Thủ tướng Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam – Wikipedia tiếng Việt

Bài này viết về Thủ tướng nước Nước Ta thống nhất từ năm 1945. Đối với thống kê những Thủ tướng của những thực thể chính trị ở Nước Ta từ 1945 đến nay, xem Danh sách người đứng đầu chính phủ Nước Ta

Thủ tướng Chính phủ (thường được gọi tắt là Thủ tướng) là người đứng đầu Chính phủ của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Thủ tướng Chính phủ do Quốc hội bầu trong số đại biểu Quốc hội[2] theo đề cử của Chủ tịch nước. Thủ tướng Chính phủ chịu trách nhiệm trước Quốc hội về hoạt động của Chính phủ và những nhiệm vụ được giao; báo cáo công tác của Chính phủ và của mình trước Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội và Chủ tịch nước.[3] Thủ tướng đầu tiên của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là ông Phạm Văn Đồng, được bầu tại kỳ họp thứ nhất Quốc hội khóa VI năm 1976. Không có quy định pháp luật Thủ tướng Chính phủ phải là đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam, tuy nhiên trên thực tế ở Việt Nam, Thủ tướng Chính phủ thường là một ủy viên Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam.

Thủ tướng Chính phủ đương nhiệm là ông Phạm Minh Chính, Đại biểu Quốc hội Việt Nam khóa XV thành phố Cần Thơ, Ủy viên Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam khóa XIII.

Nhiệm kì của Thủ tướng Chính phủ[sửa|sửa mã nguồn]

Nhiệm kì của Thủ tướng Chính phủ theo nhiệm kì của Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là 5 năm.

Điều 97 Hiến pháp nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2013 lao lý nhiệm kì của Chính phủ theo nhiệm kì của Quốc hội. Điều 71 pháp luật nhiệm kì của mỗi khóa Quốc hội là 5 năm [ 4 ]. Chính phủ liên tục làm trách nhiệm cho đến khi Quốc hội khóa mới xây dựng Chính phủ mới .

Quyền hạn và trách nhiệm của Thủ tướng Chính phủ[sửa|sửa mã nguồn]

Theo Hiến pháp[sửa|sửa mã nguồn]

Điều 98 Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2013 pháp luật Thủ tướng Chính phủ có những quyền hạn và trách nhiệm sau : [ 3 ]

Theo Luật Tổ chức Chính phủ[sửa|sửa mã nguồn]

Điều 28 Luật Tổ chức Chính phủ năm ngoái pháp luật Thủ tướng Chính phủ có những quyền hạn và trách nhiệm sau : [ 5 ]

1. Lãnh đạo công tác của Chính phủ; lãnh đạo việc xây dựng chính sách và tổ chức thi hành pháp luật; phòng, chống quan liêu, tham nhũng, lãng phí:

a ) Lãnh đạo, chỉ huy việc thiết kế xây dựng những dự án Bất Động Sản luật, pháp lệnh, dự thảo nghị quyết trình Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội ;b ) Lãnh đạo, chỉ huy thiết kế xây dựng những văn bản pháp lý và những kế hoạch, quy hoạch, kế hoạch, chủ trương và những dự án Bất Động Sản khác thuộc thẩm quyền quyết định hành động của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ;c ) Chỉ đạo, điều hòa, phối hợp hoạt động giải trí giữa những thành viên Chính phủ ; quyết định hành động những yếu tố khi còn có quan điểm khác nhau giữa những Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ ;d ) Lãnh đạo việc triển khai công tác làm việc phòng, chống quan liêu, tham nhũng, tiêu tốn lãng phí trong hoạt động giải trí của cỗ máy nhà nước và những hoạt động giải trí kinh tế tài chính – xã hội ;đ ) Lãnh đạo, chỉ huy quản trị Ủy ban nhân dân cấp tỉnh triển khai những lao lý của pháp lý và những chương trình, kế hoạch, kế hoạch của Chính phủ trên những nghành quản trị kinh tế tài chính, văn hóa truyền thống, xã hội và quốc phòng, bảo mật an ninh ;e ) Lãnh đạo, chỉ huy, kiểm tra và giải quyết và xử lý những vi phạm trong quy trình tiến hành triển khai Hiến pháp và pháp lý trong khoanh vùng phạm vi toàn nước .

