Lành mạnh hóa thị trường tài chính Việt Nam để phát triển kinh tế bền vững – Thực tiễn năm 2022 và những vấn đề đặt ra năm 2023

Kinh tế quốc tế và Việt Nam đã trải qua gần 3 năm ảnh hưởng tác động bởi đại dịch COVID-19 và đến nay vẫn đương đầu với nhiều khó khăn vất vả và thử thách. Kinh tế quốc tế sau khi hồi sinh can đảm và mạnh mẽ năm 2021, đã và đang giảm đà phục sinh năm 2022, có rủi ro tiềm ẩn suy thoái và khủng hoảng cục bộ trong năm 2023 .
Kinh tế Việt Nam có độ trễ, đang phục sinh can đảm và mạnh mẽ, với dự báo tăng trưởng GDP cả năm 2022 đạt 8,02 % trong khi lạm phát kinh tế được trấn áp tốt, dự báo CPI trung bình cả năm 2022 ở mức 3,15 % ( thấp hơn tiềm năng khoảng chừng 4 % ). Trong đó, thị trường tài chính liên tục giữ vai trò quan trọng trong việc đáp ứng và điều tiết vốn cho nền kinh tế tài chính. Mặc dù vậy, thị trường tài chính Việt Nam cũng có những sống sót, rủi ro đáng tiếc, có năng lực ảnh hưởng tác động tới sự tăng trưởng vững chắc trong năm 2023 và sau đó .
Bài viết này tập trung chuyên sâu vào 3 nội dung chính : ( i ) tóm tắt tình hình kinh tế tài chính quốc tế và Việt Nam năm 2022 và dự báo năm 2023, nhìn nhận thị trường tài chính Việt Nam năm 2022 và nhận diện một số ít yếu tố đặt ra cho năm 2023 ; ( iii ) Kiến nghị chủ trương .

I- KINH TẾ THẾ GIỚI VÀ VIỆT NAM NĂM 2022 VÀ DỰ BÁO NĂM 2023

1. Kinh thế tế giới

Trong năm 2022, kinh tế tài chính quốc tế ( KTTG ) phục sinh tốt trong 2 tháng đầu năm khi dịch bệnh được trấn áp và hầu hết những nước dần Open nền kinh tế tài chính. Tuy nhiên, kinh tế tài chính toàn thế giới đã đánh mất thời cơ phục sinh khi khủng hoảng cục bộ nổ ra tại Ukraine từ cuối tháng 2 đến nay và dịch COVID-19 bùng phát trở lại cùng với chủ trương Zero-covid tại Trung Quốc ; từ đó, ảnh hưởng tác động xấu đi đến sức cầu, chuỗi sản xuất, đáp ứng, Chi tiêu sản phẩm & hàng hóa và lạm phát kinh tế, thị trường tài chính – tiền tệ, tăng rủi ro đáng tiếc bảo mật an ninh nguồn năng lượng, bảo mật an ninh lương thực ở nhiều nước. Bên cạnh đó, lạm phát kinh tế tăng mạnh tại hầu hết những nước, buộc NHTW những nước liên tục tăng lãi suất vay nhanh và mạnh ; mặt phẳng lãi suất vay, tỷ giá tăng nhanh ; giảm mạnh sức cầu thương mại, góp vốn đầu tư, tiêu dùng, tăng rủi ro đáng tiếc tài chính, rủi ro đáng tiếc nợ tại nhiều vương quốc, rủi ro tiềm ẩn suy thoái và khủng hoảng hiện hữu .
Tăng trưởng kinh tế tài chính toàn thế giới dự báo giảm mạnh từ 6 % năm 2021 xuống khoảng chừng 3 % năm 2022 và 2,2 – 2,7 % năm 2023 ; nhiều nền kinh tế tài chính như Mỹ, châu Âu phải đương đầu với rủi ro đáng tiếc suy thoái và khủng hoảng trong năm 2023. Theo IMF ( 10/2022 ), những nền kinh tế tài chính tăng trưởng dự báo tăng trưởng năm 2022 và 2023 lần lượt là 2,4 % và 1,1 % ( trong đó, tăng trưởng GDP Mỹ lần lượt là 1,6 % và 1 %, khu vực châu Âu là 3,1 % và 0,5 % ; Nhật Bản là 1,7 % và 1,6 % … v.v. ) ; những nền kinh tế tài chính mới nổi và đang tăng trưởng dự báo tăng trưởng năm 2022 và 2023 lần lượt là 3,7 % và 3,7 % ( trong đó, tăng trưởng GDP Trung Quốc lần lượt là 3,2 % và 4,4 % ; Ấn Độ là 6,8 % và 6,1 % … v.v. ). Trong khi đó, dự báo lạm phát kinh tế ( CPI ) toàn thế giới năm 2022 tăng 8,8 % ( tại những nước tăng trưởng là 7,2 % và tại những nước mới nổi và đang tăng trưởng là 9,9 % ), trước khi giảm xuống mức 6,5 % năm 2023 và khoảng chừng 4 % năm 2024 .

 

Năm 2023, sáu rủi ro, thách thức chính mà KTTG sẽ tiếp tục phải đối mặt bao gồm: (i) dịch COVID-19 và các dịch bệnh khác diễn biến phức tạp, khó lường; (ii) rủi ro địa chính trị và cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn còn hiện hữu; (iii) kinh tế Trung Quốc vẫn tăng trưởng chậm; (iv) Lạm phát còn ở mức cao, áp lực lãi suất, tỷ giá tăng còn diễn ra (ít nhất là hết quý 2/2023), khiến KTTG tăng trưởng chậm lại và có nguy cơ rơi vào tình trạng suy thoái ngắn hạn ở một số quốc gia; (v) thiên tai, lũ lụt, biến đổi khí hậu bất thường ảnh hưởng tới khả năng phục hồi kinh tế; và (vi) rủi ro tài chính (nợ công, nợ DN và hộ gia đình, thanh khoản thị trường tài chính…) ở mức cao khi lãi suất còn cao và tỷ giá chưa giảm nhiều.

2. Kinh tế Việt Nam

2.1. Tình hình kinh tế vĩ mô năm 2022

Năm 2022, trong toàn cảnh kinh tế tài chính toàn thế giới đã và đang gặp nhiều khó khăn vất vả, với nỗ lực của Đảng, Nhà nước, doanh nghiệp và dân cư, kinh tế tài chính Việt Nam đạt được 8 hiệu quả tích cực : ( i ) Dịch bệnh về cơ bản được trấn áp tốt, tạo điều kiện kèm theo thuận tiện để hồi sinh mọi hoạt động giải trí kinh tế tài chính xã hội từ tháng 3/2022 ; ( ii ) kinh tế phục hồi can đảm và mạnh mẽ với sản xuất công nghiệp ( IIP ) dự báo cả năng tăng khoảng chừng 10 % so với năm trước ; ( iii ) tiêu dùng hồi sinh nhanh với lệch giá kinh doanh nhỏ tăng khoảng chừng 15-16 % ; ( iv ) Xuất, nhập khẩu tăng trưởng tích cực, trong đó, xuất khẩu năm 2022 ước đạt 380 – 384 tỷ USD, tăng khoảng chừng 14 %, cán cân thương mại thặng dư ( khoảng chừng 10 tỷ USD ), góp thêm phần tương hỗ không thay đổi tỷ giá và những cân đối vĩ mô khác ; ( v ) Giải ngân FDI liên tục khả quan, ước đạt 21-22 tỷ USD, tăng 13 % so với năm trước ; ( vi ) Thu-chi ngân sách đạt tác dụng tích cực nhờ kinh tế phục hồi ; trong đó ước thu ngân sách cả năm 2022 vượt 14 % kế hoạch đề ra và tăng mạnh 20 % so với cùng kỳ năm 2021, giúp ngân sách Nhà nước ( NSNN ) thặng dư ( một phần là do chi góp vốn đầu tư tăng trưởng còn ở mức thấp so với kế hoạch ) ; ( vii ) Lãi suất và tỷ giá tăng mạnh tuy nhiên vẫn trong tầm trấn áp ; dự báo tỷ giá năm 2022 tăng khoảng chừng 8-9 % so với đầu năm ( trong toàn cảnh đồng USD tăng giá ( chỉ số DXY ) đã tăng khoảng chừng 12 % so với đầu năm ) ; ( viii ) Hoạt động doanh nghiệp hồi sinh mạnh, nhờ những hoạt động giải trí kinh tế tài chính – xã hội được lan rộng ra ; dù vẫn còn nhiều khó khăn vất vả, thử thách khi lãi suất vay, tỷ giá tăng, năng lực tiếp cận vốn khó khăn vất vả hơn và nhu yếu bên ngoài suy giảm. Tăng trưởng GDP năm 2022 ước đạt khoảng chừng 8 % ; lạm phát kinh tế được trấn áp tốt, với CPI trung bình dự báo tăng khoảng chừng 3,3 % .
Tuy nhiên, kinh tế tài chính Việt Nam vẫn phải đương đầu với sáu khó khăn vất vả, thử thách chính : ( i ) Môi trường quốc tế đang kém thuận tiện ; một số ít khu vực, vương quốc, đặc biệt quan trọng là những đối tác chiến lược kinh tế tài chính lớn của Việt Nam hoàn toàn có thể rơi vào suy thoái và khủng hoảng nhẹ, làm giảm lực cầu xuất khẩu, góp vốn đầu tư, tiêu dùng và du lịch quốc tế ; ( ii ) Giải ngân góp vốn đầu tư công, những chương trình tiềm năng vương quốc và Chương trình phục sinh 2022 – 2023 vẫn còn chậm ; ( iii ) Áp lực lạm phát kinh tế, tỷ giá, lãi suất vay còn tăng và vẫn là thử thách lớn trong năm 2023 ; ( iv ) Nợ xấu tiềm ẩn hoàn toàn có thể ngày càng tăng trong thời hạn tới ; ( v ) Rủi ro kinh doanh thị trường chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp ( TPDN ), và thanh khoản mạng lưới hệ thống ngân hàng nhà nước chưa giảm rõ ràng ; ( vi ) thị trường lao động Open tín hiệu đáng quan ngại .

2.2. Dự báo tăng trưởng kinh tế Việt Nam năm 2023

Năm 2023, trong toàn cảnh KTTG tăng trưởng chậm lại và một số ít nước hoàn toàn có thể rơi vào suy thoái và khủng hoảng cục bộ, thời gian ngắn và so với mức nền cao của năm 2022, dự báo GDP Việt Nam tăng trưởng chậm lại, nhưng vẫn đứng ở mức khá, khoảng chừng 6-6, 5 % ( ngữ cảnh cơ sở ) ; trong đó, xuất khẩu dự báo tăng khoảng chừng 8-10 %, góp vốn đầu tư ( trong và ngoài nước ) tăng khoảng chừng 8 %, tiêu dùng sau cuối tăng khoảng chừng 9-10 % .
Về lạm phát kinh tế, dự báo CPI trung bình năm 2023 sẽ ở mức 4-4, 5 % ( từ mức 3,3 % năm 2022 ) do có độ trễ vì nhập khẩu nhiều, lượng cung tiền lớn hơn theo thời vụ cuối năm 2022 ; và năm tới cũng là thời gian phải đồng ý tăng một số ít loại sản phẩm do Nhà nước quản trị ( lương cơ bản, giá điện, y tế, giáo dục … ). Áp lực lãi suất vay, tỷ giá tăng vẫn còn lớn và đang là thử thách so với điều hành kinh tế vĩ mô ; thu ngân sách cũng sẽ khó khăn vất vả hơn do doanh nghiệp còn nhiều rào cản, thử thách .

