt thổ cẩm phục vụ cho nhu cầu tiêu dùng của gia đìnhTrong quá khứ, phục trang những dân tộc bản địa miền núi ( hầu hết những tỉnh phía Bắc, một phần ở những tỉnh miền Trung và miền Nam ), sắc chàm đóng vai trò chủ yếu. Với phái mạnh, đó là những cái quần dài đũng, ống rộng, chân què ; với phụ nữ, đó là bộ váy áo ( hoặc quần áo ) được nhuộm thơm màu chàm. Một số dân tộc bản địa chỉ khoác lên mình những bộ phục trang đượm sắc chàm thuần chất, nhưng một số ít dân tộc bản địa lại mặc những bộ váy áo được trang trí cầu kỳ trên vật liệu vải chàm .Từ những chiếc áo trên nền chàm thô mộc, thêm 1 số ít họa tiết trang trí bởi thẩm mỹ và nghệ thuật chắp vải hoặc đường thêu móc cầu kỳ, những dân tộc bản địa : Mông, Dao, Lào, Lự, Cống, Kháng, Si La, Hà Nhì, La Hủ …, đã mặc nhiên gửi đi những “ thông điệp ” mang tính xác nhận bản ngã dân tộc bản địa. Rõ ràng, trong sự thống nhất có sự khu biệt, rạch ròi, trên nền chàm chung có những nét hoa văn đặc trưng của một dân tộc bản địa .Hầu hết phục trang vải chàm hình thành từ vật liệu bông sợi, trừ số ít từ giống cây lanh hoặc cây màng. Trải qua những quy trình : phát cỏ – đốt nương – làm đất – tra hạt – thu bông – xe sợi – dệt vải – nhuộm chàm – khâu may … người phụ nữ đổ vào đấy không biết bao nhiêu công sức của con người và tất yếu cả trí tuệ lẫn cảm hứng, để tạo nên những đường nét hoa văn tinh xảo, thanh nhã, độc lạ, cầu kỳ …
Thế hệ trước truyền lại thế hệ sau, bà dạy cho mẹ, mẹ dạy cho con gái, con dạy cho cháu… trên cơ sở vừa kế thừa vừa sáng tạo để làm nên những bộ váy áo rực rỡ màu sắc, uyển chuyển bởi mũi chỉ đường thêu.
Bạn đang đọc: Sắc chàm kiêu hãnh đi qua thời gian…
Điều đặc biệt quan trọng là người ta không dành hẳn vài ngày, một tuần hay một tháng để chuyên vào việc làm dệt vải, mà thường chỉ làm vào thời hạn rảnh rỗi. Bởi vậy, mà có những mái ấm gia đình nếu điều kiện kèm theo khoảng trống thoáng đãng, người ta lập hẳn vài bộ khung dệt, trên đó khi nào cũng mắc sẵn sợi, người phụ nữ rỗi lúc nào là ngồi vào khung dệt lúc đó và hoàn toàn có thể dệt vải được ngay .Có dân tộc bản địa khi cô dâu về nhà chồng, trong hành trang hồi môn thiếu gì thì thiếu nhưng nhất thiết phải có một cái áo để biếu bố chồng, một cái váy để biếu mẹ chồng. Thông qua áo và váy này, cha mẹ chồng hoàn toàn có thể đoán biết được sự khôn khéo, tính kiên trì và cần mẫn lao động của nàng dâu .
Lại có dân tộc người ta lúc sống muốn mặc gì tuỳ ý, nhưng khi về với tổ tiên, nhất thiết phải được liệm trong bộ trang phục truyền thống của dân tộc mình (tiêu biểu phải kể đến người phụ nữ Mông). Có thể hiểu đó cũng là một trong những cách để bảo tồn văn hóa dân tộc, thông qua văn hóa mặc.
Sản phẩm của tổ thêu thổ cẩm bản Tà Là Cáo tại chợ Tả Sìn Thàng (huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên)Tại bản Tà Là Cáo (xã Sính Phình, huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên), đang có một cơ sở thổ cẩm tư nhân hoạt động khá hiệu quả. Cơ sở do chị Giàng Thị Mẩy (Phó Chủ tịch Hội Phụ nữ xã Sính Phình) làm nhóm trưởng, đồng thời cũng là người sáng lập.
Chuyện bắt đầu từ năm 2003, tổ chức JICA (Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản) phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Điện Biên, triển khai ở Sính Phình một dự án, giúp phụ nữ dân tộc xóa đói giảm nghèo. Dự án mở lớp dạy sản xuất mặt hàng thổ cẩm cho bà con người Mông, chị Mẩy làm đơn xin học và mọi ý tưởng thành công cũng được khởi nguồn từ đấy.
Nhiều năm qua, tại những chợ vùng cao huyện Tủa Chùa nói riêng và những huyện khác trong tỉnh nói chung, loại sản phẩm thổ cẩm của cơ sở do chị Giàng Thị Mẩy điều hành quản lý, được nhiều bà con người Mông cũng như những dân tộc bản địa khác ưu thích, bởi toàn bộ những quy trình đều làm bằng tay thủ công do chính bàn tay những bà, những chị người Mông thực thi .Để giúp cơ sở tăng trưởng hơn nữa, Ủy Ban Nhân Dân huyện Tủa Chùa vừa có quyết định hành động cấp đất cho cơ sở của chị Mẩy lan rộng ra xưởng sản xuất ; Hội những nhà doanh nghiệp nữ TP. Hà Nội đã lên thăm và tương hỗ kinh phí đầu tư, giúp nhóm thêu thổ cẩm Tà Là Cáo thiết kế xây dựng nhà xưởng .
Ngày nay, thời kinh tế thị trường, có hàng ngàn thứ vải công nghiệp và hàng vạn loại áo quần may sẵn, nhưng những bộ phục trang màu chàm mang hồn cốt của một tộc người, thì mãi mãi còn nguyên giá trị. Nếu hàng nghìn năm qua màu chàm bền chắc và tự tôn đi qua thời hạn, đi qua khoảng trống, đi qua những thăng trầm lịch sử dân tộc ; thì nay, nó liên tục cọ sát với trình độ công nghệ tiên tiến bông – vải – sợi thời “ công nghệ tiên tiến số ”. Đó là sự tiếp biến văn hóa truyền thống Nước Ta – một nền văn hóa truyền thống giàu truyền thống, độc lạ, thơm thảo và sang trọng và quý phái …
Source: https://suadieuhoa.edu.vn
Category : Nhà Cửa
