Vĩnh Phúc – Wikipedia tiếng Việt

Vĩnh Phúc là một tỉnh vùng đồng bằng sông Hồng, Việt Nam, nằm ở chính giữa trung tâm hình học trên bản đồ miền Bắc. Đây là tỉnh nằm trong quy hoạch vùng thủ đô Hà Nội, vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ và là một trong những tỉnh có nền kinh tế phát triển nhất miền bắc .

Năm 2022, Vĩnh Phúc là đơn vị chức năng hành chính Nước Ta đông thứ 37 về số dân, xếp thứ 13 về Tổng sản phẩm trên địa phận ( GRDP ), xếp thứ 09 về GRDP trung bình đầu người, đứng thứ 31 về vận tốc tăng trưởng GRDP. Với 1.204.300 người dân [ 5 ], GRDP đạt 152.178 tỉ Đồng ( tương ứng với 6,62 tỉ USD ), GRDP trung bình đầu người đạt 105 triệu đồng ( tương ứng với 5.494 USD ), vận tốc tăng trưởng GRDP đạt 8,06 %. [ 6 ]Trong thời kỳ Pháp tạm chiếm đóng miền Bắc quá trình 1946 – 1954, tỉnh này còn có tên gọi là tỉnh Vĩnh Phúc Yên. Trước đây, tỉnh Vĩnh Phúc vốn gồm có những tỉnh Vĩnh Yên và Phúc Yên cũ. Tuy nhiên, thời nay tỉnh chỉ còn gồm có phần đất của tỉnh Vĩnh Yên cũ và một phần đất của tỉnh Phúc Yên cũ – thành phố Phúc Yên, sau khi toàn bộ những huyện thuộc tỉnh Phúc Yên cũ đã lần lượt sáp nhập vào thành phố TP.HN là Đông Anh, Yên Lãng ( nay là huyện Mê Linh ), Đa Phúc và Kim Anh ( hai huyện này đã hợp lại thành một huyện Sóc Sơn ) .

Vị trí địa lý[sửa|sửa mã nguồn]

Tỉnh Vĩnh Phúc nằm trong khu vực châu thổ sông Hồng có cả dạng địa hình trung du và miền núi, có tọa độ từ 21°35’15″B (trên dãy núi Tam Đảo, thuộc xã Đạo Trù, huyện Tam Đảo) đến 21°08’55″B (trên sông Hồng thuộc xã Đại Tự, huyện Yên Lạc); từ 105°20’25″Đ (trên sông Lô thuộc xã Bạch Lưu, huyện Sông Lô) đến 105°47’15″Đ (tại điểm cao 238,65 mét thuộc xã Ngọc Thanh, thành phố Phúc Yên). Vĩnh Phúc nằm ở vùng đỉnh của châu thổ sông Hồng, khoảng giữa của miền Bắc Việt Nam, khu vực trung du vì vậy có ba vùng sinh thái: đồng bằng ở phía nam tỉnh, trung du ở phía bắc tỉnh và vùng núi ở huyện Tam Đảo. Tỉnh có vị trí địa lý:

Các điểm cực của tỉnh Vĩnh Phúc :[sửa|sửa mã nguồn]

• Điểm cực bắc tại: xã Đạo Trù, huyện Tam Đảo.
• Điểm cực đông tại: xã Ngọc Thanh, thành phố Phúc Yên.
• Điểm cực tây tại: xã Bạch Lưu, huyện Sông Lô.
• Điểm cực nam tại: xã Liên Châu, huyện Yên Lạc.

Do đặc thù vị trí địa lý Vĩnh Phúc có ba vùng sinh thái xanh rõ ràng : đồng bằng, trung du và miền núi ; liền kề với TP. hà Nội TP.HN, gần trường bay quốc tế Nội Bài ; có mạng lưới hệ thống giao thông vận tải đường đi bộ, đường tàu, đường sông thuận tiện trên trục tăng trưởng kinh tế tài chính của Nước Ta .Tỉnh có mạng lưới hệ thống giao thông vận tải khá thuận tiện, có tuyến Quốc lộ 2, đường cao tốc TP.HN – Tỉnh Lào Cai và đường sắt TP. Hà Nội – Tỉnh Lào Cai đi qua trên địa phận. Chảy qua Vĩnh Phúc có 4 dòng chính : sông Hồng, sông Lô, sông Phó Đáy và sông Cà Lồ. Hệ thống sông Hồng là tuyến đường thủy quan trọng, thuận tiện cho tàu bè .

• Nhiệt độ trung bình hàng năm là 23,8 °C. Riêng vùng núi Tam Đảo, ở độ cao 1.000 m so với mực nước biển có nhiệt độ trung bình năm là 18,4 °C. Tam Đảo có nhiệt độ trung bình ngày thấp hơn vùng đồng bằng Bắc Bộ là 5 °C.
• Lượng mưa trung bình hàng năm đạt 1.400 mm đến 1.600 mm. Trong đó, lượng mưa bình quân cả năm của vùng đồng bằng và trung du tại trạm Vĩnh Yên là 1.323,8 mm. Vùng núi tại trạm Tam Đảo là 2.140 mm.
  Lượng mưa phân bố không đều trong năm, tập trung chủ yếu từ tháng 5 đến tháng 10, chiếm 80% tổng lượng mưa cả năm. Mùa khô từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau chỉ chiếm 20% tổng lượng mưa trong năm.
• Số giờ nắng: Tổng số giờ nắng bình quân trong năm là 1.400 đến 1.800 giờ, trong đó, tháng có nhiều giờ nắng trong năm nhất là tháng 6 và tháng 7, tháng có ít giờ nắng trong năm ít nhất là tháng 3.
• Chế độ gió: Trong năm có hai loại gió chính: Gió đông nam thổi từ tháng 4 đến tháng 9; gió đông bắc: thổi từ tháng 10 đến tháng 3 năm sau.
• Độ ẩm không khí: Độ ẩm bình quân cả năm là 83%. Nhìn chung độ ẩm không có sự chênh lệch nhiều qua các tháng trong năm giữa vùng núi với vùng trung du và vùng đồng bằng. Lấy hai trạm đo quan trắc khí tượng đặc trưng theo địa hình: trạm Vĩnh Yên (vùng đồng bằng) và trạm Tam Đảo (trung du và miền núi).