2. Lãnh đạo và chịu trách nhiệm về hoạt động của hệ thống hành chính nhà nước từ trung ương đến địa phương, bảo đảm tính thống nhất, thông suốt, liên tục của nền hành chính quốc gia:

a ) Quản lý và quản lý hoạt động giải trí của mạng lưới hệ thống hành chính nhà nước từ TW đến địa phương trong quy trình Giao hàng Nhân dân, triển khai những trách nhiệm tăng trưởng kinh tế tài chính, văn hóa truyền thống, xã hội và tăng cường quốc phòng, bảo mật an ninh ;b ) Chỉ đạo và thống nhất quản trị cán bộ, công chức, viên chức trong mạng lưới hệ thống hành chính nhà nước từ TW đến địa phương ;c ) Lãnh đạo, chỉ huy, tổ chức triển khai thanh tra, kiểm tra những hoạt động giải trí thực thi công vụ của cán bộ, công chức trong mạng lưới hệ thống hành chính nhà nước ;d ) Lãnh đạo, chỉ huy việc kiểm tra, thanh tra công tác làm việc quản trị cán bộ, công chức, viên chức trong mạng lưới hệ thống hành chính nhà nước từ TW đến địa phương ;đ ) Quyết định việc phân cấp quản trị công chức, viên chức trong những cơ quan hành chính của cỗ máy nhà nước ;e ) Lãnh đạo, chỉ huy việc quản trị, điều hành quản lý hàng loạt cơ sở vật chất, kinh tế tài chính và nguồn ngân sách nhà nước để ship hàng cho sự quản lý và vận hành của cỗ máy nhà nước ;g ) Ủy quyền cho Phó Thủ tướng Chính phủ hoặc Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ thực thi một hoặc 1 số ít trách nhiệm trong khoanh vùng phạm vi thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ ;h ) Lãnh đạo, chỉ huy công tác làm việc cải cách hành chính và cải cách chính sách công vụ, công chức trong mạng lưới hệ thống hành chính nhà nước từ TW đến địa phương ;i ) Lãnh đạo, chỉ huy, kiểm tra hoạt động giải trí của những Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, chính quyền sở tại địa phương và người đứng đầu cơ quan, đơn vị chức năng trong mạng lưới hệ thống hành chính nhà nước từ TW đến địa phương .

3. Trình Quốc hội phê chuẩn đề nghị bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng và thành viên khác của Chính phủ; trong thời gian Quốc hội không họp, trình Chủ tịch nước quyết định tạm đình chỉ công tác của Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng và thành viên khác của Chính phủ.

4. Trình Ủy ban thường vụ Quốc hội phê chuẩn việc bổ nhiệm, miễn nhiệm đại sứ đặc mệnh toàn quyền của Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

5. Trong thời gian Quốc hội không họp, quyết định giao quyền Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ theo đề nghị của Bộ trưởng Bộ Nội vụ trong trường hợp khuyết Bộ trưởng hoặc Thủ trưởng cơ quan ngang bộ. Trong thời gian giữa hai kỳ họp Hội đồng nhân dân cấp tỉnh, quyết định giao quyền Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh theo đề nghị của Bộ trưởng Bộ Nội vụ trong trường hợp khuyết Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh.

6. Quyết định bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức, cho từ chức Thứ trưởng, chức vụ tương đương thuộc bộ, cơ quan ngang bộ; quyết định bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức người đứng đầu, cấp phó của người đứng đầu cơ quan thuộc Chính phủ.

7. Phê chuẩn việc bầu, miễn nhiệm và quyết định điều động, đình chỉ công tác, cách chức Chủ tịch, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh. Yêu cầu Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh đình chỉ công tác, cách chức Chủ tịch, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp dưới khi không hoàn thành nhiệm vụ được cấp có thẩm quyền giao hoặc vi phạm pháp luật.

8. Đình chỉ việc thi hành hoặc bãi bỏ văn bản của Bộ trưởng, Thứ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, Ủy ban nhân dân, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trái với Hiến pháp, luật và văn bản của cơ quan nhà nước cấp trên; đình chỉ việc thi hành nghị quyết của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh, trái với Hiến pháp, luật và văn bản của cơ quan nhà nước cấp trên, đồng thời đề nghị Ủy ban thường vụ Quốc hội bãi bỏ.

