Mê Linh – Wikipedia tiếng Việt

Mê Linh là một huyện ngoại thành nằm ở phía bắc thành phố Hà Nội, Việt Nam.

Vị trí địa lý

[sửa|sửa mã nguồn]

Huyện Mê Linh nằm ở phía Tây Bắc của thành phố Thành Phố Hà Nội, cách TT thành phố khoảng chừng 29 km, giáp trường bay quốc tế Nội Bài và có vị trí địa lý :

Mê Linh cổ[sửa|sửa mã nguồn]

Ghi chép về Mê Linh trong hai tài liệu cổ nhất của Nước Ta, đều thuộc thời Hậu Lê và cách nhau 44 năm đã xích míc : [ 3 ]

Dư địa chí của Nguyễn Trãi (năm 1434) chép: Mê Linh là Hát Môn thuộc huyện Phúc Lộc bây giờ… huyện Phúc Lộc là Mê Linh ngày xưa.

Đại Việt sử ký toàn thư (năm 1479) chép: Thời Tây Hán trị sở của thái thú (Giao Châu) tại Long Uyên tức Long Biên. Thời Đông Hán tại Mê Linh tức Yên Lãng.

Do đó, ba thế kỷ sau Lê Quý Đôn viết Vân đài loại ngữ (năm 1773) rất lộn xộn, chép Yên Lãng thuộc về ba huyện khác nhau cùng tồn tại trong một thời kỳ: Mê Linh nay là Yên Lãng… Phong Khê là đất Yên Lãng… Chu Diên nay là Yên Lãng.

Cương mục nhà Nguyễn chép: Mê Linh là Phong Châu… ở địa phận hai huyện Phúc Lộc và Đường Lâm

Do đó đã Open những tranh cãi, một số ít cho rằng Mê Linh ở phía nam sông Hồng và số khác cho là ở phía bắc. [ 4 ] [ 5 ] [ 6 ] Ở huyện Yên Lãng cũng có làng Hạ Lôi nhưng không có tên Nôm .Từ năm 1973 – 1990, nhà nghiên cứu Đinh Văn Nhật [ 7 ] sử dụng giải pháp địa lý học lịch sử dân tộc để điều tra và nghiên cứu về những địa điểm thời Hai Bà Trưng. Ông sau đó Kết luận huyện Mê Linh nằm ở phía nam sông Hồng. Các bài viết của ông đều được đăng trên Tạp chí Nghiên cứu lịch sử vẻ vang, Viện Khoa học Xã hội Nước Ta .Trong những chuyến khảo sát có GS. Lê Văn Lan, GS. Văn Tân và nhiều nhà sử học khác đã phát hiện những địa điểm làng Hạ Lôi ( tên nôm là Kẻ Lói, có rất nhiều sự tích về Hai Bà Trưng ), Kim Khê ( tức địa thế căn cứ Cấm Khê ), làng Nam Giao ( tức Giao Chỉ ở phía Nam, đàn tế trời của nước ta ) đều ở huyện Thạch Thất. Ngay cạnh đó là Thành Quèn ( huyện Quốc Oai ) có đặc thù cư trú thời Đông Hán. [ 8 ]Trong hội nghị khoa học về Hai Bà Trưng do Sở Văn hóa – tin tức Thành Phố Hà Nội tổ chức triển khai ngày 3/3/1982 tại Đền Đồng Nhân, Mê Linh được xác lập ở phía nam sông Hồng. [ 9 ]

Còn huyện Yên Lãng vốn là đất huyện Tây Vu với trung tâm là Cổ Loa của con cháu Thục Phán, sau đó tách thành Phong Khê và Vọng Hải. Làng Hạ Lôi ở đây có thể là di dân sau khi Hai Bà Trưng bại trận bởi Hậu Hán Thư [10] quyển 86 phần Tây Nam di liệt truyện chép “Bắt hơn 300 kẻ cầm đầu dời đi Linh Lăng. Vùng Lĩnh Biểu coi như bình định” cho thấy có sự thay đổi lớn về dân cư. Nhiều người bị tù đày và buộc đi khỏi nơi sinh sống lâu đời trước đó, rồi lập nên một làng Hạ Lôi mới ở bên kia sông Hồng.