Lượng bốc hơi : Bốc hơi trung bình trong năm là 1.040 mm, lượng bốc hơi trung bình trong 1 tháng từ tháng 4 đến tháng 9 là 107,58 mm, từ tháng 10 đến tháng 3 năm sau là 71,72 mm .
Tỉnh Vĩnh Phúc có 47 % dân số sống ở đô thị và 53 % dân số sống ở nông thôn .Tính đến ngày 1 tháng 4 năm 2019, toàn tỉnh có 4 tôn giáo khác nhau đạt 41.099 người, nhiều nhất là Công giáo có 35.270 người, tiếp theo là Phật giáo có 5.782 người. Còn lại những tôn giáo khác như đạo Tin Lành có 45 người và Hồi giáo có hai người. [ 7 ]
Tỉnh Vĩnh Phúc có 9 đơn vị chức năng hành chính cấp huyện thường trực, gồm có 2 thành phố và 7 huyện với 136 đơn vị chức năng hành chính cấp xã, gồm có 16 phường, 18 thị xã và 102 xã. [ 8 ]
Biểu trưng tỉnh Vĩnh Phúc
Vĩnh Phúc là cái nôi của người Việt cổ, với di chỉ khảo cổ học Đồng Đậu nổi tiếng. Thời kỳ 12 sứ quân, nơi đây là địa phận chiếm đóng của sứ quân Nguyễn Khoan .Tỉnh Vĩnh Phúc được xây dựng vào ngày 12 tháng 2 năm 1950, do sự tích hợp của hai tỉnh Vĩnh Yên và Phúc Yên cũ. Khi hợp nhất tỉnh Vĩnh Phúc có diện tích quy hoạnh 1.715 km², dân số 470.000 người, gồm 9 huyện : Bình Xuyên, Đa Phúc, Đông Anh, Kim Anh, Lập Thạch, Tam Dương, Vĩnh Tường, Yên Lạc, Yên Lãng .Năm 1952, chính quyền sở tại Quốc gia Nước Ta thân Pháp do Bảo Đại đứng đầu mà đại diện thay mặt là Thủ hiến Bắc Việt cũng hợp nhất hai tỉnh Vĩnh Yên và Phúc Yên thành một tỉnh mới nhưng lại lấy tên là tỉnh Vĩnh Phúc Yên. Tên gọi này chỉ sống sót đến giữa năm 1954, sau khi Hiệp định Genève được ký kết và quốc gia trong thời điểm tạm thời bị chia đôi, theo đó chính quyền sở tại Quốc gia Nước Ta chuyển vào miền Nam .Năm 1955, huyện Phổ Yên tách khỏi tỉnh Thái Nguyên nhập vào Vĩnh Phúc, đến năm 1957, lại quay trở lại với tỉnh Thái Nguyên .Ngày 1 tháng 2 năm 1955, tái lập 2 thị xã Vĩnh Yên và Phúc Yên .Ngày 7 tháng 6 năm 1957, thị xã Bạch Hạc chuyển sang tỉnh Phú Thọ và hợp nhất với thị xã Việt Trì để trở thành thị xã Việt Trì ( nay là thành phố Việt Trì thường trực tỉnh Phú Thọ ) .Ngày 20 tháng 4 năm 1961, huyện Đông Anh ( gồm 16 xã : Bắc Hồng, Cổ Loa, Đại Mạch, Hải Bối, Kim Nỗ, Nam Hồng, Nguyên Khê, Thụy Lâm, Tiên Dương, Uy Nỗ, Vân Nội, Việt Hùng, Vĩnh Ngọc, Võng La, Xuân Canh, Xuân Nộn ), xã Kim Chung của huyện Yên Lãng, thôn Đoài xã Phù Lỗ ( phía nam sông Cà Lồ ) của huyện Kim Anh tách khỏi Vĩnh Phúc chuyển về thành phố TP. Hà Nội. [ 9 ]Ngày 26 tháng 1 năm 1968, Ủy ban thường vụ Quốc hội nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra Nghị quyết số 504 – NQ / TVQH về việc hợp nhất hai tỉnh Vĩnh Phúc và Phú Thọ thành tỉnh Vĩnh Phú .Ngày 26 tháng 6 năm 1976, chuyển thị xã Phúc Yên thành thị xã Phúc Yên thuộc huyện Yên Lãng .Ngày 5 tháng 7 năm 1977, hợp nhất 2 huyện Vĩnh Tường và Yên Lạc thành huyện Vĩnh Lạc ; hợp nhất 2 huyện Lập Thạch và Tam Dương thành huyện Tam Đảo ; hợp nhất 2 huyện Bình Xuyên và Yên Lãng thành huyện Mê Linh ; hợp nhất 2 huyện Đa Phúc và Kim Anh thành huyện Sóc Sơn. [ 10 ]Ngày 29 tháng 12 năm 1978, chuyển huyện Sóc Sơn ; thị xã Phúc Yên và 18 xã : Chu Phan, Đại Thịnh, Hoàng Kim, Kim Hoa, Liên Mạc, Mê Linh, Quang Minh, Tam Đồng, Thạch Đà, Thanh Lâm, Tiền Châu, Tiền Phong, Tiến Thắng, Tiến Thịnh, Tráng Việt, Tự Lập, Văn Khê, Vạn Yên của huyện Mê Linh về thành phố TP.HN quản trị. [ 11 ]Ngày 26 tháng 2 năm 1979, tái lập huyện Lập Thạch và sáp nhập phần còn lại của huyện Mê Linh ( sau khi chuyển thị xã Phúc Yên và 18 xã về TP. Hà Nội quản trị ) vào những huyện Tam Đảo và Vĩnh Lạc. [ 12 ]Ngày 12 tháng 8 năm 1991, chuyển lại huyện Mê Linh đã lấy của thành phố Thành Phố Hà Nội năm 1978 về tỉnh Vĩnh Phú quản trị. [ 13 ]Ngày 7 tháng 10 năm 1995, chia huyện Vĩnh Lạc thành 2 huyện : Vĩnh Tường và Yên Lạc. [ 14 ]Kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa IX đã trải qua Nghị quyết ( ngày 26 tháng 11 năm 1996 ) về việc tái lập tỉnh Vĩnh Phúc. Tỉnh Vĩnh Phúc chính thức được tái lập và đi vào hoạt động giải trí từ ngày 1 tháng 1 năm 1997 [ 15 ]. Khi tách ra, tỉnh Vĩnh Phúc có diện tích quy hoạnh 1.370,73 km², dân số 1.066.552 người, gồm 6 đơn vị chức năng hành chính cấp huyện : thị xã Vĩnh Yên và 5 huyện : Lập Thạch, Mê Linh, Tam Đảo, Vĩnh Tường, Yên Lạc .Tháng 6 năm 1998, tách huyện Tam Đảo thành 2 huyện Tam Dương và Bình Xuyên. [ 16 ]Ngày 9 tháng 12 năm 2003, xây dựng thị xã Phúc Yên ( tách ra từ huyện Mê Linh ) và huyện Tam Đảo mới ( tách 3 xã của huyện Lập Thạch, 4 xã của huyện Tam Dương, 1 xã của huyện Bình Xuyên và thị xã Tam Đảo của thị xã Vĩnh Yên ). [ 17 ]