9. Quyết định và chỉ đạo việc đàm phán, chỉ đạo việc ký, gia nhập điều ước quốc tế thuộc nhiệm vụ, quyền hạn của Chính phủ; tổ chức thực hiện điều ước quốc tế mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên.

10. Quyết định các tiêu chí, điều kiện thành lập hoặc giải thể các cơ quan chuyên môn đặc thù, chuyên ngành thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, cấp huyện. Quyết định thành lập các cơ quan, tổ chức khác thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh; quyết định thành lập hội đồng, Ủy ban hoặc ban khi cần thiết để giúp Thủ tướng Chính phủ nghiên cứu, chỉ đạo, phối hợp giải quyết những vấn đề quan trọng liên ngành.

11. Triệu tập và chủ trì các phiên họp của Chính phủ.

Theo Luật Sĩ quan Quân đội nhân dân Nước Ta[sửa|sửa mã nguồn]

Điều 25 Luật Sĩ quan Quân đội nhân dân Nước Ta sửa đổi năm năm trước [ 6 ] lao lý Thủ tướng có những thẩm quyền quyết định hành động so với sĩ quan quân đội :

Theo Luật Quốc phòng Nước Ta 2018[sửa|sửa mã nguồn]

Điều 26, khoản 5, điểm a Luật Quốc phòng 2018 được trải qua tại Kỳ họp V Quốc hội khóa XIV 8/6/2018 ( với 88,3 % tổng số đại biểu xuất hiện đống ý ) lao lý Thủ tướng Chính phủ có thẩm quyền ban bố lệnh giới nghiêm tại một hoặc 1 số ít đơn vị chức năng hành chính cấp tỉnh. [ 8 ]

Quy trình đề cử, bầu và chỉ định[sửa|sửa mã nguồn]

Điều 98 Hiến pháp 2013[2] quy định: “Thủ tướng Chính phủ do Quốc hội bầu trong số đại biểu quốc hội“. Vì vậy, điều kiện đầu tiên của ứng viên chức danh Thủ tướng Chính phủ cũng phải là đại biểu Quốc hội khóa đương nhiệm. Khoản 4, Điều 8, Luật Tổ chức Quốc hội năm 2014 [9] cũng quy định thêm: “Quốc hội bầu Thủ tướng Chính phủ trong số các đại biểu Quốc hội theo đề nghị của Chủ tịch nước“.

Đặc biệt, Điều 88 Hiến pháp năm 2013 có bổ trợ thêm quyền cho quản trị nước hoàn toàn có thể ý kiến đề nghị Quốc hội không chỉ bầu mà còn không bổ nhiệm, bãi nhiệm Thủ tướng Chính phủ .

Hồ sơ nhân sự[sửa|sửa mã nguồn]

Theo Điều 28, Mục 1, Chương III ” Nghị quyết Ban hành nội quy kỳ họp Quốc hội số 102 / năm ngoái / QH1 “, với những chức vụ được Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn, trong đó có chức danh Thủ tướng Chính phủ, cần phải trình hồ sơ nhân sự gồm có : tờ trình của cơ quan, cá thể có thẩm quyền ; báo cáo giải trình thẩm tra trong trường hợp pháp lý pháp luật ; cũng như hồ sơ về người được trình làng vào những chức vụ để Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn và những tài liệu khác theo lao lý của Ủy ban thường vụ. Với hồ sơ của người tự ứng cử hay được đại biểu Quốc hội ra mắt thì phải trình tới Ủy ban thường vụ muộn nhất 2 ngày trước phiên họp bầu chức vụ đó .

