Xung đột Israel–Palestine – Wikipedia tiếng Việt
Cuộc xung đột Israel–Palestine (tiếng Hebrew: הסכסוך הישראלי-פלסטיני, chuyển tự Ha’Sikhsukh Ha’Yisraeli-Falestini; tiếng Ả Rập: النزاع-الفلسطيني الإسرائيلي, chuyển tự al-Niza’a al-Filastini-al-Israili) là cuộc xung đột đang tiếp diễn giữa Israel và Palestine, đã bắt đầu từ giữa thế kỷ 20. Nhiều nỗ lực đã được thực hiện để giải quyết cuộc xung đột này chỉ với một phần thành công vào cuối năm 2019. Nguồn gốc sâu xa của cuộc xung đột bắt nguồn từ mâu thuẫn sắc tộc giữa người Do Thái và người Ả Rập ở Lãnh thổ Ủy trị Palestine. Đây được được gọi là “cuộc xung đột phức tạp nhất thế giới”. Bất chấp tiến trình hòa bình lâu dài và những nỗ lực hòa giải chung giữa Israel với Ai Cập và Jordan, người Israel và người Palestine đã không thể đạt được thỏa thuận hòa bình cuối cùng. Nhiều nỗ lực đã được thực hiện để tiến hành cái gọi là “giải pháp hai nhà nước”, theo đó một nhà nước Palestine độc lập sẽ được ra đời và tồn tại song song cùng với Nhà nước Israel được thành lập từ năm 1948. Tuy vậy, “giải pháp hai nhà nước” vẫn vấp phải không ít sự phản đối ở cả hai phe. Trong xã hội Israel và Palestine, cuộc xung đột tạo ra nhiều luồng quan điểm. Nó đã đem đến sự chia rẽ sâu sắc giữa người Israel với người Palestine trong hàng thập kỷ. Một dấu hiệu đặc trưng của cuộc xung đột là mức độ bạo lực xuất hiện trong suốt quá trình tồn tại của nó. Giao tranh đã diễn ra giữa quân đội chính quy, các nhóm bán quân sự, các phần tử khủng bố và các cá nhân ở cả hai bên, với thương vong xảy ra ở cả quân đội và dân thường.
Tóm lược lịch sử dân tộc xung đột
[sửa|sửa mã nguồn]
[sửa|sửa mã nguồn]
Từ thế kỷ thứ 11 trước Công nguyên, nhà nước cổ đại của người Do Thái đã sinh ra ở vùng đất Palestine. Vào thế kỷ thứ 8 TCN, những vương quốc của người Do Thái bị tàn phá, Palestine lần lượt nằm dưới sự quản lý của những Đế chế Assyria, Đế chế Babylon, Đế chế Ba Tư, Đế chế La Mã trong hàng thế kỷ sau đó, trước khi người Hồi giáo Ả Rập chiếm được khu vực này vào thế kỷ thứ 8. Palestine trở thành một phần của Đế chế Ottoman từ giữa thế kỷ 16 .Khởi nguồn của cuộc xung đột Ả Rập-Do Thái đã khởi đầu từ cuối thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20, với sự sinh ra của những trào lưu chủ nghĩa dân tộc bản địa Ả Rập và chủ nghĩa phục quốc Do Thái, cả hai đều hướng tới tiềm năng giành được độc lập từ Đế chế Ottoman và xây dựng một vương quốc có chủ quyền lãnh thổ cho dân tộc bản địa của họ ở khu vực Trung Đông. Với sự ngày càng tăng của chủ nghĩa bài Do Thái ở Châu Âu, một làn sóng di cư của người Do Thái tới Palestine đã diễn ra từ đầu những năm 1880. Sau thất bại của Đế chế Ottoman trong Thế chiến thứ nhất, Palestine đã trở thành một vùng chủ quyền lãnh thổ ủy trị của Anh vào năm 1918 .