Ngày 1 tháng 12 năm 2006, chuyển thị xã Vĩnh Yên thành thành phố Vĩnh Yên.[18]

Ngày 1 tháng 8 năm 2008, huyện Mê Linh được tách ra và sáp nhập vào thành phố TP.HN theo Nghị quyết số 15/2008 / QH12 về việc lan rộng ra địa giới hành chính Hà Nội Thủ Đô. [ 19 ]Ngày 23 tháng 12 năm 2008, chia huyện Lập Thạch thành 2 huyện : Lập Thạch và Sông Lô [ 20 ] .Ngày 7 tháng 2 năm 2018, chuyển thị xã Phúc Yên thành thành phố Phúc Yên. [ 21 ]Tỉnh Vĩnh Phúc có 2 thành phố và 7 huyện như lúc bấy giờ .

Kinh tế – xã hội[sửa|sửa mã nguồn]

Vĩnh Phúc vốn là một tỉnh công nghiệp thuộc vùng kinh tế tài chính trọng điểm Bắc Bộ .

• Năm 1997 cơ cấu kinh tế là nông nghiệp 52%, dịch vụ 36%, công nghiệp 12%, thu ngân sách đạt gần 100 tỷ đồng.
• Năm 2004 có cơ cấu kinh tế là công nghiệp 49,7%; dịch vụ 26,2%; nông nghiệp 24,1%). Tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân 8 năm (1997-2004) là 16,6%.
• Năm 2006, Vĩnh Phúc đứng thứ 9 trong các tỉnh thành trên cả nước về thu ngân sách với 4.027 tỷ đồng. Với hàng trăm doanh nghiệp trong nước và nước ngoài với tổng mức vốn đầu tư khoảng gần 600 triệu USD và 15.600 tỷ đồng, được đầu tư ở 14 cụm, khu công nghiệp, khu vui chơi, giải trí, du lịch trên khắp địa bàn.
• Năm 2011 tỉnh có cơ cấu kinh tế là công nghiệp – xây dựng 54,8%, dịch vụ 29,6%; nông, lâm nghiệp, thủy sản là 15,6%. Thu ngân sách 16.484 tỷ; thu nội địa là 11.638 tỷ đồng. Thu nhập bình quân đầu người khoảng 2200 USD, tăng 15 lần so với năm 1997. Thu hút được 681 dự án, trong đó có 127 dự án FDI, với tổng vốn đăng ký 2.420,9 triệu USD và 554 dự án DDI, với tổng vốn đăng ký 32.829,8 tỷ.
• Đến năm 2012, bối cảnh kinh tế thế giới,trong nước gặp nhiều khó khăn nhưng tỉnh Vĩnh Phúc vẫn đạt được các thành tựu nổi bật trong phát triển kinh tế.Tốc độ tăng trưởng kinh tế 11,5%. Vĩnh Phúc thu hút được thêm 33 dự án, trong đó: 25 dự án DDI, với số vốn đầu tư đăng ký là 1.200 tỷ đồng giảm 37,5% về số dự án, giảm 29,5% về vốn đầu tư; 8 dự án FDI, với tổng vốn đăng ký 180 triệu USD, tăng 33,3% về số dự án và tăng 88,2% số vốn so với năm 2011. Cơ cấu kinh tế năm 2012 công nghiệp – xây dưng 53,4%,Dich vụ 33,1%,nông, lâm, thủy sản 13,5%. GDP bình quân đầu người theo năm 51,16 triệu đồng/người (khoảng 2520 USD),tỷ lệ hộ nghèo còn 6,5% theo chuẩn mới (năm 2013). Giá trị sản xuất công nghiệp năm 2012 đạt 49.306,6 tỷ đồng, đứng thứ 7 của cả nước, đứng thứ 3 ở miền bắc sau Hà Nội, Hải Phòng về giá trị sản xuất công nghiệp.
• Năm 2013, tuy kinh tế khủng hoảng chạm đáy nhưng kinh tế Vĩnh Phúc vẫn đạt được những kết quả khá ấn tượng, tốc độ tăng trưởng đạt 7,89%, đứng thứ 3 trong vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ, sau Hà Nội (10.2%) và Bắc Ninh (8,25%). Kết quả năm 2013 số dự án thu hút (FDI, DDI) tăng cao so với năm 2012 và vượt kế hoạch đề ra. Cụ thể đã thu hút 42 dự án, trong đó gồm 21 dự án FDI, với tổng vồn đăng ký 314,8 triệu USD tăng 3,5 lần về số dự án và 206% về số vốn đăng ký so với năm 2012, đạt 157% kế hoạch; và 21 dự án DDI với 6.247 tỷ đồng vốn đăng ký, bằng 95% về số dự án và tăng 3,34 lần về vốn đăng ký so với năm 2012, đạt 416% kế hoạch đề ra. Lũy kế đến hết năm 2013 toàn tỉnh có 675 dự án còn hiệu lực, gồm 137 dự án FDI với tổng vốn đầu tư là 2.767,6 triệu USD và 538 dự án DDI với tổng vốn đầu tư 31.727 tỷ đồng.Lĩnh vực thu ngân sách nhà nước tăng cao so với cùng kỳ đạt 19.275 tỷ đồng tăng 45% so với năm 2012, thu nội địa đạt 15.700 tỷ đồng tăng 60%, với kết quả thu nội địa này Vĩnh Phúc tiếp tục khẳng định vị trí thứ 2 miền Bắc sau Hà Nội và đứng thứ 5 cả nước. Cơ cấu kinh tế năm 2013, công nghiệp – xây dựng 60,39%, Dịch vụ 28,92%, Nông -lâm – ngư nghiệp giảm còn 10,09%. GRDP bình quân đầu người (theo giá hiện hành) ước đạt 56,8 triệu đồng/người, tương đương 2.569 USD/người, tăng 12,3% so với thực hiện năm 2011, cao hơn 1,3 lần GDP bình quân đầu người của cả nước.
• Năm 2014 tăng trưởng kinh tế 6,11% Cơ cấu kinh tế năm 2014 của tỉnh Vĩnh Phúc là: Khu vực I: 9,76%; khu vực II: 62,54%; khu vực III: 27,7% (năm 2013 tương ứng là: 10,09%; 63,55% và 26,36%). Năm 2014 (tính từ 21/12/2013 đến 20/12/2014) cấp mới 45 dự án FDI với tổng vốn đầu tư đăng ký 354,65 triệu USD và 12 dự án điều chỉnh, tăng vốn đầu tư với số vốn tăng 74,8 triệu USD. Tổng cả cấp mới và điều chỉnh năm 2014 là 429,45 triệu USD. Lũy kế đến nay toàn tỉnh có 183 dự án FDI còn hiệu lực với tổng số vốn đăng ký là 3.091,3 triệu USD, dự kiến sử dụng lao động 51.700 người. Năm 2014 (tính từ 21/12/2013 đến 20/12/2014) cấp mới 39 dự án DDI với tổng vốn đầu tư đăng ký là 2.789,67 tỷ đồng và 07 dự án tăng vốn đầu tư với số vốn tăng 1.577,6 tỷ đồng. Tổng số cấp mới và điều chỉnh là: 4.297,3 tỷ đồng. Lũy kế đến nay (20/12/2014): Toàn tỉnh có 575 dự án DDI còn hiệu lực, với tổng số vốn đăng ký là 39.574 tỷ VND. Tổng kim ngạch xuất khẩu năm 2014 dự kiến đạt 1.413 triệu USD, tăng 36,18% so năm trước. Trong đó, kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài đạt 1.293 triệu USD, tăng 39,70 %; kinh tế trong nước 119,8 triệu USD, tăng 7,07%. Tổng kim ngạch nhập khẩu năm 2014 đạt 1.955,3 triệu USD, tăng 8,95% so với năm trư­ớc. Trong đó, kinh tế trong nước đạt 114,5 triệu USD, giảm 35,44%; kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài 1.840,8 triệu USD, tăng13,82% so năm trước. Khu vực kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài ngày càng  chiếm tỷ trọng cao trong tổng giá trị hàng nhập khẩu. Cơ cấu giá trị hàng nhập khẩu có sự thay đổi đáng kể. Tổng thu ngân sách nhà nước trên địa bàn năm 2014 xấp xỉ 21.000 tỷ đồng, vượt dự toán đề ra, tăng 6,42% so với năm 2013. Chi ngân sách địa phương đáp ứng kịp thời nhiệm vụ chi của tỉnh, dự kiến cả năm đạt 17.212,2 tỷ đồng vượt dự toán và tăng 14% so với năm 2013.
• Năm 2019 tốc độ tăng trưởng kinh tế đạt 8,06%, quy mô nền kinh tế đạt 118.400 tỷ đồng. Cơ cấu kinh tế:Nông – lâm – thủy sản chỉ chiếm 5,45%. Trong năm 2019 toàn tỉnh thu hút được 870 triệu USD vốn FDI và 13.55 nghìn tỷ đồng vốn DDI. Lũy kể có…..