Trình tự bầu[sửa|sửa mã nguồn]

Trình tự bầu Thủ tướng Chính phủ được pháp luật đơn cử vào Điều 33, Mục 1, Chương III : Quyết định yếu tố quan trọng của quốc gia của ” Nghị quyết Ban hành nội quy kỳ họp Quốc hội ” số 102 / năm ngoái / QH13 [ 10 ] do Quốc hội khóa XIII phát hành ngày 24/11/2015 như sau :

1. Chủ tịch nước trình danh sách đề cử để
Quốc hội bầu Thủ tướng Chính phủ

2. Ngoài danh sách do Chủ tịch nước đề nghị, đại biểu Quốc hội có quyền giới thiệu thêm hoặc tự ứng cử vào chức danh Thủ tướng Chính phủ; người được giới thiệu ứng cử có quyền rút khỏi danh sách người ứng cử.
3. Đại biểu Quốc hội thảo luận tại Đoàn đại biểu Quốc hội; Chủ tịch Quốc hội có thể họp với các Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội, mời Chủ tịch nước tham dự để trao đổi về các vấn đề có liên quan.
4. Ủy ban thường vụ Quốc hội báo cáo Quốc hội kết quả thảo luận tại Đoàn đại biểu Quốc hội.
5. Chủ tịch nước báo cáo Quốc hội về việc giải trình, tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội.
6. Ủy ban thường vụ Quốc hội trình Quốc hội quyết định danh sách người ứng cử do đại biểu Quốc hội giới thiệu hoặc tự ứng cử.
7. Quốc hội thảo luận, biểu quyết thông qua danh sách để bầu Thủ tướng Chính phủ.
8. Quốc hội thành lập Ban kiểm phiếu.
9. Quốc hội bầu Thủ tướng Chính phủ bằng hình thức bỏ phiếu kín.
10. Ban kiểm phiếu công bố kết quả kiểm phiếu, biểu quyết.
11. Quốc hội thảo luận, biểu quyết thông qua nghị quyết bầu Thủ tướng Chính phủ.
12. Thủ tướng Chính phủ tuyên thệ.“.

Tại mỗi kỳ họp đầu tiên của Quốc hội khóa mới sẽ bầu ra một Ban kiểm phiếu làm nhiệm vụ điều hành và xác định kết quả bỏ phiếu với các thành viên “không là người trong danh sách để Quốc hội bầu, phê chuẩn; miễn nhiệm, bãi nhiệm, cho thôi làm nhiệm vụ; phê chuẩn miễn nhiệm, cách chức; lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm” (Điều 27, Nghị quyết Ban hành nội quy kỳ họp Quốc hội số 102/2015/QH1[10]).

Cách thức để xác định kết quả bỏ phiếu bầu các chức danh trong bộ máy nhà nước, bao gồm cả Thủ tướng, được quy định như sau cũng trong Khoản 3a, Điều 27, Mục 1, Chương III “Nghị quyết Ban hành nội quy kỳ họp Quốc hội số 102/2015/QH1” rằng: “Trường hợp biểu quyết bầu các chức danh trong bộ máy nhà nước, người được quá nửa số phiếu hợp lệ tán thành so với tổng số đại biểu Quốc hội và được nhiều phiếu tán thành hơn thì trúng cử. Trường hợp cùng bầu một chức danh mà nhiều người được số phiếu tán thành ngang nhau và đạt quá nửa số phiếu hợp lệ tán thành so với tổng số đại biểu Quốc hội thì Quốc hội biểu quyết lại việc bầu chức danh này trong số những người được số phiếu hợp lệ tán thành ngang nhau. Trong số những người được đưa ra biểu quyết lại, người được số phiếu tán thành nhiều hơn là người trúng cử; nếu biểu quyết lại mà nhiều người vẫn được số phiếu tán thành ngang nhau thì người nhiều tuổi hơn là người trúng cử

Quy trình đề cử ứng viên Thủ tướng trong Đảng Cộng sản Việt Nam[sửa|sửa mã nguồn]

Các ứng viên cho chức vụ Thủ tướng thường phải là một Ủy viên Bộ Chính trị. Theo quy trình tiến độ, trước Đại hội Đảng khóa mới, Ban Chấp hành Trung ương khóa cũ sẽ họp Hội nghị Trung ương để bỏ phiếu những giải pháp nhân sự cho Quốc hội khóa mới và bầu ra list ra mắt Thủ tướng cùng những chức vụ chỉ huy khác. Sau Đại hội Đảng khóa mới, Bộ Chính trị trình lại list ra mắt những chức vụ chỉ huy Đảng, Nhà nước, Chính phủ và Quốc hội cho Ban Chấp hành Trung ương khóa mới biểu quyết thống nhất để trình Quốc hội khóa mới bầu. Tại ” Quy định số 105 về phân cấp quản trị cán bộ và chỉ định, trình làng cán bộ ứng cử ” của Ban Chấp hành Trung ương ngày 19/12/2017 [ 11 ] có pháp luật rõ hơn về việc quyết định hành động chức danh Thủ tướng sẽ do Ban Bí thư quyết định hành động .Ủy ban thường vụ Quốc hội, dưới sự chỉ huy của Đảng đoàn Quốc hội sẽ trình làng tới Quốc hội khóa mới list đề cử ứng viên Thủ tướng dựa theo list ra mắt đã được Ban Chấp hành Trung ương trải qua theo nguyên tắc chỉ huy công tác làm việc cán bộ của Đảng. [ 12 ]

