Trung Quốc – Wikipedia tiếng Việt

” Cộng hòa Nhân dân Nước Trung Hoa ” đổi hướng tới đây. Đối với Đài Loan, xem Trung Hoa Dân QuốcBài này viết về một chính thể lúc bấy giờ. Đối với bài về thực thể địa lý và lịch sử dân tộc, xem tại Trung Quốc ( khu vực ). Đối với những định nghĩa khác, xem Trung Quốc ( khuynh hướng )

Trung Quốc (giản thể: 中国; phồn thể: 中國; bính âm: Zhōngguó), quốc hiệu là Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (giản thể: 中华人民共和国; phồn thể: 中華人民共和國; Hán-Việt: Trung Hoa Nhân dân Cộng hòa Quốc; bính âm: Zhōnghuá Rénmín Gònghéguó), là một quốc gia nằm ở khu vực Đông Á và là một trong hai quốc gia tỷ dân. Trung Quốc là quốc gia đơn đảng do Đảng Cộng sản nắm quyền, chính phủ trung ương đặt tại thủ đô Bắc Kinh.[13] Chính phủ Trung Quốc thi hành quyền tài phán tại 22 tỉnh, 5 khu tự trị, 4 đô thị trực thuộc và 2 đặc khu hành chính là Hồng Kông và Ma Cao. Chính phủ Trung Quốc cũng tuyên bố chủ quyền đối với tất các vùng lãnh thổ nằm dưới sự quản lý của Trung Hoa Dân Quốc, tuyên bố đây là tỉnh thứ 23 dù không kiểm soát trên thực tế, chính sách này gây ra nhiều tranh cãi liên quan đến vị thế địa – chính trị Đài Loan.[14]

Với 9.596.961 km², Trung Quốc có diện tích quy hoạnh lục địa lớn thứ 4 trên quốc tế [ 15 ] và là vương quốc có tổng diện tích quy hoạnh lớn thứ 3 hoặc 4 tùy theo chiêu thức giám sát. [ g ] Cảnh quan phong phú biến hóa từ những thảo nguyên rừng cùng những sa mạc Gobi và Taklamakan ở phía bắc khô hạn đến những khu rừng cận nhiệt đới ở phía nam. Các dãy núi Himalaya, Karakoram, Pamir và Thiên Sơn là ranh giới tự nhiên của Trung Quốc với Nam Á và Trung Á. Trường Giang và Hoàng Hà lần lượt là những sông dài thứ 3 và thứ 6 trên quốc tế, hai sông này bắt nguồn từ cao nguyên Thanh Tạng và chảy hướng về vùng bờ biển phía đông. Đường bờ biển của Trung Quốc trải dọc theo Thái Bình Dương và dài 14.500 km, giáp với những biển Bột Hải, Hoàng Hải, Hoa Đông và biển Đông .Lịch sử Trung Quốc bắt nguồn từ lưu vực sông Hoàng Hà ( bình nguyên Hoa Bắc ) và Trường Giang ( đồng bằng Trường Giang ). Với hơn 5.000 năm, nền văn minh Nước Trung Hoa tăng trưởng mạnh, đặc trưng bởi mạng lưới hệ thống tư tưởng, triết học Nho giáo, Đạo giáo, Âm dương ngũ hành, … có ảnh hưởng tác động lớn với những vương quốc láng giềng, những thành tựu khoa học kỹ thuật ( ý tưởng ra giấy, la bàn, thuốc súng, địa chấn kế, kỹ thuật in ấn, … ), hoạt động giải trí giao thương mua bán xuyên châu Á ( con đường tơ lụa ) và những đô thị có quy mô dân số và trình độ kiến trúc số 1 quốc tế vào thời trung cổ. Với hơn 5.000 năm lịch sử dân tộc, Trung Quốc là một trong 4 nền văn minh cổ đại lớn của quốc tế ( cùng với Lưỡng Hà, Ai Cập và Ấn Độ ) và là nền văn minh duy nhất trong số đó còn sống sót nguyên vẹn cho đến thời nay. [ 16 ] [ 17 ] [ 18 ] [ 19 ]Hệ thống chính trị của Trung Quốc thời kỳ phong kiến dựa trên những triều đại quân chủ chuyên chế kế tập, khởi đầu là nhà Hạ năm 21 TCN. Năm 221 TCN, nhà Tần chinh phục một loạt những tiểu quốc khác để tái thống nhất. Trong lịch sử vẻ vang, chủ quyền lãnh thổ Trung Quốc nhiều lần lan rộng ra, thu hẹp. Sang đến thời kỳ cận đại, nhà Thanh – triều đại phong kiến sau cuối suy yếu, gia này bị những nước đế quốc xâu xé sau cuộc chiến tranh Nha Phiến và trở thành một vùng chủ quyền lãnh thổ bán thuộc địa trong vòng 110 năm. Trong tiến trình này, Trung Hoa Dân Quốc lật đổ nhà Thanh vào năm 1912 sau Cách mạng Tân Hợi và nắm quyền tại Trung Quốc đại lục cho đến năm 1949. Sau khi Đế quốc Nhật Bản bại trận và đầu hàng Đồng Minh trong cuộc chiến tranh quốc tế thứ hai, Trung Quốc quay trở lại với cuộc nội chiến giữa Đảng Cộng sản và Quốc Dân Đảng. Cuối cùng, Đảng Cộng sản vượt mặt Quốc Dân Đảng và xây dựng nước Cộng hòa Nhân dân Trung Quốc tại Bắc Kinh vào ngày 1 tháng 10 năm 1949 trong khi Quốc Dân Đảng di tán chính phủ nước nhà Trung Quốc Dân Quốc đến hòn đảo Đài Loan .Sau khi xây dựng, Cộng hòa Nhân dân Nước Trung Hoa trải qua Đại Cách mạng Văn hóa tiêu biểu vượt trội như Thổ cải, Tiêu diệt chim sẻ, Đại nhảy vọt, tăng trưởng những đơn vị chức năng Hồng vệ binh, [ 20 ] [ 21 ] … dẫn đến hậu quả là nạn đói, xã hội không ổn định, kinh tế tài chính tụt hậu, nhiều di sản bị hủy hoại. [ 22 ] [ 23 ] [ 24 ] Sau khi thực thi cải cách kinh tế tài chính theo hướng Open vào năm 1978, nền kinh kế Trung Quốc với quy mô dân số khổng lồ đã tăng trưởng nhanh gọn. [ 25 ] [ 26 ]Trung Quốc là vương quốc chiếm hữu vũ khí hạt nhân và có quân đội thường trực với số lượng lớn nhất quốc tế cùng ngân sách quốc phòng lớn thứ nhì. Cộng hòa Nhân dân Trung Quốc trở thành một thành viên của Liên Hiệp Quốc từ năm 1971 sau khi sửa chữa thay thế Trung Hoa Dân Quốc trong vị thế thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an. Trung Quốc cũng là thành viên của những tổ chức triển khai quốc tế như WTO, APEC, BRICS, SCO và G20, … Trung Quốc là đại cường quốc và siêu cường tiềm năng. [ 27 ] [ 28 ] Trung Quốc có tiềm năng cạnh tranh đối đầu với Hoa Kỳ trên mọi mặt ; thậm chí còn đặt tham vọng sẽ thay thế sửa chữa Hoa Kỳ trong tương lai. [ 29 ] [ 30 ] [ 31 ] [ 32 ] Tuy nhiên, Trung Quốc vẫn là một nước đang tăng trưởng. [ 33 ] [ 34 ]Trung Quốc cũng phải đương đầu với những thử thách như ô nhiễm môi trường tự nhiên [ 35 ], chênh lệch thu nhập [ 36 ], chênh lệch giới tính do hậu quả của chủ trương một con [ 37 ], thất nghiệp [ 38 ], tham nhũng [ 39 ], tranh chấp chủ quyền lãnh thổ với những nước láng giềng [ 40 ] cùng yếu tố nhân quyền [ 41 ] [ 42 ], trào lưu phản kháng ở Tân Cương, Tây Tạng, Nội Mông, Hồng Kông và những lệnh cấm vận của Hoa Kỳ .

Quốc hiệu

Quốc hiệu chính thức hiện nay của nước này là Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (giản thể: 中华人民共和国; phồn thể: 中華人民共和國; Hán-Việt: Trung Hoa Nhân dân Cộng hòa quốc; bính âm: Zhōnghuá Rénmín Gònghéguó). Tên gọi thông thường trong tiếng Trung là Trung Quốc (giản thể: 中国; phồn thể: 中國; bính âm: Zhōngguó). Mặc dù trong tên chính thức của Trung Quốc có từ Trung Hoa nhưng tại Trung Quốc, Trung Hoa không phải là tên gọi được sử dụng phổ biến của Trung Quốc, mọi người thường sẽ gọi Trung Quốc là Trung Quốc chứ không gọi là Trung Hoa.

Từ “Trung Quốc” xuất hiện sớm nhất trong “Thượng thư – Tử tài”, viết rằng “Hoàng thiên ký phó trung quốc dân”, phạm vi chỉ là khu vực Quan Trung–Hà Lạc vốn là nơi cư trú của người Chu. Đến thời Xuân Thu, nghĩa của “Trung Quốc” dần được mở rộng đến mức bao quát các nước chư hầu lớn nhỏ trong khu vực trung hạ du Hoàng Hà. Sau đó, cương vực các nước chư hầu mở rộng, phạm vi “Trung Quốc” không ngừng mở rộng ra tứ phía. Từ thời Hán trở đi, triều dã và văn nhân học sĩ có tập quán gọi vương triều Trung Nguyên do người Hán lập nên là “Trung Quốc”. Do đó, các dân tộc phi Hán sau khi làm chủ Trung Nguyên cũng thường tự xem bản thân là “Trung Quốc”, như triều đại Bắc Ngụy do người Tiên Ti kiến lập tự xưng là “Trung Quốc” và gọi Nam triều là “Đảo Di”. Đồng thời kỳ, Nam triều do người Hán kiến lập tuy dời Trung Nguyên song vẫn tự xem bản thân là “Trung Quốc”, gọi Bắc triều là “Tác Lỗ”. Kim và Nam Tống đều tự xưng là “Trung Quốc”, không thừa nhận đối phương là “Trung Quốc”. Do vậy, “Trung Quốc” còn bao gồm ý nghĩa về kế thừa văn hóa, và có chính thống. Tuy nhiên, trong suốt lịch sử, chưa có vương triều nào sử dụng “Trung Quốc” làm quốc danh chính thức. “Trung Quốc” trở thành quốc danh chính thức bắt đầu từ khi Trung Hoa Dân Quốc kiến lập vào năm 1912,[43] là cách gọi tắt bằng hai chữ đầu và cuối của quốc hiệu “Trung Hoa Dân Quốc“.

Triều đại tiên phong trong lịch sử dân tộc Trung Quốc là Hạ, đương thời dân sống từ trước tại lưu vực trung hạ du Hoàng Hà tự xưng là ” Hoa Hạ “, hoặc giản xưng là ” Hoa “, ” Hạ “. Từ ” Hoa Hạ ” Open sớm nhất là trong ” Tả truyện – Tương công nhị thập lục niên “, ghi rằng ” sở thất Hoa Hạ “. Khổng Dĩnh Đạt thời Đường thì nói ” Hoa Hạ vi Trung Quốc dã “. [ 43 ] ” Nước Trung Hoa ” là giản lược từ link ” Trung Quốc ” và ” Hoa Hạ “, khởi đầu chỉ khu vực to lớn ở lưu vực trung hạ du Hoàng Hà. ” Xuân Thu cốc lương truyện ” quyển 1 ” Ẩn công chú sơ ” có viết rằng ” Tần nhân năng viễn mộ Trung Quốc quân tử “. Sau này, phàm là thuộc khu vực quản trị của vương triều Tập Đoàn Cafe Trung Nguyên thì đều được gọi chung là ” Trung Quốc “, ý chỉ toàn nước. Hàn Ốc thời Đường có câu ” Trung Hoa địa hướng biên thành tẫn, ngoại bang vân tòng hòn đảo thượng lai “, trái chiều giữa ” Nước Trung Hoa ” và ngoại bang. Do vậy, ” Trung Quốc ” cũng hoàn toàn có thể gọi là Nước Trung Hoa, gọi tắt là ” Hoa “, người Hán cư trú tại hải ngoại hoàn toàn có thể gọi là ” Hoa kiều “, nếu đã nhập quốc tịch nước khác thì hoàn toàn có thể gọi là ” Hoa nhân ngoại tịch “. [ 43 ]

Sau khi Đảng Cộng sản Trung Quốc đánh bại Quốc Dân Đảng trong cuộc nội chiến Trung Quốc và kiểm soát toàn bộ Trung Quốc đại lục, nhà nước do Đảng Cộng sản cầm quyền được thành lập, vẫn giữ tên ngắn “Trung Quốc” nhưng thay đổi quốc hiệu và khẳng định “Trung Quốc” nghĩa là “Trung Hoa Nhân dân Cộng hòa Quốc“ (nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa) do Đảng Cộng sản lãnh đạo. Còn thực thể “Trung Quốc” do Quốc Dân Đảng cầm quyền định nghĩa là “Trung Hoa Dân Quốc“ đã di dời sang Đài Loan, nay trở thành Đài Loan với quốc hiệu hiện tại vẫn là “Trung Hoa Dân Quốc”, chính phủ Trung Quốc đại lục coi là lãnh thổ ly khai bất hợp pháp và cần phải thống nhất.

Lịch sử

Thời kỳ dựng nước

Bằng chứng khảo cổ học cho thấy rằng người nguyên thủy đã cư trú tại Trung Quốc từ 250.000 đến 2,24 triệu năm trước.[44] Một hang tại Chu Khẩu Điếm (gần Bắc Kinh ngày nay) có những hóa thạch của họ Người có niên đại từ 680.000 đến 780.000 TCN.[45] Các hóa thạch là người Bắc Kinh, một ví dụ của giống người đứng thẳng sử dụng lửa.[46] Trong di chỉ người Bắc Kinh cũng có những hài cốt của người thông minh có niên đại từ 18.000 – 11.000 năm TCN.[47]

Phân tích di truyền cho thấy những dân tộc bản địa ở Nước Ta lúc bấy giờ có nguồn gốc từ những nhóm dân cư tiền sử sống ở khu vực phía nam sông Dương Tử của Trung Quốc. [ 48 ] Ngoại trừ người Chăm nói tiếng Austronesian và người Mang nói tiếng Austroasiatic, toàn bộ những dân tộc bản địa khác ở Nước Ta lúc bấy giờ và người Hán ở miền Nam Trung Quốc đều có chung tổ tiên là 1 nhóm dân cư tiền sử sống ở vùng mà thời nay là miền Nam Trung Quốc [ 49 ]Những mảnh đồ gốm có niên đại sớm nhất trên quốc tế đã được tìm thấy tại Di chỉ Tiên Nhân Động, cho thấy người Trung Quốc đã biết làm đồ gốm từ tối thiểu là khoảng chừng 20.000 đến 19.000 năm trước, vào cuối Thời kỳ băng hà ở đầu cuối, chúng được dùng để đựng thực phẩm và nấu ăn [ 50 ] [ 51 ] Các phát hiện tại Di chỉ Nam Trang Đầu cho thấy người Trung Quốc đã biết thuần hóa chó từ khoảng chừng 12.000 năm trước .
Xét nghiệm Y-DNA năm 2006 cho kết quả về luồng di cư của người tiền sử ở Đông Á. Theo đó, người tiền sử đã di cư từ vùng Trung Á đến miền Bắc Trung Quốc, sau đó tách thành các nhánh di cư khác nhau để lan tỏa khắp vùng Đông Á
Các nghiên cứu và điều tra gần đây đã xác lập quê nhà của văn minh lúa nước chính là vùng đồng bằng sông Dương Tử ( Trung Quốc ), nơi lúa nước được thuần hóa lần tiên phong trên quốc tế [ 52 ] [ 53 ] [ 54 ] [ 55 ] Nghiên cứu di truyền vào năm 2011 cho thấy rằng tổng thể những dạng lúa nước châu Á, gồm cả indica ( lúa Ấn Độ ) và japonica ( lúa Nhật Bản ), đều phát sinh từ một sự kiện thuần hóa duy nhất đã xảy ra cách đây khoảng chừng 13.500 đến 8.200 năm ở miền Nam Trung Quốc, từ giống lúa hoang Oryza rufipogon [ 56 ]. Vết tích bữa cơm tiền sử nấu với gạo từ lúa mọc hoang xưa nhất quốc tế, 13.000 năm trước, được một nhóm khảo cổ Mỹ-Trung Hoa tìm thấy trong hang Diaotonghuan phía nam sông Dương Tử ( bắc tỉnh Giang Tây ) .Bằng chứng sớm nhất về việc trồng cấy kê tại Trung Quốc được xác lập niên đại bằng cacbon phóng xạ vào khoảng chừng năm 6.000 TCN, và có tương quan tới Văn hóa Bùi Lý Cương ( 裴李崗文化 ) ở huyện Tân Trịnh, tỉnh Hà Nam. Cùng với nông nghiệp, dân cư ngày càng đông đúc, tăng năng lực tích trữ và tái phân phối lương thực và đủ phân phối cho những người thợ thủ công cũng như quan lại. Cuối thời kỳ đồ đá mới, vùng châu thổ Hoàng Hà mở màn trở thành một TT văn hóa truyền thống, nơi những làng xã tiên phong được xây dựng ; những di tích lịch sử khảo cổ đáng quan tâm nhất của chúng được tìm thấy tại di chỉ Bán Pha ( 半坡遗址 ), Tây An .Vào khoảng chừng năm 5.000 TCN, những hội đồng nông nghiệp đã trải dài khắp trên phần lớn chủ quyền lãnh thổ phía đông Trung Quốc lúc bấy giờ, và đã có những làng nông nghiệp từ đồng bằng sông Vị chạy về phía đông, song song với sông Hoàng Hà, bắt nguồn từ dãy núi Côn Lôn chảy về hướng vùng hoàng thổ nơi có cánh rừng trụi lá ở đồng bằng phía bắc Trung Quốc. Ở đó con người có rừng và có nước để trồng kê, họ săn hươu, nai và những loài thú khác, câu cá làm thức ăn. Họ thuần hóa chó, lợn và gà. Họ đào đất để xây những ngôi nhà một phòng, với mái bằng đất sét hay rạ, nhiều ngôi nhà ngầm như vậy tạo thành một làng. Họ đã có guồng quay tơ và biết đan cũng như dệt sợi. Họ cũng biết sản xuất đồ gốm có trang trí. Một số học giả còn chứng minh và khẳng định rằng một hình thức chữ viết nguyên thủy đã Open ở Trung Quốc ngay từ năm 3000 TCN. [ 57 ]Giai đoạn đầu, lịch sử vẻ vang Trung Quốc chưa được ghi chép đúng mực mà chỉ được chuyển tải cho đời sau bằng thần thoại cổ xưa. Theo thần thoại cổ xưa, những vua tiên phong của Trung Quốc là ở thời kỳ Tam Hoàng Ngũ Đế, cách đây khoảng chừng 5.000 – 4.200 năm. Theo những nhà nghiên cứu, những thần thoại cổ xưa này phản ánh thời kỳ công xã nguyên thủy đang sắp tan rã, liên minh những bộ lạc đang dần trở thành triều đình nắm quyền lực tối cao quản lý dân chúng. Vào khoảng chừng 3.000 TCN, xã hội nguyên thủy ở Trung Quốc bước vào tiến trình tan rã trọn vẹn, xã hội chiếm hữu nô lệ với những giai cấp, triều đại đã hình thành .