Amin al-Husseini, lãnh đạo của phong trào dân tộc Ả Rập tại Palestine, đã coi làn sóng nhập cư của người Do Thái vào Palestine là kẻ thù lớn nhất trong sự nghiệp đấu tranh giành độc lập của người Ả Rập, ông ta đã khởi xướng các cuộc bạo loạn quy mô lớn chống lại người Do Thái vào đầu năm 1920 ở Jerusalem và năm 1921 tại Jaffa. Năm 1929, một loạt các cuộc bạo loạn chống Do Thái đã được các nhà lãnh đạo Ả Rập khởi xướng. Các cuộc bạo loạn này đã dẫn đến thương vong lớn của người Do Thái tại Hebron và Safed, buộc người Do Thái phải sơ tán khỏi Hebron và Gaza. Một cuộc bạo loạn đẫm máu của người Ả Rập đã diễn ra vào năm 1936 nhằm chống lại sự cai trị của Anh và chống lại làn sóng nhập cư của người Do Thái, song bị quân đội Anh dập tắt. Người Do Thái và người Ả Rập gây sức ép kêu gọi người Anh trao trả độc lập cho họ, cả hai cũng đều tuyên bố chủ quyền đối với toàn bộ vùng đất Palestine và không chấp nhận phân chia lãnh thổ.
Bạn đang đọc: Xung đột Israel–Palestine – Wikipedia tiếng Việt
Với sự bùng nổ của Thế chiến thứ hai, tình hình stress ở Palestine đã phần nào dịu xuống, người Do Thái và người Ả Rập trong thời điểm tạm thời hợp tác với nhau, đứng về phía phe Đồng minh. Tuy nhiên, 1 số ít người theo chủ nghĩa dân tộc bản địa Ả Rập cực đoan như al-Husseini có xu thế hợp tác với Đức Quốc xã, ông ta đã tham gia xây dựng một cỗ máy tuyên truyền ủng hộ phát xít và chống Do Thái trên khắp quốc tế Ả Rập. Vào cuối Thế chiến II, một làn sóng nhập cư mới vào Palestine của những người Do Thái sống sót sau cuộc thảm sát Holocaust ở châu Âu đã khiến cho xích míc giữa hai bên bùng phát trở lại. Người Anh đã triển khai chủ trương hạn chế người Do Thái nhập cư, khiến cho trào lưu đấu tranh của người Do Thái chống lại người Anh ở Palestine trở nên kinh khủng. Áp lực quốc tế cũng ngày càng tăng lôi kéo Anh trao trả độc lập cho người Do Thái .
Lãnh đạo của người Ả Rập Palestine, Amin al Husseini, trong cuộc gặp mặt với nhà độc tài Đức Quốc Xã Adolf Hitler
Vào ngày 29 tháng 11 năm 1947, Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc đã trải qua Nghị quyết 181 ( II ), thực thi kế hoạch phân loại vùng đất Palestine thành một nhà nước của người Ả Rập và một nhà nước của người Do Thái, trong khi thành phố thánh Jerusalem được đặt dưới sự quản trị quốc tế. Người Do Thái nhanh gọn đồng ý kế hoạch này, tuy nhiên người Ả Rập lại phản đối và yên cầu chủ quyền lãnh thổ của họ so với hàng loạt Palestine. Tuân thủ theo nghị quyết của Liên Hiệp Quốc, người Do Thái đã chính thức công bố xây dựng nhà nước Israel vào ngày 14 tháng 5 năm 1948, cả hai siêu cường là Hoa Kỳ và Liên Xô đều ngay lập tức công nhận nhà nước mới này chỉ sau chưa đầy một tiếng đồng hồ đeo tay. Trước tình hình đó, những nước Ả Rập đã đem quân xâm lược Israel, dẫn đến Chiến tranh Ả Rập-Israel 1948. Cuộc cuộc chiến tranh này đã gây ra khoảng chừng 15.000 thương vong và kết thúc với phần thắng thuộc về Israel .Theo thỏa thuận hợp tác ngừng bắn và đình chiến được ký kết giữa hai bên vào năm 1949, hầu hết những vùng chủ quyền lãnh thổ tại Palestine được phân loại cho người Ả Rập theo Nghị quyết 181 ( II ) đã bị sáp nhập vào Israel, trong khi