Quảng Ninh – Wikipedia tiếng Việt

Quảng Ninh là tỉnh ven biển thuộc vùng Đông Bắc Bộ Việt Nam Theo quy hoạch phát triển kinh tế, Quảng Ninh vừa thuộc vùng kinh tế trọng điểm phía bắc vừa thuộc Vùng duyên hải Bắc Bộ. Đây là tỉnh khai thác than đá chính của Việt Nam, có vịnh Hạ Long là di sản, kỳ quan thiên nhiên thế giới.

Ảnh vệ tinh khu vực Quảng Ninh và Hải Phòng
Quảng Ninh có vị trí ở địa đầu hướng đông bắc Nước Ta, chủ quyền lãnh thổ trải theo hướng hướng đông bắc – tây-nam. Quảng Ninh nằm cách thủ đô hà nội TP.HN 125 km về phía Đông Bắc [ 7 ] .Quảng Ninh tiếp giáp :

Bạn đang đọc: Quảng Ninh – Wikipedia tiếng Việt

Các điểm cực của tỉnh Quảng Ninh :[sửa|sửa mã nguồn]

• Điểm cực đông phần đất liền tại: mũi Gót, phường Trà Cổ, thành phố Móng Cái.
• Điểm cực đông phần hải đảo tại: mũi Sa Vĩ.
• Điểm cực tây tại: thôn 1, xã Nguyễn Huệ, thị xã Đông Triều.
• Điểm cực nam tại: đảo Hạ Mai, xã Ngọc Vừng, huyện Vân Đồn.
• Điểm cực bắc tại: thôn Mỏ Toòng, xã Hoành Mô, huyện Bình Liêu.

Quảng Ninh là 1 trong số 7 tỉnh thành tại Nước Ta có đường biên giới với Trung Quốc, nhưng lại là tỉnh duy nhất có cả đường biên giới trên bộ và trên biển với nước này .

Điều kiện tự nhiên[sửa|sửa mã nguồn]

Quảng Ninh là tỉnh miền núi, trung du nằm ở vùng duyên hải, với hơn 80 % đất đai là đồi núi. Trong đó, có hơn hai nghìn hòn hòn đảo núi đá vôi nổi trên mặt biển, phần nhiều chưa được đặt tên. Địa hình của tỉnh phong phú hoàn toàn có thể chia thành 3 vùng [ 8 ] gồm có Vùng núi, Vùng trung du và đồng bằng ven biển, và Vùng biển và hải đảo [ 9 ] .Vùng núi chia làm hai miền : Vùng núi miền Đông từ Tiên Yên qua Bình Liêu, Hải Hà, Đầm Hà đến Móng Cái. Đây là vùng tiếp nối đuôi nhau của vùng núi Thập Vạn Đại Sơn từ Trung Quốc, hướng chủ yếu là hướng đông bắc – tây-nam. Có hai dãy núi chính : dãy Quảng Nam Châu ( 1.507 m ) và Cao Xiêm ( 1.472 m ) chiếm hầu hết diện tích quy hoạnh tự nhiên những huyện Bình Liêu, Hải Hà, Đầm Hà, dãy Ngàn Chi ( 1.166 m ) ở phía bắc huyện Tiên Yên. Vùng núi miền tây từ Tiên Yên qua Ba Chẽ, phía bắc những thành phố Hạ Long, Uông Bí và thấp dần xuống ở phía bắc thị xã Đông Triều. Vùng núi này là những dãy tiếp nối đuôi nhau hơi uốn cong nên thường được gọi là cánh cung núi Đông Triều với đỉnh Yên Tử ( 1.068 m ) trên đất Uông Bí và đỉnh Am Váp ( 1.094 m ) trên đất Hạ Long. [ 10 ] Cánh cung Đông Triều chạy theo hướng tây – đông ở phía nam và hướng hướng đông bắc – tây nam ở phía bắc, được coi là xương sống của chủ quyền lãnh thổ Quảng Ninh, có vai trò quan trọng trong việc hình thành những yếu tố tự nhiên ở hai sườn bắc – nam .Vùng trung du và đồng bằng ven biển gồm những dải đồi thấp bị phong hóa và xâm thực tạo nên những cánh đồng từ những chân núi thấp dần xuống những triền sông và bờ biển. Đó là vùng Đông Triều, Uông Bí, bắc Quảng Yên, nam Tiên Yên, Đầm Hà, Hải Hà và một phần Móng Cái. ở những cửa sông, những vùng bồi lắng phù sa tạo nên những cánh đồng và bãi triều thấp. Đó là vùng nam Uông Bí, nam Quảng Yên ( hòn đảo Hà Nam ), đông Quảng Yên, Đồng Rui ( Tiên Yên ), nam Đầm Hà, đông nam Hải Hà, nam Móng Cái. Tuy có diện tích quy hoạnh hẹp và bị chia cắt nhưng vùng trung du và đồng bằng ven biển thuận tiện cho nông nghiệp và giao thông vận tải nên đang là những vùng dân cư phong phú của Quảng Ninh. [ 10 ]Vùng biển và hải đảo của Quảng Ninh là một vùng địa hình độc lạ. Hơn hai nghìn hòn hòn đảo chiếm hơn 2/3 số hòn đảo cả nước ( 2078 / 2779 ), hòn đảo trải dài theo đường ven biển hơn 250 km chia thành nhiều lớp và diện tích quy hoạnh những hòn đảo chiếm 11,5 % diện tích quy hoạnh đất tự nhiên [ 11 ]. Có những hòn đảo rất lớn như hòn đảo Cái Bầu, Bản Sen, lại có hòn đảo chỉ như một hòn non bộ. Có hai huyện trọn vẹn là hòn đảo là huyện Vân Đồn và huyện Đảo Cô Tô. Trên vịnh Hạ Long và Bái Tử Long có hàng ngàn hòn đảo đá vôi nguyên là vùng địa hình karst bị nước bào mòn tạo nên muôn nghìn hình dáng bên ngoài và trong lòng là những hang động kỳ thú. Vùng ven biển và hải đảo Quảng Ninh ngoài những bãi bồi phù sa còn những bãi cát trắng táp lên từ sóng biển. Có nơi thành mỏ cát trắng làm nguyên vật liệu cho công nghệ tiên tiến thủy tinh ( Vân Hải ), có nơi thành bãi tắm tuyệt vời ( như Trà Cổ, Quan Lạn, Minh Châu, Ngọc Vừng … ). [ 10 ]Địa hình đáy biển Quảng Ninh, không bằng phẳng, độ sâu trung bình là 20 m. Có những lạch sâu là di tích lịch sử những dòng chảy cổ và có những dải đá ngầm làm nơi sinh trưởng những rặng sinh vật biển rất phong phú [ 9 ]. Các dòng chảy lúc bấy giờ nối với những lạch sâu đáy biển còn tạo nên hàng loạt luồng lạch và hải cảng trên dải bờ biển khúc khuỷu kín gió nhờ những hiên chạy dọc hòn đảo che chắn, tạo nên một tiềm năng cảng biển và giao thông vận tải đường thủy rất lớn. [ 10 ]

Tài nguyên đất[sửa|sửa mã nguồn]

Quảng Ninh có quỹ đất dồi dào ( 611.081,3 ha ). Trong đó : 10 % là đất nông nghiệp, đất có rừng chiếm 38 %, 43,8 % là diện tích quy hoạnh chưa sử dụng tập trung chuyên sâu ở vùng miền núi và ven biển, còn lại là đất chuyên dùng và đất ở. [ 12 ] Với lợi thế của tỉnh miền núi, ven biển, khí hậu ẩm rất thuận tiện cho quy trình sinh trưởng tăng trưởng những loài cây lấy gỗ, lấy nhựa như thông nhựa, thông mã vĩ, keo, bạch đàn … Đặc biệt, với đặc trưng điều kiện kèm theo lập địa trên diện tích quy hoạnh đất đồi núi của tỉnh rất thích hợp với những loài cây gỗ quý, đặc sản nổi tiếng, cây dược liệu, những loài cây mang tính địa phương. [ 13 ] Quảng Ninh có nhiều loại đất. Chiếm diện tích quy hoạnh lớn nhất là đất feralit vàng đỏ và đất feralit đồng cỏ thứ sinh tăng trưởng ở địa hình đồi núi thấp .

• Đất feralit vàng đỏ có mùn trên núi: loại đất này thường phân bố ở vùng núi có độ cao trên 700m thuộc cánh cung Đông Triều, chiếm 7,8% diện tích tự nhiên. Trên các vùng núi cao độ ẩm khá lớn, nhiệt độ thấp, đá mẹ nghèo base, quá trình phân giải hữu cơ yếu nên lớp lá rụng mục dày, tạo thành tầng mùn cao. Loại đất này khá tốt, đất có màu vàng đỏ.
• Đất feralit vàng đỏ trên vùng đồi núi thấp (dưới 700m): loại đất này chiếm phần lớn diện tích đất tự nhiên của Quảng Ninh, phân bố ở hai sườn cánh cung Đông Triều với diện tích 0,44 triệu ha (chiếm 60,3% diện tích đất tự nhiên). Đất có khả năng giữ nước tốt do vậy đất có màu vàng khá điển hình. Tuy nghèo base, chua nhưng không bị đá ong hoá, ở những nơi thực vật bị tàn phá chỉ còn là đồng cỏ, hình thành đất feralit đồng cỏ thứ sinh. Loại này phổ biến ở vùng đồi phía bắc Hạ Long, phía tây Tiên Yên, huyện Bình Liêu, Hải Hà. Đất bị xói mòn, cần hạn chế khai thác bừa bãi, tăng cường chất hữu cơ và vôi cho đất.
• Đất phù sa: bao gồm cả vùng phù sa cổ và phù sa mới, phân bố theo dọc quốc lộ 18 từ Đông Triều đến Móng Cái, là đoạn tiếp nối giữa vùng đất mặn ven biển với vùng đất đồi núi thấp, diện tích khoảng 40.105 ha (chiếm 6,6% diện tích đất tự nhiên) phân bố ở Tiên Yên, Móng Cái, Hải Hà, Đầm Hà. Đặc tính của loại đất này là thường chua, độ phì thấp. Vùng đất phù sa để trồng lúa tập trung ở Đông Triều, Quảng Yên, Hải Hà, Đầm Hà và lưu vực các sông suối, thung lũng thuộc Tiên Yên, Ba Chẽ. Tuy nhiên, với các loại đất này muốn sản xuất lương thực cần phải giải quyết vấn đề thủy lợi. Một số vùng đất thấp thường bị ngập úng, đất chua.
• Đất mặn ven biển: phân bố dọc bờ biển và ven sông Đá Bạc, Bạch Đằng,… có diện tích khoảng 50.900 ha (chiếm 8,4% diện tích đất tự nhiên), đất thường mặn, chua, ngập úng do thủy triều. Một số vùng được khai thác để trồng cói, làm ruộng muối, nuôi thủy sản và trồng sú vẹt.
• Đất cát và cồn cát ven biển: có diện tích 6.087 ha (chiếm 0,9% diện tích đất tự nhiên), phân bố ở ven biển, ven các đảo. Vùng quần đảo Vân Hải (Vân Đồn), đảo Vĩnh Thực (Móng Cái) có những bãi cát trắng dài hàng km hoặc dồn lại thành những cồn nhấp nhô liên tiếp. Giá trị chủ yếu là nguyên liệu cho ngành thủy tinh cao cấp. Loại đất này chỉ trồng phi lao chắn gió.
• Đất vùng đồi núi đá vôi ở các đảo, quần đảo: có diện tích 46.627 ha (chiếm 7% diện tích đất tự nhiên). Trong lịch sử phát triển hình thành vịnh đảo, cấu tạo nham thạch của các đảo không đồng nhất, có nơi là các đảo đá vôi, có nơi là đảo đất nên ở đây cũng hình thành các loại đất khác nhau. Nhìn chung, đất có đặc điểm giống đất feralit vàng đỏ trên vùng đồi núi thấp. Trên các đảo đá vôi có độ dốc lớn, xói mòn mạnh, tầng đất mỏng, nhiều nơi chỉ có chỗ trũng hoặc khe nứt. Trên các đảo đất: Tuần Châu, đảo Rều, Ngọc Vừng,… được cấu tạo bởi các đá phiến thạch, sa thạch silic có đất feralit màu vàng đỏ.