Cốc gốm đen
• Văn hóa Long Sơn Sơn Đông
• Cuối thời kỳ đồ đá mới (khoảng 2500 – 2000 trước Công nguyên)
• Được khai quật tại Giao châu, tỉnh Sơn Đông, 1975
Chiếc cốc này, được làm từ một vật liệu đặc biệt mỏng được gọi là “gốm vỏ trứng”, được làm thành các bộ phận riêng biệt – thân và thân được sản xuất độc lập và sau đó được lắp vào nhau. Củi ướt được thêm vào lò nung trong quá trình nung ở nhiệt độ tương đối thấp, dẫn đến carbon từ khói tạo thành thấm vào đồ gốm và biến nó thành màu đen.
Tước (chén đựng rượu) bằng đồng tìm thấy tại di tích Nhị Lý Đầu, niên đại 2100 – 1600 TCN

Trong dự án “Nghiên cứu tổng hợp về nguồn gốc và sự phát triển trong thời kỳ đầu của nền văn minh Trung Hoa” (dự án khảo cổ khổng lồ cấp quốc gia, huy động gần 70 cơ quan nghiên cứu, đại học và cơ quan khảo cổ địa phương của Trung Quốc, triển khai từ năm 2001), các nhà khảo cổ đã điều tra và khai quật quy mô lớn ở 4 di chỉ mang tính đô thị có lịch sử 3.500 – 5.500 năm gồm: Di chỉ Lương Chử ở Dư Hàng – Chiết Giang, Di chỉ Đào Tự ở Tương Phần – Sơn Tây, Di chỉ Thạch Mão ở Thần Mộc – Thiểm Tây, Di chỉ Nhị Lý Đầu ở Yển Sư – Hà Nam, cũng như hơn chục thôn làng trên toàn quốc. Dự án đã phát hiện các chứng cứ cụ thể về nền văn minh Trung Hoa có lịch sử 5.000 năm, bao gồm phát hiện di tích hệ thống đập nước cổ nhất thế giới (niên đại 5.100 năm), kiến trúc cung đình cổ nhất Trung Quốc ở hạ du sông Trường Giang (niên đại 5.000 năm), phát hiện chữ viết xuất hiện sớm nhất Trung Quốc, những đồ dùng làm bằng đồng đỏ sớm nhất Trung Quốc (niên đại 4.900 năm), đài quan sát thiên văn sớm nhất thế giới (niên đại 4.100 năm) ở khu vực trung du sông Hoàng Hà. Dự án chứng thực đặc trưng tổng thể của nền văn minh Trung Hoa là “đa nguyên, nhất thể, thu gom tất cả trong giao lưu, tương tác lâu dài, cuối cùng hội nhập, ngưng tụ hình thành cốt lõi văn minh với Văn hóa Nhị Lý Đầu là đại diện, mở ra văn minh ba triều đại Hạ, Thương và Chu”

Thời kỳ tiền đế quốc

Một đỉnh vào cuối thời Thương thế kỷ XVII–XI TCN)
Theo truyền thuyết thần thoại Trung Quốc, triều đại tiên phong có tổ chức triển khai nhà nước quy củ là nhà Hạ, khởi đầu từ khoảng chừng năm 2070 TCN. [ 58 ] Triều đại này bị những sử gia cho là thần thoại cổ xưa cho đến khi những khai thác khoa học phát hiện ra những di chỉ về đô thị và hoàng cung có niên đại gần 4.000 năm trước, vào đầu thời kỳ đồ đồng tại Nhị Lý Đầu, Hà Nam vào năm 1959. [ 59 ] Phát hiện ở Nhị Lý Đầu cho thấy tổ chức triển khai nhà nước quản lý đã Open ở Trung Quốc từ hơn 4.000 năm trước, nhưng do không tìm thấy cổ vật có văn tự ghi chép, nên vẫn chưa rõ về việc liệu những di chỉ ở Nhị Lý Đầu là di tích lịch sử của triều Hạ hay là của một triều đình khác cùng thời kỳ. [ 60 ] Theo truyền thuyết thần thoại, Nhà Hạ truyền được 17 đời vua, từ Hạ Vũ đến Hạ Kiệt, được hơn 400 năm thì bị diệt về tay vua Thành Thang của nhà Thương. [ 61 ]Triều đại tiên phong để lại những văn tự ghi chép lịch sử dân tộc là nhà Thương ( xây dựng vào khoảng chừng năm 1.700 trước công nguyên ) với thể chế phong kiến lỏng lẻo [ 62 ] định cư dọc Hoàng Hà tại miền Đông Trung Quốc từ thế kỷ XVII TCN đến thế kỷ XI TCN. [ 63 ] Giáp cốt văn của triều Thương tiêu biểu vượt trội cho dạng chữ viết Trung Quốc cổ nhất từng được phát hiện, [ 64 ] và là tổ tiên trực tiếp của chữ Hán văn minh. [ 65 ] Thời nhà Thương, đồ đồng đã được dùng thông dụng, đạt trình độ chế tác cao. Đời nhà Thương, người Trung Quốc đã có chữ được viết trên mai rùa, xương thú, được gọi là Giáp cốt văn. Nhờ có giáp cốt văn mà thời nay những nhà khảo cổ hoàn toàn có thể kiểm chứng được những sự kiện chính trị, tôn giáo diễn ra vào thời nhà Thương. Nhà Thương truyền được 30 đời vua, lê dài khoảng chừng 600 năm .Nhà Thương thường phái quân đội đi chiến đấu chống lại những bộ tộc lân cận. Những lăng mộ vua nhà Thương được khai thác cho thấy họ có những đội quân từ 3.000 đến 5.000 binh lính. Trong đại chiến chống Khương Phương, vua Vũ Đinh ( quản lý vào tầm 1.200 TCN ) đã kêu gọi 13.000 quân, vào thời bấy giờ thì đó là một đội quân đại quy mô. Các vật phẩm chôn theo nhà vua được tìm thấy là những đồ trang sức đẹp cá thể, những chiếc giáo mũi đồng và những phần còn lại của những chiếc cung và mũi tên. Con Ngữa và xe ngựa để chở lính ra trận cũng được chôn cùng với vua. Và khi vị vua chết, người đánh xe, chó, người hầu và những nhóm mười người cũng bị tuẫn táng cùng với vua .
Chân dung Khổng Tử, triết gia, nhà giáo dục quan trọng nhất trong lịch sử Trung Quốc
Triều Thương bị triều Chu lật đổ vào khoảng chừng năm 1046 TCN. Nhà Chu đã hoàn thành xong những nền tảng chính của Văn hóa Trung Quốc trải qua những chủ trương Tỉnh Điền Chế, Tông pháp chế, Quốc dã chế và Lễ nhạc. Nhà tư tưởng, nhà giáo dục tiên phong và quan trọng nhất trong lịch sử vẻ vang Trung Quốc – Khổng Tử, cũng sinh ra trong thời đại này. Ngoài ra còn có Lão Tử, Trang Tử, Liệt Tử là tiểu biểu của Đạo Giáo ; Hàn Phi là tiêu biểu vượt trội của Pháp Gia ; Mặc Tử là tiêu biểu vượt trội của Mặc Gia. Họ là những người đề ra những phe phái tư tưởng ảnh hưởng tác động thâm thúy tới văn hóa truyền thống Trung Quốc sau này. Việc sử dụng đồ sắt cũng đã Open ở Trung Quốc vào đầu nhà Chu .Đến thế kỷ 8 TCN, quyền lực tối cao tập trung chuyên sâu của triều Chu dần suy yếu trước những chư hầu phong kiến, nhiều vương quốc chư hầu của triều Chu đã dần mạnh lên, họ khởi đầu không tuân lệnh vua Chu và liên tục triển khai cuộc chiến tranh với nhau trong thời kỳ Xuân Thu lê dài 300 năm ( 771 – 475 TCN ). Đến thời Chiến Quốc trong thế kỷ V – III TCN, quân chủ bảy vương quốc hùng mạnh đều xưng vương như thiên tử nhà Chu. Đến năm 256 TCN, nhà Chu bị nước Tần tàn phá. Đến năm 221 TCN, nước Tần hoàn tất việc tàn phá toàn bộ những nước khác, tái thống nhất Trung Quốc sau 500 năm cuộc chiến tranh .

Nhiều học giả phương Tây thời cận đại khi tìm hiểu về văn minh Trung Hoa đã phải kinh ngạc về sự tồn tại lâu dài của nó. Voltaire cho rằng: “Chúng ta nhận thấy rằng quốc gia ấy tồn tại một cách rực rỡ từ trên 4.000 năm rồi mà luật pháp, phong tục, ngôn ngữ, cách ăn mặc vẫn không thay đổi bao nhiêu…” Học giả Keyserling thì kết luận: “Chính ở Trung Hoa thời thượng cổ người ta đã tạo ra được những mẫu mực nhân loại thông thường hoàn bị nhất… Trung Quốc đã tạo dựng được một nền văn hóa cao nhất từ trước đến nay.”[66]

Thời đế quốc

Vạn Lý Trường Thành dài hơn 21.000 km, bắt đầu xây dựng cách đây hơn 2.500 năm, sau đó được tu bổ nhiều lần trong suốt 2.000 năm nhằm bảo vệ lãnh thổ Trung Quốc trước các cuộc xâm nhập của quân du mục phương Bắc. Đây được coi là biểu tượng cho sức lao động của nhân dân Trung Hoa
Thời kỳ Chiến Quốc kết thúc vào năm 221 TCN, sau khi nước Tần chinh phục sáu vương quốc khác và thiết lập vương quốc phong kiến tập quyền thống nhất tiên phong. Tần vương Doanh Chính công bố bản thân là ” Thủy nhà vua “, tức nhà vua tiên phong, và triển khai cải cách khắp Trung Quốc, đáng chú ý quan tâm là cưỡng bách tiêu chuẩn hóa ngôn từ, đo lường và thống kê, chiều dài trục xe, và tiền tệ. Triều đại Tần chỉ sống sót trong 15 năm, nó bị diệt vong không lâu sau khi Tần Thủy Hoàng băng hà, do những chủ trương Pháp gia khắc nghiệt và độc đoán dẫn đến nổi dậy rộng khắp. [ 67 ] [ 68 ]Triều đại Hán quản lý Trung Quốc từ 206 TCN đến 220 SCN, thiết lập một truyền thống văn hóa truyền thống Hán vững chắc trong dân cư và sống sót cho đến nay. [ 67 ] [ 68 ] Triều đại Hán lan rộng ra đáng kể chủ quyền lãnh thổ trải qua những chiến dịch quân sự chiến lược đến bán đảo Triều Tiên, Nước Ta, Mông Cổ và Trung Á, và cũng tạo điều kiện kèm theo thiết lập Con đường tơ lụa tại Trung Á. Trung Quốc dần trở thành nền kinh tế tài chính lớn nhất của quốc tế cổ đại. [ 69 ] Nhà Hán cùng với Đế quốc La Mã là 2 vương quốc có diện tích quy hoạnh, dân số và trình độ văn hóa truyền thống cao nhất quốc tế vào thời đó .Triều Hán chọn Nho giáo làm hệ tư tưởng vương quốc, đây vốn là một tư tưởng triết học tăng trưởng vào thời kỳ Xuân Thu. Mặc dù triều Hán chính thức bãi bỏ hệ tư tưởng chính thức của triều Tần là Pháp gia, tuy nhiên những thể chế và chủ trương Pháp gia vẫn sống sót và tạo thành nền tảng cho cơ quan chính phủ triều Hán. [ 70 ]
Tháp Đại Nhạn tại Tây An là công trình Phật giáo được xây dựng vào thời Đường.
Sau khi triều Hán sụp đổ là một quá trình chia rẽ được mang tên Tam Quốc. [ 71 ] Sau một thời kỳ thống nhất dưới quyền triều đại Tây Tấn, Trung Quốc liên tục chia rẽ trong những quá trình Đông Tấn – Thập Lục Quốc và Nam-Bắc triều. Năm 589, Trung Quốc tái thống nhất dưới quyền triều đại Tùy. Tuy nhiên, triều đại Tùy suy yếu sau khi thất bại trong cuộc chiến tranh với Cao Câu Ly lê dài từ 598 đến 614. [ 72 ] [ 73 ]Dưới những triều đại Đường và Tống, công nghệ tiên tiến và văn hóa truyền thống Trung Quốc bước vào một thời kỳ hoàng kim. [ 74 ]. Nhà Đường cố gắng nỗ lực lan rộng ra tác động ảnh hưởng tại khu vực Trung Á, tuy nhiên bị Đế quốc Ả Rập Abbas vượt mặt trong Trận Đát La Tư năm 751. Loạn An Sử trong thế kỷ VIII đã tàn phá vương quốc và khiến triều Đường suy yếu. [ 75 ] Triều Tống là cơ quan chính phủ tiên phong trong lịch sử vẻ vang quốc tế phát hành tiền giấy và là thực thể Nước Trung Hoa tiên phong thiết lập một thủy quân thường trực. [ 76 ] Trong những thế kỷ X và XI, dân số Trung Quốc tăng lên gấp đôi, đến khoảng chừng 100 triệu người, hầu hết là nhờ lan rộng ra canh tác lúa tại miền trung và miền nam, và sản xuất dư thừa lương thực. Thời Tống cũng tận mắt chứng kiến một sự hưng thịnh của triết học và nghệ thuật và thẩm mỹ, nghệ thuật và thẩm mỹ cảnh sắc và tranh chân dung đạt được trình độ mới về sự thành thục và độ phức tạp, [ 77 ] và những những tầng lớp tinh hoa trong xã hội tụ tập để chiêm ngưỡng và thưởng thức nghệ thuật và thẩm mỹ, san sẻ tác phẩm của họ và thanh toán giao dịch những tác phẩm quý báu. Thời Tống tận mắt chứng kiến một sự phục hưng của Nho giáo, trái chiều với sự tăng trưởng của Phật giáo vào thời Đường. [ 78 ]
Tường thành Bình Dao tại Sơn Tây được xây dựng từ thời Minh, một trong bốn tường thành cổ được bảo tồn tốt nhất tại Trung Quốc.
Trong thế kỷ XIII, Trung Quốc dần bị Đế quốc Mông Cổ chinh phục, Tây Hạ và Kim dần bị hủy hoại. Năm 1271, đại hãn người Mông Cổ là Hốt Tất Liệt thiết lập triều đại Nguyên ; triều Nguyên chinh phục tàn dư sau cuối của triều Tống vào năm 1279. Trước khi Mông Cổ xâm lăng, dân số Trung Quốc là 120 triệu ; tuy nhiên giảm xuống 60 triệu trong tìm hiểu nhân khẩu năm 1300. [ 79 ] Một nông dân tên là Chu Nguyên Chương lật đổ triều Nguyên vào năm 1368 và kiến lập triều đại Minh. Thời Minh, Trung Quốc bước vào một thời kỳ hoàng kim khác, tăng trưởng một trong những lực lượng thủy quân mạnh nhất trên quốc tế và có một nền kinh tế tài chính giàu sang và thịnh vượng, trong khi tăng trưởng về thẩm mỹ và nghệ thuật và văn hóa truyền thống. Trong quy trình tiến độ này, Trịnh Hòa đứng vị trí số 1 những chuyến thám hiểm vượt đại dương, tiến xa nhất là đến châu Phi. [ 80 ] Trong những năm đầu thời Minh, Thành Phố Hà Nội của Trung Quốc được chuyển từ Nam Kinh đến Bắc Kinh. Cũng trong thời Minh, những triết gia như Vương Dương Minh liên tục phê bình và tăng trưởng lý học với những khái niệm về cá thể chủ nghĩa và đạo đức bẩm sinh. [ 81 ]Triều Thanh lê dài từ năm 1644 đến năm 1912, là triều đại đế quốc ở đầu cuối của Trung Quốc. Trong thế kỷ XIX, triều đại này phải đương đầu với chủ nghĩa đế quốc phương Tây trong Chiến tranh Nha phiến. Trung Quốc buộc phải ký những hiệp ước bất bình đẳng, trả tiền bồi thường, được cho phép người ngoại bang có độc quyền ngoại giao và nhượng Hồng Kông cho người Anh [ 82 ] vào năm 1842. Chiến tranh Thanh-Nhật ( 1894 – 95 ) dẫn đến việc triều Thanh mất tác động ảnh hưởng tại Triều Tiên, cũng như phải nhượng Đài Loan cho Nhật Bản. [ 83 ] Trong những năm 1850 và 1860, cuộc nổi dậy Thái Bình Thiên Quốc đã tàn phá miền nam Trung Quốc .

Nhìn chung, trong suốt 2.000 năm, từ thời nhà Hán (206 trước công nguyên) cho tới giữa thời nhà Thanh (khoảng năm 1750), Trung Quốc luôn duy trì được địa vị của một nền văn minh phát triển bậc nhất thế giới, cả về khoa học kỹ thuật lẫn về hệ thống chính trị, và có thể coi là siêu cường theo cách gọi ngày nay. Năm 1078, Trung Quốc sản xuất 150.000 tấn thép một năm, và lượng tiêu thụ trên đầu người đạt khoảng 1,5 kg một năm (gấp 3 lần so với mức 0,5 kg ở châu Âu thời kỳ đó). Đồng thời Trung Quốc cũng phát minh ra giấy, la bàn, tơ tằm, đồ sứ, thuốc súng, phát triển súng thần công, súng phun lửa… kỹ thuật in ấn khiến tăng số người biết đọc viết. Người dân có cơ hội tham dự các kỳ khoa cử (科舉) để phục vụ triều đình, chính sách này tiến bộ vượt bậc so với các quốc gia khác cùng thời, vừa giúp tuyển chọn người tài vừa khuyến kích người dân tự nâng cao trình độ dân trí. Các lĩnh vực như thủ công mỹ nghệ, văn học, nghệ thuật, kiến trúc… cũng có những thành tựu to lớn. Nhờ những phát minh và chính sách đó (cùng với các cải tiến trong nông nghiệp), Trung Quốc đã phát triển được những đô thị lớn nhất thế giới thời kỳ ấy. Ví dụ kinh đô Trường An nhà Đường (năm 700) đã có khoảng 1 triệu dân (dù đến năm 900 đã giảm xuống còn 100.000 dân do chiến tranh liên tục vào thời mạt Đường), gần bằng so với kinh đô Baghdad của Đế quốc Ả Rập Abbas cùng thời với 1,2 triệu dân [84][85] Kinh đô Khai Phong thời Bắc Tống có khoảng 400.000 dân vào năm 1000 và vượt mức 1 triệu dân vào năm 1100, tương đương với Baghdad để trở thành 2 thành phố lớn nhất thế giới[85]. Kinh đô Hàng Châu thời Nam Tống (năm 1200) cũng có khoảng hơn 1 triệu dân[85]: lớn hơn rất nhiều so với bất kỳ thành phố châu Âu nào (ở Tây Âu năm 1200, chỉ Paris và Venice có dân số trên 100.000 người, ở Đông Âu có Constantinopolis cũng chỉ tới 300.000 dân).

Điện Thái Hòa trong Tử Cấm Thành là nơi 24 đời hoàng đế Trung Hoa thiết triều trong suốt 500 năm.