 

II. THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH VIỆT NAM NĂM 2022 VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA NĂM 2023

1. Tổng quan thị trường tài chính Việt Nam

Thị trường tài chính Việt Nam đã tăng trưởng tương đối khá đầy đủ với 3 khu vực chính là ngân hàng nhà nước, sàn chứng khoán và bảo hiểm. Quy mô thị trường tài chính Việt Nam tính theo thông lệ quốc tế đến hết tháng 9/2022 tương tự khoảng chừng 295 % GDP năm 2022 ; trong đó, mạng lưới hệ thống ngân hàng nhà nước ( tính bằng tổng tài sản những TCTD ngân hàng nhà nước và phi ngân hàng nhà nước ) giữ vai trò chủ yếu, chiếm khoảng chừng 64,7 % quy mô gia tài mạng lưới hệ thống tài chính. Vốn hóa thị trường CP, sau thời hạn kiểm soát và điều chỉnh, đã giảm xuống 22,1 % so với mức 28,5 % của năm 2021 ; dư nợ thị trường trái phiếu chiếm 12,5 % và lệch giá phí bảo hiểm chiếm 0,7 % quy mô mạng lưới hệ thống tài chính Việt Nam ( Hình 2 ) .

 

2. Kết quả đạt được trong năm 2022

2.1. Thị trường ngân hàng

Thứ nhất, cơ sở pháp lý liên tục được hoàn thành xong, tương thích với bối cảnh phục hồi sau dịch COVID-19, tập trung chuyên sâu vào giải quyết và xử lý nợ xấu, cơ cấu tổ chức lại mạng lưới hệ thống TCTD, quy đổi số và tiến hành gói tương hỗ lãi suất vay thuộc Chương trình phục sinh 2022 – 2023. Nghị quyết số 42/2017 / QH14 về thử nghiệm giải quyết và xử lý nợ xấu của những TCTD ngày 21/6/2017 chính thức được gia hạn đến 31/12/2023, là giải pháp trong thời điểm tạm thời trước khi luật hóa những pháp luật về giải quyết và xử lý nợ xấu, và là giải pháp thiết yếu để liên tục tương hỗ việc giải quyết và xử lý nợ xấu của mạng lưới hệ thống TCTD. Bên cạnh đó, ngày 8/6/2022, nhà nước phát hành Đề án “ Cơ cấu lại mạng lưới hệ thống những tổ chức triển khai tín dụng thanh toán gắn với giải quyết và xử lý nợ xấu tiến trình 2021 – 2025 ” nhấn mạnh vấn đề việc tăng vốn của những NHTM, liên tục những giải pháp hạn chế phòng ngừa tối đa nợ xấu phát sinh, đồng thời khuyến khích mua và bán, hợp nhất, sáp nhập những TCTD .
Về quy đổi số, NHNN ban hành Quyết định 1097 / QĐ-NHNN ngày 28/6/2022 về kế hoạch quy đổi số năm 2022, đưa ra trách nhiệm và giải pháp tiến hành giao dịch thanh toán không dùng tiền mặt, tăng trưởng, sử dụng nền tảng số, tăng trưởng tài liệu số, bảo đảm an toàn thông tin mạng, bảo mật an ninh mạng …
Năm 2022 cũng là năm mở màn tiến hành Chương trình hồi sinh tăng trưởng KT-XH 2022 – 2023 theo Nghị quyết 43 ( 2022 ) của Quốc Hội và Nghị quyết 11 ( 2022 ) của nhà nước, trong đó có gói tương hỗ lãi suất vay. Theo đó, NHNN đã phát hành Thông tư 03/2022 hướng dẫn Nghị định 31/2022 ngày 20/5/2022 về tương hỗ lãi suất vay từ ngân sách Nhà nước so với khoản vay của doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh thương mại. Đây là cơ sở pháp lý để NHTM tiến hành gói tương hỗ lãi suất vay 2 % ( quy mô tối đa 40.000 tỷ đồng ). Tuy nhiên, việc tiến hành còn chậm do còn nhiều vướng mắc tương quan đến xác lập đối tượng người dùng tương hỗ, quan điểm khác nhau về năng lực hồi sinh của đối tượng người dùng được tương hỗ, và lo lắng chịu thanh kiểm tra sau này .
Thứ hai, chủ trương tiền tệ liên tục được NHNN quản lý linh động, thận trọng trong khuynh hướng thắt chặt tiền tệ chung của quốc tế. Trái ngược với quy trình tiến độ 2020 – 2021 khi mà NHNN hạ lãi suất vay điều hành quản lý 3 đợt, mỗi đợt từ 0,5 – 1 % nhằm mục đích giảm ngân sách vốn, tương hỗ doanh nghiệp và người dân trong toàn cảnh dịch COVID-19 ; sang năm 2022, trước xu thế tăng lãi suất vay cơ bản của NHTW những nước ( nhất là FED, ECB, Úc, Canada … ), tỷ giá tăng mạnh ( đồng USD tăng 12 % so với đầu năm ) ; để không thay đổi tỷ giá USD / VND và trấn áp lạm phát kinh tế, NHNN đã thực thi : ( i ) tăng lãi suất vay điều hành quản lý 2 đợt vào ngày ngày 22/9 và 24/10 ( tương ứng với 2 đợt tăng lãi suất vay 75 điểm % của FED vào ngày 21/9 và 2/11 ), mỗi lần khoảng chừng 1 %, đưa dải lãi suất vay điều hành quản lý ngang với thời gian trước đại dịch COVID-19 ; ( ii ) bán ngoại tệ để không thay đổi tỷ giá ( từ đầu năm đến hết tháng 9/2022, NHNN đã bán khoảng chừng 21 tỷ USD từ dự trữ ngoại hối để bình ổn thị trường ngoại hối ; theo đó, dự trữ ngoại hối giảm xuống còn khoảng chừng 89 tỷ USD ) ; ( iii ) kiểm soát và điều chỉnh biên độ tỷ giá giao ngay USD / VND vào ngày 17/10 từ mức + – 3 % lên + – 5 % trong toàn cảnh USD tăng giá mạnh, tỷ giá thanh toán giao dịch tại những NHTM ở trạng thái kịch trần biên độ ; ( iv ) sử dụng lại công cụ tín phiếu lần đầu sau 2 năm để dữ thế chủ động hút tiền về khi cần, bảo vệ chênh lệch lãi suất vay dương giữa VND và USD trên thị trường liên ngân hàng nhà nước, tần suất bơm / hút mạnh dần mở màn từ Quý 3/2022 ) .
Thứ ba, quy mô hoạt động giải trí và năng lượng tài chính của TCTD được cải tổ. Giai đoạn năm nay – 6 tháng năm 2022, tổng tài sản và vốn điều lệ của mạng lưới hệ thống những TCTD có sự tăng trưởng tốt, với vận tốc tăng trung bình quy trình tiến độ năm nay – 2021 ( CAGR ) lần lượt khoảng chừng 17 % và 11 % ( Hình 3 ). Trong 6 thăng năm 2022, tăng trưởng tổng tài sản và vốn điều lệ lần lượt ở mức 7 % và 5 % so với đầu năm. So với những nước trong khu vực, tỷ suất tổng tài sản của TCTD / GDP ở mức cao ( năm 2021, Việt Nam khoảng chừng 190 % GDP, cao hơn Malaysia ( 153 % ), Philippines ( 71 % ), Indonesia ( 43 % ), Xứ sở nụ cười Thái Lan ( 152 % ) … ). Điều này cho thấy mạng lưới hệ thống TCTD vẫn đóng vai trò quan trọng trong đáp ứng vốn cho nền kinh tế tài chính .

 

Thứ tư, chất lượng gia tài của TCTD cơ bản không thay đổi, với tỷ suất nợ xấu nội bảng tăng nhưng nợ xấu gộp giảm so với cuối năm 2021 và tín dụng thanh toán nghành nghề dịch vụ tiềm ẩn rủi ro đáng tiếc liên tục được trấn áp. Theo NHNN, tỉ lệ nợ nội bảng đến cuối tháng 8/2022 khoảng chừng 1,9 % ( tăng từ mức 1,5 % cuối năm 2021 ), nợ xấu gộp1 khoảng chừng 4,99 %, giảm mạnh so với mức 6,3 % tại thời gian cuối năm 2021. Đồng thời, hiệu quả giải quyết và xử lý nợ xấu của mạng lưới hệ thống TCTD liên tục khả quan, lũy kế từ 15/8/2017 đến 31/8/2022, toàn mạng lưới hệ thống những tổ chức triển khai tín dụng thanh toán đã giải quyết và xử lý được 404,1 nghìn tỷ nợ xấu theo Nghị quyết 42. Ngày 30/6/2022 cũng là thời gian kết thúc gia hạn những khoản nợ cơ cấu tổ chức theo Thông tư 14/2021 của NHNN. Tuy vậy, đến 30/6/2022, dư nợ cơ cấu tổ chức lại thời hạn trả nợ, giữ nguyên nhóm nợ là khoảng chừng 178 nghìn tỷ đồng, tương tự 1,6 % tổng dư nợ tín dụng thanh toán, cùng tỷ suất bao nợ xấu của ngành ngân hàng nhà nước ở mức cao ( đạt 143 %, Hình 4 ), nên việc hết gia hạn cơ cấu tổ chức khoản nợ không tác động ảnh hưởng nhiều đến bảo đảm an toàn của ngành ngân hàng nhà nước .
Dư nợ nghành nghề dịch vụ tiềm ẩn rủi ro đáng tiếc như sàn chứng khoán, nghành nghề dịch vụ BĐS Nhà Đất, BT, BOT giao thông vận tải, TPDN … được NHNN trấn áp ngặt nghèo trải qua việc lao lý trọng số rủi ro đáng tiếc cho vay ở mức cao hoặc hạn mức cho vay tại Thông tư 22/2019 và Thông tư 16/2021. Tính đến hết tháng 8/2022, dư nợ tín dụng thanh toán BĐS Nhà Đất đạt gần 2,4 triệu tỷ đồng, chiếm 20,9 % tổng dư nợ nền kinh tế tài chính, thấp hơn những nước so sánh như : Mỹ ( 30 % ), Trung Quốc ( 26 % ), Malaysia ( 27 % ), cao hơn Thailand ( 18 % ). Đồng thời, tính đến hết tháng 9/2022, cho vay sàn chứng khoán giảm 28,7 % so với cùng kỳ ; tín dụng thanh toán BOT, BT giao thông vận tải giảm 1,72 % so cùng kỳ …

 