Vĩnh Phúc là một tỉnh thuộc vùng kinh tế tài chính trọng điểm Bắc Bộ, được thủ tướng chính phủ nước nhà phê duyệt thiết kế xây dựng 20 khu công nghiệp. Và 41 cụm công nghiệp trong đề án quy hoạch tăng trưởng ngành công nghiệp Vĩnh Phúc đến năm 2020 và khuynh hướng đến năm 2030 .

Hiện nay trên địa phận đã có chủ góp vốn đầu tư những khu công nghiệp :

• KCN Kim Hoa
• KCN Khai Quang
• KCN Bình Xuyên
• KCN Bình Xuyên II
• KCN Bá Thiện
• KCN Bá Thiện II
• KCN Tam Dương II (Khu A, B)
• KCN Chấn Hưng
• KCN Thăng Long III

Cùng với mạng lưới hệ thống chợ truyền thống lịch sử thì mạng lưới hệ thống nhà hàng, TT thương mại trên địa phận Vĩnh Phúc khá sôi động và vừa đủ những tên thương hiệu lớn, ship hàng nhu yếu shopping và góp thêm phần nâng cao phong thái tiêu dùng shopping người dân trong tỉnh, gồm có :

• Chợ – Trung tâm thương mại Vĩnh Yên
• Chợ – Trung tâm thương mại Yên Lạc
• Chợ – Trung tâm thương mại Vĩnh Tường
• Chợ – Trung tâm thương mại Tam Dương
• Chợ – Trung tâm thương mại Hương Canh – Bình Xuyên
• Siêu thị GO (Big C)
• Siêu thị Co.op Mart
• Siêu thị An Phú
• Siêu thị Media Mart
• Siêu thị điện máy HC
• Trung tâm điện máy Chất Mai
• Siêu thị sách Nguyễn Văn Cừ
• Trung tâm thương mại Soiva Plaza
• Siêu thị điện máy Pico
• Siêu thị điện máy Trần Anh
• Siêu thị điện máy Hương Anh
• Siêu thị Lanchi Mart

Một số mốc thời hạn của ngành y tế Vĩnh Phúc :