Theo Madison ước tính, vào thời điểm năm 1 SCN, GDP đầu người của Trung Quốc (tính theo thời giá 1990) là 450 USD, thấp hơn Đế chế La Mã (570 USD) nhưng cao hơn hầu hết các quốc gia khác vào thời đó. Kinh tế Trung Quốc chiếm 25,45% thế giới khi đó[86] Trung Quốc thời nhà Hán và Đế chế La Mã có thể coi là hai siêu cường của thế giới thời điểm ấy[87] Đế quốc La Mã tan vỡ vào năm 395, dẫn tới một sự thụt lùi của văn minh Phương Tây trong hơn 1 thiên niên kỷ, trong khi đó văn minh Trung Hoa vẫn tiếp tục phát triển, với nhà Đường (618-907) được coi là siêu cường trên thế giới khi đó cả về quy mô lãnh thổ, tầm ảnh hưởng văn hóa, thương mại lẫn trình độ công nghệ. Nền văn minh duy nhất có thể sánh được với Trung Quốc vào thời kỳ này là nền văn minh của người Ả Rập ở Tây Á với các triều đại Umayyad và triều đại Abbas. Đế quốc Ả Rập tan rã vào đầu thế kỷ 10, trong khi văn minh Trung Hoa tiếp tục phát triển thống nhất với các triều đại nhà Tống (960-1279), nhà Nguyên (1271-1368), nhà Minh (1368-1644). Một số các nhà sử học thế giới coi những năm từ khoảng 600 đến 1500 là “thiên niên kỷ Trung Quốc”, với Trung Quốc là nền văn minh lớn nhất, mạnh nhất và đông dân nhất ở lục địa Á-Âu. Ông Craig Lockard, giáo sư của trường Đại học Winconsin cho rằng đây là “thời kỳ thành công kéo dài nhất của 1 quốc gia trong lịch sử thế giới“[88]

Vào thời gian năm 1000, GDP trung bình đầu người của Trung Quốc ( lúc này là nhà Tống ) là 466 USD tính theo thời giá năm 1990, nhỉnh hơn hầu hết những nước Tây Âu ( Áo, Bỉ, Anh là 425 USD ; Đan Mạch, Phần Lan, Thụy Điển là 400 USD ) và Ấn Độ ( 450 USD ) [ 89 ], dù thấp hơn 30 % so với khu vực Tây Á, đạt 621 USD ( Tây Á khi đó đang được quản lý bởi người Ả Rập ) [ 90 ]. Theo đo lường và thống kê của Maddison, Trung Quốc đã góp phần khoảng chừng 22,1 % GDP quốc tế vào năm 1000 [ 86 ] Các ngành hàng hải, đóng thuyền của Trung Quốc vào thời nhà Tống có thành tựu đột biến, mậu dịch hải ngoại phát đạt, tổng số thông thương với 58 vương quốc tại Nam Dương, Nam Á, Tây Á, châu Phi, châu Âu. [ tham 1 ] Robert Hartwell đã chứng tỏ quy mô sản xuất tại những xưởng luyện kim thời nhà Tống đã lớn hơn cả châu Âu trước khi bước vào thế kỷ 18. Sản xuất sắt ở Trung Quốc vào năm 1078 là khoảng chừng 150.000 tấn mỗi năm, lớn hơn hàng loạt sản lượng sắt thép ở châu Âu vào năm 1700. Tốc độ tăng trưởng sản xuất sắt thép của Trung Quốc đã tăng 12 lần từ năm 850 đến năm 1050, là nước khai mỏ tăng trưởng nhất quốc tế trong thời trung cổ .Tuy nhiên, đến thế kỷ 16 thì Tây Âu khởi đầu thời đại Phục Hưng, chinh phục thuộc địa ở châu Mỹ và thực thi Cách mạng công nghiệp, trong khi nền kinh tế tài chính – xã hội Trung Quốc thì không có gì đổi khác, điều này khiến Trung Quốc dần bị tụt hậu. Theo một nghiên cứu và điều tra do Stephen Broadberry ( Đại học Oxford ), Hanhui Guan ( Đại học Bắc Kinh ) và Daokui Li ( Đại học Thanh Hoa ) triển khai thì GDP đầu người của Ý và Hà Lan ( 2 nước phong phú nhất ở châu Âu trong thời kỳ đó ) đã vượt qua khu vực giàu sang nhất của Trung Quốc là đồng bằng sông Dương Tử vào năm 1700 [ 91 ]. Đến những năm 1500 thì GDP đầu người của toàn bộ những nước Tây Âu đã khởi đầu vượt qua Trung Quốc [ 92 ]. [ 93 ] Ước tính GDP trung bình đầu người của Trung Quốc vào năm 1600 là 600 USD ( tính theo thời giá năm 1990 ), tăng không đáng kể so với năm 1000, trong khi của Ý là 1.100 USD, Anh là 974 USD, Tây Ban Nha là 853 USD, Pháp là 841 USD, Đức là 791 USD, Na Uy là 664 USD [ 94 ]. Thấp nhất trong những nước Tây Âu thời đó là Ireland cũng có GDP trung bình đầu người 615 USD, cao hơn Trung Quốc thời gian đó [ 90 ]. Đến thế kỷ 19 thì Trung Quốc đã trở nên rất lỗi thời so với những nước Tây Âu, mở màn Open những tri thức Trung Quốc lên tiếng nhu yếu cải cách xã hội, bãi bỏ chế độ quân chủ chuyên chế. Những trào lưu này dần tăng trưởng, sau cuối tạo thành cách mạng lật đổ nhà Thanh, chấm hết thời kỳ phong kiến tại Trung Quốc .

Thời Dân Quốc ( 1912 – 1949 )

Một biếm họa chính trị tại Pháp vào năm 1898, ngụ ý Trung Quốc bị phân chia giữa các đế quốc Anh, Đức, Nga, Pháp, và Nhật Bản.

Cuối thời nhà Thanh, do sự lạc hậu về khoa học công nghệ, Trung Quốc bị các nước phương Tây (Anh, Đức, Nga, Pháp, Bồ Đào Nha) và cả Nhật Bản xâu xé lãnh thổ. Các nhà sử học Trung Quốc gọi thời kỳ này là Bách niên quốc sỉ (100 năm đất nước bị làm nhục). Chế độ quân chủ chuyên chế đã tỏ ra quá già cỗi, hoàn toàn bất lực trong việc bảo vệ đất nước chống lại chủ nghĩa tư bản phương Tây. Điều này gây bất bình trong đội ngũ trí thức Trung Quốc, một bộ phận kêu gọi tiến hành cách mạng lật đổ chế độ quân chủ chuyên chế của nhà Thanh, thành lập một kiểu nhà nước mới để canh tân đất nước. Năm 1911, cách mạng Tân Hợi nổ ra, hoàng đế cuối cùng của Trung Quốc là Phổ Nghi buộc phải thoái vị.

Ngày 1 tháng 1 năm 1912, Trung Hoa Dân Quốc được xây dựng, Tôn Trung Sơn của Quốc dân đảng được công bố là đại tổng thống lâm thời. [ 95 ] Tuy nhiên, sau đó chức đại tổng thống được trao cho cựu đại thần của triều Thanh là Viên Thế Khải, nhân vật này công bố bản thân là nhà vua của Trung Quốc vào năm 1915. Do đối lập với chỉ trích và phản đối rộng khắp trong quân Bắc Dương của mình, Viên Thế Khải buộc phải thoái vị và tái lập chính sách cộng hòa. [ 96 ]Sau khi Viên Thế Khải mất năm 1916, Trung Quốc bị tan vỡ về chính trị, những chủ quyền lãnh thổ bị chia cắt và nội chiến diễn ra khắp nơi giữa những quân phiệt. nhà nước đặt tại Bắc Kinh được quốc tế công nhận tuy nhiên bất lực trên thực tiễn ; những quân phiệt địa phương trấn áp hầu hết chủ quyền lãnh thổ. [ 97 ] [ 98 ] Đến cuối thập niên 1920, Quốc dân đảng dưới sự chỉ huy của Tưởng Giới Thạch thực thi thống nhất miền đông Nước Trung Hoa dưới quyền quản trị của họ sau một loạt hành vi khôn khéo về quân sự chiến lược và chính trị, được gọi chung là Bắc phạt. [ 99 ] [ 100 ] Tuy nhiên, những quân phiệt địa phương vẫn chưa bị loại trừ trọn vẹn, họ vẫn nắm quyền tại nhiều địa phương và chỉ trung thành với chủ với cơ quan chính phủ TW Quốc dân đảng trên danh nghĩa. Các quân phiệt phía Tây ( quản lý Tân Cương, Tây Tạng, Ninh Hạ … ) thì vẫn chưa bị động tới và vẫn liên tục ly khai cát cứ. Đến năm 1931 thì vùng Mãn Châu lại rơi vào tay Nhật Bản. Trên thực tiễn, Trung Hoa Dân quốc chưa khi nào trấn áp được quá 50% chủ quyền lãnh thổ Trung Quốc .
Quốc dân đảng chuyển Thành Phố Hà Nội đến Nam Kinh và thi hành ” huấn chính “, một quy trình tiến độ trung gian của tăng trưởng chính trị được phác thảo trong chương trình Tam Dân của Tôn Trung Sơn nhằm mục đích biến hóa Trung Quốc thành một vương quốc tân tiến. [ 101 ] [ 102 ] Nhưng ngay trong nội bộ Quốc dân đảng cũng bị chia rẽ. Năm 1930, do tranh chấp về quyền trấn áp quân đội, trong nội bộ Quốc dân đảng nổ ra cuộc Trung Nguyên đại chiến, khi 1 số ít chỉ huy của Quốc dân đảng đã liên minh với những quân phiệt địa phương để giao tranh với quân Tưởng Giới Thạch. Cuộc chiến tuy ngắn nhưng có sự tham gia của hơn 1 triệu lính, với khoảng chừng 300.000 người bị thương vong .Chia rẽ về chính trị tại Trung Quốc gây khó khăn vất vả cho Tưởng Giới Thạch trong việc chiến đấu với Đảng Cộng sản trong nội chiến từ năm 1927. Cuộc chiến này liên tục với thắng lợi khởi đầu của Quốc dân đảng, đặc biệt quan trọng là sau khi Đảng Cộng sản triệt thoái trong Trường chinh, lê dài cho đến khi Nhật Bản xâm lược và sự biến Tây An năm 1936 buộc Tưởng Giới Thạch phải cạnh tranh đối đầu với Đế quốc Nhật Bản. [ 103 ]Chiến tranh Trung-Nhật ( 1937 – 1945 ) là một mặt trận của Chiến tranh quốc tế thứ hai, thôi thúc một liên minh miễn cưỡng giữa hai phe Quốc dân đảng và Đảng Cộng sản. Nhật Bản đầu hàng vô điều kiện kèm theo Trung Quốc vào năm 1945. Đài Loan, gồm có cả Bành Hồ, được đặt dưới quyền quản trị của Nước Trung Hoa Dân Quốc. Trung Quốc đóng vai trò là vương quốc thắng lợi, tuy nhiên bị tàn phá và kinh tế tài chính kiệt quệ. Sự thiếu tin yêu giữa Quốc dân đảng và Đảng Cộng sản khiến nội chiến tái khởi động. Năm 1947, hiến pháp được thiết lập, tuy nhiên do xung đột đang diễn ra, nhiều lao lý trong Hiến pháp Nước Trung Hoa Dân Quốc chưa từng được thực thi tại Trung Quốc đại lục. [ 104 ]Nhìn chung, trong tiến trình 1912 – 1949, tuy Nước Trung Hoa Dân Quốc được coi là cơ quan chính phủ hợp pháp duy nhất tại Trung Quốc, nhưng chính phủ nước nhà TW chưa từng trấn áp được trọn vẹn quốc gia. Trên thực tiễn thì Trung Quốc trong quá trình này bị phân liệt thành nhiều mảnh, cuộc chiến tranh diễn ra liên tục giữa những quân phiệt cát cứ, nạn thổ phỉ xảy ra khắp nơi và còn phải chịu ngoại xâm, giống như thời kỳ Ngũ đại thập quốc hồi thế kỷ thứ X. Khoảng 30-40 triệu người Trung Quốc đã chết trong thời kỳ cuộc chiến tranh hỗn loạn này ( bởi súng đạn hoặc bởi những nạn đói ), trước khi Đảng Cộng sản Trung Quốc thành công xuất sắc trong việc tái thống nhất quốc gia và không thay đổi tình hình .

Thời Cộng hòa Nhân dân ( 1949 – nay )

Mao Trạch Đông tuyên bố thành lập Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa vào năm 1949
Đại tác chiến trong Nội chiến Trung Quốc kết thúc vào năm 1949 với hiệu quả là Đảng Cộng sản trấn áp hầu hết Trung Quốc đại lục, Quốc dân đảng tháo chạy ra ngoài khơi với chủ quyền lãnh thổ chỉ còn Đài Loan, Hải Nam và những hòn đảo nhỏ. Ngày 1 tháng 10 năm 1949, nhà chỉ huy của Đảng Cộng sản Trung Quốc là Mao Trạch Đông công bố xây dựng nước Cộng hòa Nhân dân Trung Quốc. [ 105 ] Năm 1950, Quân Giải phóng Nhân dân đánh chiếm Hải Nam từ Nước Trung Hoa Dân Quốc [ 106 ] và hợp nhất Tây Tạng. [ 107 ] Tuy nhiên, tàn quân Quốc Dân đảng liên tục triển khai nổi dậy ở miền tây Trung Quốc trong suốt thập niên 1950. [ 108 ] Trừ Đài Loan thuộc quyền Tưởng Giới Thạch, những quân phiệt và những nhóm vũ trang địa phương đã trọn vẹn bị vô hiệu. Sau 40 năm, Trung Quốc đại lục lần tiên phong được tái thống nhất kể từ sau sự sụp đổ của nhà Thanh ( năm 1912 ) .Từ năm 1946 đến năm 1952, Đảng Cộng sản Trung Quốc triển khai Cải cách ruộng đất tại Trung Quốc. Khoảng 200 nghìn đến 2 triệu địa chủ bị xử bắn vì những cáo buộc như cấu kết với quân Nhật hoặc hoạt động giải trí phản cách mạng [ 109 ]. Gần 47 triệu ha ruộng đất được chia cho nông dân [ 110 ]. Mao Trạch Đông khuyến khích tăng dân số, cùng với những văn minh về y tế, nông nghiệp đã khiến dân số Trung Quốc tăng từ khoảng chừng 550 triệu lên trên 900 triệu trong thời hạn ông chỉ huy. [ 111 ] Tuy nhiên, kế hoạch cải cách kinh tế tài chính và xã hội quy mô lớn mang tên Đại nhảy vọt bị thất bại, cộng với những thiên tai đã khiến sản xuất nông nghiệp bị mất mùa nghiêm trọng, gây ra nạn đói khiến 20-43 triệu người thiệt mạng từ năm 1958 đến năm 1961 [ 112 ] Năm 1966, Mao Trạch Đông cùng những liên minh của ông triển khai Đại cách mạng Văn hóa, kéo theo một tiến trình tố cáo chính trị lẫn nhau và dịch chuyển xã hội lê dài, gây nên cái chết của khoảng chừng từ vài trăm nghìn tới hàng triệu người [ 113 ] [ 114 ] [ 115 ]. Cách mạng Văn hóa chỉ kết thúc khi Mao Trạch Đông từ trần vào năm 1976. Trong tháng 10 năm 1971, nước Cộng hòa Nhân dân Nước Trung Hoa thay thế sửa chữa Trung Quốc Dân Quốc tại Liên Hiệp Quốc, giành được ghế một ủy viên thường trực của Hội đồng Bảo an. [ 116 ]
Đặng Tiểu Bình là người phát động chính sách cải cách kinh tế tại Trung Quốc vào năm 1978.
Sau cái chết của Mao Trạch Đông năm 1976, Tứ nhân bang nhanh gọn bị bắt và bị buộc tội đã gây ra những cái chết dưới thời Cách mạng văn hóa truyền thống. Năm 1978, Đặng Tiểu Bình lên nắm quyền và triển khai những cải cách kinh tế tài chính quan trọng. Đảng Cộng sản sau đó thả lỏng trấn áp của chính phủ nước nhà so với đời sống cá thể của công dân và những công xã nhân dân từ thời Mao Trạch Đông bị bãi bỏ nhằm mục đích tạo điều kiện kèm theo cho thuê đất tư nhân. Sự kiện này lưu lại Trung Quốc quy đổi từ kinh tế tài chính kế hoạch sang kinh tế tài chính hỗn hợp, với sự ngày càng tăng của thiên nhiên và môi trường kinh tế thị trường mở. [ 117 ] Trung Quốc trải qua hiến pháp hiện hành vào ngày 4 tháng 1 năm 1982. Năm 1989, hành vi trấn áp đấm đá bạo lực những cuộc biểu tình của sinh viên tại quảng trường Thiên An Môn khiến chính phủ nước nhà Trung Quốc bị nhiều vương quốc chỉ trích và áp đặt chế tài. [ 118 ]Giang Trạch Dân, Lý Bằng và Chu Dung Cơ chỉ huy vương quốc trong thập niên 1990. Trong thời hạn họ cầm quyền, những thành tích kinh tế tài chính của Trung Quốc đã đưa khoảng chừng 150 triệu nông dân thoát khỏi bần hàn và duy trì tăng trưởng tổng sản phẩm quốc nội trung bình năm là 11,2 %. [ 119 ] [ 120 ] Trung Quốc chính thức gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới vào năm 2001, và duy trì vận tốc tăng trưởng kinh tế tài chính cao dưới quyền chỉ huy của Hồ Cẩm Đào và Ôn Gia Bảo trong thập niên 2000. Tuy nhiên, tăng trưởng nhanh gọn cũng có tác động ảnh hưởng nghiêm trọng đến tài nguyên và môi trường tự nhiên vương quốc, [ 121 ] [ 122 ] và dẫn đến vận động và di chuyển lớn trên phương diện xã hội. [ 123 ] [ 124 ] Chất lượng hoạt động và sinh hoạt liên tục được cải tổ nhanh gọn mặc kệ khủng hoảng cục bộ cuối thập niên 2000, tuy nhiên trấn áp chính trị tập trung chuyên sâu vẫn ngặt nghèo. [ 125 ]Sau 40 năm cải cách và Open, Trung Quốc đã tăng trưởng nhanh gọn. GDP của Trung Quốc năm 1978 chỉ dưới 150 tỷ USD, đến năm 2017 đã tăng lên 12.000 tỷ USD ( tăng 80 lần theo giá trị tuyệt đối và 30 lần nếu trừ đi yếu tố lạm phát kinh tế ), đứng thứ hai quốc tế chỉ sau Mỹ. Đóng góp của Trung Quốc vào GDP toàn thế giới đã tăng từ 1,8 % ( năm 1978 ) lên 15,2 % ( năm 2017 ). Năm 2013, tổng kim ngạch thương mại Trung Quốc đã vượt Mỹ, trở thành nước có hoạt động giải trí thương mại lớn nhất quốc tế. Năm năm trước, theo giám sát nhu cầu mua sắm tương tự ( PPP ), quy mô kinh tế tài chính Trung Quốc đã vượt Mỹ, trở thành nền kinh tế tài chính lớn nhất quốc tế. Trung Quốc đã trở thành đơn vị sản xuất ô-tô lớn nhất thế giới tính về sản lượng hàng năm vào tháng 12/2009, và lúc bấy giờ Trung Quốc sản xuất nhiều ô-tô hơn cả của Mỹ, Nhật Bản và Đức cộng lại [ 126 ] .