Tuyên thệ nhậm chức[sửa|sửa mã nguồn]

Theo Khoản 8, Điều 8 của “Luật Tổ chức Quốc hội” năm 2014 do Quốc hội khóa XIII ban hành, sau khi được bầu, Thủ tướng phải tuyên thệ trung thành với Tổ quốc, Nhân dân và Hiến pháp. Khoản 2, Điều 29, Chương III của “Nghị quyết Ban hành nội quy kỳ họp Quốc hội” năm 2015 quy định cụ thể hơn: “người tuyên thệ quyết định nội dung tuyên thệ phù hợp với trách nhiệm được giao. Người tuyên thệ phải đứng trước Quốc kỳ tuyên thệ. Thời gian tuyên thệ không quá 03 phút“.

” Tuyệt đối trung thành với chủ với Tổ quốc, với Nhân dân và Hiến pháp nước CHXHCN Nước Ta. Tôi nguyện nỗ lực rèn luyện phấn đấu triển khai xong tốt trách nhiệm mà Đảng, Nhà nước và Nhân dân phó thác ” .

Chức vụ bỏ trống[sửa|sửa mã nguồn]

Lần gần nhất là vào ngày 10 tháng 3 năm 1988, sau khi Phạm Hùng qua đời, Võ Văn Kiệt giữ quyền Thủ tướng trong 3 tháng cho đến khi Đỗ Mười là người tiếp theo được lựa chọn vào ngày 22 tháng 6 năm 1988. Sau đó, Võ Văn Kiệt trở thành Thủ tướng chính phủ đến năm 1997 .

Mối quan hệ với Đảng Cộng sản Việt Nam[sửa|sửa mã nguồn]

Cơ cấu tổ chức chính phủ Việt NamCơ cấu tổ chức chính phủ Việt Nam
Để phân phối năng lực chỉ huy cấp cao trong tổ chức triển khai Đảng, không bị chồng chéo quyền lực tối cao về mặt Đảng, cho tới nay, những vị Thủ tướng thường phải là Ủy viên Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng trong số những đại biểu Quốc hội. Thủ tướng cũng thường đồng thời là ủy viên của Đảng ủy Công an Trung ương và Quân ủy Trung ương .

Các ứng viên Thủ tướng này phải đạt các tiêu chuẩn như tốt nghiệp Đại học trở lên; lý luận chính trị cử nhân hoặc cao cấp; quản lý nhà nước ngạch chuyên viên cao cấp; ngoại ngữ cử nhân hoặc trình độ B trở lên; tuyệt đối trung thành với tổ quốc, nhân dân, lợi ích của Đảng Cộng sản Việt Nam, kiên định chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đã kinh qua và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ ở một trong các chức vụ lãnh đạo chủ chốt cấp trung ương (Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng), các chức vụ lãnh đạo chủ chốt cấp tỉnh (bí thư tỉnh ủy, thành ủy; chủ tịch hội đồng nhân dân, chủ tịch ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố) hoặc trưởng ban các ban, bộ, ngành, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tổ chức chính trị – xã hội ở Trung ương; từng chủ trì cấp Quân khu nếu công tác trong Quân đội nhân dân Việt Nam. Theo quy định của Đảng, độ tuổi trước khi bổ nhiệm chức vụ Thủ tướng: không quá 65 tuổi (trường hợp đặc biệt quá 65 tuổi do Ban Chấp hành Trung ương quyết định). Cụ thể các tiêu chuẩn nêu ở mục dưới đây.