Jordan sáp nhập Bờ Tây và Ai Cập chiếm lấy Dải Gaza. Đồng thời Israel cũng sáp nhập Tây Jerusalem, còn Đông Jerusalem trong thời điểm tạm thời được đặt dưới quyền trấn áp của Jordan. Bị mất hàng loạt chủ quyền lãnh thổ, một làn sóng di cư khổng lồ của người Ả Rập tại Palestine sang những vương quốc láng giềng đã bùng nổ trong thời hạn này .Trong những năm 1950, Jordan và Ai Cập ủng hộ những cuộc tiến công khủng bố xuyên biên giới của lực lượng phiến quân Fedayeen vào chủ quyền lãnh thổ Israel, buộc Israel phải triển khai những hành động đáp trả. Năm 1954, Ai Cập mở màn phong tỏa Eo Tiran, ngăn cản mọi con tàu tới Eilat. [ 6 ] Ngày 26 tháng 7 năm 1956, Ai Cập quốc hữu hóa Công ty Kênh đào Suez, và đóng cửa kênh đào này với tàu bè Israel. [ 7 ]. Israel trả đũa ngày 29 tháng 10 năm 1956, bằng cách lấn chiếm Bán đảo Sinai với sự tương hỗ của Anh và Pháp. Cuộc khủng hoảng cục bộ Suez năm 1956 dẫn đến sự chiếm đóng thời gian ngắn của Israel so với Dải Gaza, tuy nhiên biên giới cũ đã được Phục hồi không lâu sau đó .Vào năm 1964, Tổ chức Giải phóng Palestine ( PLO ) được xây dựng bởi Yasser Arafat. Năm 1967, những nước Ả Rập lên kế hoạch xâm lược Israel lần thứ hai, với mục tiêu tự vệ Israel đã mở một chiến dịch tiến công phủ đầu vào cả ba nước Ả Rập là Syria, Jordan và Ai Cập, diễn đến sự bùng nổ của cuộc Chiến tranh Sáu ngày. Kết thúc đại chiến, Israel đã chinh phục được Bờ Tây ( gồm có cả Đông Jerusalem ), Dải Gaza, Cao nguyên Golan và Bán đảo Sinai, ghi lại một thất bại nặng nề dành cho khối Ả Rập .Sau đại chiến Sáu ngày, Tổ chức Giải phóng Palestine ( PLO ) buộc phải tháo chạy sang Jordan, nơi vua Hussein đã cung ứng những địa thế căn cứ và nơi trú ẩn cho họ. Tuy vậy đến năm 1970, PLO giật mình phản bội Hussein và quay sang chống lại ông trong sự kiện đẫm máu được gọi là Tháng Chín đen tối .Thất bại trước quân đội chính phủ nước nhà Jordan, PLO lại phải sơ tán đến Nam Lebanon, nơi đây đã được PLO sử dụng làm địa thế căn cứ để triển khai những cuộc tiến công khủng bố vào miền bắc Israel cũng như những chiến dịch không tặc trên toàn quốc tế. Một trong những hành vi khủng bố nổi tiếng nhất của những nhóm phiến quân Palestine trong thời hạn này là vụ bắt giữ và giết hại 11 vận động viên Israel tại Thế vận hội Olympic năm 1972. Bên cạnh đó, những thành phần khủng bố Palestine còn chịu nghĩa vụ và trách nhiệm trong vô số những cuộc tiến công đáng quan tâm khác, ví dụ điển hình như vụ không tặc chuyến bay Sabena 571 và vụ thảm sát ở trường bay Lod .Trong cuộc Chiến tranh Yom Kippur năm 1973, những lực lượng quân sự chiến lược của Ai Cập và Syria lại tiến công Israel nhằm mục đích tái chiếm những vùng chủ quyền lãnh thổ bị mất trong cuộc chiến tranh Sáu ngày, tuy nhiên cuộc xâm lược này liên tục thất bại trước sự phản kháng can đảm và mạnh mẽ của Israel. Để chứng tỏ thiện chí tự do, Israel đã trả lại Bán đảo Sinai cho Ai Cập theo Hiệp định Hòa bình David Camp năm 1978, với kỳ vọng thiết lập một nền độc lập thực sự ở Trung Đông. Tuy vậy những hy vọng về việc lập lại độc lập đã tan vỡ sau vụ thảm sát Coast Road được thực thi bởi PLO cũng trong năm đó, khiến nhiều dân thường Israel thiệt mạng .