Một nhân tố mới nổi lên trong thế kỷ 20 là người Hoa sống ở hải ngoại. Nhờ nền tảng văn hóa mà người Trung Hoa rất thành công ngay cả khi sống ở nước ngoài. Ngay từ đầu thế kỷ 20, Quốc vương Thái Lan Rama VI đã gọi người Trung Quốc là “dân Do Thái ở phương Đông”. Năm 2016, số người Trung Quốc sống ở nước ngoài (bao gồm cả những người đã đổi quốc tịch) là khoảng 60 triệu (chưa kể du học sinh) và sở hữu số tải sản ước tính hơn 2,5 ngàn tỉ USD, tức là họ có khả năng tạo ảnh hưởng tương đương 1 quốc gia như Pháp. Hoa kiều là tầng lớp thương nhân làm ăn rất thành công ở Đông Nam Á. Vào cuối thế kỷ 20, họ sở hữu hơn 80% cổ phiếu trên thị trường chứng khoán Thái Lan và Singapore, 62% ở Malaysia, 50% ở Philippines, tại Indonesia thì người Hoa nắm trên 70% tổng số tài sản công ty. Để hạn chế sức mạnh của người Hoa, chính phủ các nước Đông Nam Á dùng nhiều chính sách trấn áp hoặc đồng hóa, như ở Thái Lan thì người Hoa phải đổi tên thành tên Thái nếu muốn nhập quốc tịch, ở Indonesia thì người Hoa bị cấm dùng ngôn ngữ mẹ đẻ, trường công ở Malaysia thì hạn chế tiếp nhận sinh viên gốc Hoa. Nhưng trải qua bao sóng gió, trán áp và cưỡng chế đồng hóa, văn hóa người Hoa vẫn “bền bỉ như măng tre”, như lời một lãnh đạo cộng đồng người Hoa ở hải ngoại[127]. Cộng đồng Hoa Kiều vẫn gắn kết chặt chẽ với chính phủ trong nước, và là một bàn đạp quan trọng để Trung Quốc mở rộng ảnh hưởng trên thế giới vào đầu thế kỷ 21.

Mục tiêu tương lai

Trong khoảng chừng 100 năm qua, những chính trị gia số 1 của Trung Quốc đã nhiều lần nhắc tới việc Trung Quốc phải đứng đầu quốc tế. Trong chủ nghĩa tam dân, Tôn Trung Sơn nêu rõ :

“ “Dân tộc Trung Hoa là dân tộc lâu đời nhất thế giới, là dân tộc lớn nhất thế giới, là dân tộc văn minh nhất thế giới, là dân tộc có khả năng đại đồng hóa nhất thế giới… So với các dân tộc khác trên thế giới, dân tộc chúng ta vẫn đông nhất và lớn nhất. Từ thế hệ này sang thế hệ khác, cho đến nay vẫn là dân tộc ưu tú nhất trên thế giới”. Trong cuốn “Phương lược kiến quốc”, ông nhắc lại: “Đất đai của Trung Quốc rộng lớn hơn Mỹ. Tài nguyên khoáng sản phong phú, đứng vào hàng đầu thế giới. Dân số có tới 400 triệu người, cũng đứng đầu thế giới. Tài trí thông minh của người Trung Quốc cũng nổi tiếng từ thời xa xưa. Việc kế thừa nền văn hóa 5.000 năm cũng là điều thế giới chưa từng có. Hàng nghìn năm trước cũng đã từng là quốc gia hùng mạnh trên thế giới”.[128] ”

Sau đó, Mao Trạch Đông cũng cho rằng vượt qua Mỹ là nghĩa vụ và trách nhiệm của Trung Quốc. Ngày 29 tháng 10 năm 1955, trong bài phát biểu tại cuộc hội đàm về tái tạo công thương nghiệp, Mao Trạch Đông từng nói :

“ “Mục tiêu của chúng ta là phải đuổi kịp và vượt Mỹ. Nước Mỹ chỉ có hơn 100 triệu dân, còn chúng ta có hơn 600 triệu dân, do đó chúng ta phải đuổi kịp Mỹ… Ngày nào đuổi kịp Mỹ, vượt qua Mỹ chúng ta mới mở mày mở mặt. Hiện chúng ta vẫn chưa là gì, bị các nước khác chèn ép… Chúng ta cần phải lãnh trách nhiệm này. Trên thế giới, cứ bốn người chúng ta có một người, do đó không phấn đấu vươn lên là điều không thể chấp nhận được, chúng ta nhất định cần phải phấn đấu vươn lên không chịu thua kém”.[128] ”

Tới thời Đặng Tiểu Bình trong thập niên 1980, Đặng Tiểu Bình từng đề xuất thực hiện “chiến lược ba bước” với thời gian 70 năm, đến khi kỷ niệm 100 năm dựng nước (năm 2049) sẽ đưa Trung Quốc trở thành siêu cường đứng đầu thế giới. Bước thứ nhất, cần 10 năm để đạt được mức sống ăn no mặc ấm; bước thứ hai, cần 10 năm để đạt được mức sống khấm khá, bước thứ ba, cần 50 năm trong thế kỷ 21 để thực hiện mục tiêu vĩ đại chấn hưng dân tộc. Ngày 15 tháng 4 năm 1985, Đặng Tiểu Bình nhấn mạnh: “Nay chúng ta thực hiện việc mà Trung Quốc vài nghìn năm qua chưa từng làm. Cuộc cải cách này không chỉ ảnh hưởng tới Trung Quốc, mà còn tác động tới thế giới”.

Thành phố Thượng Hải vào năm 2017
Theo báo Bưu điện Huffington ( Mỹ ) ngày 30 tháng 5 năm 2012, hơn 20 năm kể từ khi Liên Xô tan rã và quốc tế trải qua quy trình tiến độ ” đơn cực ” do Mỹ đứng đầu, Trung Quốc đang dần nổi lên thành siêu cường mới nhất. Báo này nhận xét rằng Trung Quốc không nóng vội mà gật đầu sự tăng trưởng dài hơi .

Đầu năm 2010, tại Trung Quốc xuất bản cuốn sách “Trung Quốc mộng” của Đại tá Lưu Minh Phúc, giảng viên Đại học Quốc phòng Bắc Kinh, gây tiếng vang trong và ngoài nước. Tác giả đã có những so sánh, phân tích và những bước đi để Trung Quốc thực hiện Giấc mộng Trung Hoa – siêu cường số một thế giới. Tác giả phân tích: muốn đất nước trỗi dậy tất phải có “chí lớn”, nước lớn không có chí lớn tất sẽ suy thoái, nước nhỏ mà có chí lớn cũng có thể trỗi dậy. Sự chuẩn bị về “chí hướng” là không thể thiếu được đối với người Trung Quốc. Trong Chương IV, tác giả cho rằng cần phải xây dựng “Trung Quốc vương đạo” kế thừa truyền thống Trung Hoa, lấy đó làm nguồn sức mạnh cho văn hóa, đạo đức và “ảnh hưởng mềm” của Trung Quốc trên thế giới. Văn minh Trung Hoa có bề dày lịch sử lâu đời bậc nhất trên thế giới, cần phải phân tích những bài học trị quốc trong lịch sử, đồng thời phải luôn tâm niệm “vương đạo” là: “không chèn ép bốn bể, không ức hiếp lân bang, hùng cường nhưng không ngang ngược, lớn mạnh nhưng không xưng bá”.

Trong tháng 11 năm 2012, Tập Cận Bình kế nhiệm Hồ Cẩm Đào trong vai trò Tổng bí thư của Đảng Cộng sản.[129] Năm 2013, Tập Cận Bình đã nêu ra học thuyết Giấc mộng Trung Quốc tại kỳ họp Đại hội Đại biểu Nhân dân Toàn Quốc.[130] Sau đó được sử dụng rộng rãi trên các phương tiện truyền thông Trung Quốc. Tập Cận Bình mô tả rằng “Sự phục hưng vĩ đại của dân tộc Trung Hoa là giấc mơ lớn nhất của Trung Quốc”, mục tiêu là trở thành siêu cường số một thế giới, giành lại địa vị mà 5.000 năm văn minh Trung Hoa từng có được trong quá khứ. Theo tạp chí lý luận của đảng Cầu Thị, giấc mộng Trung Quốc là sự thịnh vượng của Trung Quốc với nỗ lực tập thể, chủ nghĩa xã hội và vinh quang quốc gia.[131][132]

Tuy vậy, tiến sỹ kinh tế tài chính Trương Duy Nghênh của trường ĐH Bắc Kinh cho rằng những thành tựu khoa học kỹ thuật của Trung Quốc hiện vẫn chưa tương ứng để được coi là siêu cường :

“ “Trong hơn 30 năm qua, kinh tế Trung Quốc giành được những thành tựu đáng kể. Thế nhưng những thành tựu ấy được xây dựng trên cơ sở khoa học kỹ thuật mà thế giới phương Tây tích lũy được trong 300 năm phát minh sáng tạo của họ. Mỗi một kỹ thuật và sản phẩm quan trọng giúp cho kinh tế Trung Quốc tăng trưởng nhanh đều do phương Tây phát minh chứ không phải do chúng ta phát minh. Chúng ta chỉ là kẻ ăn theo chứ không phải là kẻ sáng tạo đổi mới. Chúng ta chỉ dựng một căn gác nhỏ trên tòa dinh thự lớn do người khác xây dựng. Chúng ta không có lý do để tự cao tự đại!. Trong 50 – 100 năm nữa, để có thể thay đổi điều này thì cần phải phát huy hết tinh thần kinh doanh và sức sáng tạo để biến Trung Quốc thành một quốc gia đổi mới.[133] ”

Địa lý

Vị trí địa lý

Bản đồ địa hình trung quốcBản đồ địa hình trung quốc

Trung Quốc là quốc gia lớn thứ ba trên thế giới xét theo diện tích đất[134] và là quốc gia lớn thứ ba hoặc bốn về tổng diện tích, sau Nga, Canada, và có thể là Hoa Kỳ.[h] Tổng diện tích của Trung Quốc thường được tuyên bố là khoảng 9.600.000 km2 (3.700.000 dặm vuông Anh).[135] Số liệu diện tích cụ thể dao động từ 9.572.900 km2 (3.696.100 dặm vuông Anh) theo Encyclopædia Britannica,[136] 9.596.961 km2 (3.705.407 dặm vuông Anh) theo Niên giám Nhân khẩu Liên Hợp Quốc,[6] đến 9.596.960 km2 (3.705.410 dặm vuông Anh) theo CIA World Factbook.[137]

Trung Quốc có tổng chiều dài đường biên giới trên bộ lớn nhất quốc tế, với 22.117 km ( 13.743 mi ) từ cửa sông Áp Lục đến vịnh Bắc Bộ. [ 137 ] Trung Quốc có biên giới với 14 vương quốc khác, giữ vị trí số một quốc tế cùng với Nga. [ 138 ] Trung Quốc gồm có hầu hết khu vực Đông Á, giáp với Nước Ta, Lào, Myanmar, Ấn Độ, Bhutan, Nepal, Pakistan [ i ], Afghanistan, Tajikistan, Kyrgyzstan, Kazakhstan, Nga, Mông Cổ, và Triều Tiên. Ngoài ra, Nước Hàn, Nhật Bản, Philippines cũng lân cận với Trung Quốc qua biển .Lãnh thổ Trung Quốc nằm giữa những vĩ độ 18 ° ở tỉnh Hải Nam và 54 ° Bắc ở tỉnh Hắc Long Giang, những kinh độ 73 ° và 135 ° Đông. Cảnh quan của Trung Quốc biến đổi đáng kể trên chủ quyền lãnh thổ to lớn của mình. Xét theo độ cao, Trung Quốc có ba bậc thấp dần từ tây sang đông. Phía tây có độ cao trung bình 4000 mét so với mực nước biển, được ví là nóc nhà quốc tế. Tiếp nối là vùng có độ cao trung bình 2000 mét so với mực nước biển bảo phủ phía bắc, đông và đông nam. Thấp nhất là vùng bình nguyên có độ cao trung bình dưới 200 mét ở phía đông bắc và đông. Tại phía đông, dọc theo bờ biển Hoàng Hải và biển Hoa Đông, có những đồng bằng phù sa rộng và dân cư đông đúc, trong khi những thảo nguyên to lớn chiếm lợi thế ở rìa của cao nguyên nguyên Nội Mông. Đồi và những dãy núi thấp chi phối địa hình tại Hoa Nam, trong khi miền trung-đông có những châu thổ của hai sông lớn nhất Trung Quốc là Hoàng Hà và Trường Giang. Các sông lớn khác là Tây Giang, Hoài Hà, Mê Kông ( Lan Thương ), Brahmaputra ( Yarlung Tsangpo ) và Amur ( Hắc Long Giang ). Ở phía tây có những dãy núi lớn, điển hình nổi bật nhất là Himalaya. Ở phía bắc có những cảnh sắc khô hạn, như sa mạc Gobi và sa mạc Taklamakan. Đỉnh cao nhất quốc tế là núi Everest ( 8.848 m ) nằm trên biên giới Trung Quốc-Nepal. [ 139 ] Điểm thấp nhất của Trung Quốc, và thấp thứ ba trên quốc tế, là lòng hồ Ngải Đinh ( − 154 m ) tại bồn địa Turpan. [ 140 ]

Khí hậu

Mùa khô và gió mùa ẩm chi phối phần đông khí hậu Trung Quốc, dẫn đến độc lạ nhiệt độ rõ ràng giữa mùa đông và mùa hạ. Trong mùa đông, gió từ phía Bắc tràn xuống từ những khu vực có vĩ độ cao với đặc thù là lạnh và khô ; trong mùa hạ, gió nam từ những khu vực duyên hải có vĩ độ thấp có đặc thù là ấm và ẩm. [ 141 ] Khí hậu Trung Quốc có sự độc lạ giữa những khu vực do địa hình phức tạp cao độ. Một yếu tố môi trường tự nhiên lớn tại Trung Quốc là việc những hoang mạc liên tục lan rộng ra, đặc biệt quan trọng là sa mạc Gobi. [ 142 ] [ 143 ]

Đa dạng sinh học

Trung Quốc là một trong 17 vương quốc đa dạng sinh học siêu cấp trên quốc tế, [ 144 ] nằm trên hai khu vực sinh thái xanh lớn của quốc tế là Cổ Bắc phương ( Palearctic ) và Indomalaya ( Đông Dương ). Theo một nhìn nhận, Trung Quốc có trên 34.687 loài động vật hoang dã và thực vật có mạch, do vậy là vương quốc đa dạng sinh học cao thứ ba trên quốc tế, sau Brasil và Colombia. [ 145 ] Trung Quốc ký kết Công ước về đa dạng sinh học Rio de Janeiro vào tháng 6 năm 1992, và trở thành một bên của công ước vào tháng 1 năm 1993. [ 146 ]Trung Quốc là nơi sinh sống của tối thiểu 551 loài thú ( nhiều thứ ba quốc tế ), [ 147 ] 1.221 loài chim ( thứ tám ), [ 148 ] 424 loài bò sát ( thứ bảy ) [ 149 ] và 333 loài động vật hoang dã lưỡng cư ( thứ bảy ). [ 150 ] Trung Quốc là vương quốc đa dạng sinh học ở mức độ cao nhất trong mỗi khuôn khổ ngoài vùng nhiệt đới gió mùa. Động vật hoang dã tại Trung Quốc san sẻ thiên nhiên và môi trường sống và chịu áp lực đè nén nóng bức từ lượng dân cư đông nhất quốc tế. Ít nhất có 840 loài động vật hoang dã bị rình rập đe dọa, dễ bị tổn thương, hoặc gặp nguy khốn tuyệt chủng địa phương tại Trung Quốc, phần nhiều là do hoạt động giải trí của con người như phá hoại thiên nhiên và môi trường sống, ô nhiễm và săn bắn phạm pháp để làm thực phẩm, lấy da lông và làm nguyên vật liệu cho Trung dược. [ 151 ] Gấu trúc là một trong số những động vật hoang dã đứng trước rủi ro tiềm ẩn tuyệt chủng hiện chỉ còn những thành viên tự nhiên duy nhất sống tại Trung Quốc. Động vật hoang dã gặp nguy hại được pháp lý bảo lãnh, tính đến năm 2005, Trung Quốc có trên 2.349 khu bảo tồn tự nhiên, bao trùm một tổng diện tích quy hoạnh là 149,95 triệu ha, tức 15 % tổng diện tích quy hoạnh của Trung Quốc. [ 152 ]Trung Quốc có trên 32.000 loài thực vật có mạch, [ 153 ] và là nơi có nhiều loại rừng. Những khu rừng thông lạnh chiếm lợi thế tại miền bắc của vương quốc, là nơi sinh sống của những loài động vật hoang dã như nai sừng tấm và gấu đen, cùng với hơn 120 loài chim. [ 154 ] Tầng dưới của rừng thông ẩm hoàn toàn có thể gồm những bụi tre. Trên những vùng núi cao của bách xù và thủy tùng, thay thế sửa chữa cho tre là đỗ quyên. Các khu rừng cận nhiệt đới chiếm lợi thế tại miền trung và miền nam Trung Quốc, là nơi sinh sống của khoảng chừng 146.000 loài thực vật. [ 154 ] Những khu rừng mưa nhiệt đới gió mùa và theo mùa bị hạn chế tại Vân Nam và Hải Nam, tuy nhiên gồm có một phần tư tổng số loài động thực vật phát hiện được tại Trung Quốc. [ 154 ] Ghi nhận được trên 10.000 loài nấm tại Trung Quốc, [ 155 ] và trong số đó có gần 6.000 loài nấm bậc cao. [ 156 ]