Tiêu chuẩn ứng viên Thủ tướng Chính phủ của Đảng Cộng sản Việt Nam[sửa|sửa mã nguồn]

Theo Quy định 214 – QĐ / TW năm 2020 [ 13 ] về khung tiêu chuẩn chức vụ, tiêu chuẩn nhìn nhận cán bộ thuộc diện Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý do Ban Chấp hành Trung ương phát hành, Thủ tướng phải là người :

“Bảo đảm đầy đủ các tiêu chuẩn chung của Uỷ viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đồng thời, cần có những phẩm chất, năng lực: Có uy tín cao, là trung tâm đoàn kết trong Trung ương, Bộ Chính trị, trong toàn Đảng và nhân dân. Có năng lực nổi trội toàn diện trên các lĩnh vực, nhất là trong hoạch định chiến lược phát triển kinh tế – xã hội, quốc phòng, an ninh; tư duy nhạy bén, năng động, quyết đoán, quyết liệt, quyết định kịp thời những vấn đề khó, phức tạp liên quan đến lĩnh vực hành pháp. Hiểu biết sâu, rộng nền hành chính quốc gia, kinh tế – xã hội đất nước; kinh tế, chính trị thế giới và hội nhập quốc tế. Có năng lực toàn diện về tổ chức, quản lý, chỉ đạo, điều hành cơ quan hành chính nhà nước và hệ thống chính trị. Có năng lực cụ thể hoá và tổ chức thực hiện hiệu quả đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước về phát triển kinh tế, xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại. Đã kinh qua và hoàn thành tốt nhiệm vụ ở chức vụ bí thư tỉnh uỷ, thành uỷ hoặc trưởng ban, bộ, ngành Trung ương; tham gia Bộ Chính trị trọn một nhiệm kỳ trở lên; trường hợp đặc biệt do Ban Chấp hành Trung ương quyết định”

Tiêu chuẩn của Ủy viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư[sửa|sửa mã nguồn]

“Bảo đảm đầy đủ các tiêu chuẩn của Uỷ viên Ban Chấp hành Trung ương, đồng thời, cần có thêm các tiêu chuẩn: Thật sự tiêu biểu, mẫu mực của Ban Chấp hành Trung ương về bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, trí tuệ, ý chí chiến đấu, năng lực lãnh đạo, quản lý, ý thức tổ chức kỷ luật; không bị chi phối bởi sự can thiệp, sức ép bên ngoài và lợi ích nhóm. Hiểu biết sâu rộng tình hình đất nước, khu vực và thế giới; nhạy cảm về chính trị, nhạy bén về kinh tế, am hiểu sâu sắc về xã hội. Có ý thức, trách nhiệm cao, có khả năng đóng góp ý kiến trong việc hoạch định đường lối, chính sách và phát hiện, đề xuất những vấn đề thực tiễn đặt ra để Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư thảo luận, quyết định. Là Ủy viên chính thức Ban Chấp hành Trung ương trọn một nhiệm kỳ trở lên; đã kinh qua và hoàn thành tốt nhiệm vụ ở các chức vụ lãnh đạo chủ chốt cấp tỉnh (bí thư tỉnh ủy, thành ủy; chủ tịch Hội đồng nhân dân, chủ tịch Uỷ ban nhân dân tỉnh, thành phố) hoặc trưởng các ban, bộ, ngành, Mặt trận Tổ quốc, tổ chức chính trị – xã hội ở Trung ương. Trường hợp Ủy viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư công tác trong quân đội thì phải kinh qua chức vụ chủ trì cấp quân khu.”

Tiêu chuẩn của Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương[sửa|sửa mã nguồn]

“Tiêu biểu của Đảng về bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức và năng lực công tác. Có ý thức, trách nhiệm cao, kiến thức toàn diện; tích cực tham gia thảo luận, đóng góp, hoạch định đường lối, chính sách và sự lãnh đạo tập thể của Ban Chấp hành Trung ương. Có năng lực tổ chức thực hiện thắng lợi đường lối, chính sách, nhiệm vụ của Đảng, chiến lược phát triển đất nước trong giai đoạn mới ở lĩnh vực, địa bàn công tác được phân công quản lý, phụ trách. Có năng lực dự báo, xử lý, ứng phó kịp thời, hiệu quả những tình huống đột xuất, bất ngờ; có khả năng làm việc độc lập. Có tố chất, năng lực lãnh đạo, quản lý cấp chiến lược; có hoài bão, khát vọng đổi mới vì dân, vì nước. Đã kinh qua và hoàn thành tốt nhiệm vụ ở các chức vụ lãnh đạo chủ chốt cấp dưới trực tiếp và tương đương.