Thứ năm, năng lượng quản trị quản lý và điều hành được nâng cao, thực trạng sở hữu chéo cơ bản đã được giải quyết và xử lý. Theo NHNN, năm 2022, tại Việt nam đã có 20 NHTM được công nhận vận dụng chuẩn Basel II theo Thông tư 41/2016. Cuối năm 2019, NHNN đã phát hành
Thông tư số 22/2019 pháp luật những số lượng giới hạn, tỷ suất bảo vệ bảo đảm an toàn trong hoạt động giải trí của TCTD. Theo đó, so với những ngân hàng nhà nước chưa vận dụng không thiếu tỷ suất bảo đảm an toàn vốn tối thiểu theo lao lý tại Thông tư 41/2016 sẽ được lùi thời hạn thực thi đến trước ngày 1/1/2023 thay vì 1/1/2021. Trong số 20 NHTM được công nhận vận dụng Thông tư 41/2016 ( nêu trên ), đã có khá nhiều ngân hàng nhà nước phân phối cả 3 trụ cột của Basel II và 1 số ít ngân hàng nhà nước đã dữ thế chủ động vận dụng những tiêu chuẩn của Basel III .
Cùng với những giải pháp của NHNN đưa ra từ Luật những TCTD 2010 ( sửa đổi năm 2017 ) pháp luật về số lượng giới hạn và bảo vệ bảo đảm an toàn trong hoạt động giải trí của TCTD theo Thông tư 36/2014 năm năm trước ( thay thế sửa chữa bằng Thông tư 22/2019 năm 2019 ), Luật Doanh nghiệp ( 2020 ), Luật Chứng khoán ( 2019 ), Nghị định 91 ( năm ngoái ), yếu tố sở hữu chéo trong mạng lưới hệ thống ngân hàng nhà nước Việt Nam cơ bản đã được giải quyết và xử lý, đơn cử : ( i ) Đối với việc sở hữu chéo giữa những ngân hàng nhà nước với ngân hàng nhà nước : năm 2012, mạng lưới hệ thống có 7 TCTD sở hữu chéo trực tiếp lẫn nhau, thì đến cuối năm 2019, thực trạng này đã được giải quyết và xử lý hết ; ( ii ) Đối với việc sở hữu chéo giữa những ngân hàng nhà nước với doanh nghiệp : thực trạng chiếm hữu CP trực tiếp lẫn nhau giữa ngân hàng nhà nước và doanh nghiệp vẫn còn nhưng giảm mạnh. Cụ thể, năm 2012, toàn mạng lưới hệ thống có 56 cặp sở hữu chéo thì đến năm 2022 còn 1 cặp sở hữu chéo. Tuy nhiên, yếu tố thực thi vẫn còn 1 số ít trở ngại và cần liên tục cải tổ .
Thứ năm, doanh thu trước thuế ( LNTT ) của những NHTM liên tục khả quan trong năm 2022. Thống kê từ báo cáo giải trình tài chính của 27 ngân hàng nhà nước niêm yết ( chiếm 70 % tổng tài sản, 71 % dư nợ và 68 % tiền gửi người mua của mạng lưới hệ thống TCTD ngày 30/9/2022 ) cho thấy, doanh thu ngành ngân hàng nhà nước tăng trưởng tốt trong 9 tháng đầu năm với tổng LNTT đạt 192,5 nghìn tỷ đồng, tăng 39 % yoy, trong đó có 7 ngân hàng nhà nước đạt mức doanh thu trên 10 nghìn tỷ đồng ( Hình 5 ), 1 số ít ngân hàng nhà nước có vận tốc tăng trưởng hơn 50 % so với cùng kỳ ( Hình 6 ) .

 

LNTT ngành Ngân hàng năm 2022 tăng trưởng tích cực là nhờ vào những yếu tố chính : ( i ) Thu từ lãi tăng nhờ tín dụng thanh toán tăng trưởng nhanh trong 2 quý đầu năm ; ( ii ) Thu nhập phi tín dụng thanh toán tăng trưởng, đặc biệt quan trọng là thu nhập từ bancassurance, dịch vụ ngân hàng nhà nước số, dịch vụ giao dịch thanh toán, kinh doanh thương mại ngoại hối … ; ( iii ) Năng suất lao động trung bình trong những ngân hàng nhà nước được cải tổ ( tăng khoảng chừng 1,5 % ) nhờ quy đổi số và tự động hóa ; ( iv ) Giảm áp lực đè nén trích dự trữ do nhiều TCTD đã trích lập rất đầy đủ dự trữ cho những khoản nợ cơ cấu tổ chức lại trong năm 2021 ; ( v ) Nền so sánh ( 9 tháng năm 2021 ) ở mức thấp do tác động ảnh hưởng của dịch COVID-19 ; ( vi ) Các ngân hàng nhà nước đã nỗ lực tối đa hóa ngân sách, trong đó tỷ suất ngân sách trên thu nhập trung bình ( CIR ) của 27 ngân hàng nhà nước thương mại đã giảm từ 34 % năm 2021 xuống 32 % trong 9 tháng năm 2022 … Tuy nhiên, cũng cần chú ý quan tâm rằng, doanh thu 9 tháng chưa phản ánh tác dụng kinh doanh thương mại ở đầu cuối của năm do những TCTD thường trích lập dự trữ rủi ro đáng tiếc tín dụng thanh toán không thiếu vào cuối năm sau khi nhìn nhận rất đầy đủ hơn về chất lượng tín dụng thanh toán .

2.2. Thị trường chứng khoán

a. Thị trường cổ phiếu

Trong năm 2022, thị trường CP Việt Nam đang ở trong quy trình tiến độ kiểm soát và điều chỉnh sau khi đã trải qua một quy trình tiến độ tăng giá lê dài ( từ khoảng chừng giữa tháng 3/2020 đến cuối tháng 12/2021, VNIndex tăng từ 662 điểm lên 1500 điểm – tăng 2,3 lần ). Sau đó, từ đầu năm đến hết ngày 1/12/2022, VNIndex cũng giảm từ mức khoảng chừng 1.500 điểm xuống 1.036,28 điểm ( – 30 %, cao hơn nhiều so với mức giảm của nhiều TTCK trên quốc tế và trong khu vực – Hình 7 ). Quy mô của thị trường CP, thế cho nên, cũng đã giảm đáng kể so với cuối năm 2021, đến hết tháng 9/2022, tổng quy mô vốn hóa của 3 sàn thanh toán giao dịch chỉ còn 5,9 triệu tỷ VND so với mức 7,7 triệu tỷ VND vào tháng 12/2021 ( giảm 30,5 % ) .

 

Ngoài sự suy giảm về quy mô, thị trường CP cũng không còn giữ được sự sôi động như cuối năm 2021. Thanh khoản của thị trường đã sụt giảm đáng kể, giá trị thanh toán giao dịch trung bình trên sàn HOSE trong tháng 11 chỉ còn 11,4 nghìn tỷ VND / phiên, giảm 42 % so với cuối năm 2021. Số lượng thông tin tài khoản sàn chứng khoán ĐK mới cũng không giữ được đà tăng trưởng bùng nổ như trong năm 2021 và quý 1/2022. Tài khoản ĐK mới của nhà đầu tư trong nước chỉ đạt 96 nghìn trong tháng 10, thấp nhất kể từ tháng 2/2021 và là tháng thứ 5 liên tục sụt giảm .
Tuy đang trải qua tiến trình sóng gió, thị trường CP Việt Nam vẫn có triển vọng tích cực trong cuối năm 2022 và năm 2023, khi tăng trưởng GDP đạt mức cao, lạm phát kinh tế trấn áp ở mức thấp so với quốc tế, tình hình sản xuất – kinh doanh thương mại, năng lực sinh lời của doanh nghiệp niêm yết cũng tương đối khả quan ( số liệu từ báo cáo giải trình tài chính cho thấy doanh thu trước thuế của 200 doanh nghiệp lớn nhất trên TTCK Việt Nam trong 9 tháng năm 2022 tăng khoảng chừng 20 % so với cùng kỳ ). Đợt kiểm soát và điều chỉnh này của thị trường cũng khiến cho mức định giá của những CP trên thị trường trở lại mức mê hoặc với những nhà đầu tư, đặc biệt quan trọng là nhà đầu tư dài hạn ( P / E của VNIndex trong tháng 11 đã giảm xuống khoảng chừng 10 lần – mức mà thị trường mới chỉ 2 lần chạm phải vào năm 2008 và 2012 ). Trên trong thực tiễn, những nhận định và đánh giá này đã phần nào được biểu lộ qua việc tổng thanh toán giao dịch của khối ngoại trên sàn thanh toán giao dịch HOSE đạt hơn 64 nghìn tỷ VND, tăng 5 % so với tháng 12/2021. Trong đó, quan trọng nhất là việc khối này đã mua ròng hơn gần 15 nghìn tỷ VND trong tháng 11, qua đó đã hòn đảo chiều quy mô thanh toán giao dịch ròng tính từ đầu năm thành mua ròng gần 12 nghìn tỷ VND từ mức bán ròng hơn 3,2 nghìn tỷ VND ở cuối tháng 10. Cuối cùng, một số ít hành vi sai phạm như thao túng thị trường bị giải quyết và xử lý cũng giúp thị trường trở nên lành mạnh hơn, tạo điều kiện kèm theo cho sự tăng trưởng vững chắc trong dài hạn .

b. Thị trường trái phiếu

Về hành lang pháp lý, Nghị định 65 đã được phát hành, trong đó siết chặt hơn hoạt động giải trí phát hành trái phiếu riêng không liên quan gì đến nhau. Nghị định 65 ( 2022 ) được kỳ vọng sẽ giúp thị trường trở nên bảo đảm an toàn và tăng trưởng bền vững và kiên cố hơn, nhưng cũng cần có lộ trình tương thích hơn. Bên cạnh đó, trong năm 2022, những cơ quan quản trị đã kinh khủng giải quyết và xử lý những vi phạm tương quan đến phát hành TPDN ( như trường hợp của Tân Hoàng Minh và Vạn Thịnh Phát ), qua đó giúp lành mạnh hóa thị trường trong dài hạn .
Về quy mô thị trường, theo Thương Hội Trái phiếu Việt Nam ( VBMA ), tổng quy mô phát hành TPDN tăng khoảng chừng 56 % / năm quá trình 2018 – 2021, trong đó năm 2021 ước đạt 637 nghìn tỷ đồng ( trong đó, phát hành trong nước là 470 nghìn tỷ đồng ), tăng gần 38 % so với năm 2020. Trong khi đó, tổng quy mô phát hành TPDN 11 tháng đầu năm 2022 chỉ đạt khoảng chừng 336 nghìn tỷ đồng, giảm hơn 57 % so với cùng kỳ năm 2021 ( trong đó phát hành ra công chúng giảm 60 %, phát hành riêng không liên quan gì đến nhau giảm 56 % ) ( Hình 8 ) .