Sau vấn đề nhóm vũ trang ANO của Palestine ám sát hụt một nhà ngoại giao Israel vào năm 1982, Israel đã đáp trả bằng việc mở một cuộc tiến công tổng lực vào Lebanon. Các nhóm vũ trang của Palestine bị vượt mặt nhanh gọn trong vòng vài tuần, và trụ sở của PLO đã được sơ tán đến Tunisia vào tháng 6 theo quyết định hành động của Yasser Arafat .Phong trào Intifada tiên phong của người Palestine nổ ra vào năm 1987. Đến đầu những năm 1990, những nỗ lực quốc tế để xử lý cuộc xung đột đã khởi đầu, nhờ vào thành công xuất sắc của hiệp ước độc lập Ai Cập – Israel năm 1982. Hiệp định Oslo năm 1993 đã cho phép PLO sơ tán khỏi Tunisia và xây dựng Chính quyền Quốc gia Palestine ở Bờ Tây và Dải Gaza. Tiến trình độc lập đã vấp phải sự phản đối đáng kể từ những nhóm Hồi giáo cực đoan của Palestine, tiêu biểu vượt trội là Hamas, những kẻ đã ngay lập tức khởi xướng một chiến dịch khủng bố nhắm vào người Israel .Sau nhiều năm đàm phán không thành công xuất sắc, cuộc xung đột đã nổ ra thành Intifada lần thứ hai vào tháng 9 năm 2000. Bạo lực đã leo thang thành một cuộc xung đột mở giữa Lực lượng An ninh Quốc gia Palestine và Lực lượng Quốc phòng Israel, lê dài trong suốt những năm 2004 – 2005. Sau khi cuộc đấu tranh chính trị nội bộ ở Palestine giữa 2 phe là Fatah và Hamas nổ ra vào năm 2007, Hamas đã nắm quyền trấn áp trọn vẹn khu vực. Căng thẳng giữa Israel và Hamas leo thang cho đến cuối năm 2008, khi Israel triển khai chiến dịch Cast Lead tại Gaza, dẫn đến hàng ngàn thương vong dân sự và thiệt hại hàng tỷ USD. Đến tháng 2 năm 2009, một lệnh ngừng bắn đã được ký kết với sự tham gia hòa giải của hội đồng quốc tế, mặc dầu những cuộc giao tranh lẻ tẻ giữa hai bên vẫn tiếp nối. Ngày 29 tháng 11 năm 2012, Nghị quyết số 67/19 của Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc được trải qua, tăng cấp Palestine lên vị thế ” nhà nước quan sát viên phi thành viên ” tại Liên Hiệp Quốc. Việc đổi khác vị thế này được diễn đạt là công nhận trong thực tiễn chủ quyền lãnh thổ vương quốc của Palestine .
Những yếu tố đang tranh chấp lúc bấy giờ[sửa|sửa mã nguồn]
Jerusalem là một yếu tố đặc biệt quan trọng nhạy cảm, khi mà cả hai bên đều khẳng định chắc chắn yêu sách chủ quyền lãnh thổ so với thành phố này. Thành phố Jerusalem đóng vai trò quan trọng so với cả ba tôn giáo Abraham lớn nhất là Do Thái giáo, Cơ đốc giáo và Hồi giáo. Jerusalem là thành phố rất linh nhất của Do Thái giáo, là khu vực tọa lạc trước kia của những đền thờ Do Thái trên Núi Đền và cũng là Thành Phố Hà Nội của vương quốc Israel cổ đại. Đối với người Hồi giáo, Jerusalem là khu vực mà nhà tiên tri Mohammad đã triển khai ” hành trình dài đêm đến thiên đường “, cũng là nơi đặt Thánh đường Hồi giáo al-Aqsa. Đối với những Kitô hữu, Jerusalem là nơi đã từng tận mắt chứng kiến Chúa Jesus bị hành quyết, cũng là nơi tọa lạc của Nhà thờ Mộ Thánh .
Trụ sở của nhiều cơ quan chính phủ Israel như Quốc hội và Tòa án tối cao đã được xây dựng ở Tây Jerusalem kể từ thời điểm Israel chiếm được khu vực này sau Chiến tranh Ả Rập-Israel năm 1948. Sau khi Israel sáp nhập Đông Jerusalem từ Jordan vào năm 1967, quốc gia này đã giành quyền kiểm soát trên thực tế (de facto) đối với Đông Jerusalem nói riêng và toàn bộ Jerusalem nói chung. Năm 1980, Israel đã thông qua Luật Jerusalem tuyên bố “Jerusalem, hoàn chỉnh và thống nhất, là thủ đô của Israel“.
