Tuyến giáp là gì? Vị trí nằm ở đâu? Cấu tạo như thế nào?
Tuyến giáp là tuyến nội tiết lớn nhất, giữ vai trò quan trọng và ảnh hưởng nhiều đến quá trình trao đổi chất của cơ thể. Bài viết dưới đây chia sẻ các thông tin tổng quan về tuyến giáp cũng như các bệnh lý tuyến giáp thường gặp, cách chẩn đoán, điều trị và phòng ngừa.
Những Nội Dung Chính Bài Viết
Tuyến giáp là gì?
Tuyến giáp là một tuyến nhỏ hình cánh cung, có tính năng tạo ra những hormone giúp kiểm soát và điều chỉnh sự trao đổi chất của khung hình. Nếu tuyến giáp sản xuất quá nhiều hoặc sản xuất quá ít hormon đều dẫn đến bệnh lý. ( 1 ) 
Vị trí của tuyến giáp nằm ở đâu?
Tuyến giáp nằm ở phía trước cổ, bên dưới thanh quản và bên trên khí quản. Tuyến giáp có trọng lượng khoảng từ 10 – 20 gam.
Bạn đang đọc: Tuyến giáp là gì? Vị trí nằm ở đâu? Cấu tạo như thế nào?
Cấu tạo của tuyến giáp
- Tuyến giáp có cấu trúc gần giống hình con bướm, với 2 thùy quấn quanh khí quản và nối với nhau bằng eo tuyến giáp .
- Tuyến giáp có công dụng sản xuất và tàng trữ những hormon tuyến giáp. Biểu mô tuyến giáp hình thành những nang chứa đầy chất keo – một kho chứa giàu protein và những nguyên vật liệu thiết yếu cho quy trình sản xuất hormon tuyến giáp. Các nang này có size từ 0,02 – 0,3 mm và biểu mô có hình lập phương hoặc hình tròn trụ .
- Trong khoảng chừng trống giữa những nang hoàn toàn có thể tìm thấy những tế bào cận nang. Các tế bào này tiết racalcitonin, tham gia vào quy trình điều hòa chuyển hóa canxi trong khung hình. ( 2
Chức năng của tuyến giáp là gì?
Tuyến giáp tạo và tiết ra những kích thích tố, gồm có :
- Thyroxine ( T4 ): Đây là hormon chính được tuyến giáp tạo ra và giải phóng vào máu, chất này hoàn toàn có thể quy đổi thành T3 trải qua quy trình khử iod .
- Triiodothyronine ( T3 ): Tuyến giáp sản xuất lượng T3 ít hơn so với T4, nhưng T3 ảnh hưởng tác động nhiều đến quy trình trao đổi chất hơn so với T4 .
- Triiodothyronine đảo ngược ( RT3 ): Tuyến giáp tạo ra một lượng rất nhỏ RT3, làm đảo ngược công dụng của T3 .
- Calcitonin: Loại hormon này giúp kiểm soát và điều chỉnh lượng canxi trong máu .
Để tạo ra những hormon, tuyến giáp cần có iod, một nguyên tố có trong thực phẩm ( thông dụng nhất là muối ăn ) và nước. Tuyến giáp hấp thụ iod và chuyển hóa thành hormon tuyến giáp. Có quá ít hoặc quá nhiều iod trong khung hình ảnh hưởng tác động đến mức độ hormon tuyến giáp tạo và tiết ra. ( 3 ) Những cơ quan và tuyến nào khác tương tác với tuyến giáp ? Hệ thống nội tiết là một mạng lưới phức tạp của những tuyến và hormon. Nhiều tuyến và hormone có mối liên hệ mật thiết và gửi tín hiệu hoạt động giải trí qua lại. Ngoài ra, những hormon hoàn toàn có thể ức chế lẫn nhau.