• Năm 1997 Vĩnh Phúc có 4,6 bác sĩ/10 nghìn dân; 8,1% trạm y tế có Bác sĩ.
• Đến năm 2012, Vĩnh phúc đã đạt tỷ lệ 7,5 bác sĩ/10nghìn dân; 87,6% trạm y tế có Bác sĩ,bình quân đạt 24 giường bệnh/10nghìn dân.
• Sau 15 năm tái lập tỉnh: sự nghiệp chăm sóc,bảo vệ và nâng cao sức khỏe của nhân dân trong tỉnh có nhiều tiến bộ vượt bực, các chương trình y tế quốc gia triển khai có hiểu quả. Đến nay, Vĩnh Phúc đã có 132/137 xã, phường, thị trấn đạt chuẩn quốc gia về y tế và 100% trạm y tế được đầu tư kiên cố.   
• Hiện nay trên toàn tỉnh có 17 bệnh viện với quy mô 3.090 giường bệnh; 37 phòng khám đa khoa khu vực và 139 trạm y tế xã/phường. Một doanh nghiệp của Singapore đang đầu tư Bệnh viện chăm sóc sức khỏe khá lớn và hiện đại. Tỉnh đang đầu tư xây dựng mới Bệnh viện Đa khoa tỉnh và Bệnh viện sản nhi tỉnh tầm cỡ khu vực…

Vĩnh Phúc có 1 bệnh viện tuyến TW, 6 bệnh viện thường trực tỉnh, 9 bệnh viện cấp huyện và nhiều phòng khám, TT y tế. Các bệnh viện thuộc tuyến tỉnh và TW ( không kể bệnh viên tư, cấp huyện, phòng khám, TT y tế ) :Danh sách những bệnh viện tuyến TƯ, tỉnh .

• Bệnh viện 74 Trung ương (trực thuộc TW).
• Bệnh viện Đa Khoa Tỉnh Vĩnh Phúc
• Bệnh viện Đa Khoa KV Phúc Yên.
• Bệnh viện quân y 109.
• Bệnh viện giao thông vận tải tỉnh Vĩnh Phúc (BV ngành)
• Bệnh viện hữu nghị Lạc Việt (BV tư nhân).
• Bệnh viện Y học cổ truyền Vĩnh Phúc.
• Bệnh viện Phục hồi chức năng Vĩnh Phúc.
• Bệnh viện Sản Nhi tỉnh Vĩnh Phúc.
• Bệnh viện tâm thần Vĩnh Phúc.

Trong những năm qua ngành giáo dục của tỉnh Vĩnh Phúc đã có những bước tiến vượt bậc là một trong những tỉnh, thành có chất lượng giáo dục cao nhất cả nước, 3 năm liền ( 2012, 2013 và năm trước ) Vĩnh Phúc đứng đầu cả nước về điểm trung bình thi ĐH. Năm 2013, học viên Vĩnh Phúc đạt 1 huy chương bạc Olympic Toán, 1 huy chương đồng Olympic sinh học quốc tế, 49 học viên đạt giải trong kỳ thi học viên giỏi vương quốc .Năm năm trước học viên Vĩnh Phúc đứng thứ 6 cả nước về số giải trong kỳ thi học viên giỏi năm trước với 67 giải, liên tục chứng minh và khẳng định vị trí số 1 toàn nước về điểm trung bình 3 môn thi ĐH .

Đại học – Học viện – Cao đẳng – THCN[sửa|sửa mã nguồn]

• Trường Đại học Công nghệ Giao thông Vận tải (cơ sở Vĩnh Yên)
• Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2
• Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội (cơ sở Phúc Yên).
• Trường Đại học Trưng Vương
• Trường Sĩ quan Tăng-Thiết giáp
• Học viện kỹ thuật quân sự (cơ sở Vĩnh Yên)
• Trường Cao đẳng Công nghiệp Thương Mại
• Trường Cao đẳng Kinh tế- Kỹ thuật Vĩnh Phúc
• Trường Cao đẳng Vĩnh Phúc (tiền thân là CĐSP Vĩnh Phúc)

• Trường Cao đẳng nghề Cơ khí Nông nghiệp
• Trường Cao đẳng nghề Việt Xô số 1
• Trường Trung cấp Công nghệ Vĩnh Phúc
• Trường Trung cấp Kinh doanh và Quản lý Tâm Tín
• Trường Trung cấp Kỹ thuật Vĩnh Phúc
• Trường Trung cấp Y tế Vĩnh Phúc
• Hệ Trung cấp trong Trường Cao đẳng Kinh tế Kỹ thuật Vĩnh Phúc
• Hệ Trung cấp trong Trường Cao đẳng Sư phạm Vĩnh Phúc.
• Trường Cao Đẳng Nghề số 2 BQP

Thể dục, thể thao[sửa|sửa mã nguồn]

• Nhà thi đấu tỉnh Vĩnh Phúc nằm bên quốc lộ số 2, ngay ngã ba đường vào thành phố Vĩnh Yên là nơi tổ chức các hoạt động thể thao và văn hóa- xã hội của tỉnh. Đây cũng là nơi tổ chức các sự kiện thể thao mang tầm quốc gia, quốc tế như: diễn ra môn đá cầu tại Đại hội Thể thao Đông Nam Á 2003, VTV Cup, Salonpas cup, giải bóng chuyền Nữ thế giới, giải Eximbank cúp và giải bóng chuyền Nam Asian cup, gần đây nhất là Đại hội Thể thao Đông Nam Á 2021.
• Sân Golf Tam Đảo Golf Resort là sân golf 27 hố, là một trong sân golf quốc tế xây dựng đầu tiên ở Việt Nam. Đây là nơi tổ chức các giải đấu trong nước, quốc tế như: Giải vô địch Câu lạc bộ sân golf Tam Đảo – Vòng loại MercedesTrophy(2011), Giải vô địch thường niên Câu lạc bộ sân golf Tam Đảo, Giải Tập đoàn VC Group, Giải thường niên Câu lạc bộ Hà Nội, Giải golf vô địch JBAV Kogyo Bukai lần 3 Golf Competition(2011), Giải golf mùa Xuân Câu lạc bộ golf Nữ Hà Nôi(2011), Giải golf Johnnie Walker Blue Label Trophy…
• Ngoài ra, Vĩnh phúc còn có Sân Golf Đầm Vạc Golf Club và các trung tâm thể dục thể thao khác tại các huyện, thành phố để phục vụ cho hoạt động thể dục, thể thao của người dân trong tỉnh.