Một giả thiết khác hoàn toàn có thể Hạ Lôi vốn nằm ở phía nam sông Hồng, thuộc huyện Đan Phượng, tức huyện Chu Diên xưa. Theo thần tích làng Nại Tử xã Hồng Hà thì ông Thi Sách – chồng bà Trưng Trắc – là người làng này. Năm 1971 trận lụt lịch sử dân tộc đồng bằng sông Hồng đã khiến cả làng bị mất đất và năm 1972 thì đi thiết kế xây dựng kinh tế tài chính mới ở sông Mã, Sơn La. [ 11 ] Theo Việt điện U linh và Lĩnh Nam chích quái thì Hai Bà đóng đô ở thành Ô Diên, sau là thành trì của Hậu Lý Nam Đế, nay còn dấu tích ở xã Hạ Mỗ. Có thể lũ lụt cũng khiến Hạ Lôi bị dạt sang bờ bắc ( Hạ Lôi này ở ngay ven đê tả ). Các vấn đề tựa như ở thời tân tiến vẫn được ghi nhận như xã Tân Đức vốn thuộc huyện Ba Vì, TP.HN đã dạt sang bên kia sông rồi được sáp nhập về Việt Trì, Phú Thọ năm 2008 [ 12 ]. Hay xã Tự Nhiên vốn thuộc Khoái Châu, Hưng Yên nhưng cũng do phù sa đổi dòng mà từ thời Nguyễn đã thuộc về huyện Thường Tín, TP.HN. [ 13 ] Do đó Đền Hạ Lôi và những đền ở Yên Lãng đều thờ chung cả ông Thi Sách, còn Đền Hát Môn chỉ thờ Hai Bà .
Huyện Mê Linh được xây dựng ngày 5 tháng 7 năm 1977 trên cơ sở hợp nhất 2 huyện Bình Xuyên và Yên Lãng ; 4 xã Văn Tiến, Nguyệt Đức, Minh Tân và Tỉnh Bình Định của huyện Yên Lạc và 2 xã Kim Hoa và Quang Minh của huyện Kim Anh. [ 14 ]. Khi mới xây dựng, huyện Mê Linh có 38 đơn vị chức năng hành chính gồm thị xã Phúc Yên, thị xã nông trường Tam Đảo và 36 xã : Bá Hiến, Tỉnh Bình Định, Chu Phan, Đại Thịnh, Đạo Đức, Gia Khánh, Hoàng Kim, Hương Sơn, Kim Hoa, Liên Mạc, Mê Linh, Minh Quang, Minh Tân, Nguyệt Đức, Phú Xuân, Quang Minh, Quất Lưu, Sơn Lôi, Tam Canh, Tam Đồng, Tam Hợp, Tân Phong, Thạch Đà, Thanh Lâm, Thanh Lãng, Thiện Kế, Tiền Châu, Tiền Phong, Tiến Thắng, Tiến Thịnh, Tráng Việt, Trung Mỹ, Tự Lập, Văn Khê, Văn Tiến, Vạn Yên. Huyện lị được đặt tại thị xã Phúc Yên .Một năm sau, ngày 29 tháng 12 năm 1978, một phần huyện Mê Linh ( gồm thị xã Phúc Yên và 18 xã : Chu Phan, Đại Thịnh, Hoàng Kim, Kim Hoa, Liên Mạc, Mê Linh, Quang Minh, Tam Đồng, Thạch Đà, Thanh Lâm, Tiền Châu, Tiền Phong, Tiến Thắng, Tiến Thịnh, Tráng Việt, Tự Lập, Văn Khê, Vạn Yên ) được sáp nhập vào TP. Hà Nội [ 15 ]. Đến ngày 17 tháng 2 năm 1979, sáp nhập thêm những xã Nam Viêm, Ngọc Thanh, Phúc Thắng, Cao Minh và thị xã Xuân Hòa của huyện Sóc Sơn vào huyện Mê Linh [ 16 ], nâng tổng số đơn vị chức năng hành chính huyện Mê Linh lên thành 22 xã và 2 thị xã :

  • 2 thị trấn: Phúc Yên, Xuân Hòa.
  • 22 xã: Cao Minh, Chu Phan, Đại Thịnh, Hoàng Kim, Kim Hoa, Liên Mạc, Mê Linh, Nam Viêm, Ngọc Thanh, Phúc Thắng, Quang Minh, Tam Đồng, Thạch Đà, Thanh Lâm, Tiền Châu, Tiền Phong, Tiến Thắng, Tiến Thịnh, Tự Lập, Tráng Việt, Văn Khê, Vạn Yên.