Đầu tiên, vùng dưới đồi (một khu vực nhỏ ở trung tâm của não, nằm giữa tuyến yên và đồi thị) tiết ra hormon giải phóng tuyến giáp (TRH), hormon này kích thích một phần tuyến yên tiết ra hormon kích thích tuyến giáp (TSH). TSH sau đó kích thích các tế bào nang tuyến giáp giải phóng thyroxine (T4) và triiodothyronine (T3) nếu có đủ lượng iod trong cơ thể.
Tuyến giáp và những hormon tác động ảnh hưởng đến hầu hết mọi mạng lưới hệ thống cơ quan trong khung hình, gồm có :
- Hệ thống tim mạch : Tuyến giáp giúp kiểm soát và điều chỉnh lượng máu tim được bơm qua mạng lưới hệ thống tuần hoàn ( cung lượng tim ), nhịp tim, sức mạnh và sức co bóp của tim .
- Hệ thống thần kinh : Tuyến giáp không hoạt động giải trí thông thường gây ra những triệu chứng tác động ảnh hưởng đến mạng lưới hệ thống thần kinh, gồm có tê, ngứa ran, đau hoặc cảm xúc nóng rát ở những bộ phận khung hình bị tác động ảnh hưởng. Suy giáp gây trầm cảm và cường giáp gây lo ngại .
- Hệ thống tiêu hóa : Tuyến giáp có tương quan đến cách thức ăn vận động và di chuyển qua mạng lưới hệ thống tiêu hóa ( nhu động đường tiêu hóa ) .
- Hệ thống sinh sản : Tuyến giáp không hoạt động giải trí thông thường gây ra chu kỳ luân hồi kinh nguyệt không đều và những yếu tố về năng lực sinh sản .
Đối tượng dễ mắc bệnh lý tuyến giáp
Vì sao bệnh tuyến giáp thường xảy ra ở phái đẹp hơn phái mạnh đó là do sự độc lạ trong cấu trúc khung hình và mặt giải phẫu cũng như đổi khác sinh lý đây là nguyên do chính gây ra những bệnh tương quan đến tuyến giáp. Cơ thể phụ nữ phải trải qua nhiều đổi khác về nội tiết tố hơn phái mạnh.
Các bệnh lý tuyến giáp thường gặp
Các bệnh lý thường gặp tương quan đến sức khỏe thể chất tuyến giáp là bệnh gì ? Dưới đây là 4 bệnh tuyến giáp phổ cập nhất :
1. Bệnh viêm tuyến giáp Hashimoto
Viêm tuyến giáp Hashimoto (bệnh Hashimoto) là một bệnh tự miễn do rối loạn miễn dịch làm chống lại chính mô của cơ thể. Đối với bệnh Hashimoto, mô chính là tuyến giáp sẽ dẫn đến suy giáp, một tình trạng mà tuyến giáp không sản xuất được các hormone cơ thể cần. Viêm giáp Hashimoto có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, phổ biến nhất là phụ nữ trung niên. Đây là nguyên nhân phổ biến nhất của chứng suy giáp ở Hoa Kỳ, ảnh hưởng đến khoảng 5/100 người Mỹ.
2. Bệnh Graves
Bệnh Graves (bệnh Basedow), là một rối loạn hệ thống miễn dịch dẫn đến sản xuất hormone tuyến giáp quá mức, tình trạng này gọi là cường giáp. Bệnh Graves là một trong những dạng phổ biến nhất của cường giáp, hormone tuyến giáp ảnh hưởng đến chức năng hệ thần kinh, phát triển não, nhiệt độ cơ thể và các thành phần quan trọng khác. Nếu không điều trị kịp thời bệnh sẽ để lại nhiều biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe người bệnh.
3. Bướu cổ
Bướu cổ là hiện tượng gia tăng kích thước không phải do ung thư của tuyến giáp. Nguyên nhân phổ biến nhất gây bướu cổ là thiếu iod trong chế độ ăn. Trên toàn thế giới, ước tính có khoảng 15,8% dân số bị bướu cổ. Nhưng tỷ lệ này khác nhau và phổ biến hơn ở những nơi có mức độ thiếu hụt iod cao. Tại Hoa Kỳ, bướu cổ ảnh hưởng đến 4,7% dân số nói chung.