Vĩnh Phúc có nhiều cảnh sắc và danh thắng kỳ thú như khu danh thắng Tây Thiên với Thiền Viện Trúc Lâm Tây Thiên ( là một trong 3 thiền viện lớn nhất Nước Ta cùng với Yên Tử và Đà Lạt ), khu nghỉ mát Tam Đảo, tháp Bình Sơn, đền Gia Loan – chùa Biện Sơn, … là nơi để tăng trưởng những mô hình du lịch như thăm quan, nghỉ mát, … Ngoài ra còn có trên 500 di tích lịch sử lịch sử dân tộc, văn hóa truyền thống với 170 di tích lịch sử được xếp hạng, trong đó 67 di tích lịch sử được xếp hạng cấp vương quốc. Vĩnh Phúc còn có nhiều đầm hồ ở những vị trí đẹp hoàn toàn có thể tăng trưởng thành điểm du lịch nghỉ ngơi mê hoặc .

• Hội bơi trải Tứ Yên (Tứ Yên, huyện Sông Lô) vào 2 ngày 25, 26 tháng 5 âm lịch hàng năm.
• Lễ hội xuống đồng (xã Quang Yên, Sông Lô), lễ hội đồng bào dân tộc Cao Lan, được tổ chức vào tháng giêng hàng năm.
• Lễ hội Tứ dân chi nghiệp (xã Đại Đồng, huyện Vĩnh Tường) tổ chức vào ngày 20 tháng giêng.
• Lễ hội Đúc Bụt làng Phù Liễn (xã Đồng Tĩnh – huyện Tam Dương) vào mồng 8 tháng giêng dân làng tổ chức lễ hội đúc “Bụt” tại đình làng.
• Lễ hội đền Gia Loan – chùa Biện Sơn tôn vinh tướng quân Nguyễn Khoan thời 12 sứ quân.
• Lễ hội Đả cầu cướp phết diễn ra chiều ngày 7 tháng giêng hàng năm tại đền Đông Lai, xã Bàn Giản, huyện Lập Thạch.
• Lễ hội đình Tích Sơn diễn ra hàng năm vào ngày 3 tháng Giêng âm lịch tại đình Tích Sơn thuộc phường Tích Sơn, thành phố Vĩnh Yên. Đình thờ 7 anh em Lỗ Bình Sơn (7 anh em nhà họ Lỗ, đời nhà Trần).
• Lễ hội Sơn Đồng thuộc xã Sơn Đông, huyện Lập Thạch từ ngày 4 đến 6 tháng Giêng. Hội có lễ tế ông Bách (lạc tướng vua Hùng) và ông Điền (trông coi nghề cầy cấy).
• Lễ hội chọi trâu Hải Lựu ở xã Hải Lựu, Sông Lô, Vĩnh Phúc.
• Hội vật làng Hà (xã Hồ Sơn,Tam Đảo) diễn ra vào mồng 7 tháng Giêng.
• Lễ hội Tây Thiên (xã Đại Đình, Tam Đảo) vào 15/2 âm lịch. Là một trong 3 lễ hội lớn nhất miền Bắc.
• Lễ hội Kéo Song (Hương Canh, Bình Xuyên) mùng 3 – 5 âm lịch.(Tết Nguyên Đán).
• Lễ hội Đình Thổ Tang diễn ra vào 10 tháng giêng.
• Lễ hội đền Ngự Dội (xã Vĩnh Ninh, Vĩnh Tường) vào ngày 14, 15 tháng giêng.
• Lễ hội đền Ngô Tướng Công (thành phố Phúc Yên) vào 9 tháng Giêng.
• Lễ hội Đền Thính (xã Tam Hồng, Yên Lạc) vào ngày mùng 6 tháng Giêng.
• Lễ hội chợ Rưng (thị trấn Tứ Trưng, Vĩnh Tường) vào ngày mùng 6 tháng giêng hàng năm.
• Lễ hội vật, Đánh cờ người làng Hoàng Chung xã Đồng Ích ngày mùng 10 tháng giêng âm lịch hàng năm.
• Lễ hội Kéo Co (thôn Hòa Loan, xã Lũng Hòa, Vĩnh Tường) từ ngày mùng 4 đến mùng 8 tháng Giêng âm lịch hàng năm.

Danh sách lịch sử vẻ vang cấp vương quốc[sửa|sửa mã nguồn]

• Ở huyện Lập Thạch: đền thờ Lưỡng Quốc Tiến Sĩ Triệu Thái
• Ở huyện Vĩnh Tường:

Chùa Tùng Vân, Đình Thổ Tang, Đình Bích Chu, Đình Thủ Độ, Đình Cam Giá, Đền Phú Đa, Đình Hòa Loan, Cụm di tích lịch sử thờ Lê Ngọc Chinh ( đền Ngòi, đình Đông, đình Nam ), Đền Đuông, Chùa Thượng Trưng, Địa điểm lưu niệm quản trị Hồ Chí Minh, Chùa Hoa Dương, Đình – chùa Vĩnh Sơn, Đình Sông Kênh, Đình Tuân Lộ .

• Ở huyện Yên Lạc:

Đền Thính, Đền Tranh, Đền Đồng Lạc, Đình Yên Lạc, Đình Hùng Vĩ, Chùa Tiền Môn, Chùa Đại An, Đình Tri Chỉ, Đình Yên Nội, Chùa Biện Sơn, Di tích khảo cổ học Đồng Đậu .

• Ở Thành phố Phúc Yên:

Chiến khu Ngọc Thanh, Chùa Bảo Sơn, Đình Khả Do, Đình Cao Quang, Đền Ngô Miễn, Đình Đạm Xuyên, Đình Sen Hồ, Đền Trần Nguyên Hãn, Đền Đỗ Khắc Chung, Chùa Vĩnh Phúc, Đình Tây Hạ, Chùa Đông Lai, Đền Triệu Thái, Đình Ngõa, Đình Đình Chu, Đình Thạch Trục, Đình Tiên Lữ .