Ngày 26 tháng 2 năm 1979, 14 xã: Bá Hiến, Đạo Đức, Gia Khánh, Hương Sơn, Minh Quang, Phú Xuân, Quất Lưu, Sơn Lôi, Tam Canh, Tam Hợp, Tân Phong, Thanh Lãng, Thiện Kế, Trung Mỹ và thị trấn Nông trường Tam Đảo (vốn thuộc huyện Bình Xuyên cũ) được sáp nhập vào huyện Tam Đảo (tỉnh Vĩnh Phú); 4 xã: Văn Tiến, Nguyệt Đức, Minh Tân và Bình Định được sáp nhập vào huyện Vĩnh Lạc (tỉnh Vĩnh Phú)[17].

Đến ngày 12 tháng 8 năm 1991, Mê Linh tách khỏi TP. Hà Nội và trở về tỉnh Vĩnh Phú ( nay là Vĩnh Phúc và Phú Thọ ). [ 18 ]Ngày 6 tháng 11 năm 1996, tỉnh Vĩnh Phúc được tái lập từ tỉnh Vĩnh Phú, huyện Mê Linh thuộc tỉnh Vĩnh Phúc. [ 19 ]Sau khi xây dựng thị xã Phúc Yên ( nay là thành phố Phúc Yên ) trên cơ sở tách 2 thị xã Phúc Yên, Xuân Hòa và 5 xã : Ngọc Thanh, Cao Minh, Nam Viêm, Phúc Thắng, Tiền Châu khỏi huyện Mê Linh vào năm 2004 theo quyết định hành động của nhà nước ngày 9 tháng 12 năm 2003 thì huyện còn lại 17 xã : Chu Phan, Đại Thịnh, Hoàng Kim, Kim Hoa, Liên Mạc, Mê Linh, Quang Minh, Tam Đồng, Thạch Đà, Thanh Lâm, Tiền Phong, Tiến Thắng, Tiến Thịnh, Tự Lập, Tràng Việt, Văn Khê, Vạn Yên. [ 20 ]Ngày 4 tháng 4 năm 2008, chia xã Quang Minh thành 2 thị xã : Quang Minh và Chi Đông. Tuy nhiên, những thị xã Quang Minh và thị xã Chi Đông đều không phải là huyện lị huyện Mê Linh, những cơ quan hành chính của huyện đóng tại xã Đại Thịnh [ 21 ]. Từ đó, huyện Mê Linh có 2 thị xã : Chi Đông, Quang Minh và 16 xã : Chu Phan, Đại Thịnh ( huyện lỵ ), Hoàng Kim, Kim Hoa, Liên Mạc, Mê Linh, Tam Đồng, Thạch Đà, Thanh Lâm, Tiền Phong, Tiến Thắng, Tiến Thịnh, Tự Lập, Tràng Việt, Văn Khê, Vạn Yên .Tháng 3 năm 2008, chính quyền sở tại TW của Nước Ta công bố chủ trương sáp nhập Mê Linh vào TP. Hà Nội. Ngày 22 tháng 3 năm 2008, Hội đồng Nhân dân tỉnh Vĩnh Phúc đã nhất trí [ 22 ] chủ trương trên .Ngày 1 tháng 8 năm 2008, theo Nghị quyết số 15/2008 / QH12 ngày 29 tháng 5 năm 2008, huyện Mê Linh đã được tách ra khỏi tỉnh Vĩnh Phúc và sáp nhập vào thành phố TP.HN [ 23 ] .Như vậy, huyện Mê Linh có 2 thị xã và 16 xã, giữ không thay đổi cho đến nay .
Huyện Mê Linh có 18 đơn vị chức năng hành chính cấp xã thường trực, gồm có 2 thị xã : Chi Đông, Quang Minh và 16 xã : Chu Phan, Đại Thịnh ( huyện lỵ ), Hoàng Kim, Kim Hoa, Liên Mạc, Mê Linh, Tam Đồng, Thạch Đà, Thanh Lâm, Tiền Phong, Tiến Thắng, Tiến Thịnh, Tráng Việt, Tự Lập, Vạn Yên, Văn Khê .
Hiện nay, trên địa phận huyện Mê Linh đã và đang hình thành một số ít khu đô thị mới như khu đô thị Quang Minh, khu đô thị Ba Đình – Mê Linh, khu đô thị Mê Linh – Thanh Lâm – Đại Thịnh, khu đô thị Tiền Phong, khu đô thị Rose Valley, khu đô thị AIC Mê Linh, khu đô thị Cienco 5 Mê Linh, khu đô thị Tùng Phương, khu đô thị Diamond Park New, khu đô thị CEO Mê Linh, khu đô thị Hà Phong, khu đô thị hạng sang New Sunrise Hanoi, khu đô thị Mê Linh New City, khu đô thị Kim Hoa, khu đô thị Chi Đông, khu đô thị Minh Giang – Đầm Và, khu đô thị Tiền Phong, khu nhà ở Hoàng Vân …Dự án đường tàu đô thị TP.HN đi qua địa phận huyện ( dự kiến ) là tuyến số 7 ( Mê Linh – Ngọc Hồi ) .