Tài nguyên rừng[sửa|sửa mã nguồn]

Tổng diện tích quy hoạnh rừng và đất rừng là 243.833,2 ha, chiếm 38 % diện tích quy hoạnh đất tự nhiên toàn tỉnh, trong đó rừng tự nhiên chiếm khoảng chừng 80 %, còn lại là rừng trồng, rừng đặc sản nổi tiếng khoảng chừng 100.000 ha, đất thành rừng khoảng chừng 230.000 ha, là điều kiện kèm theo để tăng trưởng thành những vùng nông nghiệp, vùng cây đặc sản nổi tiếng, cây ăn quả có quy mô lớn. [ 12 ]

Tài nguyên biển[sửa|sửa mã nguồn]

Quảng Ninh có thế mạnh và tiềm năng to lớn để tăng trưởng những ngành kinh tế tài chính biển, có chiều dài đường ven biển lớn thứ hai 250 km với 2.077 hòn hòn đảo, chiếm 2/3 số hòn đảo của cả nước, trong đó trên 1.000 hòn đảo đã có tên ; có ngư trường thời vụ to lớn trên 6.100 km², là nơi sinh sống của vô vàn những loài sinh vật biển quý và hiếm. Hầu hết những bãi cá chính có sản lượng cao, không thay đổi, đều phân bổ gần bờ và quanh những hòn đảo, rất thuận tiện cho việc khai thác. Ven biển Quảng Ninh có nhiều khu vực nước sâu, kín gió là lợi thế đặc biệt quan trọng quan trọng thuận tiện cho việc thiết kế xây dựng, tăng trưởng mạng lưới hệ thống cảng biển đặc biệt quan trọng là cảng nước sâu tiếp đón được tàu có trọng tải lớn và cảng thủy trong nước, nhất là ở thành phố Hạ Long, thành phố Cẩm Phả, huyện Tiên Yên, thành phố Móng Cái và huyện Hải Hà cung ứng cho việc giao lưu sản phẩm & hàng hóa với những tỉnh trong vùng. [ 12 ]
Quảng Ninh nằm ở vùng khí hậu cận nhiệt đới ẩm đặc trưng cho những tỉnh miền bắc, có nét riêng của một tỉnh vùng núi ven biển có một mùa hạ nóng ẩm mưa nhiều, một mùa đông lạnh khô, ít mưa và tính nhiệt đới gió mùa nóng ẩm là bao trùm nhất. Do tác động ảnh hưởng của vị trí địa lí và địa hình nên Quảng Ninh chịu tác động ảnh hưởng mạnh của gió mùa Đông Bắc và tác động ảnh hưởng yếu của gió mùa Tây Nam so với những tỉnh phía bắc. Vì nằm trong vành đai nhiệt đới gió mùa nên hàng năm Quảng Ninh có hai lần mặt trời qua thiên đỉnh, tiềm năng về bức xạ và nhiệt độ rất đa dạng và phong phú. [ 14 ] Các quần đảo ở Đảo Cô Tô, Vân Đồn … có đặc trưng của khí hậu đại dương. Do ảnh hưởng tác động bởi hoàn lưu gió mùa Khu vực Đông Nam Á nên khí hậu bị phân hóa thành hai mùa gồm có mùa hạ thì nóng ẩm với mùa mưa, còn mùa đông thì lạnh với mùa khô. Độ ẩm trung bình 82 – 85 % [ 8 ]. Mùa lạnh thường khởi đầu từ hạ tuần tháng 11 và kết thúc vào cuối tháng 3 năm sau, trong khi đó mùa nóng mở màn từ tháng 5 và kết thúc vào đầu tháng. Mùa ít mưa khởi đầu từ tháng 11 cho đến tháng 4 năm sau, mùa mưa nhiều khởi đầu từ tháng 5 và kết thúc vào đầu tháng 10. Giữa hai mùa lạnh và mùa nóng, hai mùa khô và mùa mưa là hai thời kỳ chuyển tiếp khí hậu, mỗi thời kỳ khoảng chừng một tháng ( tháng 4 và tháng 10 ). Ngoài ra, do tác động ảnh hưởng của biển, nên khí hậu của Quảng Ninh nhìn chung thoáng mát, ấm cúng, thuận tiện so với tăng trưởng nông nghiệp, lâm nghiệp và nhiều hoạt động giải trí kinh tế tài chính khác [ 15 ] .

• Nhiệt độ: Tỉnh có nền nhiệt độ cao, nhiệt độ trung bình trong năm từ 21 – 23oC, có sự chênh lệch giữa các mùa, giữa vùng đồi núi với vùng ven biển. Sự chênh lệch về nhiệt độ trung bình của tháng tiêu biểu cho mùa đông (tháng 1) thấp hơn nhiệt độ trung bình của tháng tiêu biểu cho mùa hạ (tháng 7) là 12oC và thấp hơn nhiệt độ trung bình của tháng 1 theo tiêu chuẩn nhiệt độ cùng vĩ tuyến là 5,1oC[14]. Vào tháng 12 và tháng 1, một số nơi như Bình Liêu, Ba Chẽ và vùng miền núi của thành phố Hạ Long thường có sương muối, thậm chí có năm còn có cả mưa tuyết.
• Mưa: Lượng mưa nhiều, tập trung chủ yếu vào mùa hạ (chiếm tới 85% lượng mưa cả năm); lượng mưa trung bình hàng năm 1.995mm. Lượng mưa ở các vùng cũng khác nhau. Nơi mưa nhiều nhất là sườn nam và đông nam cánh cung Đông Triều và vùng đồng bằng duyên hải của Móng Cái, Tiên Yên, Hải Hà, lượng mưa trung bình năm lên tới 2.400mm. Vùng ít mưa nhất là sườn bắc của cánh cung Đông Triều, Ba Chẽ, lượng mưa trung bình năm chỉ đạt 1.400mm. Các vùng hải đảo có lượng mưa 1.700-1.800mm.
• Gió: Quảng Ninh chịu ảnh hưởng sâu sắc của chế độ gió mùa. Gió mùa hạ thổi từ tháng 5 đến tháng 10, hướng đông nam, gây mưa lớn cho nhiều khu vực của tỉnh. Mùa hạ thường có áp thấp nhiệt đới và bão (tháng 7, 8, 9), những cơn bão từ Tây Thái Bình Dương có xu hướng đổ bộ vào đất liền, trong một năm thường có 5-6 cơn bão gây ảnh hưởng trực tiếp đến Quảng Ninh. Gió mùa mùa đông thổi từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau, hướng đông bắc, gây thời tiết lạnh khô.

Sông ngòi, chính sách thủy văn và tài nguyên nước[sửa|sửa mã nguồn]

Quảng Ninh có toàn bộ khoảng chừng 30 sông, suối với chiều dài trên 10 km. Diện tích lưu vực thường thì không quá 300 km2, trong đó có bốn con sông lớn là hạ lưu sông Bạch Đằng, sông Ka Long, sông Tiên Yên và sông Ba Chẽ. Mỗi sông hoặc đoạn sông thường có nhiều nhánh, những nhánh đa phần đều vuông góc với đoạn sông chính. Tuy nhiên, hầu hết những sông suối đều ngắn, nhỏ và độ dốc lớn, năng lực điều tiết nước yếu và chịu ảnh hưởng tác động mạnh của thủy triều. Đại bộ phận sông có dạng xòe hình cánh quạt, trừ sông Cầm, sông Ba Chẽ, sông Tiên Yên, sông Phố Cũ có dạng lông chim. [ 16 ]Phù hợp với chính sách mùa mưa, chính sách dòng chảy của sông ngòi cũng có hai mùa rõ ràng : mùa lũ và mùa cạn. Mùa lũ từ tháng 5 đến tháng 10, tập trung chuyên sâu từ tháng 6 đến tháng 8 ; mùa cạn từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau, cạn nhất vào tháng 3. Lưu lượng nước những sông ở đây có sự giao động rất lớn. Lưu lượng và lưu tốc rất độc lạ giữa những mùa. Vào mùa đông, những sông cạn nước, có chỗ trơ ghềnh đá nhưng mùa hạ lại ào ào thác lũ, nước dâng cao rất nhanh. Lưu lượng mùa khô 1,45 m3 / s, mùa mưa lên tới 1500 m3 / s, chênh nhau 1.000 lần [ 17 ]. Sông Tiên Yên ở Bình Liêu lưu lượng nhỏ nhất là 1,45 m³ / s, lớn nhất lên tới 1500 m³ / s. Hầu hết những sông chảy qua khu vực địa hình miền núi có cấu trúc bằng những nham cứng nên lưu lượng phù sa không đáng kể .Nước ngập mặn xâm nhập vào vùng cửa sông khá xa. Lớp thực vật bao trùm chiếm tỷ suất thấp ở những lưu vực nên thường hay bị xói lở, bào mòn và rửa trôi làm tăng lượng phù sa và đất đá trôi xuống khi có lũ lớn do vậy nhiều nơi sông suối bị bồi lấp rất nhanh, nhất là ở những vùng có những hoạt động giải trí khai khoáng như ở những đoạn suối Vàng Danh, sông Mông Dương. [ 16 ]Về phía biển Quảng Ninh giáp vịnh Bắc Bộ, một vịnh lớn nhưng kín lại có nhiều lớp hòn đảo che chắn nên sóng gió không lớn như vùng biển Trung Bộ. Chế độ thủy triều ở đây là nhật triều nổi bật, biên độ tới 3 – 4 m. Nét riêng không liên quan gì đến nhau ở đây là hiện tượng kỳ lạ sinh ” con nước ” và thủy triều lên cao nhất vào những buổi chiều những tháng mùa hạ, buổi sáng những tháng mùa đông những ngày có con nước cường. Trong vịnh Bắc Bộ có dòng hải lưu chảy theo phương bắc nam kéo theo nước lạnh lại có gió mùa đông bắc nên đây là vùng biển lạnh nhất nước ta. Nhiệt độ có khi xuống tới 13 °C. [ 16 ]Lượng nước những sông khá nhiều mẫu mã, ước tính 8.777 tỷ m³ phát sinh trên toàn lưu vực. Dòng chảy lên tới 118 l / s / km² ở những nơi có mưa lớn. Vào mùa mưa ( tháng 5 – tháng 9 ), chiếm 75-80 % tổng lượng nước trong năm ; mùa khô ( tháng 10 – tháng 4 ), chiếm 20-25 % tổng lượng nước trong năm. [ 12 ]Theo hiệu quả thăm dò, trữ lượng nước ngầm tại vùng Cẩm Phả là 6.107 m³ / ngày, vùng Hạ Long là 21.290 m³ / ngày. Lượng nước ngầm tại hồ Yên Lập là 118 triệu m³, hồ Chúc Bài Sơn 11,5 triệu m³ và hồ Quất Đông 10 triệu m³. Quảng Ninh có từ 2.500 đến 3.000 ha mặt nước ao, hồ, đầm có điều kiện kèm theo nuôi trồng thủy hải sản. [ 12 ]