 

Cũng trong 11 tháng đầu năm 2022, nhiều Doanh Nghiệp đã dữ thế chủ động mua lại trái phiếu đã phát hành, tổng giá trị mua lại khoảng chừng 163 nghìn tỷ đồng, tăng 32 % so với cùng kỳ. Đặc biệt, sau vấn đề Vạn Thịnh Phát, việc mua lại trái phiếu trước hạn càng tăng mạnh. Lý do chính của việc mua lại trái phiếu trước hạn này là : ( i ) theo thỏa thuận hợp tác mua lại, ( ii ) Doanh Nghiệp biến hóa kế hoạch phát hành, kế hoạch kinh doanh thương mại khi rủi ro đáng tiếc, thử thách vĩ mô, lãi suất vay và tỷ giá tăng, ( iii ) do nhu yếu từ phía trái chủ ( tâm ý đám đông lo lắng rủi ro đáng tiếc ), ( iv ) Doanh Nghiệp tìm thấy nguồn vốn thay thế sửa chữa .
TPDN được phát hành qua kênh riêng không liên quan gì đến nhau chiếm đại đa số. Trong 11 tháng đầu năm 2022, khối lượng phát hành riêng không liên quan gì đến nhau mặc dầu đã giảm đáng kể ( nêu trên ) tuy nhiên vẫn chiếm đến 96 % tổng giá trị phát hành. Trong đó, những đợt phát hành của Tân Hoàng Minh, Vạn Thịnh Phát vi phạm đều là phát hành riêng không liên quan gì đến nhau, trong đó, có 1 đợt phát hành thậm chí còn của Công ty An Đông ( Vạn Thịnh Phát năm 2019 ) không nêu rõ mục tiêu sử dụng vốn hay không có gia tài bảo vệ, tiềm ẩn nhiều rủi ro đáng tiếc cho nhà đầu tư .
Cơ cấu nhà phát hành phong phú hơn, nhưng đa phần vẫn là tổ chức triển khai tín dụng thanh toán ( TCTD ) và Doanh Nghiệp BĐS. Riêng nhóm những doanh nghiệp BĐS Nhà Đất kêu gọi nhiều với tỷ trọng xê dịch từ 38-41 % trong quy trình tiến độ 2019 – 2021, nhưng đã giảm mạnh trong 11 tháng đầu năm 2022 ( mới phát hành 51 nghìn tỷ đồng, chiếm tỷ trọng khoảng chừng 20,4 % ) do những vấn đề vi phạm gần đây đã khiến nhiều Doanh Nghiệp Bất Động Sản Nhà Đất xem xét lại kế hoạch phát hành TPDN của mình khi mà niềm tin và tâm ý nhà góp vốn đầu tư bị tác động ảnh hưởng, dẫn đến nhu yếu góp vốn đầu tư TPDN bị giảm sút .

 

Thời hạn TPDN trung bình khoảng chừng 4 năm, ngoại trừ một số ít trái phiếu của TCTD ( khoảng chừng 5-10 năm ). Với sự tăng trưởng bùng nổ của thị trường, nhất là quá trình 2019 – 2021, dự kiến khối lượng TPDN đáo hạn trong quy trình tiến độ 2023 – 2025 là khá lớn .
Cơ cấu nhà đầu tư ngày càng phong phú, nhưng còn thiếu bền vững và kiên cố. Năm 2021, cơ cấu tổ chức nhà đầu tư trên thị trường sơ cấp hầu hết là nhà đầu tư tổ chức triển khai, nhiều nhất là TCTD ( khoảng chừng 30 % ), công ty sàn chứng khoán ( 36 % ), còn lại là công ty bảo hiểm và nhà đầu tư khác. Từ năm 2019, sự tham gia của nhóm nhà góp vốn đầu tư cá thể tăng nhanh, từ khoảng chừng 10 % toàn thị trường, tăng lên gần 13 % trong năm 2020, sau đó giảm xuống 5 % lúc bấy giờ do tác động ảnh hưởng của những lao lý trong Nghị định 153 và sau này là Nghị định 65 ( nhưng theo Bộ Tài chính, tỷ suất nhà góp vốn đầu tư cá thể trên thị trường thứ cấp hoàn toàn có thể lên đến 30 % ) .

c. Chứng khoán phái sinh

Thứ nhất, 11 tháng đầu năm 2022, đầu tư và chứng khoán phái sinh ( CKPS ) Việt Nam đã có sự tăng trưởng rất tích cực, phát huy vai trò phòng vệ rủi ro đáng tiếc trong điều kiện kèm theo thị trường cơ sở có nhiều dịch chuyển. Cụ thể, số lượng thông tin tài khoản thanh toán giao dịch phái sinh đạt mức 1,12 triệu thông tin tài khoản vào cuối tháng 10/2022, tăng trưởng 53,2 % so với cuối năm 2021. Khối lượng thanh toán giao dịch trung bình hợp đồng tương lai ( HĐTL ) VN30 trong 9 tháng đầu năm 2022 đạt trên 200 nghìn hợp đồng / phiên, tăng 13 % so với trung bình năm 2021. Đặc biệt, phiên thanh toán giao dịch ngày 25/10/2022 có khối lượng thanh toán giao dịch đạt 647 nghìn hợp đồng, mức lớn nhất trong lịch sử dân tộc hoạt động giải trí của thị trường CKPS. Khối lượng hợp đồng mở ( OI ) của mẫu sản phẩm HĐTL VN30 cũng liên tục tăng, đạt mức 49.170 hợp đồng vào cuối tháng 10/2022, tăng 55,7 % so với cuối năm 2021. Thanh khoản của mẫu sản phẩm HĐTL VN30 tăng mạnh trong những thời gian chỉ số VN30 có sự sụt giảm lớn bởi những tác động ảnh hưởng xấu đi từ sự sụt giảm của sàn chứng khoán toàn thế giới hay những thông tin tương quan đến yếu tố TPDN, những vấn đề vi phạm pháp lý trên kinh doanh thị trường chứng khoán. Một trong những nguyên do chính hoàn toàn có thể là do nhà đầu tư hoàn toàn có thể tìm kiếm lợi luận ngay cả khi thị trường đi xuống và cũng là để phòng ngừa rủi ro đáng tiếc .
Thứ hai, cơ cấu tổ chức nhà đầu tư đã có sự di dời tích cực hơn khi giảm dần tỷ trọng thanh toán giao dịch của nhà đầu tư cá thể và tăng tỷ trọng của nhà đầu tư tổ chức triển khai. Trong 9 tháng đầu năm, 72 % thanh toán giao dịch được triển khai bởi NĐT cá thể, đã giảm khá mạnh so với tỷ suất gần 99 % năm 2018 và 86 % những tháng cuối năm 2019. Tỷ trọng thanh toán giao dịch của những NĐT quốc tế, mặc dầu vẫn còn nhã nhặn, nhưng cũng liên tục tăng, đạt mức 2,2 % tổng khối lượng thanh toán giao dịch toàn thị trường 9 tháng đầu năm 2022 so với tỷ trọng 0,1 % năm 2017 .
Thứ ba, cơ sở pháp lý, những lao lý điều tiết thị trường CKPS cũng ngày càng được triển khai xong hơn. Quyết định số 61 / QĐ-VSD ngày 16/05/2022 của Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam về việc phát hành quy định bù trừ và giao dịch thanh toán thanh toán giao dịch CKPS giúp giảm thiểu hiện tượng kỳ lạ thao túng thị trường bằng cách đổi khác giải pháp tính giá giao dịch thanh toán sau cuối của HĐTL VN30. Bộ Tài chính cũng đã phát hành Chỉ thị số 02 ngày 5/9/2022 về việc tăng cường công tác làm việc quản trị, kiểm tra, giám sát bảo vệ bảo đảm an toàn, không thay đổi kinh doanh thị trường chứng khoán. Hiện nay, dự thảo Chiến lược tăng trưởng TTCK đến năm 2030 đặt ra nhiều tiềm năng quan trọng, gồm có tiềm năng tăng trưởng trung bình 20-30 % mỗi năm của thị trường CKPS trong quá trình 2022 – 2030 .

2.3. Thị trường bảo hiểm

Thứ nhất, thị trường duy trì vận tốc tăng trưởng tốt trong tiến trình năm nay – 2022. Theo số liệu của Cục Quản lý và giám sát bảo hiểm – Bộ Tài chính, vận tốc tăng trưởng trung bình của thị trường bảo hiểm quá trình năm nay – 2022 đạt trên 20 % / năm. Cụ thể, vận tốc tăng trưởng trung bình của lệch giá, tổng tài sản và góp vốn đầu tư trở lại nền kinh tế tài chính đạt lần lượt là 20,2 %, 22 % và 23,3 % / năm .
Thứ hai, thị trường bảo hiểm nhân thọ có vận tốc tăng trưởng tốt. Theo Cục Quản lý và giám sát bảo hiểm – Bộ Tài chính, đến hết tháng 10/2022, lệch giá phí bảo hiểm nhân thọ ước đạt 143 nghìn tỷ đồng ( tăng 16,4 % so với cùng kỳ 2021 ) ; trong đó, lệch giá của Top 5 công ty lớn nhất thị trường là Bảo Việt Nhân Thọ, Manulife, Pridential, Dai-ichi Life và AIA chiếm tỷ trọng hơn 77 %, đạt gần 100 nghìn tỷ đồng ( Hình 10 ). Tổng số lượng hợp đồng có hiệu lực hiện hành thời điểm cuối kỳ ( mẫu sản phẩm chính ) là hơn 13,6 triệu hợp đồng, tăng 6,3 % so với cùng kỳ 2021. Cùng với đó, lệch giá khai thác mới đạt 37 nghìn tỷ đồng tăng 6,35 % so với cùng kỳ và chiếm 29,5 % tỷ trọng tổng doanh thu bảo hiểm nhân thọ trong kỳ .

 

Thứ ba, thị trường bảo hiểm phi nhân thọ tăng trưởng mạnh trở lại sau khi bị ảnh hưởng tác động của dịch bệnh trong năm 2021 ( tăng trưởng 1,8 % ). Theo Cục Quản lý và giám sát bảo hiểm – Bộ Tài chính, đến hết tháng 10/2022, lệch giá phí bảo hiểm phi nhân thọ ước đạt 54 nghìn tỷ đồng ( tăng 15,4 % so với cùng kỳ 2021 ) .

 

Trong báo cáo giải trình “ Triển vọng thị trường bảo hiểm phi nhân thọ Việt Nam ” của AM Best – Công ty toàn thế giới chuyên xếp hạng tin tưởng doanh nghiệp bảo hiểm của Mỹ, thị trường bảo hiểm phi nhân thọ của Việt Nam được nhìn nhận là có triển vọng không thay đổi. AM Best dự báo vận tốc tăng trưởng sẽ được duy trì, nhất là trong toàn cảnh Việt Nam đang cơ cấu tổ chức lại hàng loạt nền kinh tế tài chính theo hướng phục sinh bền vững và kiên cố sau đại dịch .

3. Rủi ro, thách thức đối với thị trường tài chính Việt Nam năm 2022-2023

3.1. Sáu rủi ro, thách thức từ môi trường quốc tế cũng như nội tại nền kinh tế Việt Nam (như nêu trên).

3.2. Thị trường ngân hàng Việt Nam

Thứ nhất, 1 số ít văn bản pháp lý về quy đổi số chậm phát hành hoặc gặp nhiều khó khăn vất vả khi tiến hành như gói tương hỗ lãi suất vay 2 % thuộc Chương trình phục sinh. Dự thảo Nghị định của nhà nước về Cơ chế thử nghiệm có trấn áp hoạt động giải trí công nghệ tiên tiến tài chính trong nghành ngân hàng nhà nước đã gửi xin quan điểm lần 2 vào năm 2022 ( lần 1 vào năm 2020 ) nhưng vẫn chưa được phát hành. Ngoài ra, dự thảo sửa đổi Thông tư 39/2016 của NHNN được cho phép những TCTD cho vay qua phương pháp điện tử cũng chưa được phát hành, hạn chế năng lực phê duyệt tín dụng thanh toán trực tuyến, …
Căn cứ theo Thông tư 03/2022 của NHNN hướng dẫn Nghị định 31/2022 / NĐ-CP ngày 20/5/2022 về tương hỗ lãi suất vay từ ngân sách Nhà nước so với khoản vay của doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh thương mại, những TCTD đã thực thi giải ngân cho vay gói tương hỗ 2 % của nhà nước nhưng với quy trình tiến độ rất chậm. Tính đến hết tháng 10/2022, gói tương hỗ lãi suất vay mới chỉ giải ngân cho vay được khoảng chừng 23/16. 035 tỉ đồng phân bổ năm 2022. Nguyên nhân xuất phát từ :
( i ) Theo khảo sát của NHNN, người mua chưa thực sự chăm sóc đến gói tương hỗ do quan ngại thanh, kiểm tra sau này, ( ii ) Khó xác lập đúng chuẩn đối tượng người tiêu dùng tương hỗ vì có nhiều doanh nghiệp, hộ kinh doanh thương mại hoạt động giải trí đa ngành nghề hoặc chưa ĐK kinh doanh thương mại, và ( iii ) Khó xác lập được tiêu chuẩn “ có năng lực phục sinh ” trong toàn cảnh thiên nhiên và môi trường kinh doanh thương mại khó lường như lúc bấy giờ .