Chính trị

nhà nước

Nước Cộng hòa Nhân dân Nước Trung Hoa là một vương quốc xã hội chủ nghĩa công khai minh bạch đống ý chủ nghĩa cộng sản. nhà nước Trung Quốc được miêu tả là cộng sản và xã hội chủ nghĩa, tuy nhiên cũng chuyên chế và xã đoàn, [ 157 ] với những hạn chế khắt khe trong nhiều nghành nghề dịch vụ, đáng quan tâm nhất là truy vấn tự do Internet, tự do báo chí truyền thông, tự do hội họp, quyền có con, tự do hình thành những tổ chức triển khai xã hội và tự do tôn giáo. [ 158 ] Hệ thống chính trị, tư tưởng, và kinh tế tài chính hiện tại của Trung Quốc được những chỉ huy nước này gọi lần lượt là ” chuyên chính dân chủ nhân dân “, ” chủ nghĩa xã hội rực rỡ Trung Quốc ” và ” kinh tế thị trường xã hội chủ nghĩa “. [ 159 ]Đảng Cộng sản Trung Quốc nắm quyền thống trị vương quốc, quyền lực tối cao của đảng này được ghi trong hiến pháp của Trung Quốc. [ 160 ] Hệ thống tuyển cử của Trung Quốc có phân cấp, theo đó những đại hội đại biểu nhân dân địa phương ( cấp hương và cấp huyện ) được tuyển cử trực tiếp, và hàng loạt những cấp đại hội đại biểu nhân dân từ cấp cao hơn cho đến toàn nước được tuyển cử gián tiếp bởi đại hội đại biểu nhân dân ở cấp dưới. Hệ thống chính trị được phân quyền, và những chỉ huy cấp tỉnh và phó tỉnh có quyền tự trị đáng kể. [ 161 ] Tại Trung Quốc còn có những chính đảng khác, được gọi là ‘ đảng phái dân chủ ‘, những tổ chức triển khai này tham gia Đại hội đại biểu nhân dân toàn nước ( Nhân đại ) và Hội nghị Hiệp thương chính trị nhân dân Trung Quốc ( Chính hiệp ). [ 162 ]quản trị nước Cộng hòa Nhân dân Trung Quốc là nguyên thủ vương quốc của Cộng hòa Nhân dân Nước Trung Hoa. Chức vụ này đã được lập ra theo bản Hiến pháp năm 1954. Trước đó, từ ngày xây dựng nước Cộng hòa Nhân dân Trung Quốc ( 1949 – 1954 ) chỉ có chức quản trị nhà nước Nhân dân Trung ương. Từ năm 1975 không có chức vụ quản trị nước mà vai trò đại diện thay mặt vương quốc được chuyển sang cho Ủy viên trưởng Ủy ban Thường vụ Đại hội Đại biểu Nhân dân Toàn quốc. Hiến pháp năm 1982 lập lại chức vụ quản trị nước. Về mặt chính thức, quản trị nước Cộng hòa Nhân dân Trung Quốc do Đại hội Đại biểu Nhân dân Toàn quốc ( gọi tắt là Nhân đại toàn quốc ) bầu ra theo pháp luật của điều 62 của Hiến pháp Cộng hòa Nhân dân Trung Quốc. Trên trong thực tiễn, việc bầu cử này thực ra là bầu cử ‘ một ứng viên ‘. Ứng cử viên cho chức vụ này được Đoàn quản trị Hội nghị Đại hội Đại biểu Nhân dân Toàn quốc trình làng. Thủ tướng Trung Quốc là nhân vật chỉ huy cơ quan chính phủ, chủ trì Quốc vụ viện gồm bốn phó thủ tướng cùng người đứng đầu những bộ và ủy ban cấp bộ. Tổng bí thư, quản trị nước đương nhiệm là Tập Cận Bình, ông cũng là quản trị Quân ủy Trung Quốc. [ 129 ] Thủ tướng đương nhiệm là Lý Khắc Cường, ông cũng là một thành viên cấp cao của Ban Thường vụ Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Trung Quốc, một cơ cấu tổ chức quyết định hành động số 1 của Trung Quốc trong thực tiễn. [ 163 ]

Phân cấp hành chính

Nước Cộng hòa Nhân dân Nước Trung Hoa quản trị về hành chính 22 tỉnh và nhìn nhận Đài Loan là tỉnh thứ 23, tuy nhiên Đài Loan hiện đang được Trung Quốc Dân Quốc quản trị một cách độc lập, chính thể này tranh chấp với yêu sách của nước Cộng hòa Nhân dân Nước Trung Hoa. [ 164 ] Trung Quốc còn có 5 phân khu được gọi chính thức là khu tự trị, mỗi khu dành cho một dân tộc thiểu số được chỉ định ; 4 đô thị thường trực ; và 2 khu hành chính đặc biệt quan trọng được hưởng quyền tự trị chính trị nhất định. 22 tỉnh, 5 khu tự trị, 4 đô thị thường trực hoàn toàn có thể được gọi chung là ” Trung Quốc đại lục “, thuật ngữ này thường không gồm có những khu hành chính đặc biệt quan trọng Hồng Kông và Ma Cao .Tại 31 đơn vị chức năng hành chính cấp tỉnh tại Trung Quốc đại lục, người đứng đầu vị trí thứ nhất là Bí thư Tỉnh ủy, chỉ huy phương hướng, vị trí thứ hai là Tỉnh trưởng nhà nước Nhân dân ( tương ứng có Thị trưởng Thành phố, quản trị Khu tự trị ), quản trị hành chính. Người đứng đầu hai đặc khu hành chính là Đặc khu trưởng, tương ứng với Tỉnh trưởng .

Quan hệ đối ngoại

Đại sứ quán Trung Quốc tại Canberra, Úc.
Tính đến tháng 9 năm 2019, Cộng hòa Nhân dân Nước Trung Hoa có quan hệ ngoại giao với 180 vương quốc ( tính cả Palestine, Quần đảo Cook và Niue ). [ 165 ] Tính hợp pháp của nước Cộng hòa Nhân dân Trung Quốc là yếu tố tranh chấp so với Trung Quốc Dân Quốc và một vài vương quốc khác ( tính đến tháng 9 năm 2019 có 15 vương quốc có quan hệ ngoại giao chính thức với Nước Trung Hoa Dân Quốc [ 166 ] ). Năm 1971, nước Cộng hòa Nhân dân Trung Quốc thay thế sửa chữa Trung Quốc Dân Quốc trong vị thế là đại diện thay mặt duy nhất của Trung Quốc tại Liên Hiệp Quốc và vị thế là một trong năm thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc. [ 167 ] Trung Quốc là một cựu thành viên và cựu chỉ huy của Phong trào không link, và vẫn nhìn nhận bản thân là nước bênh vực cho những vương quốc đang tăng trưởng. [ 168 ] Trung Quốc là một thành viên trong nhóm BRICS cùng với Brasil, Nga, Ấn Độ và Nam Phi. [ 169 ]Theo Chính sách Một Trung Quốc, chính phủ nước nhà Trung Quốc đặt điều kiện kèm theo tiên quyết để thiết lập quan hệ ngoại giao là những vương quốc khác phải thừa nhận chủ quyền lãnh thổ của họ so với hòn đảo Đài Loan ( thuộc trấn áp của Trung Quốc Dân Quốc ) và đoạn tuyệt những quan hệ chính thức với chính phủ nước nhà Nước Trung Hoa Dân Quốc. Các quan chức Trung Quốc nhiều lần kháng nghị khi những vương quốc khác triển khai đàm phán ngoại giao với Đài Loan, [ 170 ] đặc biệt quan trọng là trong yếu tố thanh toán giao dịch vũ khí. [ 171 ] Trung Quốc cũng kháng nghị những hội nghị chính trị giữa những quan chức chính phủ nước nhà ngoại bang và Đạt Lai Lạt Ma thứ 14. [ 172 ]Phần lớn chủ trương ngoại giao hiện hành của Trung Quốc được tường thuật là dựa trên ” Năm nguyên tắc cùng sống sót độc lập ” của Thủ tướng Chu Ân Lai, và cũng được thôi thúc bởi khái niệm ” hòa nhi sự không tương đồng “, theo đó khuyến khích quan hệ ngoại giao giữa những vương quốc bất kể độc lạ về ý thức hệ. [ 173 ] Trung Quốc có quan hệ kinh tế tài chính và quân sự chiến lược thân cận với Nga, [ 174 ] và hai vương quốc thường nhất trí khi bỏ phiếu tại Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc. [ 175 ] [ 176 ] [ 177 ]Ngoài công bố chủ quyền lãnh thổ so với Đài Loan, Trung Quốc cũng tham gia 1 số ít tranh chấp chủ quyền lãnh thổ quốc tế khác. Kể từ thập niên 1990, Trung Quốc tham gia những cuộc đàm phán nhằm mục đích xử lý tranh chấp về biên giới trên bộ, trong đó có tranh chấp biên giới với Ấn Độ và một biên giới chưa phân định với Bhutan. Ngoài ra, Trung Quốc còn tham gia những tranh chấp đa phương quanh quyền chiếm hữu một số ít hòn đảo nhỏ trên biển Đông và biển Hoa Đông, gồm bãi cạn Scarborough ( tranh chấp với Philippines ) [ 178 ], quần đảo Senkaku ( tranh chấp với Nhật Bản ) [ 179 ] quần đảo Hoàng Sa ( tranh chấp với Nước Ta ) và quần đảo Trường Sa ( tranh chấp với Nước Ta, Đài Loan, Malaysia, Philippines và Brunei ). [ 180 ]

Vị thế quốc tế

Trung Quốc thường được tán tụng là một trong số những siêu cường tiềm năng trên quốc tế lúc bấy giờ ( cùng với những nước Ấn Độ, Brasil và Nga ), 1 số ít nhà phản hồi cho rằng sự tăng trưởng kinh tế tài chính nhanh gọn, tăng trưởng năng lượng quân sự chiến lược, dân số rất đông, và ảnh hưởng tác động quốc tế ngày càng tăng là những tín hiệu cho thấy Trung Quốc sẽ giữ vị thế điển hình nổi bật trên toàn thế giới trong thế kỷ XXI. [ 28 ] [ 181 ] Một số học giả lại đặt câu hỏi về định nghĩa ” siêu cường “, lý luận rằng chỉ riêng kinh tế tài chính lớn sẽ không giúp Trung Quốc trở thành siêu cường, và quan tâm rằng Trung Quốc thiếu tác động ảnh hưởng quân sự chiến lược và văn hóa truyền thống như Hoa Kỳ. [ 182 ]

Nhiều học giả cũng nhận định Trung Quốc vẫn chưa hội tụ đủ điều kiện để trở thành một siêu cường như Hoa Kỳ trong tương lai gần. Timothy Beardson, người sáng lập của Crosby International Holdings, tuyên bố vào năm 2013 rằng ông không tin Trung Quốc sẽ trở thành một siêu cường trong thế kỷ 21. Beardson dẫn chứng rằng 83% sản phẩm công nghệ cao được sản xuất tại Trung Quốc hiện nay thuộc về các công ty nước ngoài (Trung Quốc chỉ đóng vai trò gia công, trong khi công nghệ lõi thì họ chưa làm chủ được)[31]. Ông nói thêm rằng xã hội Trung Quốc đang ẩn chứa nhiều vấn đề nghiêm trọng liên quan đến mức lương trung bình, già hóa dân số và mất cân bằng giới tính, và rằng Trung Quốc đã liên tục gây ô nhiễm môi trường trong suốt 30 năm tăng trưởng kinh tế [183]. Tình hình chính trị tại Trung Quốc quá mong manh để tồn tại trong trạng thái siêu cường, theo ý kiến của Susan Shirk trong cuốn sách Trung Quốc: Siêu cường mong manh (2008). Một số yếu tố khác có thể hạn chế khả năng trở thành siêu cường của Trung Quốc trong tương lai có thể kể đến như nguồn cung cấp năng lượng và nguyên liệu hạn chế, khả năng đổi mới không cao, bất bình đẳng, tham nhũng, và các rủi ro đối với sự ổn định xã hội và môi trường [31][183]

Minxin Pei lập luận vào năm 2010 rằng Trung Quốc chưa phải là một siêu cường và họ sẽ không sớm trở thành một siêu cường trong tương lai gần khi mà chính Trung Quốc đang phải đương đầu với những thử thách về chính trị và kinh tế tài chính rất đáng lo lắng [ 32 ] Mixin Pei cho rằng mặc dầu Trung Quốc đang sử dụng sức mạnh kinh tế tài chính của mình để gây tác động ảnh hưởng đến một số ít vương quốc, nhưng họ có rất ít bè bạn hoặc liên minh thực sự và hiện đang bị vây hãm bởi một loạt những vương quốc có thái độ thù địch. Tình hình này hoàn toàn có thể được cải tổ nếu những tranh chấp chủ quyền lãnh thổ trong khu vực được xử lý, việc Trung Quốc tham gia vào một mạng lưới hệ thống phòng thủ khu vực hiệu suất cao cũng hoàn toàn có thể sẽ làm giảm sự thù địch của những nước láng giềng. Ngoài ra, một nước Trung Quốc được dân chủ hóa cũng sẽ cải tổ đáng kể quan hệ đối ngoại với nhiều vương quốc trên quốc tế [ 184 ]. Amy Chua đánh giá và nhận định rằng sức hút so với người nhập cư là một phẩm chất quan trọng so với một siêu cường. Bà cho rằng Trung Quốc hiện chưa đủ sức mê hoặc để khiến những nhà khoa học, nhà tư tưởng và nhà thay đổi từ những vương quốc khác nhập cư vào nước họ ( ngược lại với Hoa Kỳ những năm đầu thế kỷ XX ) [ 185 ] Đến năm 2019 Trung Quốc vẫn là một nước có tỉ lệ di cư ròng âm ( tức số người rời bỏ quốc gia hàng năm lớn hơn số người nhập cư ), theo số liệu của Liên Hiệp Quốc. Trong khi đó Hoa Kỳ đã duy trì tỉ lệ di cư ròng dương trong hơn một thế kỷ qua. [ 186 ]Theo một khảo sát của Pew Research tại 34 vương quốc vào đầu năm 2020, 41 % số người được hỏi có nhìn nhận xấu đi về Trung Quốc, trong khi số người có cái nhìn tích cực về Trung Quốc là 40 % [ 187 ]. Khảo sát cũng cho thấy Hoa Kỳ được thương mến hơn so với Trung Quốc trên khoanh vùng phạm vi toàn thế giới [ 188 ] .

Quân sự

Tàu khu trục Lan Châu (170) thuộc Lớp tàu khu trục Kiểu 052C Lớp 052C của Hải quân Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc.
Xe tăng kiểu 99 của Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc.
Phi đạn phòng không cơ động Hồng kỳ-9 (HQ-9).
Năm 2012, Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc có 2,3 triệu binh sĩ tại ngũ, là lực lượng quân sự chiến lược thường trực lớn nhất trên quốc tế và nằm dưới quyền chỉ huy của Quân ủy Trung ương. [ 189 ] Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc gồm có Lục quân, Hải quân, Không quân, và một lực lượng hạt nhân kế hoạch mang tên Bộ đội Pháo binh số hai. Theo nhà nước Trung Quốc, tổng ngân sách dành cho quân sự chiến lược của vương quốc vào năm 2012 là 100 tỷ USD, đứng thứ hai quốc tế về ngân sách quân sự chiến lược. [ 190 ] Tuy nhiên, những vương quốc khác như Hoa Kỳ thì cho rằng Trung Quốc không báo cáo giải trình mức đúng mực về tiêu tốn quân sự chiến lược, vốn được cho là cao hơn nhiều ngân sách chính thức. [ 191 ] Lực lượng quân đội nước này vẫn sống sót những điểm yếu kém về đào tạo và giảng dạy [ 192 ] và nạn tham nhũng tràn ngập gây ảnh hưởng tác động mạnh đến năng lượng tham chiến của quân đội [ 193 ] [ 194 ] .Khoa học và kỹ thuật trong Công nghiệp quốc phòng của Cộng hòa nhân dân Nước Trung Hoa hầu hết được đặt nền móng khi Liên Xô viện trợ can đảm và mạnh mẽ vào Trung Quốc vào những năm 1950. Và phần đông những vũ khí quan trọng của Liên Xô đã được cấp giấy phép để sản xuất tại Trung Quốc. Cũng như Liên Xô đã trợ giúp tăng trưởng công nghệ tiên tiến hạt nhân và vũ khí nguyên tử tại Trung Quốc [ 195 ]. CHND Nước Trung Hoa cũng đã có được 1 số ít công nghệ tiên tiến của Hoa Kỳ khi mối quan hệ giữa hai nước trở nên nồng ấm vào những năm 1970. Cũng như Trung Quốc khởi đầu sao chép những vũ khí mà mình mua được từ phương Tây nhưng không nhiều do những nước phương Tây thận trọng hơn trong việc mua và bán vũ khí với Trung Quốc cũng như bị cấm vận vũ khí vào năm 1989 [ 196 ]. Đến những năm 1990 thì Trung Quốc khởi đầu sao chép quy mô lớn những vũ khí tân tiến mua được từ Nga. Còn khi Nga phủ nhận bán những loại vũ khí của mình thì Trung Quốc chuyển sang mua của Ukraina vốn cũng chiếm hữu nhiều loại vũ khí văn minh từ thời Liên Xô [ 197 ]. Hiện tại thì Trung Quốc đang tích cực sao chép những loại vũ khí của phương Tây mua được từ Israel [ 198 ] .Đã từng có thời, Liên Xô hào phóng với Trung Quốc đến mức cung ứng không lấy phí một lượng lớn vũ khí và công nghệ tiên tiến quân sự chiến lược giúp cho ngành công nghiệp quốc phòng nước này có được một nền tảng cực kỳ quan trọng. Giới nghiên cứu và phân tích quân sự chiến lược quốc tế chứng minh và khẳng định, Trung Quốc đã thu được những tác dụng ” khó tin ” nhờ sự trợ giúp của Nga. Các nhà nghiên cứu và phân tích cho rằng, Bắc Kinh tin yêu là bằng cách vi phạm bản quyền mẫu sản phẩm họ sẽ từng bước ngừng nhập khẩu vũ khí của Nga và tiến tới trở thành một nhà xuất khẩu lớn, đủ sức cạnh tranh đối đầu với những cường quốc khác. Kể từ đó, Nga đã rất hạn chế bán thiết bị quân sự chiến lược cho Trung Quốc mặc dầu vẫn liên tục cung ứng động cơ máy bay. Thêm vào đó, mọi lời đề xuất sử dụng những điều tra và nghiên cứu công nghệ cao từ phía Trung Quốc đều bị Nga phủ nhận thẳng thừng nhưng Nga lại sẵn lòng bán cho những đối thủ cạnh tranh của Trung Quốc trong khu vực [ 199 ] .Trung Quốc được công nhận là một vương quốc có vũ khí hạt nhân [ 200 ] Theo một báo cáo giải trình vào năm 2013 của Bộ Quốc phòng Mỹ, Trung Quốc đưa ra thực địa từ 50 đến 75 tên lửa liên lục địa, cùng với 1 số ít tên lửa đạn đạo tầm ngắn. [ 201 ] Tuy nhiên, so với bốn thành viên khác trong Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc, Trung Quốc tương đối hạn chế về năng lượng viễn chinh. [ 202 ] Nhằm khắc phục thực trạng này, Trung Quốc đã tăng trưởng những gia tài Giao hàng viễn chinh, hàng không mẫu hạm tiên phong của Trung Quốc mở màn ship hàng từ năm 2012, [ 203 ] [ 204 ] [ 205 ] và duy trì một hạm quân tầm ngầm đáng kể, gồm cả 1 số ít tàu ngầm tiến công hạt nhân và tên lửa đạn đạo. [ 206 ] Ngoài ra, Trung Quốc còn thiết lập một mạng lưới gồm những quan hệ quân sự chiến lược hải ngoại dọc những tuyến đường biển then chốt. [ 207 ]Trung Quốc đạt được những tân tiến đáng kể trong việc văn minh hóa không quân kể từ đầu thập niên 2000, mua những chiến đấu cơ của Nga như Sukhoi Su-30, và cũng sản xuất những chiến đấu cơ tân tiến cho mình, đáng quan tâm nhất là J-10 và J-11, J-15 và J-16. [ 203 ] [ 208 ] Trung Quốc còn tham gia tăng trưởng máy bay tàng hình và máy bay chiến đấu không người lái. [ 209 ] [ 210 ] Nhưng việc không hề tự sản xuất động cơ máy bay có chất lượng đủ an toàn và đáng tin cậy khiến cho Trung quốc không hề tự sản xuất hàng loạt những loại máy bay như J-11B, J-15 và J-16. Vấn đề tương tự như đã buộc lực lượng Hải quân Trung Quốc hủy bỏ kế hoạch sử dụng động cơ WS-10A cho J-15. Cả hai lực lượng không quân và hải quân Trung quốc đã nhu yếu để sửa chữa thay thế WS-10A bằng những động cơ AL-31F của Nga đáng đáng tin cậy hơn. Việc này làm cho số lượng động cơ nhập khẩu đang có không hề cung ứng đủ cho việc sản xuất máy bay việc này hoàn toàn có thể dẫn đến việc ngừng tăng trưởng máy bay cho đến khi Trung Quốc hoàn toàn có thể tìm được cách tự chủ về động cơ [ 212 ] .Trung Quốc cũng tân tiến hóa lực lượng bộ binh của họ, thay thế sửa chữa xe tăng từ thời Liên Xô bằng nhiều biến thể của tăng kiểu 99, và tăng cấp những mạng lưới hệ thống C3I và C4I mặt trận để tăng cường năng lượng cuộc chiến tranh mạng lưới TT của họ. Ngoài ra, Trung Quốc cũng tăng trưởng hoặc kiếm được những mạng lưới hệ thống tên lửa tân tiến, [ 213 ] [ 214 ] trong đó có tên lửa chống vệ tinh, [ 215 ] tên lửa hành trình dài [ 216 ] và tên lửa đạn đạo liên lục địa hạt nhân phóng từ tàu ngầm. [ 217 ]