• Than đá: Có trữ lượng khoảng 3,6 tỷ tấn (43,8%), hầu hết thuộc dòng an-tra-xít, tỷ lệ các-bon ổn định 80 – 90%; phần lớn tập trung tại 3 khu vực: Hạ Long, Cẩm Phả và Uông Bí – Đông Triều; mỗi năm cho phép khai thác khoảng 30 – 40 triệu tấn.[12]
• Các mỏ đá vôi, đất sét, cao lanh: Trữ lượng tương đối lớn, phân bố rộng khắp các địa phương trong tỉnh như: Mỏ đá vôi ở Hạ Long, Cẩm Phả; Các mỏ cao lanh ở các huyện miền núi Hải Hà, Bình Liêu, Ba Chẽ, Tiên Yên, thành phố Móng Cái; các mỏ đất sét phân bố tập trung ở Đông Triều và Hạ Long là nguồn nguyên liệu quan trọng để sản xuất vật liệu xây dựng cung cấp cho thị trường trong nước và xuất khẩu.[18]
• Các mỏ nước khoáng: Có nhiều điểm nước khoáng uống được ở Quang Hanh (Cẩm Phả), Khe Lạc (Tiên Yên), Đồng Long (Bình Liêu). Ngoài ra, còn có nguồn nước khoáng không uống được tập trung ở Cẩm Phả có nồng độ khoáng khá cao, nhiệt độ trên 35 °C, có thể dùng chữa bệnh.[18]

Mũi Bạch Long (Paklung) trên bản đồ 1888

Thời kỳ tiền sử ở Quảng Ninh sớm nhất được biết đến tại những khu vực thuộc văn hóa truyền thống Soi Nhụ. Vào thời kỳ của những văn hóa truyền thống Hòa Bình, văn hóa truyền thống Bắc Sơn từ khoảng chừng 18.000 năm về trước lúc mà lần sau cuối băng hà còn tăng trưởng, mực nước Biển Đông hạ thấp tới độ sâu 110 – 120 mét dưới mực nước biển ngày này. Khi đó vịnh Bắc Bộ ( gồm cả vịnh Hạ Long ) là một đồng bằng tam giác châu to lớn. Trên vùng đất khoảng chừng vài nghìn km2 của Quảng Ninh và khu vực vịnh Hạ Long thời nay là một đồng bằng cổ. Ở nơi này đã từng sống sót một hội đồng dân cư tiền sử lớn. Những người họ sống trong những hang động đá vôi trên một địa phận độc lập so với những dân cư Hòa Bình – Bắc Sơn cùng thời. Họ đã phát minh sáng tạo ra một nền văn hóa truyền thống sống sót song song với hai nền văn hóa truyền thống kia mà ngày này tất cả chúng ta gọi đây là nền văn hóa truyền thống Soi Nhụ, làm cơ sở để những mô hình văn hóa truyền thống văn minh mới hình thành tại Cái Bèo, tiếp sau nền văn hóa truyền thống Hạ Long nổi tiếng .Mặc dù những nhà khoa học gặp nhiều khó khăn vất vả trong quy trình điều tra và nghiên cứu nhưng với khối tư liệu thu được sau cuộc khai thác di chỉ Đầu Rằm thì hoàn toàn có thể nói rằng từ tiền sử tới sơ sử Quảng Ninh là một quy trình tăng trưởng liên tục, không hề có bất kỳ một sự đứt đoạn nào. Việc phát hiện những di tích lịch sử sơ sử tại Quảng Ninh cũng đã tạo khẳng định chắc chắn rằng vào thời Hùng Vương, Quảng Ninh đã là một bộ phận của nhà nước Văn Lang .
Đại Việt sử ký toàn thư chép rằng ngay từ thời Hùng Vương, Nước Ta đã được chia thành 15 bộ, trong đó có những bộ Ninh Hải, Lục Hải. Địa bàn của bộ Ninh Hải, Lục Hải thời đó không trọn vẹn trùng với địa phận tỉnh Quảng Ninh lúc bấy giờ, ngoài Quảng Ninh thì tối thiểu hai bộ đó còn gồm có một phần TP Lạng Sơn, Bắc Giang, Thành Phố Hải Dương, TP. Hải Phòng và một phần Lưỡng Quảng thời nay, nhưng khu vực TT của Ninh Hải, Lục Hải chính là khu vực tỉnh Quảng Ninh giờ đây .
Thời phong kiến, khu vực Quảng Ninh từng trải qua nhiều lần đổi tên :

• Thời kỳ đầu tự chủ là Lục Châu.
• Thời nhà Lý là phủ Hải Đông.
• Thời nhà Trần là lộ Hải Đông, lộ An Bang.
• Thời nhà Lê là lộ An Bang, lộ An Quảng.
• Thời nhà Nguyễn là tỉnh Quảng Yên.

Thời nhà Lý, khu vực Quảng Ninh được gọi với cái tên Hải Đông. Sử liệu về thời Lý – Trần còn lại quá rất ít nên chưa thể hiểu khá đầy đủ về quy trình đổi khác của đất Hải Đông. Tuy nhiên, về đại thể hoàn toàn có thể biết được là năm 1023, sau khi dẹp yên cuộc nổi dậy của người Đại Nguyên Lịch ( tên một dân tộc thiểu số ở vùng biển Việt Trung ), nhà Lý đổi trấn Triều Dương thành châu Vinh An, xác lập biên giới hướng đông bắc của Đại Việt. Ít lâu sau, cả vùng Ninh Hải – Lục Châu cũ được đặt thành một phủ là phủ Hải Đông. Khoảng năm 1242, nhà Trần nâng Hải Đông lên thành lộ và đến cuối thế kỷ 14 thì đổi gọi là An Bang. Đông Triều bấy giờ còn là một châu của lộ Thành Phố Hải Dương .Cùng với sự tăng trưởng của Đại Việt, dân cư An Bang cũng ngày càng tăng, ruộng đất làng xóm được lan rộng ra, những đơn vị chức năng hành chính như huyện Hoa Phong, Hoành Bồ, Yên Hưng, Đông Triều, những châu Tiên Yên, Vĩnh An, Vân Đồn, Vạn Ninh đã được hình thành. Tổ tiên nhà Trần, vào cuối đời Lý đã đến ở vùng An Sinh ( thuộc Đông Triều ) làm nghề đánh cá. Sau này khu vực An Phụ, An Dưỡng, An Sinh và An Bang được đặt thành thái ấp của An Sinh Vương Trần Liễu, anh của Trần Thái Tông. Nhà Trần tuy phát tích ở đất Thiên Trường ( Tỉnh Nam Định ) tuy nhiên vẫn nhớ về quê gốc Đông Triều nên lăng mộ những vua Trần đều được sơ tán về đây. Vùng thái ấp này biến thành khu mộ những vua nhà Trần .Vào đời Lê Anh Tông ( 1556 – 1573 ) vì kỵ húy nhà vua đổi gọi An Bang thành An Quảng. Đến thời nhà Tây Sơn, những trấn từ Sơn Nam Hạ và Bắc được đổi gọi là Bắc Thành. Phủ Kinh Môn với 7 huyện, trong đó có cả Đông Triều đã được sáp nhập vào An Quảng. Lúc này An Quảng trở thành một trấn lớn .Đến thời Nguyễn Ánh, sau 24 năm chinh chiến với nhà Tây Sơn, đến ngày 3 tháng 5 năm Tân Dậu ( 1801 ), ông đã thu phục được Kinh đô Phú Xuân và năm 1802 chính thức lên ngôi Hoàng đế. An Quảng được giữ nguyên là một ngoại trấn, với một phủ Hải Đông, ba huyện Hoành Bồ, Yên Quảng, Hoa Phong và ba châu Vạn Ninh, Tiên Yên và Vân Đồn .Năm Minh Mạng thứ 3, trấn An Quảng được đổi tên thành trấn Quảng Yên. Đến năm 1831, trấn Quảng Yên được đổi thành tỉnh do Tổng đốc Hải An ( Thành Phố Hải Dương – An Quảng ) kiêm quản. Năm 1836, phủ Hải Đông được đổi tên gọi là phủ Hải Ninh, châu Vân Đồn được gộp vào huyện Hoa Phong và được gọi là tổng Vân Hải. Sau đó, nhà Nguyễn tách huyện Hoành Bồ, huyện Hoa Phong và huyện Yên Hưng ra khỏi phủ Hải Đông lập thành phủ Sơn Định, cho tri huyện Hoành Bồ kiêm quản .Tỉnh Quảng Ninh có những địa điểm gắn lịch sử dân tộc như :

• Sông Bạch Đằng, thị xã Quảng Yên: gắn liền với 3 lần thủy chiến trên sông Bạch Đằng của người Việt để chống lại quân xâm lược.
• Thương cảng Vân Đồn, huyện Vân Đồn: là một thương cảng lớn và rất quan trọng đối với các triều đại phong kiến xưa.
• Khu quần thể lăng các vua Trần, thị xã Đông Triều: Vốn là nơi ở của tổ tiên nhà Trần trước khi di cư xuống vùng Thái Bình, Thiên Trường.
• Núi Yên Tử, thành phố Uông Bí: Nơi phát tích Thiền phái Trúc Lâm, sáng lập bởi Trần Nhân Tông.

Thời Pháp thuộc[sửa|sửa mã nguồn]

Bản đồ Bắc Kỳ năm 1883, (các vùng ven vịnh Bắc Bộ, (quanh vịnh Vạn Xuân (Oan-xuan) gồm: Tam Đảo Kinh tộc (Sam-tao), bán đảo Bạch Long Vĩ (C. Pak-lung) cho đến bờ sông An Nam Giang (An-nang-kiang) thuộc lãnh thổ Đại Nam.
Bản đồ địa giới Bắc Kì năm 1879 bao gồm Đông Hưng và mũi Bạch Long, đến năm 1887 bị Pháp cắt cho nhà Thanh
Vào ngày 12-3-1883, sau khi đánh chiếm xong TP. Hà Nội, 500 lính Pháp do đích thân Henri Rivière – tên tổng chỉ huy cuộc xâm lược Bắc Kỳ lần thứ hai đứng đầu – đã triển khai đánh chiếm khu mỏ Quảng Ninh. Kể từ đó, Quảng Ninh đã cùng toàn thể dân tộc bản địa ta chịu chung ách thống trị dã man của thực dân Pháp. [ 19 ]Biên giới giáp với Trung Quốc trước năm 1887 là sông Dương Hà ( còn gọi là An Nam Giang ) gồm có cả mũi Bạch Long nhưng Công ước Pháp-Thanh 1887 nhận kinh tuyến đông 105 độ 43 phút Paris làm đường phân định thì phần đất này Pháp nhường cho nhà Thanh. Phần đất bị cắt gồmː đất thuộc tổng Hà Môn là mũi Bạch Long Vĩ ( là vùng đất có xã An Lương, Thanh Lãng, Trường Bình ( tức Đông Giang ) ), vạn Mễ Sơn, xã Vạn Vĩ, Mi Sơn, Vạn Xuân ( vùng Tam Đảo quanh vịnh Vạn Xuân ) ; cùng hơn bảy xã thuộc tổng Bát Tràng ( là những xã : Bắc Nham, Thượng Lại, Cổ Hoằng, Hoằng Mông, Vụ Khê, Tuy Lai, và Nật Sơn ) và hai xã của tổng Kiến Duyên ( là Kiến Duyên, và Đồng Tông ). [ 20 ]Hiện nay có 1 số ít quan điểm cho rằng vùng đất của huyện Phòng Thành Cảng, tỉnh Quảng Tây, gồm có khu vực Đông Hưng, Phòng Thành, Cảng Khẩu, Bạch Long, Trung Quốc là thuộc Nước Ta, nhất là sau khi Việt Nam Dân chủ Cộng hòa được xây dựng và công bố hủy bỏ mọi hiệp ước về Nước Ta của thực dân Pháp với những nước khác. Như vậy vùng Bạch Long – Trường Bình đúng ra phải được trả lại về Quảng Ninh nhưng việc này đã không được thực thi. Rất nhiều người Kinh sống ở khu vực này tuyệt nhiên trở thành người mất quê nhà và trở thành một trong 56 dân tộc bản địa của Trung Quốc, gọi là dân tộc bản địa Việt .Trong tiến trình từ 1885 đến những năm đầu thế kỷ XX, những cuộc khởi nghĩa hưởng ứng trào lưu Cần Vương yêu nước chống Pháp đã liên tục và rầm rộ nổi lên tại Quảng Ninh. Một số địa phận như hòn đảo Cái Bầu, hòn đảo Cái Bàn, vùng rừng núi thị xã Đông Triều có tới hai, ba cuộc nổi dậy một lúc, có cuộc lê dài gần chục năm. Nhìn chung, trào lưu chống Pháp tại Quảng Ninh trong thời kỳ này là một trào lưu dân tộc bản địa, tập hợp thoáng đãng mọi những tầng lớp nhân dân, mọi thành phần dân tộc bản địa dưới ngọn cờ yêu nước. [ 19 ]
Bản đồ Quảng Yên năm 1890
Năm 1899 thực dân Pháp lại tách một phần bắc tỉnh Quảng Yên mà lập tỉnh Hải Ninh. Thấy được tài nguyên tài nguyên than đá, thực dân Pháp tăng cường khai thác tại những khu Hồng Quảng, Mạo Khê, Vàng Danh, Cẩm Phả, Hà Tu. Họ xây dựng Công ty than Bắc Kỳ thuộc Pháp ( S.F.C.T ) độc quyền khai thác và tiêu thụ than đá, ra sức vơ vét tài nguyên và bóc lột nhân công thuộc địa. Như vậy, Quảng Ninh trở thành một vùng nổi bật của tội ác khai thác thuộc địa. [ 19 ]Cùng với công nghiệp than, Quảng Ninh là một trong những nơi giai cấp công nhân Nước Ta hình thành sớm nhất, đồng thời đây cũng là nơi trở thành trường rèn luyện cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc bản địa và giác ngộ ý thức giai cấp cho giai cấp công nhân Nước Ta. Vốn xuất thân từ những người nông dân có truyền thống lịch sử dân tộc bản địa truyền kiếp, mang trong lòng ngọn lửa căm thù sôi sục so với quân xâm lược Pháp, cũng chính là bọn thực dân đang áp bức, đọa đày họ trong xí nghiệp sản xuất, hầm mỏ, thợ mỏ Quảng Ninh ngay trong quy trình tiến độ đầu đã rất nhạy bén với yếu tố dân tộc bản địa, sẵn sàng chuẩn bị và tự nguyện tham gia vào những cuộc khởi nghĩa chung của dân tộc bản địa. Dần dần cùng với sự tăng trưởng về số lượng, trải qua cuộc đấu tranh kinh khủng với quân địch, người thợ mỏ Quảng Ninh cũng ngày càng trưởng thành về chất lượng, sớm đi đến chủ nghĩa Mác-Lênin và tìm thấy ở đó ” cẩm nang thần kỳ ” trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc bản địa và giai cấp .Quá trình tăng nhanh khai thác của tư bản Pháp tại Quảng Ninh đã dẫn tới sự phân hóa thâm thúy xã hội, làm cho khu mỏ trở thành nơi phân loại rõ ràng giữa hai những tầng lớp thống trị – bọn chủ mỏ thực dân và bè lũ tay sai của chúng với những tầng lớp bị trị – đó là đội ngũ công nhân mỏ và đồng bào những dân tộc bản địa trên đất Quảng Ninh. Song song với quy trình phân hóa ấy là sự tăng trưởng không ngừng của giai cấp công nhân mỏ Quảng Ninh. Đó chính là một quy trình chuyển hóa của giai cấp công nhân mỏ từ tự phát lên tự giác, từ chủ nghĩa yêu nước đến chủ nghĩa Mác-Lênin, từ chưa có Đảng đến có một chính đảng của mình. [ 19 ]