Thứ hai, dư địa chính sách tiền tệ đã bị thu hẹp. Đến hết tháng 11/2022, NHNN đã phải tăng lãi suất 2 đợt (1%/đợt) để ổn định tỷ giá, trong khi các công cụ khác gần như đã sử dụng hết dư địa. Dự trữ ngoại hối hiện nay vừa mức khuyến nghị của IMF (3 tháng nhập khẩu). Cùng với đó, theo nhóm nghiên cứu, việc điều chỉnh tỷ lệ dự trữ bắt buộc tăng/giảm sẽ không đạt hiệu quả như kỳ vọng vì các NHTM còn phải tuân thủ các tỷ lệ đảm bảo an toàn hoạt động theo Thông tư 22/2019 của NHNN và biện pháp này thường áp dụng khi nền kinh tế gặp các cú sốc lớn. Biên độ giao dịch tỷ giá trung tâm cũng đã nới lên mức 5%… Do vậy, với khả năng FED tiếp tục tăng lãi suất 50 điểm % trong tháng 12/2022 và quý 1/2023, áp lực lãi suất và tỷ giá tăng còn khá lớn.

Bên cạnh đó, NHNN liên tục duy trì công cụ hạn mức tín dụng thanh toán trong năm 2022 – 2023 để trấn áp lạm phát kinh tế tiềm năng và thanh khoản mạng lưới hệ thống ngân hàng nhà nước, trong toàn cảnh thị trường TPDN ảm đạm, giải ngân cho vay góp vốn đầu tư công còn chậm, khiến việc tiếp cận vốn của doanh nghiệp còn khó khăn vất vả .
Thứ ba, thông số bảo đảm an toàn vốn ( CAR ) của những NHTM Việt Nam cải tổ chậm và ở mức thấp so với khu vực. Tính đến tháng 6/2022, xét những NH vận dụng Thông tư 41/2016, thông số bảo đảm an toàn vốn của của những NHTM nhà nước giảm nhẹ so với cuối năm 2021 từ mức 9 % xuống 8,9 % ( Hình 12 ) ; ngược lại, những NHTMCP tăng từ 11,9 % lên 12 %, và mức bảo đảm an toàn vốn này tương đối thấp khi so sánh với những nước trong khu vực ( Hình 13 ) ; chưa kể những nước trong khu vực đã thực thi vận dụng Basel 3 hoặc một phần của Basel 3, trong khi những NHTM Việt Nam mới đang trong tiến trình tiến hành Basel 2 ( Bảng 2 ). Mức đệm vốn của những TCTD ở mức thấp làm mạng lưới hệ thống ngân hàng nhà nước dễ bị tác động ảnh hưởng xấu đi từ những cú sốc bất lợi từ môi trường tự nhiên kinh doanh thương mại. Nguyên nhân hầu hết đến từ việc tăng vốn của những NHTM ( đặc biệt quan trọng là những NHTMNN ) còn gặp nhiều khó khăn vất vả ( do thị trường vốn suy giảm, việc tìm kiếm NĐT ngoại khó hơn trong toàn cảnh KTTG suy thoái và khủng hoảng nhẹ, khâu phê duyệt được cho phép giữ lại cổ tức Nhà nước và lựa chọn NĐT kế hoạch, NĐT tài chính còn lâu … ) .

 

Thứ tư, dự báo nợ xấu của nền kinh tế tài chính năm 2023 sẽ ngày càng tăng cùng với chủ trương thắt chặt tiền tệ của NHNN. Triển vọng năm 2023, lãi suất vay tăng sẽ làm tăng nghĩa vụ và trách nhiệm trả nợ của bên vay ( cá thể và doanh nghiệp ), trong khi kinh tế phục hồi chậm lại, tăng trưởng thấp hơn như nêu trên, dẫn đến nợ xấu tiềm ẩn ngày càng tăng. Dự báo, năm 2023, nợ xấu nội bảng ở mức 2 %, nợ xấu gộp khoảng chừng 4 %. Trong khi đó, mức nợ xấu gộp của mạng lưới hệ thống TCTD Việt Nam khoảng chừng 4,99 %, ở mức cao khi so sánh với những nước trong khu vực ( Hình 14 ) .

 

Thứ năm, khi mà sở hữu chéo của mạng lưới hệ thống ngân hàng nhà nước đã cơ bản được vô hiệu, tuuy nhiên hiện tượng kỳ lạ cổ đông, nhóm cổ đông lớn có ảnh hưởng tác động nhất định đến hoạt động giải trí góp vốn đầu tư hoặc tín dụng thanh toán. Các TCTD luôn bảo vệ tuân thủ những tỷ suất bảo đảm an toàn ( gồm có hạn chế, số lượng giới hạn cấp tín dụng thanh toán ; số lượng giới hạn góp vốn mua CP … ) tại Thông tư 22/2019 của NHNN, nhưng thực trạng công ty link, có tương quan hoạt động giải trí phức tạp, có tác động ảnh hưởng nhất định đến hoạt động giải trí góp vốn đầu tư hoặc tín dụng thanh toán. Mặc dù khó hoàn toàn có thể đưa ra vật chứng xác nhận về hành vi này nhưng những vấn đề vi phạm của một số ít tập đoàn lớn BĐS Nhà Đất vừa mới qua đã thể hiện đặc thù tương quan này .
Thứ sáu, thanh khoản của mạng lưới hệ thống ngân hàng nhà nước không còn dồi dào như 2 năm qua. Sau tiến trình giảm liên tục từ mức 34,5 % năm năm nay xuống 24 % năm 2021, tỷ suất nguồn vốn thời gian ngắn cho vay trung dài hạn của mạng lưới hệ thống tăng dần lên mức 25,2 % vào tháng 6/2022 ; tỷ suất dư nợ cho vay / kêu gọi vốn tăng từ 72,1 % năm 2021 lên 74,1 % vào tháng 6/2022. Đồng thời, gia tài mang tính thanh toán cao như tiền gửi của TCTD tại NHNN giảm, trong 9 tháng / 2022, những NHTM rút mạnh tiền gửi tại NHNN với tổng lượng tiền gửi tại NHNN của 28 NHTM quan sát là 176 nghìn tỷ đồng, giảm 48 % so với đầu năm .
Tín dụng tăng cao trong năm 2022 so với năm 2020 – 2021 trong khuynh hướng hồi sinh của nền kinh tế tài chính ( Hình 16 ). Tính đến ngày 30/11/2022, tăng trưởng tín dụng thanh toán toàn nền kinh tế tài chính tăng 12,2 %, cao hơn mức 11,5 % cùng kỳ năm 2021. Lý do NHNN điều tiết thận trọng tăng trưởng tín dụng thanh toán năm 2022 vì : ( i ) Hạn mức tăng trưởng tín dụng thanh toán là giải pháp trấn áp cung tiền, từ đó góp thêm phần trấn áp lạm phát kinh tế, ( ii ) Lo ngại rủi ro đáng tiếc thanh khoản mạng lưới hệ thống, tác động ảnh hưởng tiềm năng không thay đổi lãi suất vay và bảo đảm an toàn mạng lưới hệ thống. Tuy nhiên, NHNN cũng đang có kế hoạch, look trình bỏ đi công cụ hạn mức này ở thời gian tương thích ; chúng tôi cho rằng nên là 1-2 năm tới .

 

Trong khi đó, kêu gọi vốn năm 2022 của TCTD tăng chậm lại so với năm 2020 – 2021, do dòng tiền đổ vào sản xuất kinh doanh thương mại, tiêu dùng và giàn trải ngân sách nguồn vào tăng ( Hình 16 ). Theo TCTK, tính đến hết tháng 11/2022, kêu gọi vốn của những TCTD ước tăng 5,5 %, thấp hơn cùng kỳ năm trước ( 6 % ) ; theo đó, M2 chỉ tăng khoảng chừng gần 7 %, thấp so với mức 9 % cùng kỳ năm 2021 ( Hình 15 ). Nguyên nhân chính của việc kêu gọi vốn của những TCTD tăng thấp gồm có : ( i ) Lạm phát, giá thành và ngân sách tăng, Doanh Nghiệp cần nhiều vốn hơn để giàn trải ngân sách tăng thêm ; lãi suất vay và tỷ giá tăng cũng làm tăng ngân sách tài chính của Doanh Nghiệp ; ( ii ) Vốn tín dụng thanh toán ngân hàng nhà nước trấn áp mức tăng 15,5 % trong khi phát hành TPDN khó khăn vất vả hơn, buộc Doanh Nghiệp dùng vốn tự có nhiều hơn ; ( iii ) Giải ngân góp vốn đầu tư công chậm, khiến vòng xoay tiền chậm, nợ lẫn nhau giữa những Doanh Nghiệp tăng ; ( iv ) Thị trường Bất Động Sản Nhà Đất, sàn chứng khoán ngưng trệ và đang trong tiến trình lành mạnh hóa, cũng kéo theo một phần vốn trên hai thị trường này bị tồn dư ; ( v ) dòng vốn góp vốn đầu tư gián tiếp quốc tế chỉ tăng nhẹ trong điều kiện kèm theo lãi suất vay USD tăng và TTCK suy giảm, thiên nhiên và môi trường góp vốn đầu tư rủi ro đáng tiếc tăng .

 

Thứ bảy, tỷ trọng thu dịch vụ ròng / tổng thu nhập ròng chưa có tín hiệu cải tổ trong năm 2022 và ở mức thấp so với những nước trên quốc tế. Tỷ trọng thu dịch vụ ròng / tổng thu nhập ròng tăng dần trong quá trình 2019 – 2021, tuy nhiên lại sụt giảm trong 9 tháng năm 2022. Nguyên nhân chính là do nhiều TCTD đã liên tục miễn, giảm phí dịch vụ ngân hàng nhà nước số nhằm mục đích liên tục tương hỗ người dân, Doanh Nghiệp và cũng là để lôi cuốn người mua và tăng kêu gọi vốn không kỳ hạn. Bên cạnh đó, thu từ hoạt động giải trí M&A và dịch vụ ngân hàng đầu tư chưa thông dụng hoặc gặp khó khăn vất vả khi TTCK Việt Nam kiểm soát và điều chỉnh mạnh ( nêu trên ). Điều này làm tỷ trọng thu từ hoạt động giải trí dịch vụ tại những NHTM Việt Nam giảm nhẹ ( khoảng chừng 10,5 % ), thấp hơn nhiều so với những nước khác như Mỹ ( 33-37 % ), Nhật ( 33-39 % ), EU ( 33 – 35 % ), Vương Quốc của nụ cười ( 27-29 % ), Trung Quốc ( 16-22 % ). Do đó, tiềm năng đạt 16-17 % đến năm 2025 trong Đề án 986 ( 2018 ) trở lên khó khăn vất vả hơn .