Liên tục 20 năm (từ năm 1997), ngân sách quốc phòng Trung Quốc công bố tăng trung bình 15%/năm đã tạo đà cất cánh cho Hải quân Trung Quốc trở thành sức mạnh mới. Những năm 1980, Hải quân Trung Quốc có bước đầu phát triển về chất, bắt đầu có các chuyến đi viễn dương, nâng cao trình độ chuyên môn, kỹ thuật, huấn luyện hiệp đồng tàu ngầm với tàu mặt nước. Ngày nay, Hải quân Trung Quốc đã phát triển hoàn chỉnh với 5 binh chủng hiện đại: tàu ngầm, tàu mặt nước, Không quân Hải quân, Hải quân đánh bộ, tên lửa và pháo bờ biển. Các binh chủng này có thể độc lập hay hiệp đồng tác chiến. Chiến lược biển của Trung Quốc đặt mục tiêu biến Trung Quốc thành cường quốc hải quân toàn cầu, có khả năng tranh chấp và làm chủ các vùng biển xa, tiến tới mục tiêu siêu cường thế giới vào năm 2050. Để thực hiện các chủ trương trên, trong khuôn khổ “Bảy dự án trọng điểm” phát triển tiềm lực quân sự đến năm 2020, Hải quân Trung Quốc có 2 dự án: một là Dự án tàu sân bay (dự án 48), đóng mới và đưa vào trang bị hai tàu sân bay có lượng giãn nước khoảng 60.000 – 65.000 tấn, hai là phát triển một đội tàu khu trục cỡ lớn. Trung Quốc hiện đang chuẩn bị đóng mới tàu sân bay cỡ lớn chạy bằng năng lượng hạt nhân, họ có kế hoạch trang bị cho hải quân khoảng 6 tàu sân bay vào năm 2030, đủ sức cân bằng lực lượng với Hạm đội Thái Bình Dương của Hoa Kỳ.

Với tốc độ phát triển nhanh của kinh tế cũng như khoa học – kỹ thuật, Trung Quốc được được nhìn nhận là một cường quốc quân sự lớn trong khu vực châu Á và có tiềm năng trở thành một siêu cường quân sự trong tương lai gần[200].

Kinh tế

Dự kiến đến hết năm 2022, nền kinh tế tài chính Trung Quốc lớn thứ hai quốc tế xét theo GDP danh nghĩa, tổng giá trị khoảng chừng 19.911 tỉ USD theo Quỹ Tiền tệ Quốc tế. Nếu xét về GDP theo nhu cầu mua sắm tương tự ( PPP ), Trung Quốc đạt 30.178 tỷ USD vào năm 2022, lớn nhất quốc tế [ 218 ]Nếu xét riêng GDP trong nghành nghề dịch vụ quan trọng nhất là sản xuất sản xuất thì Trung Quốc đã đứng đầu quốc tế về giá trị với 3.860 tỷ USD vào năm 2020, tiêu biểu vượt trội so với những nước đứng sau là Mỹ với 2.338 tỷ USD, Nhật Bản là 995 tỷ USD ( thậm chí còn nếu tính theo nhu cầu mua sắm tương tự thì Trung Quốc sẽ đạt gần 7.000 tỷ USD, gấp hơn 3 lần Mỹ ) [ 219 ]Năm 2010, Trung Quốc đã vượt qua Nhật Bản để trở thành nền kinh tế tài chính lớn thứ hai quốc tế và đang dần đuổi kịp Mỹ, theo tài liệu của Ngân hàng Thế giới ( WB ) và Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế ( OECD ). Nhiều nhà kinh tế tài chính dự báo GDP của Trung Quốc sẽ sớm vượt Mỹ vào khoảng chừng năm 2030. Tuy nhiên, xét theo nhu cầu mua sắm tương tự, Trung Quốc đã vượt qua Hoa Kỳ để trở thành nền kinh tế tài chính lớn thứ nhất quốc tế vào năm 2013. Theo một báo cáo giải trình nghiên cứu và phân tích 186 vương quốc của McKinsey, Trung Quốc là điểm đến xuất khẩu lớn nhất của 33 vương quốc và nguồn nhập khẩu lớn nhất của 65 vương quốc. Từ năm năm ngoái, Trung Quốc là nước góp vốn đầu tư trực tiếp ra quốc tế lớn thứ hai quốc tế và cũng là nước nhận góp vốn đầu tư quốc tế lớn thứ hai toàn thế giới. [ 220 ]Kể từ khi khởi đầu cải cách kinh tế tài chính vào năm 1978, Trung Quốc đã tăng trưởng thành một nền kinh tế tài chính có mức độ đa dạng hóa cao và là một trong những nước đóng vai trò quan trọng nhất trong thương mại quốc tế. Các nghành nghề dịch vụ chính của nền kinh tế tài chính Trung Quốc có sức mạnh cạnh tranh đối đầu gồm có sản xuất, kinh doanh bán lẻ, khai khoáng, thép, dệt may, xe hơi, nguồn năng lượng, nguồn năng lượng xanh, ngân hàng nhà nước, điện tử, viễn thông, , thương mại điện tử và du lịch. Trung Quốc có ba trong số mười sàn thanh toán giao dịch sàn chứng khoán lớn nhất trên quốc tế [ 221 ] gồm Thượng Hải, Hồng Kông và Thâm Quyến — ba sàn này có tổng giá trị vốn hóa thị trường hơn 15,9 nghìn tỷ đô la, tính đến tháng 10 năm 2020 [ 222 ]. Trung Quốc có bốn trong số mười TT kinh tế tài chính cạnh tranh đối đầu nhất quốc tế ( Thượng Hải, Hồng Kông, Bắc Kinh và Thâm Quyến ), nhiều hơn bất kể vương quốc nào khác trong Chỉ số Trung tâm Tài chính Toàn cầu năm 2020 [ 223 ]. Đến năm 2035, bốn thành phố của Trung Quốc ( Thượng Hải, Bắc Kinh, Quảng Châu Trung Quốc và Thâm Quyến ) dự kiến ​ ​ sẽ nằm trong số mười thành phố lớn nhất toàn thế giới tính theo GDP danh nghĩa theo một báo cáo giải trình của Oxford Economics [ 224 ] .Trung Quốc đứng thứ 2 quốc tế về sản xuất những mẫu sản phẩm công nghệ cao kể từ năm 2012, theo Quỹ Khoa học Quốc gia Hoa Kỳ [ 225 ]. Trung Quốc là thị trường kinh doanh nhỏ lớn thứ hai trên quốc tế, sau Hoa Kỳ [ 226 ]. Trung Quốc đứng vị trí số 1 quốc tế về thương mại điện tử, chiếm 40 % thị trường toàn thế giới vào năm năm nay [ 227 ] và hơn 50 % thị trường toàn thế giới vào năm 2019 [ 228 ] .Tính đến năm 2017, GDP đầu người của Trung Quốc là 8.800 USD, vẫn thấp hơn mức trung bình của quốc tế ( 10.000 USD ) và chỉ bằng 1/7 so với Hoa Kỳ. Một vương quốc phải có GDP trung bình đầu người ( danh nghĩa ) cao hơn 12.700 USD để được coi là một nền kinh tế tài chính tăng trưởng, và cao hơn 40.000 USD để được coi là một vương quốc tăng trưởng cao [ 229 ]. Năm 2019, GDP theo nhu cầu mua sắm tương tự đầu người của Trung Quốc là 19.559 USD đứng thứ 79 quốc tế, trong khi GDP danh nghĩa / người là 10.099 USD đứng thứ 71 quốc tế ( trong số 190 vương quốc trong list của IMF ) trong xếp hạng GDP / người toàn thế giới [ 230 ]. Năm 2018, hầu hết những tổ chức triển khai quốc tế như Liên Hiệp Quốc, WTO, WB và IMF vẫn xếp Trung Quốc vào nhóm những nước đang tăng trưởng trên quốc tế [ 231 ] [ 232 ] [ 233 ] [ 234 ]. Tại Đại hội toàn nước lần thứ 19 của Đảng Cộng sản Trung Quốc, tổng bí thư Đảng là Tập Cận Bình chứng minh và khẳng định rằng vị thế quốc tế của Trung Quốc với tư cách là ” nước đang tăng trưởng lớn nhất quốc tế ” vẫn chưa đổi khác [ 229 ] .Về chỉ số tăng trưởng con người ( HDI ), Trung Quốc đạt 0,752 điểm, thuộc nhóm những nước cao, đứng ở vị trí 85/189 vương quốc theo số liệu năm 2019 [ 235 ] .Từ khi xây dựng vào năm 1949 cho đến cuối năm 1978, nước Cộng hòa Nhân dân Trung Quốc có một kinh tế tài chính kế hoạch tập trung chuyên sâu theo kiểu Liên Xô. Sau khi Mao Trạch Đông từ trần vào năm 1976 và Cách mạng văn hóa truyền thống kết thúc, Đặng Tiểu Bình và tập thể chỉ huy mới của Trung Quốc mở màn cải cách kinh tế tài chính và quy đổi theo hướng kinh tế tài chính hỗn hợp khuynh hướng thị trường hơn dưới sự chỉ huy của Đảng Cộng sản Trung Quốc. Các hợp tác xã, nông trang tập thể bị giải tán bớt hoặc quy đổi hình thức hoạt động giải trí và ruộng đất được giao cho những hộ mái ấm gia đình sử dụng, trong khi đó ngoại thương trở thành một trọng tâm mới quan trọng, dẫn đến việc thiết lập những đặc khu kinh tế tài chính. Những doanh nghiệp quốc doạnh không hiệu suất cao bị tái cơ cấu tổ chức và những doanh nghiệp thua lỗ phải đóng cửa trọn vẹn, dẫn đến thực trạng thất nghiệp lớn. Trung Quốc lúc bấy giờ có đặc thù đa phần là một nền kinh tế thị trường dựa trên quyền sở hữu tài sản tư nhân, [ 236 ] và là một trong những ví dụ số 1 về chủ nghĩa tư bản nhà nước. [ 237 ] [ 238 ] Nhà nước vẫn chi phối trong những nghành ” trụ cột ” kế hoạch như sản xuất nguồn năng lượng và công nghiệp nặng, tuy nhiên doanh nghiệp tư nhân lan rộng ra can đảm và mạnh mẽ, với khoảng chừng 30 triệu doanh nghiệp tư nhân vào năm 2008. [ 239 ] [ 240 ] [ 241 ] [ 242 ]
Quang cảnh khu trung tâm Phố Đông của Thượng Hải vào năm 2012.
Quang cảnh khu vực ven Hải Hà của Thiên Tân.
Vương Phủ Tỉnh là một trong các khu phố mua sắm bận rộn nhất tại Bắc Kinh.
Khu vực Châu Giang tân thành tại Quảng Châu.
Kể từ khi mở màn tự do hóa kinh tế tài chính vào năm 1978, Trung Quốc nằm trong số những nền kinh tế tài chính tăng trưởng nhanh nhất trên quốc tế, [ 243 ] dựa ở mức độ lớn vào tăng trưởng do góp vốn đầu tư và xuất khẩu. [ 244 ] Trong gần 30 năm từ năm 1978, GDP của Trung Quốc đã tăng 15 lần, sản xuất công nghiệp tăng hơn 20 lần ; kim ngạch thương mại tăng hơn 100 lần. Vào năm 1992, Trung Quốc vẫn còn xếp thứ 133 quốc tế về GDP trung bình đầu người, với hơn 50% dân số sống dưới mức 2 USD / ngày, nhưng dự kiến tới năm 2022, Trung Quốc sẽ tăng 74 bậc ( lên hạng 59 quốc tế ) trong xếp hạng về GDP trung bình đầu người, và chỉ còn chưa đầy 2 % dân số Trung Quốc sống dưới chuẩn nghèo của quốc tế .

Tới năm 2000, Trung Quốc đã hoàn thành công nghiệp hóa, và bắt đầu chuyển từ phát triển chiều rộng sang chiều sâu, chú trọng việc nghiên cứu tạo ra các thành tựu khoa học kỹ thuật mới, tạo ra một cơ sở vững chắc để giải quyết việc biến Trung Quốc từ một “công xưởng của thế giới” thành một “nhà máy của tri thức”.

Theo IMF, tăng trưởng GDP trung bình hàng năm của Trung Quốc trong quy trình tiến độ 2001 – 2010 là 10,5 %. Trong quy trình tiến độ 2007 – 2011, tăng trưởng kinh tế tài chính của Trung Quốc tương tự với tổng tăng trưởng của những vương quốc G7. [ 245 ] Năng suất cao, ngân sách lao động thấp và hạ tầng tương đối tốt khiến Trung Quốc đứng vị trí số 1 quốc tế về sản xuất. Tuy nhiên, kinh tế tài chính Trung Quốc cần rất nhiều nguồn năng lượng [ 246 ] Trung Quốc trở thành nước tiêu thụ nguồn năng lượng lớn nhất quốc tế vào năm 2010, [ 247 ] dựa vào than đá để cung ứng trên 70 % nhu yếu nguồn năng lượng trong nước, [ 248 ] và vượt qua Hoa Kỳ để trở thành nước nhập khẩu dầu lớn nhất quốc tế vào tháng 9 năm 2013. [ 249 ]
Trung Quốc là một thành viên của Tổ chức Thương mại Thế giới và là cường quốc giao thương mua bán lớn nhất quốc tế, với tổng giá trị mậu dịch quốc tế là 3.870 tỷ USD trong năm 2012. [ 250 ] Dự trữ ngoại hối của Trung Quốc đạt 2.850 tỷ USD vào cuối năm 2010, là nguồn dự trữ ngoại hối lớn nhất quốc tế cho đến đương thời. [ 251 ] [ 252 ] Năm 2012, Trung Quốc là vương quốc tiếp đón góp vốn đầu tư trực tiếp quốc tế ( FDI ) nhiều nhất quốc tế, lôi cuốn 253 tỷ USD. [ 253 ] Trung Quốc cũng góp vốn đầu tư ra hải ngoại, tổng FDI ra ngoại bang trong năm 2012 là 62,4 tỷ USD, [ 253 ] những công ty Trung Quốc cũng thực thi những vụ thu mua lớn những hãng ngoại bang. [ 254 ] Tỷ giá hối đoái bị định giá thấp gây xích mích giữa Trung Quốc với những nền kinh tế tài chính lớn khác, [ 255 ] [ 256 ] [ 257 ] .Dân số những tầng lớp trung lưu tại Trung Quốc ( có thu nhập hàng năm từ 10.000 – 60.000 USD ) đạt trên 300 triệu vào năm 2012. [ 258 ] Theo Hurun Report, số lượng triệu phú USD tại Trung Quốc tăng lên 251 vào năm 2012. [ 259 ] Thị phần kinh doanh nhỏ trong nước của Trung Quốc có giá trị 20.000 tỷ tệ ( 3.200 tỷ USD ) vào năm 2012 [ 260 ] và tăng trưởng trên 12 % / năm vào năm 2013, [ 261 ] trong khi thị trường xa xỉ phẩm tăng trưởng mạnh, với 27,5 % thị trường toàn thế giới vào năm 2010. [ 262 ] Tuy nhiên, trong những năm gần đây, tăng trưởng kinh tế tài chính nhanh gọn của Trung Quốc góp thêm phần vào lạm phát kinh tế tiêu thụ nghiêm trọng, [ 263 ] [ 264 ] làm ngày càng tăng những lao lý của chính phủ nước nhà. [ 265 ]Trung Quốc có bất bình đẳng kinh tế tài chính ở mức độ cao, [ 266 ] và tăng lên trong những thập niên vừa mới qua. [ 267 ] Đến cuối năm 2012, số người nghèo tại khu vực nông thôn của Trung Quốc là khoảng chừng 98,99 triệu theo chuẩn nghèo Trung Quốc, chiếm 10,2 % dân số khu vực nông thôn. [ 268 ] Một báo cáo giải trình của Đại học Bắc Kinh cho biết theo số liệu thu nhập năm 2012, 1 % những mái ấm gia đình phong phú nhất tại Trung Quốc chiếm hữu hơn 1/3 giá trị gia tài toàn nước, 25 % những mái ấm gia đình nghèo nhất chiếm 1 % giá trị gia tài toàn nước. [ 269 ]. Năm 2020, 600 triệu người Trung Quốc có mức thu nhập dưới 140 USD một tháng, theo thủ tướng Lý Khắc Cường [ 270 ] .Trung Quốc bị chỉ trích thoáng rộng về việc sản xuất hàng nhái với số lượng lớn [ 271 ] [ 272 ] với hơn 90 % lượng hàng giả và hàng nhái trên quốc tế có nguồn gốc xuất phát từ vương quốc này [ 273 ]. Những nhãn hàng thời trang từ tầm trung tới hạng sang được nhái lại và bày bán công khai với giá rẻ hơn nhiều so với hàng gốc. Một số tên thương hiệu nổi tiếng trên quốc tế cũng bị nhái tại đây. Một số loại sản phẩm nổi tiếng chưa ra đời chính thức đặc biệt quan trọng là đồ công nghệ tiên tiến đã bị nhái tại đây. [ 274 ] [ 275 ]Ngoài công nghệ tiên tiến sản xuất quy mô, nền kinh tế tài chính Nước Trung Hoa lục địa còn có những điểm nghiêm trọng trực tiếp tương quan đến tội phạm và những đường dây buôn hàng giả. Hoa lục là nguồn xuất phát của 70 % lượng hàng giả bị tịch thu trên toàn quốc tế trong khoảng chừng những năm 2008 – 2010. Tổng giá trị hàng giả trên quốc tế là khoảng chừng 25 tỷ USD, tương tự với 2 % tổng mậu dịch quốc tế. Gộp chung những tổ chức triển khai phạm pháp buôn người, buôn hàng tiêu thụ, dược phẩm, lâm sản và dã thú bị nghiêm cấm, Các tổ chức triển khai buôn hàng giả tại vùng Đông Á có doanh thu mỗi năm lên khoảng chừng 90 tỷ USD. [ 276 ] Riêng tại Mỹ thì 87 % hàng giả bị nhà chức trách bắt được là làm ở Hoa lục. [ 277 ] Bắc Kinh tuy có ra tay dẹp bỏ hàng giả nhưng phần thi hành lỏng lẻo, lại vì chính quyền sở tại tham nhũng nên đơn vị sản xuất vẫn hoàn toàn có thể hối lộ luồn lách để hoạt động giải trí như thường. [ 277 ] Có địa phương như Yimu chuyên sản xuất hàng giả. Công nghệ hàng giả quy mô đến mức chính quyền sở tại ngần ngại không dám dẹp bỏ vì đây là mối sinh nhai, phân phối công ăn việc làm cho hàng triệu người. [ 278 ]Trung Quốc có một nền kinh tế tài chính phi chính thức có quy mô lớn, được hình thành từ quy trình Open kinh tế tài chính của quốc gia. Nền kinh tế tài chính phi chính thức là nguồn tạo việc làm và thu nhập cho người lao động, nhưng nó không được chính thức công nhận bởi nhà nước và bị ảnh hưởng tác động bởi hiệu suất thấp [ 279 ]. Vào năm 2020, hàng trăm nhà phân phối ma túy riêng không liên quan gì đến nhau ở Trung Quốc đã sản xuất trái phép những loại ma túy tổng hợp như fentanyl để xuất khẩu [ 280 ] .Trung Quốc hiện được gọi là ” công xưởng của quốc tế “, nguyên do là vì nhân công giá rẻ tại Trung Quốc đã lôi cuốn một lượng lớn góp vốn đầu tư từ những nước tăng trưởng. Theo nghiên cứu và phân tích năm 2018, khi tăng trưởng của Trung Quốc chậm lại thì phần còn lại của quốc tế cũng sẽ chậm theo. JPMorgan ước tính cứ 1 % giảm đi trong tăng trưởng kinh tế tài chính của Trung Quốc cũng sẽ kéo tụt hơn 1 % tăng trưởng của những nền kinh tế tài chính tại Mỹ Latinh, 0,6 % tại châu Âu và 0,2 % tại Mỹ [ 220 ]