Cuộc Tổng bãi công của hơn 30,000 thợ mỏ ngày 12 tháng 11 năm 1936 đòi tăng lương giảm giờ làm giành thắng lợi vẻ vang đã trở thành một trong những sự kiện lịch sử tiêu biểu nhất của phong trào cách mạng Việt Nam trong thời kỳ đấu tranh đòi quyền dân sinh dân chủ và độc lập dân tộc. Sau này ngày này trở thành ngày truyền thống của Công nhân vùng mỏ, gọi là Ngày vùng mỏ bất khuất.

Trong thời kì Cách mạng tháng 8 năm 1945, khởi nghĩa giành chính quyền sở tại ở Quảng Ninh trọn vẹn không thuận tiện, giặc Nhật còn ngoan cố chưa đầu hàng thì quân Tưởng tràn đến kéo theo bọn Việt gian phản động đã được nuôi dưỡng từ trước, bọn phản động người Hoa cũng nổi lên nắm quyền hành, hàng ngàn tên thổ phỉ hoành hành và sau đó quân Pháp đã quay lại chiếm ngay Đảo Cô Tô, Vạn Hoa … Do vị trí đặc biệt quan trọng là vùng biên giới, vùng rừng núi, lại là vùng ” vàng đen ” – những yếu tố tạo nên những thuận tiện ở nhiều thời kỳ thì lúc này lại là tiền đề tạo nên những khó khăn vất vả chồng chất. Cuộc khởi nghĩa giành chính quyền sở tại trở nên rất là gay go, kinh khủng, phức tạp, thật sự là một cuộc giành giật và tốn không ít xương máu. [ 19 ]

Sau năm 1945[sửa|sửa mã nguồn]

Cửa Ông sau giải phóng
Sau Cách mạng tháng Tám năm 1945, Nước Ta giành độc lập, bước sang tiến trình dân chủ tân tiến. Chính quyền nhân dân được thiết lập trên hàng loạt địa phận tỉnh Quảng Yên. Gần một năm sau ngày tổng khởi nghĩa, Hải Ninh mới hoàn thành xong về cơ bản việc giành chính quyền sở tại trong tỉnh. Trừ hai huyện Hà Cối, Ba Chẽ và quần đảo Đảo Cô Tô lúc này còn bị tàn quân Pháp và bọn phỉ chiếm đóng, toàn bộ những huyện, thị xã còn lại trong tỉnh đã được giải phóng và có chính quyền sở tại cách mạng của nhân dân .Để thống nhất chỉ huy kháng chiến, ngày 31 tháng 3 năm 1947, liên tỉnh Quảng Hồng được xây dựng gồm có tỉnh Quảng Yên, đặc khu Hòn Gai và những huyện Thủy Nguyên, Chí Linh, Nam Sách, Kinh Môn, Đông Triều .Tháng 8 năm 1947, phần nhiều địa phận hai huyện Sơn Động, Lục Ngạn thuộc tỉnh Bắc Giang được sáp nhập vào liên tỉnh Quảng Hồng .Ngày 16 tháng 12 năm 1948, Ủy ban kháng chiến hành chính Liên khu I đã quyết định hành động tách tỉnh Quảng Hồng thành tỉnh Quảng Yên và Đặc khu Hòn Gai .Với sự phối hợp ngặt nghèo giữa đấu tranh vũ trang với đấu tranh chính trị và binh vận, quân và dân Hải Ninh, Quảng Yên, Hòn Gai đã làm tan rã một mảng lớn lực lượng vũ trang của địch trên chiến trưòng Đông Bắc, góp thêm phần đáng kể vào thắng lợi to lớn của chiến cuộc đông – xuân 1953 – 1954 mà đỉnh điểm là Chiến dịch Điện Biên Phủ, góp thêm phần đập tan ý chí xâm lược của thực dân Pháp, giải phóng trọn vẹn miền Bắc, lập lại độc lập ở Đông Dương .Ngày 22 tháng 2 năm 1955, theo sắc lệnh của quản trị nước, khu Hồng Quảng gồm đặc khu Hồng Gai và tỉnh Quảng Yên ( trừ những huyện Sơn Động, Kinh Môn, Nam Sách, Chí Linh nhập về Thành Phố Hải Dương và Bắc Giang ) đã được xây dựng. [ 21 ] Khu ủy Hồng Quảng đã phát động trào lưu đấu tranh chống địch vi phạm Hiệp định Giơ-ne-vơ, sẵn sàng chuẩn bị tiếp quản vùng mỏ, đưa lực lượng vào thị xã Quảng Yên làm trách nhiệm .Ngày 22 tháng 4 năm 1955, bộ đội ta tiếp quản những thị xã Quảng Yên, Cửa Ông, Cẩm Phả trong không khí tưng bừng náo nhiệt của nhân dân .Ngày 24 tháng 4, tên lính viễn chinh Pháp ở đầu cuối đã bước xuống khoang của chiếc tàu há mồm rời bến Bài Cháy. Tiếp theo đó, Đại đội 915 của khu đội Hồng Quảng đã tiến vào tiếp quản thắng lợi hòn đảo Bạch Long Vĩ. Mảnh đất sau cuối của khu Hồng Quảng đã được trọn vẹn giải phóng. Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của quân và dân Quảng Ninh đã kết thúc thắng lợi .Ngày 25 tháng 4, tại thị xã Hòn Gai, quân dân Hồng Quảng mít tinh trang trọng mừng giải phóng .Để tiến hành nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ III, từ năm 1961 đến năm 1965, Đảng bộ khu Hồng Quảng và Đảng bộ tỉnh Hải Ninh đã trải qua hai kỳ đại hội. Đó là Đại hội đại biểu lần thứ V ( kỳ II ) từ ngày 16-1 đến ngày 2-2-1961 và lần thứ VI từ ngày 10-6 đến ngày 16-6-1963 của Đảng bộ Hải Ninh ; Đại hội đại biểu lần thứ I ( kỳ 10 ) từ ngày 31-1 đến ngày 9-2-1961 và Đại hội Đại biểu lần thứ II từ ngày 11-9 đến ngày 16-9-1963 của Đảng bộ Hồng Quảng .

Ngày 30 tháng 10 năm 1963 với nền tảng là khu Hồng Quảng và tỉnh Hải Ninh, chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa thành lập tỉnh Quảng Ninh, theo cách đặt của Chủ tịch Hồ Chí Minh, tên tỉnh là ghép tên của hai tỉnh Quảng Yên và Hải Ninh cũ; thị xã Móng Cái chuyển thành huyện Móng Cái. Diện tích của toàn tỉnh Quảng Ninh là 8.239,243 km². Khi hợp nhất, tỉnh Quảng Ninh có 14 đơn vị hành chính gồm 3 thị xã: thị xã Hồng Gai (tỉnh lị), thị xã Cẩm Phả, thị xã Uông Bí và 11 huyện: Ba Chẽ, Bình Liêu, Cẩm Phả, Đầm Hà, Đình Lập, Đông Triều, Hà Cối, Hoành Bồ, Móng Cái, Tiên Yên, Yên Hưng.