Giao thông công cộng[sửa|sửa mã nguồn]

Các tuyến xe buýt đi qua địa bàn huyện gồm có các tuyến: 07, 35B, 53B, 56A, 56B, 58, 63, 64, 93, 95, 109,112

  • 07: Cầu Giấy – Sân bay Nội Bài đi qua cao tốc Bắc Thăng Long – Nội Bài
  • 35B: Nam Thăng Long – Thanh Lâm (Mê Linh) đi qua cao tốc Bắc Thăng Long – Nội Bài, KCN Quang Minh
  • 53B: Bến xe Mỹ Đình – Kim Hoa (Mê Linh) đi qua cao tốc Thăng Long – Nội Bài, KCN Quang Minh
  • 56A: Nam Thăng Long – Núi Đôi đi qua cao tốc Thăng Long – Nội Bài
  • 58: Yên Phụ – BV đa khoa Mê Linh đi qua cao tốc Bắc Thăng Long – Nội Bài
  • 63: KCN Bắc Thăng Long – Tiến Thịnh (Mê Linh) đi qua KCN Bắc Thăng Long, cao tốc Bắc Thăng Long – Nội Bài
  • 64: Bến xe Mỹ Đình – Phố Nỉ (TTTM Bình An) đi qua KCN Bắc Thăng Long, cao tốc Bắc Thăng Long – Nội Bài
  • 93: Nam Thăng Long – Bắc Sơn đi qua cao tốc Bắc Thăng Long – Nội Bài, KCN Quang Minh
  • 95: Nam Thăng Long – Xuân Hòa đi qua cao tốc Bắc Thăng Long – Nội Bài, KCN Quang Minh
  • 109: Bến xe Mỹ Đình – Sân bay Nội Bài đi qua cao tốc Bắc Thăng Long – Nội Bài
  • 112: Nam Thăng Long – Thạch Đà (Mê Linh) đi qua Bệnh viện Đa khoa Mê Linh (điểm cuối)

Huyện Mê Linh có diện tích quy hoạnh thuộc loại trung bình khá của TP.HN nên có nhiều làng nghề, làng có nghề nhưng đa phần là những làng nghề trồng hoa ; bắt đầu là trồng hoa hồng sau đó là hoa cúc đến hoa hạng sang khác. Đặc biệt nghề trồng hoa của huyện thuộc loại tăng trưởng vững mạnh của vùng với sức tiêu thụ thuận tiện và thuận tiện do lợi thế giáp TT TP.HN không xa. Nhóm nghề mây tre đan và dâu tằm đã mai một. Nhóm nghề dịch vụ, kinh doanh thương mại tăng trưởng mạnh ở những xã, thị xã như Quang Minh, Chi Đông, Tiền Phong, Đại Thịnh, Thanh Lâm. Các làng nghề, ngành nghề của huyện :

Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]

Alternate Text Gọi ngay