• Ở huyện Sông Lô

Tháp Bình Sơn Thiền Viện Trúc Lâm Tuệ Đức

• Ở huyện Bình Xuyên:

Đình Hương Canh, Đình Ngọc Canh, Đình Tiên Hường, Chùa Kính Phúc, Đền Xuân Lãng, Chùa Quảng Hựu, Đền Thánh Mẫu, Đình Mộ Đạo – Đình Bảo Đức – Đình Đại Phúc, Chùa Can Bi, Đình Quất Lưu .

• Ở huyện Tam Đảo:

Khu thắng cảnh Tây Thiên ( Đền Mẫu Sinh – Đền Cô, Đền Cậu – Đền Thượng – Đền Thõng – Thiền viện Trúc Lâm Tây Thiên )

• Ở huyện Tam Dương:

Đình Thứa Thượng, Đình Phú VinhỞ thành phố Vĩnh Yên :Đình Đông Đạo, Chùa Tích Sơn, Chua Hà .

Khu, điểm du lịch nổi tiếng[sửa|sửa mã nguồn]

Các tuyến đường nối[sửa|sửa mã nguồn]

Đường bộ có quốc lộ 2, quốc lộ 23 đi qua. Đường cao tốc Nội Bài – Lào Cai đi qua 5 huyện thị: thành phố Phúc Yên, Bình Xuyên, Tam Dương, Lập Thạch, Sông Lô. Đường sắt có đường sắt Hà Nội – Lào Cai đi qua 5 huyện thị: thành phố Phúc Yên, Bình Xuyên, thành phố Vĩnh Yên, Tam Dương, Vĩnh Tường. Đường thủy có sông Hồng chảy qua.

Các tuyến xe buýt[sửa|sửa mã nguồn]

• VP01 (Giá vé: 10000 đồng/lượt, tần suất 10- 20 phút/chuyến): Bồ Sao – Mê Linh Plaza: xã Bồ Sao (Vĩnh Tường) – Ngã ba Vĩnh Tường – Hợp Thịnh (Điểm giao tuyến 04) – Vĩnh Yên – Siêu Thị Sài Gòn Co.opMart – KCN Khai Quang – BX Vĩnh Yên mới(Điểm giao tuyến 03, 04, 05, 06, 07) BigC Vĩnh Phúc – Hương Canh (Đầm Cả) (Điểm giao tuyến 08,09) – QL2– Phúc Yên – Sóc Sơn – Võ Văn Kiệt – Mê Linh Plaza (Điểm giao Tuyến 07, 56A, 58, 64, 93, 95, 109 Hà Nội).
• VP03 (Giá vé: 7000 đồng/lượt, tần suất 20- 30 phút/chuyến): Vĩnh Yên – Lập Thạch – Sông Lô: BX Vĩnh Yên(mới) – KCN Khai Quang – Siêu Thị Sài Gòn Co.opMart – Bưu điện Tỉnh – Ngã Tư Quán Tiên – Hoàng Lâu – Hoàng Đan – Cầu Gạo – Tiên Lữ – TT Lập Thạch – Nhạo Sơn – Tam Sơn – Bến Phà Then.
• VP04 (Giá vé: 7000 đồng/ lượt, tần suất 20- 30- 40 phút/ chuyến): Vĩnh Yên – Vĩnh Tường: Cao Đại – Tân Cương – TT GDTX Vĩnh Tường (TT Thổ Tang) – Trường THPT Lê Xoay – TT Vĩnh Tường – Vũ Di – Tề Lỗ – Nhà máy Gạch Đoàn Kết – Cây xăng Hợp Thịnh – Quán Tiên – Bưu điện Tỉnh – Siêu Thị Sài Gòn Co.opMart – KCN Khai Quang – BX Vĩnh Yên (mới).
• VP05 (Giá vé: 7000 đồng/ lượt, tần suất 30- 40 phút/ chuyến): Vĩnh Yên – Yên Lạc – Vĩnh Thịnh: BX Vĩnh Yên (mới) – KCN Khai Quang – Siêu thị Sài Gòn Co.opMart – Bưu điện Tỉnh – Ngã tư Quán Tiên – Đồng Cương – Minh Tân – TT Yên Lạc – Dốc Lũng Hạ – Trường THPT Yên Lạc 2 – Liên Châu – Đại Tự – Ngũ Kiên (Vĩnh Tường) – TT Tứ Trưng (Vĩnh Tường) – TT Vĩnh Tường – Trường THPT Đội Cấn (THPT Hồ Xuân Hương) – Bến phà Vĩnh Thịnh.
• VP06 (Giá vé: 7000 đồng/ lượt, tần suất 20- 30- 40 phút/ chuyến): Vĩnh Yên – Tam Dương – Lập Thạch: BX Vĩnh Yên (mới) – KCN Khai Quang – Siêu thị Sài Gòn Co.opMart – Bưu điện Tỉnh – Ngã ba Tam Dương – Thanh Vân – Đạo Tú – TT Hợp Hòa – Bồ Lý – Cầu Trang.
• VP07 (Giá vé: 7000 đồng/ lượt, tần suất 10- 20- 30-40 phút/ chuyến): Vĩnh Yên – Tam Đảo: BX Vĩnh Yên (mới) – KCN Khai Quang – Tôn Đức Thắng – Mê Linh – Trần Phú – Chùa Hà Tiên – QL 2B – Kim Long (giao điểm xe 09) – Hợp Châu – Hồ Sơn – Tam Quan – Đại Đình – Đạo Trù – Bồ Lý.
• VP08 (Giá vé: 8000 đồng/ lượt, tần suất: 30- 40 phút/ chuyến): Vũ Di – KCN Bá Thiện – ĐHSP II – Thanh Tước: BX TT Vĩnh Tường (Điểm giao tuyến 05) – Thị trấn Tứ Trưng – Yên Đồng – Tam Hồng – TT Yên Lạc – Cầu Trắng (Nguyệt Đức) – Thanh Lãng – QL2 (Đầm Cả) (Điểm giao tuyến 01 và 09) – KCN Bình Xuyên – KCN Bá Thiện – Hồ Đại Lải – Xuân Hòa – ĐHSP HN II – Phúc Yên – Thanh Tước (Điểm giao tuyến 58 Hà Nội)
• VP09 (Giá vé: 8000 đồng/ lượt, tần suất 30- 40 phút/ chuyến): Vĩnh Tường – Quang Hà – Phúc Yên 2: Xã Kim Xá – Chợ Vàng (Hoàng Đan) (Điểm giao tuyến 03) – TT Hợp Hòa (Ngã tư Me) (Điểm giao tuyến 06) – Hướng Đạo – Kim Long – Quang Hà – TT Hương Canh – QL2 (Điểm giao tuyến 01 và 08) – Phúc Yên – Thanh Tước (Điểm giao tuyến 58 Hà Nội)
• 58 (Hà Nội) (Giá vé:9000 đồng/ lượt, tần suất 10- 15 phút/ chuyến): Long Biên- Thạch Đà: Long Biên (Yên Phụ – đoạn từ Hàng Than đến Hoè Nhai) – Quay đầu đối diện Hàng Than – Yên Phụ – Điểm trung chuyển Long Biên (tuyến đường 3) – Trần Nhật Duật (Quay đầu tại phố Hàng Khoai) – Yên Phụ – Nghi Tàm – Âu Cơ – An Dương Vương – đường gầm cầu Thăng Long – Cầu Thăng Long – Cao tốc Bắc Thăng Long Nội Bài – Trạm thu phí Thăng Long – Ngã tư Quốc lộ 2 Cao tốc Thăng Long Nội Bài- Quốc Lộ 2 – Trạm thu phí số 1 QL2- Hai Bà Trưng (Phúc Yên- Vĩnh Phúc)- Nguyễn Trãi (Phúc Yên- Vĩnh Phúc) – Cây đa Thanh Tước- QL 23B – Tam Đồng – Thạch Đà (Mê Linh) (Trước cổng Bệnh viện Đa khoa Mê Linh). Qua các phường Phúc Thắng, Hùng Vương (TP Phúc Yên)
• 63 (Hà Nội) (Giá vé:8000 đồng/ lượt, tần suất 15-20 phút/ chuyến): KCN Bắc Thăng Long- Tiến Thịnh (Mê Linh): KCN Bắc Thăng Long – Đại Mạch – Yên Nhân – Quốc lộ 23B – Nguyễn Trãi (Phúc Yên) – Hai Bà Trưng (Phúc Yên) – Quốc lộ 2 – Tiền Châu – Bạch Trữ – Rẽ phải theo tổ chức giao thông – Cầu Soi – quay đầu tại điểm mở – Cầu Soi – Bạch Trữ – Tự Lập – Liên Mạc – Tiến Thịnh (Mê Linh). Qua các phường Hùng Vương, Tiền Châu (TP Phúc Yên)
• 95 (Hà Nội) (Giá vé: 8000 đồng/ lượt, tần suất 20- 25 phút/ chuyến):BX Nam Thăng Long- Xuân Hòa (ĐHSPHN2): Nam Thăng Long (bãi đỗ xe buýt Nam Thăng Long) – Phạm Văn Đồng – Cầu Thăng Long – Võ Văn Kiệt – Quốc lộ 2 – đường nối quốc lộ 2, Xuân Hoà (qua các xã Thanh Xuân, xã Tân Dân, xã Minh Trí) – Cầu Tre – Trường Chinh (Phúc Yên) – Nguyễn Văn Linh (Phúc Yên) – Xuân Hòa (khu giảng đường E, trường đại học Sư phạm Hà Nội 2, đường Nguyễn Văn Linh, phường Xuân Hòa, TP Phúc Yên, tỉnh Vĩnh Phúc). Qua phường Xuân Hòa (TP Phúc Yên)