Từ ngày 1-1-1964, tỉnh Quảng Ninh đi vào hoạt động giải trí chính thức, tạo thành một thể liên hoàn cả vể chính trị, kinh tế tài chính, quân sự chiến lược, phát huy được sức mạnh tổng hợp của vùng Đông Bắc to lớn của Tổ quốc. Đó là những dấu mốc rất quan trọng để giai cấp công nhân và nhân dân những dân tộc bản địa Quảng Ninh bước vào thời kỳ cách mạng mới .Công cuộc kiến thiết xây dựng chủ nghĩa xã hội đang trên đà tăng trưởng thì nhân dân ta lại phải đối phó với cuộc cuộc chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ. Bị thua đau trong cuộc cuộc chiến tranh xâm lược ở miền Nam, ngày 5-8-1964, đế quốc Mỹ đã cho máy bay và tàu chiến ném bom và bắn phá miền Bắc, trong đó có Quảng Ninh. Dưới sự chỉ huy của những cấp ủy Đảng, quân và dân Quảng Ninh đã sẵn sàng chuẩn bị sẵn sàng chuẩn bị, kịp thời đập tan cuộc cuộc chiến tranh phá hoại của quân địch. Với khẩu hiệu ” Tay cày tay súng “, ” Tay búa tay súng “, ” Quyết tâm đánh thắng giặc Mỹ xâm lược “, nhân dân Quảng Ninh mặc kệ bom đạn ác liệt, vừa sản xuất tốt, vừa chiến đấu giành thắng lợi, bảo vệ và không thay đổi đời sống nhân dân. [ 19 ]Ngày 4 tháng 6 năm 1969, hợp nhất 2 huyện Đầm Hà và Hà Cối thành huyện Quảng Hà .Ngày 29 tháng 12 năm 1978, chuyển huyện Đình Lập về tỉnh Lạng Sơn vừa được tái lập quản trị [ 22 ] .Ngày 18 tháng 1 năm 1979, huyện Móng Cái đổi tên thành huyện Hải Ninh [ 23 ] .Ngày 27 tháng 12 năm 1993, nhà nước bàn hành Nghị định số 102 / CP, thành phố Hạ Long được chính thức xây dựng trên cơ sở thị xã Hồng Gai. [ 24 ]Ngày 23 tháng 3 năm 1994, đổi tên huyện Cẩm Phả thành huyện Vân Đồn ; tách quần đảo Đảo Cô Tô khỏi huyện Cẩm Phả để xây dựng huyện Đảo Cô Tô .Ngày 20 tháng 7 năm 1998, Thủ tướng nhà nước ra Nghị định số 52/1998 / NĐ-CP, xây dựng lại thị xã Móng Cái trên cơ sở hàng loạt diện tích quy hoạnh tự nhiên và dân số của huyện Hải Ninh [ 25 ] .Ngày 29 tháng 8 năm 2001, huyện Quảng Hà được tách thành 2 huyện : Đầm Hà và Hải Hà ( tức huyện Hà Cối trước kia ). [ 26 ]Ngày 24 tháng 9 năm 2008, nhà nước phát hành Nghị định 03 / NĐ-CP xây dựng thành phố Móng Cái trên cơ sở hàng loạt diện tích quy hoạnh tự nhiên và dân số của thị xã Móng Cái [ 27 ] .Ngày 25 tháng 2 năm 2011, nhà nước phát hành Nghị quyết số 12 / NQ-CP xây dựng thành phố Uông Bí trên cơ sở hàng loạt diện tích quy hoạnh tự nhiên và dân số của thị xã Uông Bí [ 28 ] [ 29 ] .Ngày 25 tháng 11 năm 2011, nhà nước phát hành Nghị quyết số 100 / NQ-CP tái lập thị xã Quảng Yên trên cơ sở hàng loạt diện tích quy hoạnh tự nhiên và dân số của huyện Yên Hưng [ 30 ] .Ngày 21 tháng 2 năm 2012, nhà nước phát hành Nghị quyết số 04 / NQ-CP xây dựng thành phố Cẩm Phả thuộc trên cơ sở hàng loạt diện tích quy hoạnh tự nhiên, dân số và những đơn vị chức năng hành chính thường trực của thị xã Cẩm Phả. [ 31 ]Ngày 11 tháng 3 năm năm ngoái, Ủy ban thường vụ Quốc hội phát hành Nghị quyết số 891 / NQ-UBTVQH13 xây dựng thị xã Đông Triều trên cơ sở hàng loạt diện tích quy hoạnh tự nhiên và dân số của huyện Đông Triều. [ 32 ]

Ngày 17 tháng 12 năm 2019, Ủy ban thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết số 837/NQ-UBTVQH14 về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã thuộc tỉnh Quảng Ninh (nghị quyết có hiệu lực từ ngày 1 tháng 1 năm 2020)[33]. Theo đó, sáp nhập toàn bộ diện tích và dân số của huyện Hoành Bồ vào thành phố Hạ Long.

Tỉnh Quảng Ninh có 4 thành phố, 2 thị xã và 7 huyện như lúc bấy giờ .
Tỉnh Quảng Ninh có 13 đơn vị chức năng hành chính cấp huyện thường trực, gồm có 4 thành phố, 2 thị xã và 7 huyện với 177 đơn vị chức năng hành chính cấp xã, gồm có 72 phường, 7 thị xã và 98 xã [ 33 ]. Quảng Ninh là một trong hai tỉnh có nhiều thành phố thường trực nhất Nước Ta cùng với tỉnh Tỉnh Bình Dương. Tỷ lệ đô thị hóa của tỉnh đến năm 2022 đạt 68,5 % và là một trong 5 địa phương có tỷ suất đô thị hóa cao nhất cả nước. [ 34 ]
Nhà máy xi măng Cẩm PhảQuảng Ninh là một trọng điểm kinh tế tài chính, một đầu tàu của vùng kinh tế tài chính trọng điểm phía bắc đồng thời là một trong bốn TT du lịch lớn của Nước Ta với di sản vạn vật thiên nhiên quốc tế vịnh Hạ Long đã hai lần được UNESCO công nhận về giá trị thẩm mĩ và địa chất, địa mạo. Quảng Ninh quy tụ những điều kiện kèm theo thuận tiện cho tăng trưởng kinh tế tài chính – xã hội quan trọng trong tiến trình công nghiệp hóa, tân tiến hóa quốc gia. Quảng Ninh có nhiều khu kinh tế tài chính. Trung tâm thương mại Móng Cái là đầu mối giao thương mua bán giữa hai nước Nước Ta – Trung Quốc và những nước trong khu vực. Từ năm 2017 tới 2022, Quảng Ninh là tỉnh liên tục 6 lần có chỉ số năng lượng cạnh tranh đối đầu cấp tỉnh PCI đứng thứ 1 ở Nước Ta .Năm 2018, vận tốc tăng trưởng của tỉnh đạt 11,1 % ; thu nhập trung bình đầu người đạt 5110 USD ( gấp hơn gần 2 lần trung bình chung cả nước ) ; liên tục đứng trong nhóm 7 địa phương đứng vị trí số 1 cả nước về thu ngân sách với tổng thu ước đạt trên 40.500 tỷ đồng trong đó thu trong nước đạt 30.500 tỷ đồng đứng thứ 4 toàn nước ; triển khai tiết kiệm ngân sách và chi phí triệt để nguồn chi tiếp tục, tăng chi cho góp vốn đầu tư tăng trưởng với tỷ trọng trên 64 % tổng chi ngân sách ; tổng vốn góp vốn đầu tư toàn xã hội đạt trên 67.600 tỷ đồng. [ 36 ] Lương trung bình của lao động trong tỉnh ở những ngành nòng cốt như than, điện, cảng biển, cửa khẩu và du lịch đều ở mức cao [ 37 ] .

Công nghiệp khai khoáng[sửa|sửa mã nguồn]

Là TT lớn nhất Nước Ta về tài nguyên than đá, công nghiệp điện, cơ khí, xi-măng, vật tư thiết kế xây dựng, Quảng Ninh có số lượng công nhân mỏ đông nhất cả nước, là thị trường đầy tiềm năng cho những nhà sản xuất, phân phối sản phẩm & hàng hóa .Là một tỉnh có nguồn tài nguyên tài nguyên, về trữ lượng than trên toàn Nước Ta thì riêng Quảng Ninh đã chiếm tới 95 %, đứng đầu khu vực Khu vực Đông Nam Á. Nguyên liệu sản xuất vật tư thiết kế xây dựng, cung ứng vật tư, nguyên vật liệu cho những ngành sản xuất trong nước và xuất khẩu, góp phần quan trọng cho sự tăng trưởng kinh tế tài chính, tăng trưởng GDP của tỉnh. Quảng Ninh còn là TT nhiệt điện của cả nước với sản lượng nhiệt điện chiếm 15 % và xi-măng chiếm 14 % của cả nước .

Các khu công nghiệp[sửa|sửa mã nguồn]

Quảng Ninh là địa phận có tiềm năng lớn để tăng trưởng hoạt động giải trí thương mại dịch vụ, nhất là thương mại qua biên giới và thương mại qua đường thủy. Cùng với sự tăng trưởng can đảm và mạnh mẽ của kinh tế tài chính, ngành dịch vụ thương mại ngày càng đóng vai trò quan trọng trong vận động và di chuyển cơ cấu tổ chức kinh tế tài chính của tỉnh .Tốc độ tăng trưởng của ngành dịch vụ thương mại đã đạt trung bình trên 13 % / năm. Tốc độ tăng trưởng ngành dịch vụ cao hơn vận tốc tăng trưởng kinh tế tài chính ( GRDP ) của tỉnh. Chỉ tính riêng năm 2017, giá trị tăng thêm của khu vực dịch vụ đã đạt 27.610 tỷ đồng, tăng 14,5 % so với năm năm nay. Tổng mức kinh doanh nhỏ sản phẩm & hàng hóa và lệch giá dịch vụ đạt trên 72.691 tỷ đồng, tăng 20 % so với cùng kỳ năm trước. [ 38 ]Những năm gần đây, Quảng Ninh đang nỗ lực tạo bước tăng trưởng nâng tầm để trở thành tỉnh đi đầu trong cả nước về thay đổi quy mô tăng trưởng, quy đổi phương pháp tăng trưởng từ ” nâu ” sang ” xanh “. Hàng loạt những dự án Bất Động Sản trọng điểm, những giải pháp phát minh sáng tạo trong quản lý đã và đang được tiến hành tạo động lực quan trọng giúp Quảng Ninh nâng tầm trong tăng trưởng tổng lực và hình thành ngành dịch vụ chuyên nghiệp, chiếm tỉ trọng ngày càng cao trong cơ cấu tổ chức kinh tế tài chính. Theo đó, thương mại trong nước đã có bước tăng trưởng mạnh về chất và được lan rộng ra ở cả ba khu vực : Thành thị, nông thôn, miền núi. Hệ thống những chợ loại I, loại II, một số ít TT thương mại, kinh tế tài chính, ngân hàng nhà nước tăng trưởng mạnh .Theo thống kê của Sở Công Thương, đến nay toàn tỉnh có 133 chợ ( trong đó : 22 chợ hạng 1, 23 chợ hạng 2 và 88 chợ hạng 3 ). Cơ bản những chợ hạng 1 đã được góp vốn đầu tư kiến thiết xây dựng vững chắc, chợ hạng 2 có 20 chợ đã được góp vốn đầu tư kiến thiết xây dựng vững chắc, chợ hạng 3 có 40 chợ đã được góp vốn đầu tư kiến thiết xây dựng vững chắc. Tổng số điểm kinh doanh thương mại tại những chợ là 26.240 điểm, trong đó điểm kinh doanh thương mại của người Trung Quốc tại những chợ biên giới, chợ cửa khẩu là 1.043 điểm. Hoạt động kinh doanh thương mại của những chợ tương đối không thay đổi, sản phẩm & hàng hóa phong phú, nhiều mẫu mã. Công tác tuyên truyền cho những hộ kinh doanh thương mại được chú trọng nên thái độ Giao hàng của những hộ kinh doanh thương mại có nhiều chuyển biến tích cực .Bên cạnh việc góp vốn đầu tư tăng cấp những chợ truyền thống cuội nguồn thì mạng lưới hệ thống những nhà hàng siêu thị, TT thương mại trên địa phận tỉnh đã được tăng cường. Để lôi cuốn góp vốn đầu tư vào nghành nghề dịch vụ này, tỉnh đã tạo điều kiện kèm theo tối đa về mặt phẳng, về thủ tục hành chính và luôn sát cánh cùng nhà đầu tư trong suốt quy trình tiến hành dự án Bất Động Sản. Tính đến thời gian hiện tại, trên địa phận tỉnh có 27 nhà hàng ( 6 siêu thị nhà hàng hạng I, 4 ẩm thực ăn uống hạng II, 17 siêu thị nhà hàng hạng III ; 16 nhà hàng siêu thị chuyên doanh và 11 ẩm thực ăn uống tổng hợp ) và 5 TT thương mại đang hoạt động giải trí .Cùng với đó, trên địa phận tỉnh đã hình thành mạng lưới hệ thống hơn 30 TT, shop, điểm ra mắt loại sản phẩm OCOP và hầu hết mẫu sản phẩm OCOP của tỉnh đã được tọa lạc, ra mắt tại những khu vực này. Nhiều mẫu sản phẩm OCOP của tỉnh không những được người tiêu dùng trong và ngoài tỉnh biết đến mà còn được hành khách quốc tế chăm sóc, biết đến, như : Đồ gốm sứ Quang Vinh, ngọc trai Hạ Long, ghẹ lột Móng Cái … [ 39 ]