Năm 2016, một số nhà phân tích nghi ngờ rằng số liệu chính thức về tăng trưởng GDP của Trung Quốc đã bị thổi phồng, bởi chi tiêu trong ngành dịch vụ là khó khăn để đo lường trong trường hợp không có nguồn dữ liệu đủ mạnh từ khu vực tư nhân. Gary Shilling, chủ tịch một công ty nghiên cứu kinh tế, cho rằng mức tăng trưởng GDP thực sự của Trung Quốc chỉ là 3,5% chứ không phải 7% như báo cáo chính thức [281]. Vào năm 2007, ông Lý Khắc Cường (khi ấy là Bí thư Đảng ủy tỉnh Liêu Ninh) từng nói rằng những thống kê về GDP của Trung Quốc là “nhân tạo”, do đó không đáng tin cậy và chỉ nên sử dụng để tham khảo [282]. Vào năm 2017, kiểm toán quốc gia Trung Quốc phát hiện nhiều địa phương thổi phồng số liệu thu ngân sách, trong khi nâng trần mức vay nợ một cách bất hợp pháp. Việc số liệu kinh tế bị làm giả khiến thế giới bày tỏ nghi ngờ về mức độ tăng trưởng GDP của Trung Quốc. Chuyên gia Julian Evans Pritchard thuộc Tập đoàn Capital Economics nhận định rằng: “Tỉ lệ tăng trưởng GDP cao hơn mọi người nghĩ sẽ chắc chắn lại gây ra những câu hỏi về tính xác thực của dữ liệu chính thức. Chúng tôi cho rằng tỉ lệ tăng trưởng thật sự [của Trung Quốc] là thấp hơn (so với báo cáo chính thức) khoảng 1% hoặc 2%“. Tháng 9/2017, Cục thống kê Quốc gia Trung Quốc (NBS) cho biết nước này sẽ chuyển sang tiêu chuẩn tính GDP mới nhất của Liên Hợp quốc, sử dụng máy tính chứ không phải các báo cáo địa phương của các tỉnh để đảm bảo sự khách quan của số liệu[283].

Khoa học và kỹ thuật

Hình vẽ mô tả máy bắn đá trong Vũ kinh tổng yếu được soạn vào năm 1044.
Những phát hiện và ý tưởng từ thời cổ của Trung Quốc, như cách làm giấy, in, la bàn, và thuốc súng ( Tứ đại ý tưởng ), về sau trở nên phổ cập tại châu Á và châu Âu. Đây được coi là tứ đại ý tưởng. Ngoài ra cũng phải kể đến những ý tưởng như bàn tính, cung tên, bàn đạp ngựa, sơn mài, bánh lái, địa chấn ký, sành sứ, tiền giấy .Những địa hạt điều tra và nghiên cứu kỹ thuật khác :
Tuy nhiên, đến thế kỷ XVII, quốc tế phương Tây vượt qua Trung Quốc trên phương diện tăng trưởng khoa học và kỹ thuật. [ 92 ] Sau những thất bại quân sự liên tục trước những vương quốc phương Tây trong thế kỷ XIX, những nhà cải cách người Trung Quốc khởi đầu đề xướng khoa học và kỹ thuật tân tiến, một phần của hoạt động Tự cường. Sau khi Đảng Cộng sản lên nắm quyền vào năm 1949, họ triển khai những nỗ lực nhằm mục đích tổ chức triển khai khoa học và kỹ thuật dựa theo quy mô của Liên Xô, theo đó điều tra và nghiên cứu khoa học là bộ phận của kế hoạch tập trung chuyên sâu. [ 286 ] Sau khi Mao Trạch Đông từ trần vào năm 1976, khoa học kỹ thuật được xác lập là một trong ” Bốn cái hiện đại hóa “, [ 287 ] và chính sách học thuật theo phong thái Liên Xô dần được cải cách. [ 288 ]Kể từ khi kết thúc Cách mạng văn hóa truyền thống, Trung Quốc đã góp vốn đầu tư đáng kể cho nghiên cứu và điều tra khoa học, [ 289 ] dành trên 100 tỷ USD cho điều tra và nghiên cứu và tăng trưởng khoa học riêng trong năm 2011. [ 290 ] Khoa học và kỹ thuật được nhìn nhận là trọng điểm để đạt được những tiềm năng kinh tế tài chính và chính trị, và có tác động ảnh hưởng như một nguồn tự hào dân tộc bản địa đến mức nhiều lúc được miêu tả là ” Chủ nghĩa dân tộc bản địa kỹ thuật “. [ 291 ] Mặc dù một số ít nhà khoa học sinh tại Trung Quốc từng đoạt giải Nobel Vật lý và giải Nobel Hóa học, tuy nhiên họ đều đạt học vị tiến sỹ và triển khai điều tra và nghiên cứu đoạt giải Nobel tại phương Tây. [ j ] Hiện tại thì Trung Quốc đang đương đầu với nhiều cáo buộc đánh cắp công nghệ tiên tiến như một phần trong khuynh hướng văn minh hóa quốc gia. Việc giành lấy những công nghệ tiên tiến bí hiểm một cách phạm pháp sẽ ít tốn kém và giúp Trung Quốc đẩy nhanh quy trình hiện đại hóa bằng cách bỏ lỡ những yếu tố yên cầu nhiều năm điều tra và nghiên cứu để xử lý từ kinh tế tài chính cho đến quân sự chiến lược bằng nhiều con đường khác nhau [ 297 ] [ 298 ] .
Máy bay tàng hình J-20 do Trung Quốc thiết kế và chế tạo
Trung Quốc đang tăng trưởng nhanh gọn mạng lưới hệ thống giáo dục của mình với trọng tâm là khoa học, toán học, và kỹ thuật ; năm 2009, mạng lưới hệ thống này huấn luyện và đào tạo ra trên 10.000 tiến sỹ kỹ thuật, và 500.000 cử nhân, nhiều hơn bất kể vương quốc nào khác. [ 299 ] Trung Quốc cũng là nơi xuất bản những bài báo khoa học nhiều thứ hai trên quốc tế, với 121.500 bài trong năm 2010. [ 300 ] Các công ty kỹ thuật của Trung Quốc như Huawei và Lenovo đứng số 1 quốc tế về viễn thông và điện toán cá thể, [ 301 ] [ 302 ] [ 303 ] và những siêu máy tính Trung Quốc luôn có tên trong list mạnh nhất quốc tế. [ 304 ] [ 305 ] Trung Quốc cũng trải qua một sự tăng trưởng đáng kể trong việc sử dụng robot công nghiệp ; từ năm 2008 đến năm 2011, việc lắp ráp robot đa công dụng tăng đến 136 %. [ 306 ] Trung Quốc cũng trở thành vương quốc có số lượng bài báo khoa học được xuất bản nhiều nhất quốc tế vào năm năm nay [ 307 ] .Trong 10 năm từ 2000 tới 2010, tỷ trọng mẫu sản phẩm công nghệ cao của Trung Quốc so với cả quốc tế đã tăng từ 6 % lên 22 %, trong khi đó tỷ trọng của Mỹ giảm từ 21 % xuống còn 15 %. 16 trường ĐH của Trung Quốc đã lọt vào list những trường ĐH tốt nhất quốc tế do tạp chí Times bầu chọn năm 2013, trong đó có cả những trường ĐH của Hong Kong. Trung Quốc đã xây dựng hai TT công nghệ cao là Thâm Quyến và Công viên khoa học Trung Quan Thôn ở Bắc Kinh, cũng như nhiều ” khu vui chơi giải trí công viên khoa học ” ở hàng loạt thành phố lớn của quốc gia. Tỷ trọng loại sản phẩm công nghệ cao trong xuất khẩu của Trung Quốc xê dịch trong khoảng chừng từ 25 – 30 %. Các công ty công nghệ cao của Trung Quốc như Lenovo, Huawei, Xiaomi, Coolpad, ZTE, … đã mở màn cạnh tranh đối đầu thành công xuất sắc trên thị trường quốc tế .Kể từ khi kết thúc Cách mạng Văn hóa, Trung Quốc đã góp vốn đầu tư đáng kể vào điều tra và nghiên cứu khoa học [ 308 ] và nhanh gọn bắt kịp Mỹ về tiêu tốn cho R&D [ 309 ] [ 310 ]. Năm 2017, Trung Quốc chi 279 tỷ USD cho điều tra và nghiên cứu và tăng trưởng khoa học [ 311 ]. Theo OECD, Trung Quốc đã chi 2,11 % GDP cho nghiên cứu và điều tra và tăng trưởng ( R&D ) trong năm năm nay [ 312 ]. Khoa học và công nghệ tiên tiến được coi là rất là quan trọng để đạt được những tiềm năng kinh tế tài chính và chính trị của Trung Quốc [ 291 ] .Chương trình khoảng trống của Trong Quốc nằm vào hàng tích cực nhất quốc tế, và là một nguồn quan trọng của niềm tự hào dân tộc bản địa. [ 313 ] [ 314 ] Năm 1970, Trung Quốc phóng vệ tinh nhân tạo tiên phong của mình là Đông Phương Hồng I, trở thành vương quốc thứ năm hoàn toàn có thể triển khai điều này một cách độc lập. [ 315 ] Năm 2003, Trung Quốc trở thành vương quốc thứ ba độc lập đưa người vào khoảng trống, với chuyến bay thiên hà của Dương Lợi Vĩ trên Thần Châu 5 ; đến tháng 6 năm 2013, có 10 công dân Trung Quốc đã thực thi hành trình dài vào khoảng trống. Năm 2011, môđun trạm khoảng trống tiên phong của Trung Quốc là Thiên Cung 1 được phóng, lưu lại bước tiên phong trong một kế hoạch nhằm mục đích lắp ráp một trạm quy mô lớn có người tinh chỉnh và điều khiển vào đầu thập niên 2020. [ 316 ] Năm 2013, Trung Quốc thành công xuất sắc trong việc hạ cánh tàu thăm dò Thường Nga 3 và một xe tự hành Ngọc Thố lên Mặt Trăng. [ 317 ] Năm 2019, Trung Quốc trở thành vương quốc tiên phong hạ cánh một tàu thăm dò tới vùng tối của Mặt Trăng [ 318 ]. Vào năm 2020, Hằng Nga 5 đã thu thập thành công những mẫu đá Mặt Trăng gửi về Trái Đất, biến Trung Quốc trở thành vương quốc thứ ba triển khai được điều này một cách độc lập sau Hoa Kỳ và Liên Xô [ 319 ] .Hiện nay 70 % kim ngạch xuất khẩu những mẫu sản phẩm công nghệ cao của Trung Quốc thuộc về những công ty quốc tế, trái ngược với những cường quốc về công nghệ tiên tiến trên quốc tế như Hoa Kỳ, Đức và Nhật Bản. Một ví dụ là hầu hết những chiếc điện thoại thông minh Iphone trên quốc tế lúc bấy giờ được sản xuất ở Trung Quốc, nhưng không hề có bất kỳ công nghệ nào trong một chiếc Iphone là thuộc bản quyền của Trung Quốc. Ngay cả quy trình tiến độ lắp ráp Iphone tại Trung Quốc ( được coi là một dạng công nghệ tiên tiến ” mềm ” ) cũng là do Foxconn – một công ty của Đài Loan quản trị, Trung Quốc chỉ góp phần ở khâu sau cuối : gia công thành phẩm vốn mang lại giá trị doanh thu thấp nhất. Rất ít công ty công nghệ tiên tiến của Trung Quốc được công nhận là những công ty đứng đầu toàn thế giới trong nghành nghề dịch vụ của họ ; 1 số ít công ty như Trung Quốc có được doanh số lớn nhờ thị trường khổng lồ trong nước, nhưng những loại sản phẩm của họ không được công nhận là đứng vị trí số 1 quốc tế về chất lượng, tiến trình hay công nghệ tiên tiến. [ 320 ] So sánh với Nhật Bản vào đầu những năm 70, thời gian mà GDP trung bình đầu người của nước này ngang bằng với Trung Quốc lúc bấy giờ ( tính theo nhu cầu mua sắm tương tự ), những công ty công nghệ tiên tiến của Nhật như Nikon, Canon, Sony và Panasonic … đã có vị trí quan trọng trên thị trường quốc tế vào thời gian đó. Vào năm năm nay, Trung Quốc chưa có công ty nào như vậy. [ 321 ]

Vi phạm bản quyền

Ông Richard Trumka, quản trị của AFL-CIO, đại diện thay mặt cho hơn 12 triệu công nhân đang hoạt động giải trí và đã nghỉ hưu, lên án Trung Quốc vì hành vi sao chép gia tài trí tuệ của Hoa Kỳ và ” hành xử bắt nạt để có được những tân tiến quan trọng của Hoa Kỳ trong công nghệ tiên tiến “. [ 322 ]Nhiều vương quốc và công ty đã lên tiếng phản đối việc những điệp viên và tin tặc Trung Quốc đánh cắp bí hiểm công nghệ tiên tiến và khoa học của họ trải qua việc gây ra những lỗi ứng dụng và bằng cách xâm nhập vào những ngành công nghiệp, tổ chức triển khai và trường ĐH. Trung Quốc cũng bị cáo buộc đã hưởng lợi từ việc đánh cắp những phong cách thiết kế quốc tế, bỏ lỡ bản quyền mẫu sản phẩm và mạng lưới hệ thống văn bằng bản quyền trí tuệ. [ 323 ] [ 324 ] [ 325 ] [ 326 ] [ 327 ] [ 328 ] [ 329 ] Cục tình báo Trung Quốc cũng bị cáo buộc là đã tương hỗ những công ty Trung Quốc. [ 330 ] [ 331 ]Các quan chức Hoa Kỳ đã cáo buộc những điệp viên và tin tặc Trung Quốc đã đánh cắp những công nghệ tiên tiến quân sự chiến lược nhạy cảm và số 1 của Mỹ gồm có máy bay ném bom tàng hình B-2, C-17, máy bay tiến công tàng hình F-117, F-22 và máy bay chiến đấu tàng hình F-35, động cơ máy bay, máy bay trực thăng quân sự chiến lược, máy bay không người lái, phương tiện đi lại dưới nước không người lái, tàu khu trục, tàu đổ xô đệm không khí, tàu ngầm, tên lửa, vệ tinh, mạng lưới hệ thống vũ khí, robotics, trí tuệ tự tạo, bán dẫn, ổ đĩa trạng thái rắn, thông tin di động di động, ứng dụng trong số hầu hết những loại vũ khí và công nghệ tiên tiến tiên tiến và phát triển. [ 332 ] [ 333 ] [ 334 ] [ 335 ] [ 336 ] [ 336 ] [ 337 ] [ 338 ] [ 339 ] [ 340 ]

Các chuyên gia an ninh quốc gia tại Mỹ cáo buộc tin tặc Trung Quốc đã liên tục đánh cắp bí mật thương mại từ các nhà thầu quốc phòng của Mỹ. Cựu Giám đốc Cơ quan An ninh Quốc gia Mỹ là Keith B. Alexander đã gọi hành vi sao chép trái phép tài sản trí tuệ của Trung Quốc là hành vi trộm cắp trắng trợn nhất trong lịch sử.[341][342] Rất nhiều lần các sản phẩm công nghệ có nguồn gốc từ Trung Quốc bị cáo buộc cài sẵn mã độc để do thám thông tin người dùng.[343][344][345][346][cần dẫn nguồn]

Trung Quốc có lợi thế là nhờ luôn đi sau nên hoàn toàn có thể hạn chế rủi ro đáng tiếc thất bại. Họ rút kinh nghiệm từ những quy mô kinh doanh thương mại và ý tưởng sáng tạo bị lỗi hay khiếm khuyết của người Mỹ để hoàn thành xong nhằm mục đích tiết kiệm chi phí ngân sách góp vốn đầu tư và phát minh sáng tạo trí tuệ. Việc những công ty công nghệ tiên tiến Mỹ lớn hàng loạt cấm vận Huawei ( một tập đoàn lớn đa vương quốc về thiết bị mạng và viễn thông của Trung Quốc ) vào năm 2019 đã mang đến một bài học kinh nghiệm lớn về việc vi phạm chiếm hữu trí tuệ của Trung Quốc [ 347 ]. Trung Quốc dù rất muốn không phụ thuộc vào vào Mỹ, nhưng cho đến nay phần nhiều máy tính gia dụng của họ vẫn phải dùng CPU của Intel, hệ quản lý và điều hành Windows, thiết bị mạng hạng sang cho những đường trục chính ( backbone ) internet vẫn là mua của Cisco ( Mỹ ). Toàn bộ thanh toán giao dịch internet quốc tế đều phải qua 7 mạng lưới hệ thống sever gốc phân giải tên miền ( Domain Name Root Server ) là xương sống của mạng internet quốc tế, toàn bộ đều được đặt ở Mỹ. Trong trường hợp xấu nhất là bùng phát cuộc chiến tranh trên mạng internet thì Trung Quốc sẽ nhanh gọn bị Mỹ cách ly với quốc tế còn lại .Bên cạnh Huawei, việc công ty thiết bị viễn thông lớn thứ hai Trung Quốc là ZTE bị đẩy vào thực trạng khó khăn vất vả sau khi bị Mỹ cấm vận công nghệ tiên tiến cho thấy Trung Quốc vẫn còn phụ thuộc vào Mỹ rất lớn về một số ít công nghệ tiên tiến. Trên tạp chí Forbes, ông Jean Baptiste Su, Phó quản trị công ty nghiên cứu và điều tra thị trường công nghệ tiên tiến Atherton Research ( Mỹ ) cho rằng khó khăn vất vả của ZTE sau lệnh cấm vận công nghệ tiên tiến của Mỹ cho thấy phần đông toàn bộ những công ty lớn của Trung Quốc hiện đang phụ thuộc vào lớn vào những công nghệ tiên tiến của Mỹ. Các công ty lớn của Trung Quốc từ Baidu, Alibaba, Tencent, Xiaomi, Didi Chuxing cho đến Ngân hàng Trung Quốc ( BOC ), Ngân hàng Công thương Trung Quốc ( ICBC ), những công ty viễn thông Nước Trung Hoa Mobile, Trung Quốc Telecom, tập đoàn lớn dầu khí nhà nước Trung Quốc Petro China, hãng xe hơi nhà nước SAIC. .. đều dựa vào công nghệ tiên tiến, linh phụ kiện, ứng dụng hoặc gia tài chiếm hữu trí tuệ của những công ty quốc tế như Apple, Google, Intel, Qualcomm, Cisco, Micron, Microsoft … Tác giả cho rằng một lệnh cấm bán công nghệ tiên tiến Mỹ cho những công ty Trung Quốc hoàn toàn có thể làm suy sụp nền kinh tế tài chính Trung Quốc [ 348 ]Theo một bài nghiên cứu và phân tích của Bloomberg, bên cạnh 1 số ít nghành không sánh được với Mỹ thì Trung Quốc cũng có những thế mạnh riêng để tăng trưởng trong tương lai, như quy mô dân số, số người dùng internet, việc Huawei là hãng mạnh nhất về tăng trưởng của công nghệ 5G mà những nhà mạng toàn thế giới mới mở màn tiến hành. Năm năm nay, Trung Quốc có 4,7 triệu sinh viên tốt nghiệp những ngành khoa học, công nghệ tiên tiến, kỹ thuật và toán học gần đây, trong khi Mỹ chỉ có 568.000 ( dân số Trung Quốc gấp 4,2 lần dân số Mỹ, tính theo tỷ suất dân số thì chỉ số này của Trung Quốc cao hơn 2 lần so với Mỹ ). Chuỗi lắp ráp, sản xuất tại Trung Quốc nhìn chung vẫn nhỉnh hơn Mỹ về mặt tổng sản lượng trong nhiều ngành công nghiệp và luôn có ngân sách thấp hơn Mỹ. Chiến tranh lạnh về công nghệ tiên tiến ngày càng tăng tiến giữa Trung Quốc và Mỹ sẽ rất khó tìm bên thắng lợi rõ ràng. [ 349 ]

Tự chủ công nghệ tiên tiến

Học viện phát triển kinh tế-công nghệ Thiên Tân
Tàu cao tốc chạy trên Đường ray Maglev tại Thượng Hải do Trung Quốc tự chế tạo năm 2004, đây là loại tàu đầu tiên trên thế giới dùng nguyên lý Maglev và có thể đạt vận tốc 431 km/h (268 mph).