Uỷ viên dự khuyết Ban Chấp hành Trung ương phải là những cán bộ trẻ; cơ bản đáp ứng được tiêu chuẩn của Uỷ viên Ban Chấp hành Trung ương; qua thực tiễn công tác thể hiện có năng lực, triển vọng phát triển về tố chất lãnh đạo, quản lý cấp chiến lược; được quy hoạch chức danh Uỷ viên Ban Chấp hành Trung ương và lãnh đạo chủ chốt tỉnh uỷ, thành uỷ trực thuộc Trung ương, ban, bộ, ngành, đoàn thể Trung ương nhiệm kỳ tới và các nhiệm kỳ tiếp theo”.

Tiêu chuẩn chung[sửa|sửa mã nguồn]

1.1. Về chính trị, tư tưởng: Tuyệt đối trung thành với lợi ích của của quốc gia – dân tộc, của Đảng và nhân dân; cố gắng hết khả năng của mình bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ; kiên định chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, đường lối đổi mới của Đảng. Có lập trường, quan điểm, bản lĩnh chính trị vững vàng; kiên quyết bảo vệ nền tảng tư tưởng, Cương lĩnh, đường lối của Đảng, Hiến pháp và pháp luật của Nhà nước; đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch. Có tinh thần yêu nước nồng nàn, sâu sắc; luôn đặt lợi ích của Đảng, quốc gia – dân tộc, nhân dân lên trên lợi ích của ngành, địa phương, cơ quan và cá nhân; sẵn sàng hy sinh vì sự nghiệp cách mạng của Đảng, vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì hạnh phúc của nhân dân. Tuyệt đối chấp hành sự phân công của tổ chức, yên tâm công tác. Giữ nghiêm kỷ luật phát ngôn theo đúng nguyên tắc, quy định của Đảng.

1.2. Về đạo đức, lối sống: Mẫu mực về phẩm chất đạo đức; sống trung thực, khiêm tốn, chân thành, trong sáng, giản dị, bao dung; cần, kiệm, liêm chính, chí công, vô tư. Không tham vọng quyền lực, có nhiệt huyết và trách nhiệm cao với công việc; là trung tâm đoàn kết, gương mẫu về mọi mặt. Không tham nhũng, lãng phí, cơ hội, vụ lợi; kiên quyết đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hoá” trong nội bộ, tệ quan liêu, tham nhũng, tiêu cực, lãng phí, cửa quyền và lợi ích nhóm; tuyệt đối không trục lợi và cũng không để người thân, người quen lợi dụng chức vụ, quyền hạn của mình để trục lợi. Thực hiện nghiêm các nguyên tắc tổ chức, kỷ luật của Đảng, nhất là nguyên tắc tập trung dân chủ, tự phê bình và phê bình; thực hiện đúng, đầy đủ quyền hạn, trách nhiệm của mình và chỉ đạo thực hiện nghiêm nguyên tắc, quy định, quy chế, quy trình về công tác cán bộ; kiên quyết đấu tranh với những biểu hiện, việc làm trái với các quy định của Đảng, Nhà nước trong công tác cán bộ.

1.3. Về trình độ: Tốt nghiệp đại học trở lên; lý luận chính trị cử nhân hoặc cao cấp; quản lý nhà nước ngạch chuyên viên cao cấp hoặc tương đương; trình độ ngoại ngữ cử nhân hoặc trình độ B trở lên, tin học phù hợp.