Năm 2019, dân số tỉnh Quảng Ninh đạt 1.324.800 người, với diện tích quy hoạnh 6178,2 km² thì tỷ lệ dân số là 214 người / km² [ 41 ]. Trong đó dân số sống tại thành thị là 853.700 người, chiếm 64,4 % dân số toàn tỉnh. Quảng Ninh hiện là một trong số những địa phương có mức độ đô thị hóa cao nhất Nước Ta, vượt xa cả TP. hà Nội TP. Hà Nội. Tại Quảng Ninh, dân số nam đông hơn dân số nữ. Tỉnh này cũng là tỉnh có tỷ số giới tính giữa nam trên nữ cao nhất khi xét chung với vùng đồng bằng sông Hồng, với 103,5 nam trên mỗi 100 nữ .
Quảng Ninh là một vùng đất có nền văn hóa truyền thống truyền kiếp. Văn hóa Hạ Long đã được ghi vào lịch sử vẻ vang như một mốc tiến hóa của người Việt. Cũng như những địa phương khác, dân cư sống ở Quảng Ninh cũng có những tôn giáo, tín ngưỡng để tôn thờ :Đạo Phật đến với vùng đất này rất sớm. Trước khi vua Trần Thái Tông ( 1225 – 1258 ) đến với đạo Phật ở núi Yên Tử thì đã có nhiều những bậc chân tu tiếp nối đuôi nhau tu hành ở đó. Vua Trần Nhân Tông ( 1279 – 1293 ) chọn Yên Tử là nơi xuất gia tu hành và lập nên dòng Thiền trúc Lâm ở Nước Ta. Thế kỷ XIV, khu Yên Tử và Quỳnh Lâm ( Đông Triều ) là TT của Phật giáo Nước Ta, đào tạo và giảng dạy tăng ni cho cả nước. Nhiều thế kỷ sau đó, Đạo Phật vẫn liên tục duy trì với hàng trăm ngôi chùa ở Quảng Ninh, trong đó có những ngôi chùa nổi tiếng như chùa Lôi Âm, chùa Long Tiên ( Hạ Long ), chùa Cái Bầu ( Vân Đồn ), Linh Khánh ( Trà Cổ – Móng Cái ), Ba Vàng ( Uông Bí ), Hồ Thiên ( Đông Triều ), Linh Quang ( Quan Lạn ) …Những người tôn thờ những tôn giáo khác cũng có nhưng không đông như Fan Hâm mộ Đạo Phật. [ 42 ] Tính đến ngày 1 tháng 4 năm 2019, toàn tỉnh Quảng Ninh có 6 tôn giáo khác nhau chiếm 89.455 người, trong đó, nhiều nhất là Công giáo có 44.330 người ( hiện có 27 nhà thời thánh Kitô giáo của 9 xứ thuộc 41 họ đạo nằm ở 8 huyện, thị xã, thành phố ), Phật giáo có 44.278 người, Đạo Tin Lành có 552 người, Đạo Cao Đài có 87 người, Hồi Giáo có bảy người, tối thiểu là Tịnh độ cư sĩ Phật hội Nước Ta có một người [ 43 ]. Tín ngưỡng phổ cập nhất so với dân cư sống ở Quảng Ninh là thờ cúng tổ tiên, thờ những vị tướng lĩnh nhà Trần có công với dân với nước, những vị Thành Hoàng, những vị thần ( sơn thần, thủy thần ), thờ những mẫu ( Mẫu Liễu Hạnh, Mẫu Thượng Ngàn, Mẫu Thoải ). [ 42 ]
Các đặc sản nổi tiếng, ẩm thực địa phương trong tỉnh như : món ăn hải sản Quảng Ninh, món ăn hải sản khô, miến rong Bình Liêu, bánh chưng cơm lông Hải Hà, bánh gật gù Tiên Yên, ba kích tím, nộm sứa Đảo Cô Tô, bánh ngải Bình Liêu, vải thiều Bình Khê, rượu mơ Yên Tử, chả mực giã tay Hạ Long, cam bản Sen, phở xào Bình Liêu, nem chua – chạo Quảng Yên, bánh tro Phong Cốc, măng trúc Yên Tử, sá sùng Quan Lạn, khâu nhục Tiên Yên, gà đen Bình Liêu, mật ong rừng, gỏi món ăn hải sản, na dai Đông Triều, giò lợn Móng Cái, chè Hà Cối, rượu ngán Hạ Long, bánh bạc đầu, hoa hồi Đồng Văn, xôi chả mực, củ cải khô Đầm Hà, dưa chua úp thảm Tiên Yên, bánh giầy Hà Nam, ruốc lỗ Hoành Bồ, canh hà Quảng Yên, chè lam Yên Tử, trứng vịt biển Đồng Rui, xôi ngũ sắc người Dao, trám đen Bình Liêu, bánh cuốn chả mực, nước mắm Quan Lạn, rươi Đông Triều, quế, bánh cooc mò Bình Liêu, cu kỳ Móng Cái, bún tươi Hiệp Hòa, cà ra Đồn Đạc, măng ớt Yên Tử, gà Tiên Yên, bánh tài lồng ệp, rượu chua Bằng Cả, ốc xào tương ớt, trà hoa vàng Ba Chẽ, cà sáy Tiên Yên .
Quảng Ninh là nơi sản sinh và nuôi dưỡng rất nhiều những kĩ năng thẩm mỹ và nghệ thuật, đặc biệt quan trọng là trong nghành âm nhạc. Có thể kể đến những nghệ sĩ thế hệ đầu như Nghệ sĩ xuất sắc ưu tú Dương Phú, Nghệ sĩ Nhân dân Lê Dung, Nghệ sĩ Nhân dân Quang Thọ, Nghệ sĩ xuất sắc ưu tú Đức Long và sau này là Hồ Quỳnh Hương, Ngọc Anh, Bích Phương, Kim Tiểu Phương, Masew, Hoàng Thái, Hà Hoài Thu, Hoàng Tùng, Tô Minh Thắng, Trang Nhung, Hồng Chinh, Đen Vâu, nhạc sĩ Huy Tuấn, người mẫu Nguyễn Oanh, Nguyễn Hợp v.v. .Đoàn Chèo Quảng Ninh là đơn vị chức năng nghệ thuật và thẩm mỹ chèo chuyên nghiệp thuộc chiếng chèo Đông. Chèo Quảng Ninh hiện được đưa vào khai thác du lịch .
Trên địa phận tỉnh hiện có 660 cơ sở giáo dục từ mần nin thiếu nhi đến ĐH, trong đó : 218 trường mần nin thiếu nhi, 179 trường tiểu học, 1 trường liên cấp mần nin thiếu nhi – tiểu học, 186 trường trung học cơ sở, 59 trường có cấp trung học phổ thông, 13 TT GDNN – GDTX cấp huyện, 1 TT HN-GDTX tỉnh, 2 trường ĐH, 1 phân hiệu ĐH. [ 44 ] Với mạng lưới hệ thống trường học như vậy, nền giáo dục trong địa phận Tỉnh Quảng Ninh góp thêm phần đạt phổ cập giáo dục những cấp bậc học trong những năm tới. [ 45 ] Cùng với đó, ngành giáo dục cũng đã tiến hành thực thi tốt những trách nhiệm trình độ theo đúng kế hoạch, trách nhiệm năm học, duy trì hiệu quả đã đạt được. Đáng chú ý quan tâm, hiệu quả phổ cập giáo dục, xóa mù chữ được duy trì, giữ vững và nâng cao chất lượng. Năm 2017, toàn tỉnh có 100 % đơn vị chức năng cấp xã đạt chuẩn phổ cập giáo dục, xóa mù chữ. Trong đó, phổ cập giáo dục mần nin thiếu nhi cho trẻ 5 tuổi đạt chuẩn 100 % ; phổ cập giáo dục tiểu học đạt chuẩn mức độ 1 là 0,5 %, mức độ 2 là 6 %, mức độ 3 là 93,5 % ; phổ cập giáo dục trung học cơ sở đạt chuẩn mức độ 1 là 9,7 %, mức độ 2 là 31,7 %, mức độ 3 là 58,6 %. [ 44 ]Tính đến ngày 15/6/2018, tỷ suất trường chuẩn vương quốc đạt 80,87 % ( 520 / 643 trường, trong đó : trung học phổ thông có 37 trường ; trung học cơ sở có 144 trường ; tiểu học có 161 trường ; mần nin thiếu nhi có 178 trường ). Tỷ lệ phòng học vững chắc đạt 91,18 %. [ 44 ] .Quảng Ninh có 1 trường THPT Chuyên là trung học phổ thông Chuyên Hạ Long, những trường có lớp chuyên khác gồm có trung học phổ thông Hòn Gai ( Hạ Long ) và trung học phổ thông Trần Phú ( Móng Cái ) .Tỉnh có nhiều học viên giỏi tham gia nhiều kỳ thi và những cuộc thi của vương quốc và quốc tế, điển hình nổi bật là cuộc thi đường lên đỉnh Olympia với 3 thí sinh từng đạt vô địch năm 12, 18 và 21 là Đặng Thái Hoàng, Nguyễn Hoàng Cường và Nguyễn Hoàng Khánh. [ 46 ]
Quảng Ninh có mạng lưới hệ thống cơ sở vật chất của ngành y tế được góp vốn đầu tư cung ứng nhu yếu khám chữa bệnh của dân cư và những hành khách trong và ngoài nước [ 47 ]. Tính đến năm 2010, toàn tỉnh Quảng Ninh có 15 bệnh viện, 09 phòng khám đa khoa khu vực, 10 TT y tế tuyến tỉnh, 14 TT y tế tuyến huyện, 186 trạm y tế xã, phường. Trong đó, Đội ngũ bác sĩ, y sĩ rất chuyên nghiệp với 02 tiến sỹ y học, 53 thạc sĩ y học, 24 bác sĩ chuyên khoa II, 218 bác sĩ chuyên khoa I, 437 bác sĩ, 478 y sĩ, 109 kỹ thuật viên, 960 điều dưỡng viên, 225 nữ hộ sinh, 43 dược sĩ ĐH, 99 dược sĩ trung học và 982 cán bộ trình độ khác. Năm năm ngoái đạt tỷ suất 42,3 giường bệnh trên 10.000 dân, cao gần gấp 2 lần trung bình cả nước, đạt tỷ suất 12,26 bác sĩ trên 10.000 dân, cao hơn trung bình cả nước gần 1,6 lần [ 48 ] .Năng lực mạng lưới hệ thống y tế dự trữ Quảng Ninh được xếp vào top đầu toàn nước. Các chương trình tiềm năng vương quốc về y tế, VSATTP, DS-KHHGĐ và phòng, chống HIV / AIDS được thực thi đồng nhất hiệu suất cao. Tỉnh cơ bản đã hoàn thành xong tiềm năng 100 % xã, phường, thị xã đạt Bộ tiêu chuẩn Quốc gia về y tế xã quy trình tiến độ 2011 – 2020, về đích trước 5 năm so với pháp luật của Bộ Y tế. [ 48 ]Các bệnh viện tuyến tỉnh, tuyến huyện đã triển khai được nhiều kỹ thuật của tuyến trên, nhiều kỹ thuật khó, nâng cao :