Bướu cổ phổ cập ở phụ nữ và người trên 40 tuổi. Các yếu tố rủi ro đáng tiếc khác gồm có tiền sử bệnh của mái ấm gia đình, việc sử dụng một số ít loại thuốc nhất định, mang thai hoặc phơi nhiễm phóng xạ.
4. Nhân tuyến giáp
Mô tuyến giáp tăng trưởng không bình thường hình thành nên một hoặc nhiều nốt, gọi là bướu giáp nhân. Một trong những nhân tuyến giáp này hoàn toàn có thể tăng trưởng thành tổ chức triển khai tế bào ung thư, tuy nhiên tỷ suất này tương đối thấp. Tỷ lệ ác tính ở người bướu giáp đơn nhân thường cao hơn những người có bướu giáp đa nhân Một điều tra và nghiên cứu năm năm ngoái phân nhóm dân số thành nam và nữ đã báo cáo giải trình rằng khoảng chừng 1 % phái mạnh và 5 % phụ nữ sống ở những vương quốc có đủ iod vẫn có những nhân tuyến giáp lớn sờ thấy được. Hầu hết những nhân tuyến giáp không gây ra bất kể triệu chứng nào. Nhưng nếu tăng trưởng đủ lớn hoàn toàn có thể gây sưng ở cổ dẫn đến khó thở, đau khi nuốt và bướu cổ.
Cách chẩn đoán bệnh lý tuyến giáp
1. Siêu âm tuyến giáp
Là chiêu thức tiên phong được chỉ định để kiểm tra tuyến giáp. Nhờ sóng siêu âm để quan sát hình ảnh tuyến giáp gồm có vị trí, size những nhân tuyến giáp.
2. Xét nghiệm chức năng tuyến giáp
Xét nghiệm máu để chẩn đoán và kiểm tra công dụng tuyến giáp là một chiêu thức được nhìn nhận cao bởi độ nhạy và tính đúng chuẩn. Các thông số kỹ thuật cần được xác lập sau xét nghiệm là T3, T4, FT3, FT4, TSH ( hormone kích thích tuyến giáp ). ( 4 ) Chỉ số thông thường : T3, T4, FT3, FT4 và TSH nằm trong ngưỡng tham chiếu, khi cá chỉ số này nằm ngoài ngưỡng tham chiếu được xem là không bình thường. Chỉ số không bình thường :
- Nếu TSH cao và FT4 thấp : suy giáp .
- cường giápNếu TSH cao và FT4 thấp :
- TSH thấp và FT4 thấp thực trạng suy giáp thứ phát có tương quan đến tuyến yên hoặc 1 số ít phản ứng khác của khung hình ngoài tuyến giáp .
TSH tăng nhẹ và FT4 không thay đổi là dấu hiệu cảnh báo suy giáp không triệu chứng
Xét nghiệm 1 số ít kháng thể như TPOAb hoặc TgAb, TRAb, để chẩn đoán bệnh tuyến giáp tự miễn.