 

Thứ tám, tỷ trọng tiền gửi không kỳ hạn ( KKH ) – nguồn vốn ngân sách thấp đang có khuynh hướng giảm trong năm 2022. Nguyên nhân là do lãi suất vay tiết kiệm chi phí có kỳ hạn tăng nhanh và trở nên mê hoặc hơn, chênh lệch giữa không kỳ hạn, kỳ hạn ngắn và kỳ hạn dài lan rộng ra, dòng tiền rảnh rỗi đã vận động và di chuyển từ gửi không kỳ hạn sang gửi tiết kiệm ngân sách và chi phí có kỳ hạn để hưởng lãi suất vay cao hơn. Đồng thời, kêu gọi vốn khó khăn vất vả vì người dân chuyển sang tiêu dùng và doanh nghiệp chuyển vào sản xuất – kinh doanh thương mại, giàn trải ngân sách như nêu trên .

 

3.3. Thị trường chứng khoán

a. Thị trường cổ phiếu

Thứ nhất, dòng tiền vào TTCK Việt Nam sụt giảm mạnh so với 2 năm trước. Hiện tượng này là do hầu hết những dòng tiền chính đổ vào TTCK Việt Nam thời hạn qua đều giảm. Cụ thể, nhà đầu tư quốc tế không còn được tiếp cận nguồn vốn giá rẻ thuận tiện như trước do những gói tương hỗ đã chấm hết, lãi suất vay thấp đã không còn, thanh khoản thị trường tài chính toàn thế giới eo hẹp hơn và mạng lưới hệ thống ngân hàng nhà nước toàn thế giới cũng thắt chặt điều kiện kèm theo cho vay do lo lắng rủi ro đáng tiếc suy thoái và khủng hoảng, rủi ro đáng tiếc tài chính toàn thế giới tăng lên. Ở trong nước, khối ngoại trong xu thế bán ròng với khối lượng lần lượt là 3.500 tỷ VND trong tháng 9/2022 và 1.300 tỷ VND trong tháng 10/2022. Tính chung 10 tháng năm 2022, khối ngoại đã bán ròng hơn 1.000 tỷ VND. Tuy nhiên, trong tháng 11/2022, khối ngoại đã quay lại mua ròng khá nhiều ( gần 16.000 tỷ VND ) do thị trường đang bắt đáy, giá sàn chứng khoán khá thấp so với triển vọng. Hết 11 tháng đầu năm 2022, khối ngoại mua ròng khoảng chừng 11.700 tỷ VND .
Bên cạnh đó, dòng tiền của nhà đầu tư trong nước cũng bị hạn chế trong toàn cảnh doanh nghiệp gặp khó khăn vất vả hơn trong việc tiếp cận nguồn vốn tín dụng thanh toán do năng lượng tài chính suy giảm, hạn mức tăng trưởng tín dụng thanh toán trấn áp ngặt nghèo ; phát hành TPDN khó khăn vất vả hơn sau những vấn đề vi phạm pháp luật vừa mới qua và lao lý pháp luật theo hướng ngặt nghèo hơn ; giải ngân cho vay góp vốn đầu tư công còn chậm, vòng xoay vốn chậm, ngân sách đầu vào tăng và doanh nghiệp nợ đọng lẫn nhau … khiến lượng vốn dành cho hoạt động giải trí góp vốn đầu tư của Doanh Nghiệp bị giảm đi đáng kể. Nhà góp vốn đầu tư cá thể cũng hạn chế vay ký quỹ để góp vốn đầu tư sàn chứng khoán ( đến hết tháng 9/2022, dư nợ cho vay margin ở mức 165.000 tỷ VND, giảm 18 % so với cuối năm 2021 ) trong toàn cảnh thị trường dịch chuyển mạnh và rủi ro đáng tiếc ngày càng tăng .
Thứ hai, TTCK chịu áp lực đè nén giải chấp. Dù dư nợ cho vay ký quỹ đã giảm 18 % từ mức đỉnh cuối quý 1/2022 ( 201.200 tỷ đồng ) tuy nhiên vẫn là mức cao trong vòng 2 năm 2020 – 2021 ( cao hơn quy trình tiến độ thị trường tăng trưởng mạnh ). Việc giá CP giảm mạnh đã dẫn đến việc một số ít nhà đầu tư chiếm hữu nhiều CP đã bị những công ty sàn chứng khoán bán giải chấp ( hiện tượng kỳ lạ force sell ) để bù đắp phần sụt giảm của giá CP dùng thế chấp ngân hàng cho những khoản vay ký quỹ, cũng là để hạ tỷ suất nợ về mức bảo đảm an toàn theo lao lý .
Thứ ba, niềm tin của nhà đầu tư sàn chứng khoán giảm mạnh. Bên cạnh những tác động ảnh hưởng xấu đi từ toàn cảnh kinh tế tài chính quốc tế cũng như rủi ro đáng tiếc, thử thách ngày càng tăng ; tâm ý nhà đầu tư còn chịu ảnh hưởng tác động từ những vấn đề vi phạm pháp lý, khởi tố, bắt tạm giam chỉ huy của một số ít doanh nghiệp lớn, cùng những giải pháp kiểm soát và chấn chỉnh TTCK và BĐS Nhà Đất trong thời hạn qua, cùng với một số ít thông tin sai thực sự trên mạng xã hội. Không chỉ CP của những doanh nghiệp vi phạm mà còn cả những CP khác cũng bị bán tháo do tâm ý quan ngại, thận trọng lan rộng, dẫn đến nhiều giá CP giảm sàn. Việc giải quyết và xử lý, xử lý và tháo gỡ khó khăn vất vả, vướng mắc, rào cản pháp lý còn chậm cũng có ảnh hưởng tác động nhất định đến thị trường và niềm tin của nhà đầu tư. Nhiều nhà góp vốn đầu tư đang khởi đầu di dời sang những kênh góp vốn đầu tư ít rủi ro đáng tiếc hơn như tiền gửi ngân hàng nhà nước ( đặc biệt quan trọng trong toàn cảnh lãi suất vay kêu gọi đang tăng lên ), dẫn đến việc thanh khoản thị trường sụt giảm, từ đó tạo ra vòng xoáy tác động ảnh hưởng xấu đi đến tâm ý nhà góp vốn đầu tư cá thể và kéo giá CP liên tục giảm sâu .
Thứ tư, tâm ý đám đông khá thông dụng trên thị trường. Tác động của tâm ý đám đông lên TTCK Việt Nam còn đặc biệt quan trọng mạnh hơn so với ở những vương quốc khác do ba nguyên do sau : ( i ) cơ cấu tổ chức nhà đầu tư ở Việt Nam có điểm độc lạ so với những thị trường mới nổi và tăng trưởng khác khi nhà góp vốn đầu tư cá thể chiếm tới 80 % thanh toán giao dịch trên thị trường ( trong khi tỉ lệ này ở những vương quốc tăng trưởng chỉ khoảng chừng 40 – 50 %, còn lại là nhà đầu tư tổ chức triển khai ). Đặc điểm của nhóm nhà góp vốn đầu tư cá thể này là họ đưa ra quyết định hành động góp vốn đầu tư không dựa trên lý trí hay nghiên cứu và phân tích tài chính, mà mua và bán đa phần theo lời đồn thổi, và một lượng lớn nhà đầu tư không có hiểu biết về tài chính ; ( ii ) tỷ suất sử dụng đòn kích bẩy tài chính cao, cộng hưởng cùng tâm ý bầy đàn của nhà đầu tư, đã tạo ra vòng xoáy giá xuống – bán giải chấp, khiến thị trường càng chịu áp lực đè nén bán mạnh mỗi khi có sự kiểm soát và điều chỉnh ; ( iii ) TTCK Việt Nam lâu nay đã Open thực trạng một số ít doanh nghiệp thổi giá, giá CP cao hơn nhiều lần giá trị thực, khiến nhà góp vốn đầu tư có tâm ý không coi trọng những nhìn nhận, nghiên cứu và phân tích khách quan, do vậy họ tiếp tục quy đổi trạng thái rất nhanh từ “ hưng phấn quá mức ” đến “ bi quan quá đà ” mỗi khi thị trường có kiểm soát và điều chỉnh .

b. Thị trường trái phiếu

– Trái phiếu chính phủ nước nhà :
Đến hết tháng 10/2022, trên thị trường sơ cấp, Kho bạc Nhà nước ( KBNN ) phát hành thành công xuất sắc 139,4 nghìn tỷ đồng, triển khai xong 35 % kế hoạch năm 2022 ( giảm 36 % so với cùng kỳ năm 2021 ). Kỳ hạn phát hành vẫn tập trung chuyên sâu đa phần ở kỳ hạn 10 năm và 15 năm, chiếm khoảng chừng 92 % tổng khối lượng gọi thầu. Lãi suất phát hành có khuynh hướng giảm khoảng chừng 10-20 điểm % so với cuối năm 2020, đóng cửa cuối năm ở mức 2,08 % / năm với kỳ hạn 10 năm và 2,33 % / năm với kỳ hạn 15 năm .
Trên thị trường thứ cấp, trong tháng 10, giá trị thanh toán giao dịch thường thì ( Outright ) là
47.502 tỷ đồng ( giảm 16,6 % so với tháng trước ) và thanh toán giao dịch mua và bán lại ( Repo ) là 37.288 tỷ đồng ( giảm 52,6 % so với tháng trước ). Lợi suất trung bình TPCP liên tục tăng trong tháng 10, từ 0,85 % đến 1,29 % tại tổng thể những kỳ hạn so với trung bình tháng trước, do áp lực đè nén sau 2 đợt tăng lãi suất vay quản lý của NHNN vào tháng 9 và tháng 10 .
– Trái phiếu doanh nghiệp :
Thứ nhất, với quy mô phát hành lớn trong tiến trình 2018 – 2021 và thời hạn khoảng chừng 4 năm thì sẽ có một khối lượng TPDN đáng kể sẽ đáo hạn trong tiến trình 2023 – 2025 ( khoảng chừng hơn 700 nghìn tỷ đồng, chưa tính tiền lãi ) .