Cả Hoa Kỳ [ 8 ] và Nga [ 9 ] đều công nhận Jerusalem là Hà Nội Thủ Đô của Israel. Tính đến năm 2005, có hơn 719.000 người sống ở Jerusalem ; 465.000 trong số đó là người Do Thái ( đa phần sống ở Tây Jerusalem ) và 232.000 là người Hồi giáo ( hầu hết sống ở Đông Jerusalem ) .Tại Hội nghị thượng đỉnh Trại David và Taba 2000 – 2001, Hoa Kỳ đã đề xuất kiến nghị một kế hoạch phân loại thành phố trong đó Đông Jerusalem sẽ được trao cho nhà nước Palestine trong khi Tây Jerusalem được trao cho Israel. Tất cả những khu công trình khảo cổ nằm dưới Núi Đền sẽ được chính phủ nước nhà Israel và Palestine cùng trấn áp. Cả hai bên đã đồng ý yêu cầu này trên nguyên tắc, nhưng hội nghị thượng đỉnh sau cuối đã thất bại, và kế hoạch này không được thực thi .Israel đã từng bày tỏ quan ngại về sự bảo đảm an toàn của dân cư Do Thái nếu một phần của Jerusalem được đặt dưới sự trấn áp của người Palestine. Jerusalem là tiềm năng số 1 của một loạt cuộc tiến công khủng bố được thực thi bởi những nhóm chiến binh Palestine nhằm mục đích vào dân thường Israel kể từ năm 1967. Nhiều thành phố của người Do Thái đã bị nã rocket từ những khu vực thuộc quyền trấn áp của người Ả Rập. Nếu như một phần Jerusalem được đặt dưới sự trấn áp của Palestine thì điều đó sẽ là mối nguy cơ tiềm ẩn to lớn so với toàn thể dân cư Do Thái [ 10 ] .Jerusalem là thủ đô hà nội của nhà nước Israel cổ đại từ thế kỷ thứ 10 TCN, hơn 1.600 năm trước khi người Ả Rập chiếm được thành phố này. Mặc dù người Hồi giáo tin rằng Jerusalem là nơi mà nhà tiên tri Muhammad đã khởi đầu hành trình dài lên Thiên giới, thế nhưng trọn vẹn không có dẫn chứng nào chứng tỏ rằng Muhammad đã từng đặt chân tới thành phố này, và người Ả Rập cũng chỉ chiếm được nó vào thời gian 5 năm sau khi Muhammad qua đời. Thành phố Jerusalem thậm chí còn còn không được đề cập đến trong kinh Koran của đạo Hồi, ngược lại Kinh Cựu ước của Do Thái giáo đã nhắc đến Jerusalem tổng số hơn 600 lần [ 11 ]
Người tị nạn Palestine[sửa|sửa mã nguồn]
Người tị nạn Palestine là những người mất cả nhà cửa và phương tiện đi lại sinh nhai do cuộc xung đột giữa Israel với những vương quốc Ả Rập năm 1948 và Chiến tranh Sáu ngày năm 1967. Số người Palestine chạy trốn hoặc bị trục xuất khỏi Israel sau khi nhà nước Israel được xây dựng ước tính là 711.000 người [ 12 ]. Khoảng từ 350.000 đến 400.000 người Palestine đã phải sơ tán sang những nước khác trong cuộc cuộc chiến tranh Ả Rập – Israel năm 1967. Một phần ba số người tị nạn sống trong những trại tị nạn ở Jordan, Lebanon, Syria, Bờ Tây và Dải Gaza. Phần còn lại sống trong và xung quanh những thành phố và thị xã của những vương quốc thường trực .
Hầu hết những người tị nạn này được sinh ra bên ngoài Israel, nhưng là hậu duệ của những người tị nạn gốc Palestine. Lãnh tụ PLO Yasser Arafat, cho đến nay công khai khẳng định rằng những người tị nạn Palestine có quyền để trở về nơi họ sống trước năm 1948 và 1967, ông ta thậm chí đã trích dẫn các Tuyên Ngôn Quốc Tế Nhân quyền và Nghị quyết Đại hội đồng LHQ 194 làm bằng chứng. Tuy vậy Mahmoud Abbas, người đứng đầu hiện tại của Tổ chức Giải phóng Palestine đã từng nói trong một cuộc thảo luận riêng rằng “thật phi lý khi yêu cầu Israel tiếp nhận tới 5 triệu người tị nạn, hoặc thậm chí là 1 triệu. Điều đó sẽ là sự kết thúc của Israel.” [13]
Hiện nay có rất nhiều những quan điểm cho rằng cơ quan chính phủ Israel không nên tiếp đón những người tị nạn này. Những lí lẽ đa phần gồm có :
- Chính phủ Israel khẳng định rằng vấn đề người tị nạn Ả Rập ngày nay phần lớn là do hầu hết các quốc gia Ả Rập (trừ Jordan) từ chối trao quyền công dân cho người Ả Rập Palestine cư trú trong lãnh thổ của nước họ. Chinh sự thờ ơ của các nước Ả Rập đã gây ra quá nhiều khổ đau cho người tị nạn.[14]
- Chính phủ Israel tuyên bố rằng trong cuộc Chiến tranh năm 1948, các quốc gia Ả Rập đã khuyến khích người Palestine chạy trốn để dễ dàng hơn trong việc ngăn chặn nhà nước Do Thái thành lập, do đó ngày nay những người tị nạn này và con cháu của họ không có quyền được trở lại [14].