3. Kiểm tra độ tập trung Iod
Bệnh nhân được sử dụng một lượng iod nhất định trước khi triển khai kiểm tra. Nếu tuyến giáp có độ tập trung chuyên sâu iod cao thì bạn đang bị bệnh cường giáp và ngược lại. Nguyên nhân là do tuyến giáp sản xuất ra nhiều hoặc ít hormone tuyến giáp. ( 5 )
4. Xạ hình tuyến giáp
Bệnh nhân được sử dụng một lượng iod phóng xạ rất nhỏ ( I 131 ) để kiểm tra sự hấp thu của những tế bào tuyến giáp. Các iod phóng xạ này sau khi vào khung hình sẽ bị vây hãm bởi những tế bào tuyến giáp. Tiến hành theo dõi những chất phóng xạ này để ghi lại những hình ảnh Giao hàng cho việc chẩn đoán, dựa vào đây để đưa ra nhận xét về cấu trúc không bình thường về tuyến giáp và nhân giáp một cách trực quan. ( 6 )
5. Sinh thiết tuyến giáp
Thực hiện sinh thiết tuyến giáp khi hoài nghi có khối u ác tính. Gây tê vùng cổ rồi triển khai chọc hút tế bào bằng kim nhỏ. Sau khi lấy 1 số ít tế bào và dịch nhân của tuyến giáp bác sĩ sẽ soi dưới kính hiển vi để phát hiện những điểm không bình thường. Phương pháp này để vận dụng cho những nhân > 1 cm và lá xét nghiệm để chẩn đoán ung thư tuyến giáp. ( 7 )
Điều trị tuyến giáp
Nếu có những bộc lộ như sụt cân nhanh không rõ nguyên do, đổ mồ hôi, nhịp tim nhanh, căng thẳng mệt mỏi, kích ứng mắt, tiếp tục đi tiêu hoặc tiêu chảy, … hay những triệu chứng tương quan tới cường giáp, bệnh nhân nên đi khám tại những bệnh viện lớn để được chẩn đoán, xét nghiệm nhìn nhận tính năng tuyến giáp.
Cách giữ cho tuyến giáp khỏe mạnh
1. Áp dụng chế độ ăn uống cân bằng dinh dưỡng
Một trong những điều quan trọng nhất tất cả chúng ta hoàn toàn có thể làm để duy trì tuyến giáp khỏe mạnh là vận dụng chính sách ẩm thực ăn uống cân đối. 70 % mạng lưới hệ thống tự miễn dịch được tìm thấy trong ruột, được gọi là GALT, hoặc mô bạch huyết tương quan đến ruột. Khi niêm mạc ruột bị viêm sẽ kích hoạt phản ứng miễn dịch. Các nghiên cứu và điều tra cho thấy điều này đóng vai trò quan trọng trong sự tăng trưởng của bệnh tuyến giáp. Để giúp trấn áp thực trạng viêm, người bệnh cần tuân theo chính sách ăn cân đối dinh dưỡng, gồm có :
- Trái cây .
- Rau .
- Đậu .
- Các loại ngũ cốc .
- Cá và món ăn hải sản .
- Các loại hạt .
- Dầu ăn và chất béo lành mạnh ( gồm có dầu ô liu nguyên chất, dầu hạt cải hữu cơ, dầu hướng dương, dầu cây rum, dầu dừa, những loại hạt, bơ ) .
2. Cảnh giác với một số loại thực phẩm
- Người bệnh nên tránh thực phẩm chế biến chứa đường, chất dữ gìn và bảo vệ và phẩm màu .
- Thực phẩm đã qua chế biến, gồm có chất béo chuyển hóa, siro bắp có hàm lượng đường fructose cao, bột ngọt và đường tinh luyện hoàn toàn có thể gây viêm ruột và kích hoạt những đợt bùng phát bệnh tự miễn dịch. Điều này không đặc hiệu so với tuyến giáp nhưng mạng lưới hệ thống tự miễn dịch hoàn toàn có thể ảnh hưởng tác động đến những bộ phận khác nhau của khung hình .
- Các loại rau họ cải như súp lơ, bắp cải, cải xoăn, su hào, cải xoong, cải thìa và cải Brussels hoàn toàn có thể chứa nhiều chất dinh dưỡng như vitamin C và folate ( Vitamin B9 ) nhưng ăn sống với liều lượng cao hoàn toàn có thể gây rối loạn tuyến giáp .
3. Bổ sung các chất cần thiết theo chỉ định của bác sĩ
- Iod rất thiết yếu cho quy trình tổng hợp hormon tuyến giáp. Trên toàn quốc tế, thiếu iod là một trong những nguyên do chính gây phì đại tuyến giáp và suy giáp. Tuy nhiên, quá nhiều iod hoàn toàn có thể gây ra chứng cường giáp ở những người nhạy cảm. Vì vậy, người bệnh tuyến giáp cần dùng thuốc Iodine dưới chỉ định của bác sĩ chuyên khoa .