Tỉnh kết nghĩa[sửa|sửa mã nguồn]

Các khu công trình văn hóa truyền thống tiêu biểu vượt trội[sửa|sửa mã nguồn]

• Quảng trường, công viên tỉnh Vĩnh Phúc
• Nhà hát tỉnh Vĩnh Phúc
• Rạp ngoài trời Hoàng Quy
• Rạp chiếu phim 19/05
• Bảo tàng Vĩnh Phúc.
• Nhà hát Chèo Vĩnh Phúc
• Nhà thi đấu tỉnh Vĩnh Phúc
• Văn miếu tỉnh Vĩnh Phúc
• Chùa Hà Tiên (thành phố Vĩnh Yên)
• Tháp Bình Sơn (Sông Lô)
• Nhà thờ đá Tam Đảo
• Đền Thính – Yên Lạc
• Đền bà chúa Thượng Ngàn
• Tháp Truyền hình Tam Đảo.
• Thiền viện trúc lâm Tây Thiên
• Thiền viện trúc lâm An Tâm
• Thiền viện trúc lâm Tuệ Đức
• Đại bảo tháp Madala Kim Cương Thừa
• Cáp treo Tây Thiên
• Đền Quốc Mẫu Tây Thiên.

Đặc sản ẩm thực ăn uống[sửa|sửa mã nguồn]

Cá thính
Các đặc sản nổi tiếng ẩm thực địa phương ở Vĩnh Phúc như : nộm vó cần Hương Canh, cá thính Văn Quán, bánh hòn Hội Hợp, đậu rùa Tuân Chính, bánh chưng Diệm Xuân, cá tép dầu đầm Vạc, bánh trùng mật mía Vĩnh Tường, bánh tráng Bảo Đức, trà hoa vàng Tam Đảo, xôi Trung Mỹ, dứa Tam Dương, chè kho Tứ Yên, bánh ngõa Lũng Ngoại, na dai Bồ Lý, măng Tam Đảo, măng ngâm ớt Tam Đảo, gạo gié cánh Hương Canh, thịt chó kiểu Ngũ Kiên, tương ngô Khả Do, bún bánh cuốn Hòa Loan, bánh tai mèo hành Kẻ Mỏ, rắn Vĩnh Sơn, bánh tẻ Tứ Yên, bánh gạo rang Tiên Lữ, bò tái kiến đốt Tam Đảo, tương gạo Láng, mắm tép Đức Bác, gà thả đồi, cháo se bánh hòn Hương Canh, bánh tro Tây Đình, chuối tiêu hồng Liên Châu, rượu rắn Vĩnh Sơn, mì gạo Bồ Sao, su su Tam Đảo, gạo Long Trì, rượu nếp Vân Giang, bánh nẳng chợ Tràng .

Làng nghề truyền thống cuội nguồn[sửa|sửa mã nguồn]

Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]

Source: https://suadieuhoa.edu.vn
Category : Hỏi Đáp