 

Thứ hai, hai nhóm ngành phát hành TPDN nhiều nhất là NHTM và . Trong đó, TPDN được phát hành bởi những ngân hàng nhà nước thương mại hầu hết rất ít rủi ro đáng tiếc, do đặc trưng riêng có : ( i ) hầu hết được phát hành bởi những ngân hàng nhà nước có quy mô lớn, hiệu quả kinh doanh thương mại khá tốt và không thay đổi ; ( ii ) tính công khai minh bạch, minh bạch được bảo vệ do những hầu hết NHTM đã được truy thuế kiểm toán độc lập, truy thuế kiểm toán quốc tế và niêm yết trên sàn sàn chứng khoán ;
( iii ) việc phát hành trái phiếu của NHTM phải tuân thủ những lao lý ngặt nghèo của NHNN về những tỷ suất bảo vệ bảo đảm an toàn ; ( iv ) mục tiêu phát hành rõ ràng ( hầu hết là để tăng vốn cấp 2, bảo vệ cung ứng tỷ suất bảo đảm an toàn vốn theo những chuẩn mực quốc tế như Basel II ) ; ( v ) NHTM có quỹ DPRR để dự trữ cho hoạt động giải trí tín dụng thanh toán và góp vốn đầu tư. Vì lẽ đó, những NHTM phát hành trái phiếu thường không có gia tài bảo vệ ( đa phần bảo vệ bởi những đặc trưng trên ) và tiến trình, thủ tục cũng có những độc lạ so với Doanh Nghiệp SXKD thường thì .
Đối với nhóm , những DN BĐS đã phát hành gần 215 nghìn tỷ đồng năm 2021 và 50 nghìn tỷ đồng TPDN 10 tháng đầu năm 2022 ( xếp thứ 2 về khối lượng, sau những TCTD ), với lãi suất vay trung bình là 10,35 % / năm ( theo VBMA ). DN BĐS Nhà Đất chiếm tỷ trọng 20 % lượng trái phiếu phát hành, chỉ sau những TCTD. Theo đó, lượng trái phiếu đáo hạn của những Doanh Nghiệp BĐS Nhà Đất cũng rất lớn, nhất là 2 năm tới ( khoảng chừng 115 nghìn tỷ đồng / năm ), chưa tính tiền lãi .

 

Để xử lý yếu tố này, nếu như trong điều kiện kèm theo thường thì, những Doanh Nghiệp sẽ tìm nguồn vốn mới ( từ phát hành TPDN, vay ngân hàng nhà nước, phát hành CP … ), để hòn đảo nợ và duy trì, tăng trưởng sản xuất kinh doanh thương mại. Tuy nhiên, năng lực gọi vốn của những Doanh Nghiệp trong thời hạn tới sẽ còn khó khăn vất vả do : ( i ) những vi phạm liên tục đã làm niềm tin của những nhà đầu tư suy giảm đáng kể, nhà đầu tư cá thể cũng đã trở nên lo lắng hơn sau những vấn đề vừa mới qua ; ( ii ) Nghị định 65/2022 đã đưa ra những lao lý ngặt nghèo hơn so với phát hành TPDN riêng không liên quan gì đến nhau ( trong tháng 10/2022, chỉ có 1 đợt phát hành TPDN trị giá 210 tỷ VND, giảm 99 % so với tháng trước ) ; ( iii ) Nguồn vốn tín dụng thanh toán dành cho đối tượng người tiêu dùng này là không nhiều do phải ưu tiên cho SXKD và trong toàn cảnh hạn mức tăng trưởng tín dụng thanh toán vẫn khoảng chừng 14-15 % để trấn áp lạm phát kinh tế và thanh khoản mạng lưới hệ thống TCTD ; ( iv ) Thị trường sàn chứng khoán không còn sôi động như tiến trình trước, nên kêu gọi vốn qua kênh này còn khó khăn vất vả ; ( v ) việc bán hàng, phát mại gia tài để trả nợ cũng không thuận tiện ( do thị trường BĐS Nhà Đất đang chững lại, hồi sinh chậm ). Vì thế, một bộ phận Doanh Nghiệp ( nhất là nghành nghề dịch vụ BĐS Nhà Đất ) có tiềm ẩn rủi ro tiềm ẩn vỡ nợ trái phiếu, nếu không có giải pháp tương thích, kịp thời .
Khi đó, hệ lụy của việc vỡ nợ này là lớn, phức tạp, cần trấn áp vì mối quan hệ liên thông giữa ngân hàng nhà nước – sàn chứng khoán – BĐS là khá lớn ( NHTM cho vay BĐS – khoảng chừng 2,36 triệu tỷ đồng, chiếm 21 % tổng dư nợ của nền kinh tế tài chính ; nhiều gia tài bảo vệ tín dụng thanh toán là BĐS – chiếm khoảng chừng 65 % ; NHTM góp vốn đầu tư vào TPDN – số dư khoảng chừng 284 nghìn tỷ đồng, chiếm khoảng chừng 2,3 % tổng dư nợ của những TCTD ; NHTM niêm yết trên TTCK với tỷ trọng vốn hóa thường chiếm khoảng chừng 23-25 % và NHTM phát hành trái phiếu như nêu trên ; Doanh Nghiệp BĐS Nhà Đất niêm yết trên TTCK với tỷ trọng vốn hóa thường chiếm khoảng chừng 15-16 %, phát hành CP và TPDN như nêu trên … ) .

c. Chứng khoán phái sinh

Mặc dù có những bước tăng trưởng can đảm và mạnh mẽ trong 11 tháng đầu năm 2022, thị trường CKPS cũng thể hiện nhiều sống sót cần phải được chăm sóc xử lý .
Thứ nhất, cơ cấu tổ chức loại sản phẩm của thị trường CKPS còn rất hạn chế, chỉ gồm có hai dòng mẫu sản phẩm chính là dòng loại sản phẩm HĐTL trên chỉ số VN30 và dòng loại sản phẩm HĐTL trên trái phiếu chính phủ nước nhà ( TPCP ), còn chưa có những loại sản phẩm khác như HĐTL trên chỉ số cố phiếu khác, HĐTL trên CP đơn lẻ, hợp đồng quyền chọn …
Các mẫu sản phẩm phái sinh mới này chưa có lộ trình tiến hành đơn cử trong năm 2022 và 2023, do đó, nhà đầu tư nhiều năng lực phải chờ đón thêm trong trung hạn ). Trong đó, HĐTL TPCP có thanh khoản không cao và cũng thiếu sự mê hoặc so với nhà đầu tư. Trên thực tiễn, nhà đầu tư cá thể chỉ hoàn toàn có thể tiếp cận HĐTL trên chỉ số VN30, còn HĐTL TPCP chỉ hoàn toàn có thể tham gia bởi nhà đầu tư tổ chức triển khai và nhà đầu tư cá thể chuyên nghiệp .
Thứ hai, gia tài cơ sở của HĐTL trên chỉ số chính là chỉ số VN30 ( gồm có 30 mã CP có giá trị vốn hóa thị trường cao và tính thanh khoản tốt nhất được niêm yết trên sàn sàn chứng khoán HSX ), do đó hoàn toàn có thể xảy ra hiện tượng kỳ lạ can thiệp, thao túng giá trên thị trường cơ sở để đưa chỉ số VN30 về mức mong ước .
Thứ ba, mặc dầu cơ cấu tổ chức nhà đầu tư trên thị trường CKPS có sự chuyển biến tích cực như đã đề cập ở trên, tuy nhiên vẫn phải nhìn nhận thực tiễn rằng số lượng nhà đầu tư tổ chức triển khai vẫn còn rất hạn chế ( đây cũng hoàn toàn có thể là một nguyên do khiến cho thanh toán giao dịch những HĐTL TPCP còn khá nhã nhặn ). Bên cạnh đó, tỷ trọng của khối ngoại trên thị trường CKPS Việt Nam vẫn còn khá nhã nhặn .
Thứ tư, tỷ trọng những hợp đồng mở ( IO ) còn chiếm tỷ trọng thấp mặc dầu khối lượng thanh toán giao dịch trung bình phiên của HĐTL chỉ số VN30 ngày càng ngày càng tăng, qua đó phản ánh những nhà đầu tư đa phần triển khai lướt sóng chứ không nắm giữ kỳ hạn dài .

3.4. Thị trường bảo hiểm

Thị trường bảo hiểm gặp phải 3 thử thách chính hết năm 2022 và năm 2023 .
Thứ nhất, tỷ suất bồi thường ngày càng tăng ( do những hoạt động giải trí KT-XH đã trở lại thông thường sau dịch bệnh ), trong khi nhu yếu bảo hiểm mới tăng chậm lại ( do kinh tế tài chính dự báo khó khăn vất vả hơn ) và hoạt động giải trí góp vốn đầu tư suy giảm ( do TTCK giảm mạnh … ) .
Thứ hai, theo pháp luật mới của pháp lý, từ năm 2023, công ty bảo hiểm được quyền tự do góp vốn đầu tư, kinh doanh thương mại, mà chỉ hạn chế một số ít nghành nghề dịch vụ rủi ro đáng tiếc nhằm mục đích bảo vệ bảo đảm an toàn. Theo đó, những công ty bảo hiểm có quyền tự quyết lớn hơn với những nguồn vốn góp vốn đầu tư của mình. Tuy nhiên, lao lý chi tiết cụ thể về hạn mức góp vốn đầu tư của doanh nghiệp bảo hiểm với từng loại gia tài tài chính chưa được trải qua trong khi thời hạn còn lại là không nhiều .
Thứ ba, minh bạch thông tin trên thị trường bảo hiểm nhân thọ. Mặc dù là mẫu sản phẩm tốt, nhưng bảo hiểm nhân thọ lại thường xảy ra 1 số ít trường hợp gây tranh cãi khi giải quyết và xử lý những bồi thường tương quan gây tác động ảnh hưởng đến tâm ý người tham gia bảo hiểm cũng như cản trở sự tăng trưởng của thị trường. Các yếu tố phát sinh từ việc thực thi bán chéo qua kênh ngân hàng nhà nước chưa hài hòa và hợp lý ( bắt buộc mua bảo hiểm với những mẫu sản phẩm tín dụng thanh toán mà chưa lý giải rõ với người mua ) hoặc những đại lý bảo hiểm tư vấn chưa không thiếu, hợp đồng bảo hiểm đôi lúc khó hiểu hoặc dài dòng, điều kiện kèm theo bảo hiểm không rõ ràng …