- Dùng selen hoặc vitamin D có tính năng tương hỗ cải tổ sức khỏe thể chất tuyến giáp. Nghiên cứu lâm sàng cho thấy dùng 200 mcg khoáng chất selen mỗi ngày hoàn toàn có thể làm giảm những kháng thể kháng tuyến giáp. Sự thiếu vắng vitamin D nghiêm trọng hoàn toàn có thể tương quan đến bệnh tự miễn dịch, thế cho nên hãy nhờ bác sĩ kiểm tra mức vitamin D và bổ trợ nếu hàm lượng vitamin trong khung hình thấp dưới mức thông thường .
- Probiotic hoàn toàn có thể giúp kiểm soát và điều chỉnh mạng lưới hệ thống miễn dịch, tăng cường nhu động và cải tổ tính thấm của ruột, có tính năng tương hỗ điều trị bệnh tuyến giáp .
4. Hạn chế tiếp xúc những chất độc từ môi trường bên ngoài
Tiếp xúc vĩnh viễn với những loại hóa chất can thiệp vào mạng lưới hệ thống nội tiết của khung hình hoàn toàn có thể gây ra những yếu tố về tuyến giáp. Trong đó, cần quan tâm nhóm chất ô nhiễm hữu cơ vững chắc Perfluorinated ( PFC ), thường được tìm thấy trong những vật phẩm :
- Thảm .
- Vải chống thấm nước .
- Bọt chữa cháy .
- Dụng cụ nấu chống dính .
- Các loại sản phẩm làm từ da .
Nên tránh dùng xà phòng kháng khuẩn có chứa Triclosan. Triclosan là thành phần làm biến hóa quy trình điều hòa hormon trong những điều tra và nghiên cứu trên động vật hoang dã ( những nghiên cứu và điều tra trên khung hình người vẫn đang được triển khai ).
Có thể sống mà không có tuyến giáp không?
Tuyến giáp không phải là một cơ quan hoàn toàn có thể tự tái tạo nhưng con người vẫn hoàn toàn có thể sống sót mà không cần đến tuyến giáp. Sau khi cắt bỏ tuyến giáp, cần liên hệ với bác sĩ để nhìn nhận lại những xét nghiệm máu về tính năng tuyến giáp ( xét nghiệm TSH đo mức hormon kích thích tuyến giáp ). Lưu ý rằng hoàn toàn có thể phải mất 6 – 8 tuần để xét nghiệm máu và tìm ra những đổi khác về hàm lượng hormon tuyến giáp sau khi cắt bỏ. Hầu hết người bệnh thích nghi rất tốt với việc cắt bỏ tuyến giáp. Tình trạng tăng cân sau khi cắt bỏ tuyến giáp là điều thông thường nhưng với sự can thiệp thay thế sửa chữa hormon và lối sống thích hợp, hầu hết người bệnh đều giảm được số cân thừa. Tuy nhiên, 1 số ít người sẽ gặp phải những triệu chứng suy giáp :
- Mệt mỏi .
- Không chịu được lạnh .
- Tăng cân .
- Rụng tóc .
- Da khô .
- Táo bón .
Tâm trạng chán nản.
- Chuột rút cơ bắp .
- Suy nghĩ, hoạt động chậm trễ .
Tuyến giáp là tuyến nội tiết giữ vai trò quan trọng. Việc tìm hiểu về cấu tạo, vị trí, biết được tuyến giáp tiết hormon gì, có chức năng ra sao, thường gặp phải các bệnh gì giúp bạn đọc có cho mình cái nhìn tổng quan, từ đó xây dựng được chế độ chăm sóc sức khỏe tốt nhất cho bản thân và gia đình.
Source: https://suadieuhoa.edu.vn
Category : Hỏi Đáp
