Những câu ca dao, tục ngữ về kinh nghiệm sống, lao động sản xuất
Ca dao, tục ngữ không chỉ là phương tiện thể hiện tình cảm, đời sống tinh thần phong phú, tâm hồn đẹp đẽ và những ước mơ to lớn của người dân lao động, ca dao còn thể hiện những kinh nghiệm về thiên nhiên, kinh nghiệm lao động sản xuất của những người dân đã được đúc kết bằng con mắt tinh tế cũng như sự trải nghiệm của họ. Những câu ca dao, tục ngữ này giúp ích rất nhiều đối với sự phát triển nông nghiệp của Việt Nam, cũng như bổ sung tri thức cho chúng ta:
1 .
Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng
Ngày tháng mười chưa cười đã tối
2 .
Mau sao thì nắng, vắng sao thì mưa
3 .
Tháng bảy kiến bò, chỉ lo lại lụt
4 .
Nhất canh trì, nhị canh viên, tam canh điền
5 .
Nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống.
6 .
Nhất thì, nhì thục.
7 .
Cơn đằng Đông vừa trông vừa trông vừa chạy
Cơn đằng Nam vừa làm vừa chơi .
Cơn đằng Bắc, đổ thóc ra phơi
Cơn đằng Tây, mưa ngu bão ngáo .
8 .
Kiến đen tha trứng lên cao ,
Thế nào cũng có, mưa rào rất to .
9 .
Chuồn chuồn bay thấp thì mưa
Bay cao thì nắng, bay vừa thì râm .
10 .
Én bay thấp mưa ngập bờ ao
Én bay cao mưa rào lại tạnh .
11 .
Trời nắng chóng mưa, trời mưa chóng tối .
12 .
Gió heo may, chuồn chuồn bay thì bão .
13 .
Đầu năm sương muối, cuối năm gió nồm
14 .
Ráng mỡ gà, có nhà thì giữ .
15 .
Trăng quầng thì hạn, trăng tán thì mưa .
16 .
Quạ tắm thì ráo, sáo tắm thì mưa .
17 .
Ếch kêu uôm uôm, ao chuôm đầy nước .
18 .
Mặt trời có quầng thì hạn, mặt trăng có tán thì mưa .
19 .
Tháng giêng là tháng ăn chơi
Tháng hai trồng đậu trồng khoai trồng cà
Tháng ba thì đậu đã già
Ta đi ta hái về nhà phơi khô
Tháng tư đi tậu trâu bò
Để ta sắm sửa làm mùa tháng năm.
20 .
Đất thiếu trồng dừa đất thừa trồng cau
21 .
Ai ơi nhớ lấy lời này :
Tằm nuôi ba lứa, ruộng cày ba năm .
Nhờ trời hòa cốc phong đăng ,
Cấy lúa lúa tốt, nuôi tằm tằm tươi .
Được thua dù có tại trời ,
Chớ thấy sóng cả mà rời tay co .
22 .
Bao giờ đom đóm bay ra ,
Hoa gạo rụng xuống thì tra hạt vừng .
23 .
Bao giờ cho hết tháng ba ,
Bồ nông no ấm ở nhà nghỉ ngơi .
24 .
Gió đông là chồng lúa chiêm ,
Gió bắc là duyên lúa mùa .
25 .Khó thay công việc nhà quê,
Quanh năm khó nhọc dám hề khoan thai .
Tháng chạp thì mắc trồng khoai ,
Tháng giêng trồng đậu tháng hai trồng cà .
Tháng ba cày vỡ ruộng ra ,
Tháng tư bắc mạ thuận hòa mọi nơi .
Tháng năm gặt hái vừa qua ,
Bước sang tháng sáu lúa trôi đầy đồng .
Nhà nhà vợ vợ chồng chồng ,
Đi làm ngoài đồng sá kể sớm trưa .
Tháng sáu tháng bảy khi vừa ,
Vun trồng giống lúa bỏ chừa cỏ tranh .
Tháng tám lúa giỗ đã đành ,
Tháng mười cắt hái cho nhanh kịp người .
Khó khăn làm mấy tháng trời ,
Lại còn mưa nắng thất thời khổ trông .
Cắt rồi nộp thuế nhà công ,
Từ rày mới được yên lòng ấm no .
26 .
Cơn đằng Đông vừa trông vừa chạy ,
Cơn đằng Nam vừa làm vừa chơi .
27 .
Con ơi nhớ lấy lời cha ,
Mồng năm tháng chín thật là bão rươi .
Bao giờ cho đến tháng mười ,
Thì con vào lộng ra khơi mặc lòng .
28 .
Lúa chiêm nép ở đầu bờ ,
Hễ nghe tiếng sấm, phất cờ mà lên .
29 .
Miền Đông thì được hoa màu
Miền Chải tôm cá, miền Cầu cửi canh
Mở chợ may vá thông hành
Miền cuối kinh doanh, tập tành lâu nay .
30 .
Tháng giêng chân bước đi cày ,
Tháng hai vãi lúa ngày ngày siêng năng .
Thuận mưa lúa tốt đằng đằng ,
Tháng mười gặt lúa ta ăn đầy nhà .
31 .
Tháng tư mua nứa đan thuyền ,
Tháng năm tháng sáu gặt miền lúa chiêm .
32 .
Ngày thì đem thóc ra phơi ,
Tối lặn mặt trời đổ thóc vào xay .
Một đêm là ba cối đầy
Một tay xay giã, một tay giần sàng
Tháng ba ngày tám rỗi ràng ,
Làm sao đủ gạo mùa màng khỏi lo .
33 .
Tháng giêng rét đài, tháng hai rét lộc, tháng ba rét nàng Bân .
34 .
Tháng ba bà già chết rét .
Tháng bảy mưa gãy cành tràm .
35 .
Tháng bảy kiến đàn, đại ngàn hồng thủy .
36 .
Tháng bảy ngâu ra, mồng ba ngâu vào .
37 .
Tháng bảy heo may, chuồn chuồn bay thì bão
38 .
Tháng tám nắng rám trái bưởi .
39 .
Trâu năm sáu tuổi còn nhanh ,
Bò năm sáu tuổi đã tranh về già .
Đồng chiêm xin chớ nuôi bò ,
Mùa đông tháng giá, bò dò làm thế nào .
40 .Tua rua một tháng mười ngày,
Cấy trốc luống cày cũng được lúa xôi .
Những câu ca dao, tục ngữ nói về kinh nghiệm sản xuất của nhân dân ta hầu hết là thuộc về nghành nghề dịch vụ nông nghiệp, sản xuất cũng như những đúc rút về sự chuyển biến của vạn vật thiên nhiên gắn liền với việc làm đồng áng. Đây đều là những kho tri thức nhiều mẫu mã và đúng mực mà tất cả chúng ta nên tìm hiểu và khám phá để có thêm những kinh nghiệm mới .
Thảo Nguyên
Source: https://suadieuhoa.edu.vn
Category : Chuyện Vặt