1.4. Về năng lực và uy tín: Có quan điểm khách quan, toàn diện, biện chứng, lịch sử cụ thể, có tư duy đổi mới, tầm nhìn chiến lược; phương pháp làm việc khoa học; nhạy bén chính trị; có năng lực cụ thể hoá và lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện có hiệu quả các đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; có năng lực tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận, phân tích và dự báo tốt. Nắm chắc tình hình chung và hiểu biết toàn diện về lĩnh vực, địa bàn, địa phương, cơ quan, đơn vị được phân công quản lý, phụ trách. Kịp thời nắm bắt những thời cơ, vận hội; phát hiện những mâu thuẫn, thách thức, vấn đề mới, vấn đề khó, hạn chế, yếu kém trong thực tiễn; chủ động đề xuất những nhiệm vụ, giải pháp có tính khả thi và hiệu quả. Năng động, sáng tạo, cần cù, chịu khó, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm; có quyết tâm chính trị cao, hành động quyết liệt, dám đương đầu với khó khăn, thách thức; nói đi đôi với làm; có thành tích nổi trội, có kết quả và “sản phẩm” cụ thể góp phần quan trọng thúc đẩy sự phát triển của ngành, địa phương, cơ quan, đơn vị; gắn bó mật thiết với nhân dân và vì nhân dân phục vụ. Là hạt nhân quy tụ và phát huy sức mạnh tổng hợp của hệ thống chính trị; được cán bộ, đảng viên, quần chúng nhân dân tin tưởng, tín nhiệm cao.

1.5. Sức khoẻ, độ tuổi và kinh nghiệm: Đủ sức khoẻ để thực hiện nhiệm vụ; bảo đảm tuổi bổ nhiệm (theo quy định của Đảng, độ tuổi trước khi bổ nhiệm không quá 65 tuổi), giới thiệu ứng cử theo quy định của Đảng. Đã kinh qua và hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ của chức danh lãnh đạo, quản lý chủ chốt cấp dưới trực tiếp; có nhiều kinh nghiệm thực tiễn.”

Quy trình đề cử ứng viên Thủ tướng trong Đảng Cộng sản Việt Nam[sửa|sửa mã nguồn]

Các ứng cử viên chức vụ Thủ tướng Chính phủ thường phải là một ủy viên Bộ Chính trị. Theo quy trình, trước Đại hội Đảng khóa mới, Ban Chấp hành Trung ương khóa cũ sẽ họp Hội nghị Trung ương để bỏ phiếu các phương án nhân sự cho Quốc hội khóa mới và bầu ra danh sách giới thiệu Thủ tướng Chính phủ cùng các chức danh lãnh đạo khác. Sau Đại hội Đảng khóa mới, Bộ Chính trị trình lại danh sách giới thiệu các chức vụ lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ và Quốc hội cho Ban Chấp hành Trung ương khóa mới biểu quyết thống nhất để trình Quốc hội khóa mới bầu.[14][15] Tại Quy định số 105 về phân cấp quản lý cán bộ và bổ nhiệm, giới thiệu cán bộ ứng cử của Ban Chấp hành Trung ương ngày 19/12/2017[16][17] có quy định rõ hơn về việc quyết định chức danh Thủ tướng Chính phủ sẽ do Ban Bí thư quyết định.

quản trị nước đề cử Thủ tướng theo Hiến pháp, tuy nhiên, những quản trị nước thường đều là ủy viên Bộ Chính trị, vì thế những đề cử Thủ tướng Chính phủ được quản trị nước trình làng cho Quốc hội bầu đều là ứng viên theo list chỉ huy đề cử mà Ban Chấp hành Trung ương đã trải qua .

Danh sách Thủ tướng Chính phủ[sửa|sửa mã nguồn]

Các nguyên Thủ tướng còn sống[sửa|sửa mã nguồn]

Tính đến ngày 1 tháng 3 năm 2022, có hai nguyên Thủ tướng còn sống. Nguyên Thủ tướng còn sống lớn tuổi nhất là Nguyễn Tấn Dũng và trẻ tuổi nhất là Nguyễn Xuân Phúc và nguyên Thủ tướng qua đời gần đây nhất là Phan Văn Khải vào ngày 17 tháng 3 năm 2018 ở tuổi 85 (theo chức danh gốc) và Đỗ Mười vào ngày 1 tháng 10 năm 2018 ở tuổi 101 (theo chức danh Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng). Dưới đây là danh sách các nguyên Thủ tướng còn sống được xếp theo thứ tự nhiệm kỳ:

Alternate Text Gọi ngay