• Bệnh viện Đa khoa tỉnh: thay khớp gối, khớp háng, đốt sống cổ; mổ u rễ thần kinh dưới kính vi phẫu thuật chấn thương, vết thương mạch máu ngoại vi; gây mê hồi sức trong mổ bệnh nhân đa chấn thương; mổ lấy máu tụ trong não; nội soi khớp gối; chụp động mạch vành qua da; can thiệp và đặt stent động mạch vành; đặt máy tạo nhịp tim vĩnh viễn; phẫu thuật tim hở; thay van động mạch chủ, thay van hai lá, sửa các van tim và các lỗ thông liên thất.[49]
• Bệnh viện Bãi Cháy: đặt máy tạo nhịp tim vĩnh viễn; chụp, can thiệp mạch vành; phẫu thuật nội sôi cắt thùy dưới phổi với gây mê nội khí quản hai nòng; phẫu thuật cắt gan phải; triển khai xạ trị cho bệnh nhân ung thư;…[50]
• Bệnh viện Sản Nhi tỉnh: lọc máu cho trẻ sơ sinh; nội soi phẫu thuật phình đại tràng; nội soi khí phế quản; nội soi cắt lách; điều trị vô sinh, hiếm muộn bằng bơm tinh trùng vào buồng tử cung; gây tê ngoài màng cứng; thụ tinh trong ống nghiệm;…[50]
• Lĩnh vực cận lâm sàng, các đơn vị y tế trong tỉnh cũng thực hiện nhiều kỹ thuật khó, như: Realtime PCR định lượng máu; đo tải lượng vi rút viêm gan B (HBV); định lượng Prealbumin trong máu; định tính các chất ma tuý tổng hợp… Hệ dự phòng đã định lượng được độc tố nấm aflatoxin trong thực phẩm; xét nghiệm Realtime PCR các bệnh tả, sốt xuất huyết, bạch hầu, ho gà…[50]
• Nhiều bệnh viện tuyến huyện như Vân Đồn, Móng Cái, Đông Triều… đã triển khai thêm những kỹ thuật tuyến tỉnh như: Phẫu thuật nội soi ổ bụng; kỹ thuật lọc máu chu kỳ; phẫu thuật sọ não; xử lý vết thương tim trong chấn thương; mổ kết hợp xương; chụp cắt lớp vi tính v.v..[50]
• Nhiều ca bệnh khó, phức tạp trước kia phải chuyển tuyến trên nay đã cơ bản được điều trị tại tỉnh, huyện, tạo thuận lợi và giảm đáng kể chi phí cho người bệnh. Đặc biệt, việc triển khai và đưa vào hoạt động các trung tâm, đơn vị chữa trị ung bướu, tim mạch, vô sinh hiếm muộn, tự kỷ… tại các bệnh viện tuyến tỉnh đã góp phần thực hiện thành công một trong những mục tiêu quan trọng của ngành Y tế tỉnh năm qua là “tập trung phát triển chuyên khoa mũi nhọn”.[50]

Quảng Ninh là một trong những TT du lịch số 1 Nước Ta, giàu tiềm năng du lịch, chiếm hữu nhiều danh lam thắng cảnh nổi tiếng. Hoạt động du lịch có bước tăng trưởng ấn tượng trong năm 2017 với gần 10 triệu lượt khách, trong đó khách quốc tế tăng mạnh với 4,3 triệu lượt. Tổng doanh thu du lịch ước đạt gần 18.000 tỷ đồng, đã góp thêm phần tăng tỷ trọng dịch vụ lên 41,2 % trong cơ cấu tổ chức kinh tế tài chính. Đăng cai và tổ chức triển khai thành công xuất sắc Hội nghị Đối thoại chủ trương hạng sang APEC về Du lịch vững chắc tạo tiền đề tích cực, chuẩn bị sẵn sàng tổ chức triển khai Năm Du lịch vương quốc 2018. [ 51 ]
Cửa khẩu Móng Cái

Di tích lịch sử dân tộc[sửa|sửa mã nguồn]

Hồ nước nhân tạo (hồ Yên Lập) – nơi có di tích chùa Lôi Âm

Các di tích lịch sử vương quốc đặc biệt quan trọng[sửa|sửa mã nguồn]

1. Vịnh Hạ Long (thành phố Hạ Long, Cẩm Phả, Vân Đồn)
2. Yên Tử (thành phố Uông Bí, thị xã Đông Triều)
3. Bãi cọc Bạch Đằng (thị xã Quảng Yên)
4. Khu di tích nhà Trần tại Đông Triều (thị xã Đông Triều)
5. Đền Cửa Ông (thành phố Cẩm Phả)

Những liên hoan truyền thống cuội nguồn của Quảng Ninh[sửa|sửa mã nguồn]

Quảng Ninh có hàng trăm di sản văn hóa truyền thống phi vật thể thuộc bảy mô hình : Lễ hội truyền thống cuội nguồn ( 77 di sản ), nghề thủ công truyền thống ( 25 di sản ), thẩm mỹ và nghệ thuật trình diễn dân gian ( 22 di sản ), ngữ văn dân gian ( 14 di sản ), tập quán xã hội ( 168 di sản ), tiếng nói chữ viết ( 7 di sản ), tri thức dân gian ( 50 di sản ). Trong đó có 4 di sản đã được đưa vào hạng mục Di sản văn hóa truyền thống phi vật thể vương quốc, gồm : Nghi lễ then cổ của người Tày ( Bình Liêu ) [ 52 ], hát nhà tơ – hát ( múa ) cửa đình [ 53 ], tiệc tùng đền Cửa Ông ( Cẩm Phả ) [ 54 ], liên hoan miếu Tiên Công ( Quảng Yên ) [ 55 ] .

1. TP. Hạ Long

• Lễ hội đình Lộ Phong (dân tộc Sán Dìu), phường Hà Phong; diễn ra ngày 6-10 tháng Giêng; ngày 15/7 âm lịch.
• Lễ hội đền Đức Ông Trần Quốc Nghiễn (dân tộc Kinh), phường Hồng Gai; diễn ra ngày 23-24/4 âm lịch.
• Lễ hội đình làng Đại Đán (dân tộc Kinh), phường Đại Yên; diễn ra ngày 19-20/11 âm lịch.
• Lễ hội đình Yên Cư (dân tộc Kinh), phường Đại Yên; diễn ra ngày 26-27/11 âm lịch.
• Lễ hội đình Giang Võng (dân tộc Kinh), phường Hà Khánh; diễn ra ngày 9-10/11 âm lịch
• Hội làng xã Bằng Cả (dân tộc Dao Thanh Y), xã Bằng Cả; diễn ra ngày 1/2 âm lịch.
• Lễ hội Đền thờ vua Lê Thái Tổ (dân tộc Kinh), xã Lê Lợi; diễn ra ngày 14-16/11 âm lịch.
• Lễ hội đình Trới (dân tộc Kinh), khu Trới 4, phường Hoành Bồ; diễn ra ngày 22-23/11 âm lịch.
• Lễ hội đình Xích Thổ, thôn Xích Thổ, xã Thống Nhất; diễn ra ngày 14-16/11 âm lịch.
• Lễ hội đình Đồng Đặng, thôn Đồng Đặng, xã Sơn Dương; diễn ra ngày 14-16/11 âm lịch.
• Lễ hội mở cửa rừng, chùa Vân Phong, xã Sơn Dương; diễn ra ngày 14-16/11 âm lịch.

2. TP. Cẩm Phả

• Lễ hội đình Quang Hanh (dân tộc Sán Dìu), phường Quang Hanh, diễn ra ngày 16-17 tháng Giêng.
• Lễ hội đền Cửa Ông (dân tộc Kinh), khu 9A, phường Cửa Ông, diễn ra ngày 3-4/2 âm lịch.
• Lễ hội đình Cẩm Hải (dân tộc Kinh), xã Cẩm Hải, diễn ra ngày 30/5 đến 2/6 âm lịch.

3. TP. Móng Cái

• Lễ hội đình Ninh Dương (dân tộc Kinh), Miếu thần linh thác ngựa, phường Ka Long, diễn ra ngày 2 đến 8 tháng Giêng.
• Lễ hội đình Vạn Ninh (dân tộc Kinh), xã Vạn Ninh; diễn ra ngày 10 đến 12 tháng Giêng.
• Lễ hội đền Xã Tắc (dân tộc Kinh), khu 3, phường Ka Long, diễn ra ngày 15, 16 tháng Giêng, 2-5, 20-8, 16-12, 18-12 âm lịch.
• Lễ hội đình Dân Tiến (dân tộc Kinh), thôn 1, thôn 2, xã Hải Tiến, diễn ra ngày 15 đến 18 tháng Giêng.
• Lễ hội đình Làng Bầu (dân tộc Kinh), xã Quảng Nghĩa, diễn ra ngày 16 đến 18 tháng Giêng.
• Lễ hội đền Thánh Mẫu (dân tộc Kinh), khu Động Thịnh, phường Trà Cổ, diễn ra ngày 21 đến 23-3 âm lịch.
• Lễ hội đình Bình Ngọc (dân tộc Kinh), phường Bình Ngọc, diễn ra ngày 30-5 đến 1-6 âm lịch.
• Lễ hội đình Trà Cổ (dân tộc Kinh), phường Trà Cổ, diễn ra ngày 30-5 đến 4-6 âm lịch.
• Lễ hội đình Tràng Vỹ (dân tộc Kinh), khu Tràng Vỹ, phường Trà Cổ; diễn ra ngày 1 đến 3-6 âm lịch.
• Lễ cầu mưa (dân tộc Kinh), xã Vạn Ninh; diễn ra tháng 6 âm lịch.

4. TP. Uông Bí

• Lễ hội chùa Hang Son (dân tộc Kinh), khu Cẩm Hồng, phường Phương Nam; diễn ra ngày 6 đến 30 tháng Giêng.
• Lễ hội Yên Tử (dân tộc Kinh), xã Thượng Yên Công; diễn ra ngày 10 tháng Giêng đến 1-3 âm lịch.
• Lễ hội đình Đền Công (dân tộc Kinh), phường Trưng Vương; diễn ra ngày 14 đến 16 tháng Giêng.
• Lễ hội đình – chùa Lạc Thanh (dân tộc Kinh), phường Yên Thanh; diễn ra ngày 14, 15-3 âm lịch.
• Lễ hội Hoa Cúc (dân tộc Kinh), phường Quang Trung; diễn ra ngày 8-9/9 âm lịch.

5. TX. Đông Triều

• Lễ hội Xuân Ngọc Vân, xã Bình Khê; khai hội ngày 9 tháng Giêng, kéo dài trong 3 tháng mùa xuân.
• Lễ hội đình Mỹ Cụ (dân tộc Kinh), khu Mỹ Cụ 1, phường Hưng Đạo; diễn ra ngày 9 tháng Giêng.
• Lễ hội Chùa Chí Linh (dân tộc Kinh), thôn Chí Linh, xã Yên Đức; diễn ra ngày 9, 10 tháng Giêng.
• Lễ hội đình, chùa Hoàng Xá (Lễ hội đình làng Vàng) (dân tộc Kinh), xã Bình Dương; diễn ra ngày 9, 10 tháng Giêng.
• Lễ hội đền Nhà Bà (dân tộc Kinh), khu Tràng Bạch, phường Hoàng Quế; diễn ra ngày 9 đến 11 tháng Giêng.
• Lễ hội Chùa Cổ Giản (dân tộc Kinh), khu Cổ Giản, phường Kim Sơn; diễn ra ngày 10 đến 12 tháng Giêng.
• Lễ hội đình, chùa Triều Khê (dân tộc Kinh), khu Triều Khê, phường Hồng Phong; diễn ra ngày 11, 12 tháng Giêng.
• Lễ hội đình Đông Lâm (dân tộc Kinh), xã Bình Dương; diễn ra ngày 14, 15 tháng Giêng.
• Lễ hội đình, chùa Kim Sen (dân tộc Kinh), khu Kim Sen, phường Kim Sơn; diễn ra ngày 14, 15 tháng Giêng.
• Lễ hội đình chùa làng Gia Mô (dân tộc Kinh), khu Gia Mô, phường Kim Sơn; diễn ra ngày 15 đến 17 tháng Giêng.
• Lễ hội làng Đồn Sơn (dân tộc Kinh), thôn Đồn Sơn, xã Yên Đức; diễn ra ngày 16 đến 18 tháng Giêng.
• Lễ hội chùa Phúc Nghiêm (chùa Cầm) (dân tộc Kinh), khu Xuân Cầm, phường Xuân Sơn; diễn ra ngày 18 đến 20 tháng Giêng.
• Lễ hội chùa Nhuệ Hổ (dân tộc Kinh), khu Nhuệ Hổ, phường Kim Sơn, diễn ra ngày 19 đến 22 tháng Giêng.
• Lễ hội chùa Bác Mã (dân tộc Kinh), xã Bình Dương, diễn ra ngày 21 tháng Giêng.
• Lễ hội chùa Quỳnh Lâm (dân tộc Kinh), phường Tràng An, diễn ra ngày 1 đến 4-2 âm lịch.
• Lễ hội đền An Biên (dân tộc Kinh), An Biên, xã Thủy An, diễn ra ngày 8 đến 10-2 âm lịch.
• Lễ hội đình Trạo Hà – đền Di Ái (dân tộc Kinh), khu Trạo Hà, phường Đức Chính; diễn ra ngày 16-2 âm lịch.
• Lễ hội miếu Hậu (dân tộc Kinh), xã Thủy An, diễn ra ngày 26, 27-2 âm lịch.
• Lễ hội đình Bác Mã (dân tộc Kinh), xã Bình Dương; diễn ra ngày 3 đến 5-11 âm lịch.
• Lễ hội đình Mễ Sơn (dân tộc Kinh), khu Mễ Sơn, phường Xuân Sơn; diễn ra ngày 9, 10-11 âm lịch.