- Kể từ năm 1948, cũng đã có hơn 900.000 người tị nạn Do Thái chạy trốn khỏi các nước Ả Rập để tránh bị bức hại và những người này cũng không hề được bồi thường hoặc chấp nhận hồi hương bởi các quốc gia cư trú cũ của họ [15][16][17].
- Việc để những người tị nạn này quay trở lại Israel vào thời điểm hiện tại sẽ là mối nguy hiểm lớn cho sự ổn định của nhà nước Do Thái; một dòng người tị nạn Palestine thậm chí có thể sẽ dẫn đến sự hủy diệt của nhà nước Israel [18][19].
- Chính người Palestine là những kẻ xâm lược trong cuộc chiến năm 1948, với mục đích thanh trừng một cộng đồng dân tộc láng giềng. Nếu nghị quyết của Liên Hợp Quốc ngày 29 tháng 11 năm 1947 vè việc phân vùng Palestine không bị thế giới Ả Rập phản đối, thì sẽ không có vấn đề về người tị nạn ngay từ đầu. Cũng đã có báo cáo về số lượng lớn người tị nạn Palestine rời đi ngay cả trước khi chiến tranh bùng nổ năm 1948 [20].
Các khu định cư của Israel ở Bờ Tây[sửa|sửa mã nguồn]
Khu định cư Elon Moreh của người Israel ở Bờ Tây
Các khu định cư của Israel là những hội đồng dân sự có công dân Israel sinh sống, được kiến thiết xây dựng trên những vùng đất mà Israel đã chiếm được trong Chiến tranh Sáu ngày năm 1967. Các khu định cư của Israel hiện đang sống sót ở Bờ Tây, gồm có cả Đông Jerusalem cũng như ở Cao nguyên Golan, và trước đây đã từng sống sót ở Bán đảo Sinai cũng như Dải Gaza ; tuy nhiên, Israel đã sơ tán và dỡ bỏ 18 khu định cư ở Sinai sau thỏa thuận hợp tác độc lập Ai Cập-Israel năm 1979 và toàn bộ 21 khu định cư ở Dải Gaza vào năm 2005 khi chính phủ nước nhà nước này công bố rút khỏi Dải Gaza, nhằm mục đích biểu lộ thiện chí độc lập với Palestine .Nhiều vương quốc trên quốc tế cho rằng việc thiết kế xây dựng những khu định cư là ” vi phạm lao lý quốc tế ” [ 21 ] [ 22 ], tuy nhiên cơ quan chính phủ Israel đã bác bỏ can đảm và mạnh mẽ những cáo buộc này [ 23 ]
Một số học giả và nhà bình luận cũng không đồng ý với những quan điểm cho rằng việc xây dựng các khu định cư là bất hợp pháp. Giáo sư Julius Stone, chuyên gia về luật quốc tế của Đại học Sydney đã khẳng định rằng “Sự hiện diện của Israel ở tất cả các khu vực này trong khi chờ đàm phán về đường biên giới mới là hoàn toàn hợp pháp, vì người Israel đã tiến vào đây một cách hợp pháp để tự vệ” [24]. Cựu Chủ tịch Tòa án Công lý Quốc tế Steve Schwebel cũng đưa ra phán quyết khẳng định rằng sự hiện diện của Israel ở Bờ Tây, Đông Jerusalem và Dải Gaza được gắn với quyền tự vệ, do đó không thể được định nghĩa là “chiếm đóng” [25].