III. KIẾN NGHỊ CHÍNH SÁCH

1. Đối với Quốc hội, Chính phủ

Thứ nhất, liên tục kiên trì không thay đổi kinh tế tài chính vĩ mô, bảo vệ những cân đối lớn của nền kinh tế tài chính. Trong đó, những cơ quan quản trị Nhà nước cần liên tục bám sát tình hình kinh tế tài chính, tài chính quốc tế ; dữ thế chủ động nghiên cứu và phân tích, dự báo diễn biến thị trường tài chính – tiền tệ quốc tế để có ngữ cảnh dữ thế chủ động ứng phó tương thích ; nhằm mục đích trấn áp lạm phát kinh tế, không thay đổi kinh tế tài chính vĩ mô ; phối hợp ngặt nghèo, hiệu suất cao giữa CSTT, CSTK và những chủ trương vĩ mô khác nhằm mục đích trấn áp lạm phát kinh tế, cân đối giữa trấn áp và thôi thúc tăng trưởng, giữa lãi suất vay và tỷ giá …
Thứ hai, liên tục đẩy nhanh những cấu phần trong Chương trình phục KT-XH 2022 – 2023, những chương trình tiềm năng vương quốc và giải ngân cho vay góp vốn đầu tư công. Thực hiện đồng điệu, kinh khủng, hiệu suất cao những cấu phần đang tiến hành chậm ; tăng cường giải ngân cho vay góp vốn đầu tư công ; tiến hành kịp thời và hiệu suất cao gói tương hỗ lãi suất vay 2 % quy mô 40 nghìn tỷ đồng nhằm mục đích tương hỗ tài chính cho Doanh Nghiệp, tăng tính lan tỏa, giảm áp lực đè nén vốn tín dụng thanh toán, giảm nợ đọng ; phấn đấu hết năm, đạt khoảng chừng 85-90 % kế hoạch giải ngân cho vay góp vốn đầu tư công .
Thứ ba, nhà nước có đề án, kế hoạch đơn cử về xử lý bài toán vốn cho doanh nghiệp, hộ mái ấm gia đình vừa bảo vệ hồi sinh, tăng trưởng KT-XH, vừa bảo vệ bảo mật an ninh, bảo đảm an toàn mạng lưới hệ thống tài chính – BĐS ; trong đó, cần sớm xử lý rủi ro đáng tiếc TPDN, nhất là nhóm Doanh Nghiệp Bất Động Sản Nhà Đất ( Nhóm nghiên cứu và điều tra có yêu cầu riêng ) .
Thứ tư, hoàn thành xong thể chế, tăng cường kiểm tra, giám sát, nâng cao tính minh bạch, chuyên nghiệp và hiệu suất cao cho thị trường tài chính, chăm sóc trấn áp rủi ro đáng tiếc mạng lưới hệ thống tài chính : ( i ) Nghiên cứu phát hành Luật bảo vệ nhà đầu tư và xây dựng Quỹ bảo vệ nhà đầu tư như kinh nghiệm tay nghề của Mỹ, Đài Loan, Trung Quốc, Ấn Độ và Nước Singapore nhằm mục đích bảo vệ quyền hạn cho nhà đầu tư ; ( ii ) Sửa đổi Nghị định 128 / 2021 / ND_CP theo hướng tăng mức xử phạt so với hành vi vi phạm hành chính trên TTCK, tăng tính răn đe và hiệu lực thực thi hiện hành thực thi pháp lý ( mức phạt tối đa lúc bấy giờ là 1,5 tỷ đồng với cá thể và 3 tỷ đồng với tổ chức triển khai vẫn thấp so với thiệt hại, sự suy giảm niềm tin góp vốn đầu tư của hội đồng ) ; ( iii ) Ban hành Quy chế hướng dẫn Thông tư 120 / 2020 / TT-BTC về thanh toán giao dịch T + 0 theo đúng kế hoạch, lộ trình, góp thêm phần tăng thanh khoản thị trường ; ( iv ) Nghiên cứu sửa đổi 1 số ít tiêu chuẩn của VN30 bảo vệ chất lượng, quy mô, hiệu suất cao của những doanh nghiệp lớn, dẫn dắt thị trường ; ( v ) Phát triển những loại sản phẩm phái sinh để phòng ngừa, hạn chế rùi ro như hợp đồng tương lai chỉ số VNX50 ( VNX50 futures ) ; ( vi ) chăm sóc trấn áp rủi ro đáng tiếc mạng lưới hệ thống tài chính ( nhất là mối quan hệ liên thông giữa ngân hàng nhà nước – chứng khoán – BĐS – bảo hiểm như nêu trên ) .
Thứ năm, tăng cường củng cố niềm tin của nhà đầu tư, tăng cường giáo dục tài chính. Các cơ quan quản trị Nhà nước cần nhanh gọn xử lý, giải quyết và xử lý nghiêm những vấn đề vi phạm pháp luật trên TTCK và thị trường trái phiếu doanh nghiệp. Tăng cường tuyên truyền và lan rộng ra những chương trình giáo dục tài chính để nâng cao năng lượng của nhà đầu tư, giúp họ đưa ra quyết định hành động góp vốn đầu tư, sử dụng đòn kích bẩy tài chính hài hòa và hợp lý, tránh tâm ý đám đông .
Thứ sáu, tăng trưởng đội ngũ nhà đầu tư sàn chứng khoán chuyên nghiệp, trong đó, cần đặc biệt quan trọng chú trọng đến việc lôi cuốn những quỹ góp vốn đầu tư quốc tế và tăng trưởng những quỹ góp vốn đầu tư, nhà đầu tư tổ chức triển khai trong nước ( gồm cả công ty bảo hiểm, quỹ góp vốn đầu tư mở, quỹ hưu trí … ). Các tổ chức triển khai này có đủ nguồn lực cũng như kiến thức và kỹ năng tài chính để hoàn toàn có thể nghiên cứu và phân tích thị trường một cách đúng mực hơn, từ đó đưa ra những quyết định hành động dựa trên những địa thế căn cứ khoa học .
Thứ bảy, liên tục tăng nhanh truyền thông online về chủ trương của Đảng và Nhà nước giảm thiểu kỳ vọng lạm phát kinh tế, giảm tâm ý găm giữ, đầu tư mạnh. Trong đó, cần chú ý quan tâm đưa thông tin đúng chuẩn về chủ trương và tình hình kinh tế tài chính vĩ mô – thị trường, tránh khuynh hướng “ tô hồng ” cũng như tin đồn thổi xấu vì điều này có tác động ảnh hưởng xấu đi đến tâm ý, niềm tin người dân và nhà đầu tư .
Thứ tám, cần đẩy nhanh quy trình sửa đổi những Luật tương quan đến nghành ( như Luật đất đai, Luật Nhà ở, Luật kinh doanh thương mại Bất Động Sản Nhà Đất ), nghành nghề dịch vụ tài chính như Luật Chứng khoán, luật những TCTD, luật DN và đấu giá, đấu thầu ; đồng thời đẩy nhanh điều tra và nghiên cứu và phát hành khung pháp lý cho những quy mô kinh doanh thương mại mới như Fintech, gọi vốn hội đồng, mua chung BĐS Nhà Đất, quỹ tín thác góp vốn đầu tư BĐS … giúp đa dạng hóa kênh kêu gọi vốn cho những doanh nghiệp cũng như hạn chế rủi ro đáng tiếc cho nhà đầu tư …
Cuối cùng, giám sát và chỉ huy triển khai những nhóm giải pháp đồng điệu để tăng trưởng lành mạnh thị trường bảo hiểm Việt Nam đã được đề ra trong Chiến lược tăng trưởng thị trường bảo hiểm đến năm 2030. Trong đó, tập trung chuyên sâu những trách nhiệm chính về triển khai xong mạng lưới hệ thống pháp lý Kinh doanh bảo hiểm, đặc biệt quan trọng là những văn bản hướng dẫn thi hành Luật Kinh doanh bảo hiểm số 08/2022 / QH15. Đồng thời, tăng cường tuyên truyền về bảo hiểm ; khuyến khích ứng dụng công nghệ thông tin trong Kinh doanh bảo hiểm ; tăng cường hiệu lực hiện hành quản trị nhà nước và hiệu suất cao công tác làm việc thanh tra, kiểm tra, giám sát, xử phạt hành chính trong nghành bảo hiểm, lao lý cụ thể về hạn mức góp vốn đầu tư của doanh nghiệp bảo hiểm …

2. Đối với NHNN, Bộ Tài chính và các bộ, ngành liên quan

Một là, đẩy nhanh tiến trình phát hành, tháo gỡ vướng mắc văn bản pháp lý tương hỗ quy đổi số, Fintech và giải ngân cho vay gói tương hỗ lãi suất vay 2 % thuộc Chương trình hồi sinh. Việc phát hành kịp thời những văn bản này sẽ có tác động ảnh hưởng kép, vừa thôi thúc đa dạng hóa nguồn thu cho những tổ chức triển khai tài chính trong toàn cảnh lãi suất vay cao, nguồn cung tín dụng thanh toán không nhiều, vừa tăng cường vòng xoay của tiền, giúp tăng thanh khoản cho mạng lưới hệ thống, giảm áp lực đè nén của việc tăng lãi suất vay đến nền kinh tế tài chính .
Hai là, đẩy nhanh tiến trình cơ cấu tổ chức lại những tổ chức triển khai tài chính và thị trường tài chính ( theo những đề án đã phát hành ) ; quan tâm bảo vệ thanh khoản mạng lưới hệ thống TCTD, bảo đảm an toàn của những công ty sàn chứng khoán, hạn chế tối đa tác động ảnh hưởng Viral ( NH – sàn chứng khoán – BĐS ). Trong đó, cân tạo điều kiện kèm theo để những TCTD, đặc biệt quan trọng là nhóm NHTMNN, hoàn toàn có thể tăng vốn, bảo vệ bảo đảm an toàn hoạt động giải trí, theo nhu yếu của Chương trình phục sinh và bảo vệ năng lượng đáp ứng vốn cho nền kinh tế tài chính .
Ba là, đẩy nhanh tiến trình minh bạch hóa hoạt động giải trí của thị trường và những tổ chức triển khai tài chính, vận dụng chuẩn mực quản trị Doanh Nghiệp, tiến tới Basel III …, cũng là để giảm thiểu thực trạng tập trung chuyên sâu chiếm hữu, chi phối hoạt động giải trí lẫn nhau, gây rủi ro đáng tiếc chéo, khó lường .

Bốn là, Chính phủ sớm cho sửa các quy định về TPDN. Với việc siết lại tiêu chuẩn về đầu tư TPDN của các TCTD theo Thông tư 16/2021 và Nghị định 65/2022, thị trường đối mặt với những điều chỉnh mạnh, nhất là sau những vụ việc liên quan đến Tân Hoàng Minh, Vạn Thịnh Phát… thanh khoản thị trường co hẹp, giảm đáng kể lực cầu và cung. Vì vậy, Chính phủ chỉ đạo sửa đổi phù hợp những quy định trên với mức độ cân bằng và lộ trình phù hợp giữa kiểm soát rủi ro và hỗ trợ phát triển lành mạnh.

Năm là, yếu tố thanh khoản của thị trường TPDN và rủi ro đáng tiếc liên thông giữa thị trường TPDN với thị trường tiền tệ, thị trường gia tài sẽ là rủi ro đáng tiếc mang tính trọng điểm trong năm 2023 – 2024, theo đó, nhà nước chỉ huy có Phương án, giải pháp đơn cử, khả thi xử lý rủi ro đáng tiếc TPDN này ( Nhóm điều tra và nghiên cứu có yêu cầu riêng ) .
Sáu là, có lộ trình với việc vận dụng Basel II theo giải pháp nâng cao và Basel III với mạng lưới hệ thống TCTD theo Đề án “ Cơ cấu lại mạng lưới hệ thống những TCTD gắn với giải quyết và xử lý nợ xấu tiến trình 2021 – 2025 ” ( Quyết định 689 / QĐ-TTg ) và “ Chiến lược tăng trưởng ngành Ngân hàng Việt Nam đến năm 2025 ” ( Quyết định số 986 / QĐ-TTg ). Việc vận dụng giải pháp nâng cao sẽ giúp nhìn nhận đúng mức độ rủi ro đáng tiếc tín dụng thanh toán của từng khoản vay, thay vì cả nghành như trong Thông tư 22/2019 hoặc Phương pháp tiêu chuẩn ( SA ) theo Thông tư 41/2016 .

Cuối cùng, Bộ Tài chính, UBCKNN cần nên sớm tăng trưởng những loại sản phẩm sàn chứng khoán phái sinh mới như hợp đồng tương lai trên chỉ số cố phiếu khác, hợp đồng tương lai trên CP đơn lẻ, hợp đồng quyền chọn … nhằm mục đích đa dạng hóa loại sản phẩm, khắc phục hạn chế của hợp đồng tương lai chỉ số VN30 hiện tại, lôi cuốn những nhà đầu tư trong và ngoài nước .

Alternate Text Gọi ngay