6. TX. Quảng Yên

• Lễ hội xuống đồng (dân tộc Kinh), phường Phong Cốc; diễn ra đầu tháng 6 âm lịch.
• Lễ hội Tiên Công (dân tộc Kinh), xã Hiệp Hòa; diễn ra ngày 4 tháng Giêng; thờ 14 vị thành hoàng.
• Lễ hội nhị vị Tiên Công (dân tộc Kinh), thôn Trung Bản, xã Liên Hòa; diễn ra ngày 4, 5 tháng Giêng.
• Lễ hội Cầu ngư (dân tộc Kinh), Bến Giang, phường Tân An; diễn ra ngày 5, 6 tháng Giêng.
• Lễ hội Tiên Công (dân tộc Kinh), xã Cẩm La; diễn ra ngày 5 đến 7 tháng Giêng; tôn vinh 17 vị Tiên Công.[56][57][58]
• Lễ hội Đại kỳ phước làng Vị Dương (dân tộc Kinh), xã Liên Vị; diễn ra ngày 6 tháng Giêng.
• Lễ hội Đại Kỳ phước làng Hải Yến (dân tộc Kinh), phường Yên Hải; diễn ra ngày 9 đến 11 tháng Giêng và 16 đến 18 tháng Giêng.
• Lễ hội Đại kỳ phước làng Cốc (dân tộc Kinh), phường Phong Cốc; diễn ra ngày 10 đến 12 tháng Giêng.
• Lễ hội Đại kỳ phước làng Yên Đông (dân tộc Kinh), khu Yên Đông, phường Yên Hải; diễn ra ngày 16 đến 18 tháng Giêng.
• Lễ hội Đại kỳ phước làng Hưng Học (dân tộc Kinh), khu Hưng Học, phường Nam Hoà; diễn ra ngày 13 đến 15-2 âm lịch.
• Lễ hội Bạch Đằng lịch sử (dân tộc Kinh), phường Yên Giang; diễn ra ngày 7-8/3 âm lịch.
• Lễ hội Đại kỳ phước làng Quỳnh Lâu (dân tộc Kinh), khu Quỳnh Lâu, phường Cộng Hòa; diễn ra ngày 15 đến 17-11 âm lịch.
• Lễ hội Đại kỳ phước làng Yên Giang (dân tộc Kinh), phường Yên Giang; diễn ra ngày 24 đến 26-11 âm lịch.

7. Huyện Vân Đồn

• Lễ hội Đại Phan (dân tộc Sán Dìu), xã Bình Dân; diễn ra sau vụ cấy, vụ thu hoạch hoặc vào mùa xuân.
• Lễ hội truyền thống Vân Đồn (dân tộc Kinh), xã Quan Lạn; diễn ra ngày 16 đến 19-6 âm lịch.
• Lễ hội đình Minh Châu, xã Minh Châu; diễn ra ngày 16 đến 18-6 âm lịch.
• Lễ hội đình Ngọc Vừng, xã Ngọc Vừng (đã mai một).

8. Huyện Hải Hà

• Lễ hội đình làng Quang Lĩnh (dân tộc Kinh), xã Quảng Minh; diễn ra ngày 12 đến 14 tháng Giêng.
• Lễ hội đình Làng Tó (dân tộc Kinh), xã Đường Hoa; diễn ra ngày 14 đến 16 tháng Giêng.[59]
• Lễ hội đình Mi Sơn (dân tộc Kinh), thị trấn Quảng Hà; diễn ra ngày 15 đến 20 tháng Giêng.
• Lễ hội đình Cái Chiên (dân tộc Kinh), xã Cái Chiên; diễn ra ngày 16 tháng Giêng.
• Lễ hội đình Đường Hoa (dân tộc Kinh), xã Đường Hoa; diễn ra ngày 20 tháng Giêng.
• Lễ hội đền Phú Hải (đền Trần Hưng Đạo) (dân tộc Kinh), thị trấn Quảng Hà; diễn ra ngày 16 đến 20-8 âm lịch.

9. Huyện Ba Chẽ

• Lễ hội Đình Làng Dạ (dân tộc Tày), thôn Làng Dạ, xã Thanh Lâm; diễn ra ngày 9, 10 tháng Giêng.

10. Huyện Bình Liêu

• Lễ hội đình Lục Nà (dân tộc Tày), xã Lục Hồn; diễn ra ngày 16, 17 tháng Giêng.

11. Huyện Đầm Hà

• Lễ hội đình Đầm Hà (dân tộc Kinh), thị trấn Đầm Hà; diễn ra ngày 15 đến 17 tháng Giêng.
• Lễ hội đình Tràng Y, xã Đại Bình; diễn ra ngày 24 đến 26 tháng Giêng.

12. Huyện Tiên Yên

• Lễ hội đình Đồng Đình, xã Phong Dụ; diễn ra vào ngày hội tháng Giêng hằng năm.
• Lễ hội đình Tiên Lãng (đình Đồng Châu), xã Tiên Lãng; diễn ra ngày 20, 21 tháng Giêng.

[60]Danh sách những bãi tắm du lịch tại Quảng Ninh[sửa|sửa mã nguồn]

Hệ thống giao thông vận tải của Quảng Ninh gồm có giao thông vận tải đường đi bộ, đường tàu, đường biển và cảng hàng không .

1. Quốc lộ: Hệ thống đường bộ có 7 tuyến Quốc lộ dài 558,79 km gồm:

2. Tỉnh lộ: 16 tuyến, tổng chiều dài 409,93 km.

3. Cao tốc: 3 tuyến, bao gồm:

4. Bến xe, tuyến vận tải khách: Hiện có 16 bến xe khách đang hoạt động, các huyện Đầm Hà, Ba Chẽ và Cô Tô chưa có bến xe khách; trong đó có 6/15 bến xe đạt loại 3 trở lên, chỉ có 03 bến xe đạt loại 1 (bến xe Bãi Cháy, bến xe Móng Cái, bến xe Cửa Ông). Về cơ bản hệ thống bến xe khách trên địa bàn tỉnh đảm bảo nhu cầu đi lại của người dân. Tuy nhiên hiện nay không còn đủ quỹ đất để phát triển, mở rộng các bến xe, vị trí các bến xe hiện nay cũng không còn phù hợp với quy hoạch chung của các đô thị và định hướng phát triển mạng lưới các trục đối ngoại của tỉnh.

Theo số liệu thống kê trên địa phận tỉnh Quảng Ninh hiện có 213 cảng, bến gồm : 59 cảng và 103 bến thủy trong nước. Trong đó cảng sản phẩm & hàng hóa chiếm 174 ; cảng bến khách chiếm 39. Cụ thể :

• 12 cảng biển (Hạ Long 6, Cẩm Phả 3, Hoành Bồ 2, Tiên Yên 1)
• 59 cảng thủy nội địa (Hạ Long 4, Cẩm Phả 18, Uông Bí 5, Móng Cái 15, Đông Triều 14, Quảng Yên 1, Vân Đồn 1, Đầm Hà 1)
• 103 bến thủy nội địa (Hạ Long 25, Cẩm Phả 19, Uông Bí 8, Móng Cái 4, Đông Triều 13, Quảng Yên 11, Hoành Bồ 6, Cô Tô 3, Tiên Yên 9, Hải Hà 5)
• 4 Cảng hành khách thủy nội địa (Hạ Long 2, Vân Đồn 1, Cô Tô 1)
• 35 bến khách thủy nội địa (Hạ Long 6, Cẩm Phả 6, Móng Cái 3, Quảng Yên 2, Đông Triều 5, Vân Đồn 8, Cô Tô 2, Hải Hà 3)

Tỉnh có một tuyến đường sắt cấp vương quốc đi qua dài 64,08 km liên kết từ ga Kép ( Bắc Giang ) đến Đông Triều, Uông Bí và Hạ Long. Dự án kiến thiết xây dựng tuyến Yên Viên – Phả Lại – Hạ Long – Cái Lân lúc bấy giờ đang tạm dừng, mới triển khai xong thiết kế xây dựng đoạn tuyến từ ga Hạ Long tới cảng Cái Lân. Mật độ đường tàu của Quảng Ninh là 0,9 km / 100 km. Tốc độ tối đa của tàu hỏa hiện đạt 54 km / h, thời hạn đi từ Quảng Ninh đến TP.HN hết khoảng chừng 7 tiếng, chậm hơn nhiều so với đường đi bộ. Ngoài tuyến đường tàu vương quốc Kép – Hạ Long trên địa phận còn có 1 số ít tuyến đường tàu chuyên dùng của ngành than ship hàng luân chuyển cho hai khu vực chính là vùng than Uông Bí và vùng Than Cẩm Phả : ( 1 ) Tuyến đường tàu Vàng Danh – Thành phố Uông Bí – Điền Công. ( 2 ) Tuyến đường tàu Cao Sơn – Mông Dương – Thành phố Cẩm Phả. ( 3 ) Tuyến đường sắt Cọc 6 – Cọc 4 – Cảng Cửa Ông ( 4 ) Tuyến đường sắt Thống Nhất – Cọc 4 Nhìn chung giao thông vận tải đường tàu Quảng Ninh chưa được khai thác tốt. Một phần do mạng lưới hệ thống hạ tầng góp vốn đầu tư kiến thiết xây dựng đã lâu xuống cấp trầm trọng, yếu tố về hướng tuyến và dòng vận tải đường bộ hành khách, sản phẩm & hàng hóa chưa tương thích với nhu yếu. Do trục link và hướng lôi cuốn dòng hành khách, sản phẩm & hàng hóa lớn vẫn nằm trên trục Thành Phố Hà Nội – TP. Hải Phòng – Quảng Ninh, vì thế khối lượng vận tải đường bộ chính trên trục này vẫn do giao thông vận tải đường đi bộ đảm nhiệm .

Đường hàng không[sửa|sửa mã nguồn]

Cảng hàng không Quốc tế Vân Đồn nằm trên địa phận xã Đoàn Kết, huyện Vân Đồn, cách TT Hạ Long 90 km. Đây là trường bay Giao hàng cho Đặc khu Vân Đồn trong tương lai, cho hành khách thăm quan Quảng Ninh cũng như Vịnh Hạ Long .

• Một phần của kỳ quan vạn vật thiên nhiên quốc tế Vịnh Hạ Long
• Vạn chài trên Vịnh
• Bãi tắm và bến tàu trên hòn đảo Ti Tốp
• Cánh buồm du lịch màu đỏ tương phản trên mặt nước xanh vùng Vịnh
• Hòn Cánh Buồm
• Kiến tạo địa chất kiểu Phong Linh với những đỉnh tách rời nhau
• Nhũ thạch trong động Thiên Cung
• Những hòn đảo đá có hình thù kỳ lạ và thích mắt

Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]

Cổng thông tin khởi nghiệp Quảng Ninh Lưu trữ 2020-10-22 tại Wayback Machine

Source: https://suadieuhoa.edu.vn
Category : Hỏi Đáp