Về mặt pháp lí, chính quyền Palestine chưa từng xác lập chủ quyền đối với Bờ Tây. Chính PLO trong bản hiến chương của mình cũng đã khẳng định rằng họ hoàn toàn không có chủ quyền đối với Bờ Tây, điều 24 hiến chương PLO nêu rõ: “Tổ chức này không thực hiện bất kỳ chủ quyền lãnh thổ nào đối với Bờ Tây thuộc Vương quốc Jordan, đối với Dải Gaza hoặc trong Khu vực Himmah” [26]
Bạo lực và khủng bố[sửa|sửa mã nguồn]
Dấu tích của một chiếc xe buýt tại Israel bị các phần tử khủng bố Palestine đánh bom. 8 người thiệt mạng, khoảng 40 người bị thương.
Một đứa trẻ Israel bị thương được đưa đến bệnh viện sau cuộc tấn công tên lửa được tiến hành bởi tổ chức khủng bố Hamas
Trong suốt cuộc xung đột, những hành vi khủng bố và đấm đá bạo lực được thực thi bởi những thành phần khủng bố Palestine luôn là mối quan ngại số 1 của người dân Israel. nhà nước Israel, cùng với Hoa Kỳ và Liên minh châu Âu, coi hành vi đấm đá bạo lực nhằm mục đích vào dân thường cũng như lực lượng quân sự chiến lược Israel của những nhóm chiến binh Palestine là bộc lộ của chủ nghĩa khủng bố .Động cơ đằng sau những hành vi khủng bố của người Palestine nhằm mục đích vào thường dân Israel có rất nhiều, tuy nhiên tiềm năng cơ bản vẫn là tàn phá nhà nước Israel và sửa chữa thay thế bằng một nhà nước Ả Rập của người Palestine [ 27 ]. Các nhóm thánh chiến Hồi giáo cực đoan nhất, ví dụ điển hình như Hamas và Thánh chiến Hồi giáo Palestine, coi cuộc xung đột giữa Israel và Palestine là một cuộc thánh chiến tôn giáo .Đánh bom tự sát là một giải pháp đã được sử dụng bởi nhiều tổ chức triển khai khủng bố của người Palestine như Hamas, Hồi giáo thánh chiến, và Lữ đoàn Tử đạo Al-Aqsa, những vụ tiến công liều chết của chúng đã nhận được sự ủng hộ bởi 84 % người dân Palestine [ 28 ] [ 29 ]. Tại Israel, những kẻ đánh bom liều chết người Palestine đã nhắm tiềm năng vào những xe buýt dân sự, nhà hàng quán ăn, TT shopping, khách sạn và chợ [ 30 ]. Từ năm 1993 đến năm 2003, 303 kẻ đánh bom liều chết người Palestine đã triển khai những phi vụ khủng bố trên khắp chủ quyền lãnh thổ Israel .nhà nước Israel đã khởi xướng việc thiết kế xây dựng hàng rào bảo mật an ninh vào tháng 7 năm 2003 sau nhiều vụ đánh bom liều chết và tiến công khủng bố của người Palestine. Theo IDF, kể từ khi hàng rào được dựng lên, số lượng hoạt động giải trí khủng bố đã giảm khoảng chừng 90 % [ 31 ] .Kể từ năm 2001, mối rình rập đe dọa từ những tên lửa Qassam bắn từ chủ quyền lãnh thổ Palestine vào Israel liên tục là mối chăm sóc lớn của những quan chức quốc phòng Israel [ 32 ]. Năm 2006 – một năm sau khi Israel rút quân khỏi Dải Gaza – chính phủ nước nhà Israel đã ghi nhận 1.726 vụ phóng tên lửa như vậy, gấp hơn 4 lần tổng số tên lửa được bắn vào năm 2005 [ 33 ]. Tính đến tháng 1 năm 2009, hơn 8.600 quả rocket đã được phóng [ 34 ] [ 35 ], gây chấn thương tâm ý lan rộng và làm gián đoạn đời sống hàng ngày [ 36 ]. Hơn 500 quả rocket và súng cối được bắn từ chủ quyền lãnh thổ Palestine vào Israel từ tháng 1 đến tháng 9 năm 2010 và hơn 1.947 quả rocket đã được bắn từ chủ quyền lãnh thổ Palestine vào Israel từ tháng 1 đến tháng 11 năm 2012 .Theo một nghiên cứu và điều tra do Đại học Haifa triển khai, 1/5 người Israel đã mất người thân trong gia đình hoặc bạn hữu bởi một trong số những cuộc tiến công khủng bố được thực thi bởi những nhóm phiến quân Palestine [ 37 ] .
Bạo lực và khủng bố bên ngoài Israel[sửa|sửa mã nguồn]
Một số người Palestine đã thực hiện các hành động bạo lực và khủng bố trên toàn cầu với lý do “đấu tranh chống lại Israel”. Nhiều người nước ngoài, bao gồm cả người Mỹ và người châu Âu đã bị giết hại hoặc bị thương bởi các phần tử khủng bố Palestine. Ít nhất 53 người Mỹ đã thiệt mạng và 83 người bị thương do là nạn nhân của các cuộc khủng bố gây ra bởi người Palestine kể từ khi Hiệp định Oslo được ký kết [38][nguồn không đáng tin?]
.
Vào cuối những năm 1960, Tổ chức Giải phóng Palestine (PLO) ngày càng trở nên nổi tiếng với việc tiến hành các vụ khủng bố tầm cỡ quốc tế. Riêng trong năm 1969, PLO là thủ phạm trong 92 vụ không tặc. Hãng hàng không El Al trở thành mục tiêu không tặc thường xuyên [39][40]. Vụ cướp chuyến bay 139 của Air France do Mặt trận Bình dân Giải phóng Palestine thực hiện đã lên đến đỉnh điểm trong một nhiệm vụ giải cứu con tin, trong đó các lực lượng đặc nhiệm của Israel đã giải cứu thành công phần lớn con tin.
Tuy nhiên, một trong những hành vi khủng bố nổi tiếng và gây ra nhiều phẫn nộ nhất là vụ bắt cóc và giết hại 11 vận động viên Israel trong Thế vận hội Mùa hè 1972 [ 41 ] .
Bạo lực của người Palestine chống lại những người Palestine khác[sửa|sửa mã nguồn]
Giao tranh giữa người Palestine và những nhóm Ả Rập đối địch đã đóng một vai trò quan trọng trong việc định hình chủ trương bảo mật an ninh của Israel so với những chiến binh Palestine, cũng như trong những chủ trương của chính giới chỉ huy Palestine. Ngay từ cuộc nổi dậy năm 1930 ở Palestine, những lực lượng Ả Rập đã giao tranh lẫn nhau nhau trong khi cùng lúc giao tranh với quân Zionist và Anh, và xung đột nội bộ vẫn liên tục cho đến ngày này. Trong Nội chiến Lebanon, những người theo chủ nghĩa Baathi của Palestine đã ly khai khỏi Tổ chức Giải phóng Palestine và liên minh với Phong trào Shia Amal, gây ra một cuộc nội chiến đẫm máu khiến hàng nghìn người Palestine thiệt mạng [ 42 ] [ 43 ] .
Trong phong trào Intifada lần thứ nhất, hơn một nghìn người Palestine đã thiệt mạng trong một chiến dịch do Tổ chức Giải phóng Palestine khởi xướng nhằm truy quét những kẻ tình nghi là gián điệp của Israel. Theo một báo cáo do Nhóm Giám sát Nhân quyền Palestine công bố, chưa đến 45% những người thiệt mạng trong chiến dịch này thực sự đã cộng tác với Israel [44]
.
Động thái của PLO đã bị chỉ trích can đảm và mạnh mẽ, được coi là một sự vi phạm so với Điều XVI ( 2 ) của Hiệp định Oslo II mà chính quyền sở tại Palestine từng ký kết với Israel : [ 45 ]
| “ | “Những người Palestine đã duy trì liên lạc với chính quyền Israel sẽ không bị các hành vi quấy rối, bạo lực, trừng phạt hoặc truy tố” | ” |
Điều khoản trên được đưa ra nhằm mục đích ngăn những nhà chỉ huy Palestine áp đặt sự trả thù so với những người Palestine đã cộng tác với Israel trong thời hạn chiếm đóng Bờ Tây và Dải Gaza .
Tại Dải Gaza, những kẻ đứng đầu của Hamas đã ra lệnh tra tấn và giết hàng nghìn thành viên của Fatah và những người Palestine khác phản đối sự quản lý của chúng. Trong trận chiến ở Gaza, hơn 150 người Palestine đã chết trong khoảng chừng thời hạn 4 ngày [ 46 ]. Bạo lực giữa những người Palestine được một số ít nhà phản hồi diễn đạt như một cuộc nội chiến. Đến năm 2007, hơn 600 người Palestine đã thiệt mạng trong cuộc đấu tranh giữa Hamas và Fatah [ 47 ] .
Source: https://suadieuhoa.edu.vn
Category : Hỏi Đáp