Trung Quốc cũng ý thức rõ rằng việc sao chép công nghệ không phải là hướng đi lâu dài và từ lâu họ đã đề ra những chính sách mới về công nghệ. Từ năm 2000, Trung Quốc đã chuyển từ phát triển chiều rộng sang chiều sâu, chú trọng việc nghiên cứu tạo ra các thành tựu khoa học kỹ thuật mới thay vì sao chép của nước ngoài, nhằm biến Trung Quốc từ một “công xưởng của thế giới” thành một “nhà máy của tri thức”. Trung Quốc đã đầu tư lượng lớn tiền cho sản phẩm công nghệ cao như ô tô điện, sản phẩm bán dẫn, công nghệ smartphone… Điều này đã được ghi rõ trong kế hoạch “Made in China 2025” của Trung Quốc. Các chuyên gia cho rằng khi bị Mỹ gây sức ép, Trung Quốc có thể sẽ tập hợp các hãng nội địa vào một cơ chế hợp tác ở cấp độ cao hơn và phát triển công nghệ mới để đẩy nhanh tiến bộ công nghệ của họ[350].

Kế hoạch “Made in China 2025” của Trung Quốc về bản chất là chiến lược nhằm thay thế công nghệ phương Tây bằng công nghệ cao do chính Trung Quốc chế tạo, làm tốt công tác chuẩn bị cho doanh nghiệp Trung Quốc tiến vào thị trường quốc tế. Trong “Made in China 2025”, từ ngữ xuyên suốt là “tự chủ sáng tạo” và “tự mình bảo đảm”, đặc biệt là mục tiêu chi tiết của “tự mình bảo đảm”: dự tính tới trước năm 2025 nâng thị phần trong nước lên 70% với các hãng cung cấp nguyên liệu cơ bản, linh kiện then chốt, 40% với chíp điện thoại di động, 70% robot công nghiệp, 80% thiết bị sử dụng năng lượng tái sinh là do Trung Quốc tự sản xuất. Trước đây, Trung Quốc sao chép công nghệ phương Tây để phát triển năng lực nội tại, khi đã đạt được mục tiêu đó thì họ sẽ chấm dứt việc phụ thuộc vào công nghệ nước ngoài. Kế hoạch của Trung Quốc cho tới năm 2025 là sẽ từng bước sử dụng công nghệ trong nước thay thế cho công nghệ nước ngoài. Sau đó, Trung Quốc sẽ tiến tới việc phổ biến công nghệ của họ ra toàn thế giới, tranh giành thị phần với châu Âu và Mỹ.

Cuối tháng 11/2018, CNN Business đã có phóng sự về việc các thành phố lớn như Thâm Quyến đã chuyển mình từ bắt chước (imitation) sang sáng tạo (innovation), và rằng việc xem Trung Quốc là công xưởng chỉ biết gia công, sao chép các sản phẩm do nước ngoài thiết kế giờ đã là “quan niệm lạc hậu và sai lầm”. Christian Grewell, giáo sư kinh doanh Đại học New York Thượng Hải, nhận định: “Có rất nhiều phát minh, sáng tạo đang diễn ra với quy mô lớn và tốc độ rất nhanh ở Trung Quốc mà chúng ta không hề hay biết”. Trung Quốc muốn thành quốc gia đi đầu về trí tuệ nhân tạo vào năm 2030, và hiện đã dẫn đầu về số lượng bài nghiên cứu và lượt trích dẫn trong lĩnh vực này[351]. Việc Chính phủ Mỹ cản trở các công ty Trung Quốc tiếp cận công nghệ Mỹ khiến các công ty này chuyển hướng sang tự nghiên cứu, thiết kế và sản xuất sản phẩm không cần đến công nghệ Mỹ[cần dẫn nguồn].

Cơ sở hạ tầng

Sau quy trình tiến độ bùng nổ hạ tầng lê dài nhiều thập kỷ [ 352 ], Trung Quốc đã thiết kế xây dựng nên rất nhiều dự án Bất Động Sản hạ tầng số 1 quốc tế : Trung Quốc hiện chiếm hữu mạng lưới tàu cao tốc lớn nhất quốc tế [ 353 ], có số lượng tòa nhà chọc trời nhiều nhất trên quốc tế [ 354 ], có xí nghiệp sản xuất điện lớn nhất quốc tế ( đập Tam Hiệp ) [ 355 ], cùng với một mạng lưới hệ thống xác định vệ tinh toàn thế giới riêng với số lượng vệ tinh lớn nhất trên quốc tế [ 356 ]. Trung Quốc đã khởi xướng Sáng kiến Vành đai và Con đường, một ý tưởng sáng tạo ​ ​ kiến thiết xây dựng hạ tầng toàn thế giới lớn với số tiền hỗ trợ vốn từ 50 – 100 tỷ USD mỗi năm [ 357 ]. Sáng kiến ​ ​ Vành đai và Con đường hoàn toàn có thể là một trong những kế hoạch tăng trưởng hạ tầng lớn nhất trong lịch sử dân tộc văn minh [ 358 ] .

Viễn thông

Trung Quốc hiện có số lượng điện thoại di động hoạt động giải trí nhiều nhất quốc tế, với trên 1,5 tỷ người sử dụng tính đến tháng 5 năm 2018 [ 359 ]. Quốc gia này cũng đứng đầu quốc tế về số người sử dụng Internet và băng thông rộng, [ 360 ] với trên 800 triệu người sử dụng Internet tính đến năm 2018 – tương tự với khoảng chừng 60 % dân số cả nước, phần nhiều là qua những thiết bị di động [ 361 ]. Đến năm 2018, Trung Quốc có hơn 1 tỷ người dùng 4G, chiếm 40 % tổng số quốc tế [ 362 ] [ 363 ]. Trung Quốc đang đạt được những bước tiến nhanh gọn trong việc tăng trưởng công nghệ tiên tiến 5G. Cuối năm 2018, Trung Quốc đã khởi đầu thử nghiệm 5G thương mại với quy mô lớn [ 364 ] .Một báo cáo giải trình vào năm 2013 biểu lộ rằng vận tốc đường truyền Internet trung bình toàn nước là 3,14 MB / s. [ 365 ]. Nước Trung Hoa Mobile, Trung Quốc Unicom và Trung Quốc Telecom, là ba nhà sản xuất dịch vụ di động và internet lớn nhất ở Trung Quốc. Riêng China Telecom đã ship hàng hơn 145 triệu thuê bao băng thông rộng và 300 triệu người dùng di động ; China Unicom có ​ ​ khoảng chừng 300 triệu người ĐK ; và China Mobile, công ty lớn nhất, có 925 triệu người dùng tính đến năm 2018 [ 366 ] [ 367 ] [ 368 ]. Một số công ty viễn thông của Trung Quốc, đáng chú ý quan tâm nhất là Huawei và ZTE, bị cáo buộc làm gián điệp cho quân đội Trung Quốc. [ 369 ]Trung Quốc đã tăng trưởng mạng lưới hệ thống xác định vệ tinh riêng được đặt tên là Bắc Đẩu. [ 370 ] Hệ thống này mở màn cung ứng dịch vụ xác định thương mại trên khắp châu Á vào năm 2012 [ 370 ] cũng như những dịch vụ xác định trên toàn thế giới từ cuối năm 2018 .

Giao thông vận tải đường bộ

Kể từ cuối thập niên 1990, mạng lưới đường đi bộ vương quốc của Trung Quốc được lan rộng ra đáng kể trải qua thiết lập một mạng lưới quốc đạo và công lộ cao tốc. Năm 2011, những quốc đạo của Trung Quốc đạt tổng chiều dài 85.000 km ( 53.000 mi ), trở thành mạng lưới hệ thống công lộ dài nhất trên quốc tế. [ 371 ] Vào năm 2018, đường cao tốc của Trung Quốc đã đạt tổng chiều dài là 142.500 km ( 88.500 mi ), trở thành mạng lưới hệ thống đường cao tốc dài nhất quốc tế [ 372 ]. Trung Quốc chiếm hữu thị trường lớn nhất quốc tế so với xe hơi, vượt qua Hoa Kỳ về cả bán và sản xuất xe hơi. Số xe bán được trong năm 2009 vượt quá 13,6 triệu [ 373 ] và Dự kiến đạt 40 triệu vào năm 2020. [ 374 ] Trong những khu vực đô thị, xe đạp điện vẫn là một phương tiện đi lại giao thông vận tải thông dụng, tính đến năm 2012, có khoảng chừng 470 triệu xe đạp điện tại Trung Quốc. [ 375 ]
Cầu Đông Hải nối Thượng Hải lục địa và cảng nước sâu Dương Sơn là một trong những cầu vượt biển dài nhất thế giới.
Hệ thống đường tàu Trung Quốc thuộc chiếm hữu nhà nước, nằm trong số những mạng lưới hệ thống sinh động nhất trên quốc tế. [ 376 ] [ 377 ] Năm 2013, đường tàu Trung Quốc luân chuyển khoảng chừng 2,106 tỷ lượt hành khách, khoảng chừng 3,967 tỷ tấn sản phẩm & hàng hóa. [ 378 ] Hệ thống đường tàu cao tốc Trung Quốc khởi đầu được thiết kế xây dựng từ đầu thập niên 2000, xếp số 1 quốc tế về chiều dài với 11.028 kilômét ( 6.852 dặm ) đường ray vào năm 2013. [ 379 ] Tính đến năm 2017, quốc gia có 127.000 km ( 78.914 dặm ) đường tàu, xếp thứ hai trên quốc tế [ 380 ] [ 381 ]. Đường sắt phân phối nhu yếu đi lại khổng lồ của dân cư, đặc biệt quan trọng là trong kỳ nghỉ Tết Nguyên đán, thời gian cuộc di cư hàng năm lớn nhất quốc tế của loài người diễn ra [ 377 ]. Đến cuối năm 2019, mạng lưới đường tàu cao tốc ở Trung Quốc đã có tổng chiều dài hơn 35.000 km ( 21.748 dặm ), trở thành mạng lưới đường tàu cao tốc dài nhất quốc tế [ 382 ] [ 383 ]. Các chuyến tàu trên tuyến Bắc Kinh – Thượng Hải, Bắc Kinh – Thiên Tân và Thủ Đô – Trùng Khánh đạt tốc độ lên tới 350 km / h ( 217 dặm / giờ ). Tuyến đường tàu cao tốc Bắc Kinh – Quảng Châu Trung Quốc – Thâm Quyến là tuyến đường sắt dài nhất quốc tế và tuyến đường tàu cao tốc Bắc Kinh – Thượng Hải có ba cây cầu đường sắt dài nhất quốc tế. Tàu đệm từ Thượng Hải, đạt tốc độ 431 km / h ( 268 mph ), là dịch vụ tàu thương mại nhanh nhất có thể quốc tế .Tính đến tháng 1 năm 2021, 44 thành phố của Trung Quốc có mạng lưới hệ thống giao thông vận tải công cộng đô thị đang hoạt động giải trí [ 384 ] [ 385 ] và 39 thành phố khác đã được phê duyệt kiến thiết xây dựng mạng lưới hệ thống tàu điện ngầm. Tính đến năm 2020, Trung Quốc chiếm hữu năm mạng lưới hệ thống tàu điện ngầm dài nhất quốc tế ở những thành phố Thượng Hải, Bắc Kinh, Quảng Châu Trung Quốc, Thủ Đô và Thâm Quyến .Tính đến năm 2017, Trung Quốc có 220 cảng hàng không quốc tế thương mại, và trên hai phần ba số cảng hàng không quốc tế được thiết kế xây dựng trên toàn thế giới trong năm 2013 là tại Trung Quốc, [ 386 ] và Boeing cho rằng phi đội thương mại hoạt động giải trí tại Trung Quốc sẽ tăng từ 1.910 trong năm 2011 lên 5.980 vào năm 2031. [ 386 ] Khoảng 80 % không phận của Trung Quốc vẫn bị hạn chế cho sử dụng quân sự chiến lược, và những hãng hàng không Trung Quốc chiếm tám trong số mười hãng hàng không châu Á tệ nhất về phương diện trì hoãn. [ 387 ] Trong năm 2013, Sân bay quốc tế Thủ đô Bắc Kinh xếp hạng nhì quốc tế về luân chuyển hành khách .Trung Quốc có trên 2000 cảng sông và cảng biển, khoảng chừng 130 trong số đó Open cho thuyền ngoại bang. Năm 2012, những cảng Thượng Hải, Hồng Kông, Thâm Quyến, Ninh Ba-Chu Sơn, Quảng Châu Trung Quốc, Thanh Đảo, Thiên Tân, Đại Liên xếp hàng đầu quốc tế về luân chuyển số lượng container và trọng tải sản phẩm & hàng hóa. [ 388 ]

Nhân khẩu

Dân số

Theo hiệu quả tìm hiểu nhân khẩu toàn nước năm 2010, dân số nước Cộng hòa Nhân dân Trung Quốc là 1.370.536.875. Khoảng 16,60 % dân số từ 14 tuổi trở xuống, 70,14 % từ 15 đến 59 tuổi, và 13,26 % từ 60 tuổi trở lên. [ 389 ] Do dân số đông và tài nguyên vạn vật thiên nhiên suy giảm, cơ quan chính phủ Trung Quốc rất chăm sóc đến vận tốc tăng trưởng dân số, và từ năm 1978 họ đã nỗ lực thực thi với tác dụng khác nhau, [ 390 ] nhằm mục đích thi hành một chủ trương kế hoạch hóa mái ấm gia đình khắt khe được gọi là ” chủ trương một con. ” Trước năm 2013, chủ trương này tìm cách hạn chế mỗi mái ấm gia đình có một con, ngoại trừ những dân tộc thiểu số và linh động nhất định tại những khu vực nông thôn. Một thả lỏng lớn về chủ trương được han hành vào tháng 12 năm 2013, được cho phép những mái ấm gia đình có hai con nếu một trong song thân là con một. [ 391 ] Dữ liệu từ tìm hiểu nhân khẩu năm 2010 cho thấy rằng tổng tỷ suất sinh là khoảng chừng 1,4. [ 392 ] Chính sách một con cùng với truyền thống cuội nguồn trọng nam hoàn toàn có thể góp thêm phần vào mất cân đối về tỷ suất giới tính khi sinh. [ 393 ] [ 394 ] Theo tìm hiểu nhân khẩu năm 2010, tỷ suất giới tính khi sinh là 118,06 nam / 100 nữ, [ 395 ] cao hơn mức thường thì là khoảng chừng 105 nam / 100 nữ. [ 396 ] Kết quả tìm hiểu nhân khẩu vào năm 2013 cho thấy phái mạnh chiếm 51,27 % tổng dân số. [ 397 ] trong khi số lượng này vào năm 1953 là 51,82 %. [ 397 ]

Sắc tộc

Người Hán là dân tộc chiếm đa số tại Trung Quốc
Trung Quốc chính thức công nhận 56 dân tộc bản địa riêng không liên quan gì đến nhau, dân tộc bản địa đông dân nhất là người Hán, chiếm khoảng chừng 91,51 % tổng dân số. [ 398 ] Người Hán là dân tộc bản địa đơn lẻ lớn nhất trên quốc tế, [ 399 ], chiếm thiểu số tại Tây Tạng và Tân Cương và đông hơn những dân tộc bản địa khác tại những đơn vị chức năng hành chính cấp tỉnh còn lại. [ 400 ] Các dân tộc thiểu số chiếm khoảng chừng 8,49 % tổng dân số Trung Quốc theo hiệu quả tìm hiểu nhân khẩu năm 2010. [ 398 ] So với tìm hiểu nhân khẩu năm 2000, dân số người Hán tăng 66.537.177, hay 5,74 %, trong khi tổng dân số của 55 dân tộc thiểu số tăng 7.362.627, hay 6,92 %. [ 398 ] Điều tra nhân khẩu năm 2010 cho thấy có 593.832 công dân ngoại bang cư trú tại Trung Quốc, những nhóm lớn nhất đến từ Bắc Triều Tiên ( 120.750 ), Hoa Kỳ ( 71.493 ) và Nhật Bản ( 66.159 ). [ 401 ]

Ngôn ngữ

Trung Quốc có 292 ngôn từ đang sống sót. [ 402 ] Các ngôn từ phổ cập nhất thuộc nhánh Hán của ngữ hệ Hán-Tạng, gồm có Quan thoại ( bản ngữ của 70 % dân số ), [ 403 ] và những ngôn từ Hán khác : Ngô, Việt ( hay Quảng Đông ), Mân, Tương, Cám, và Khách Gia. Các ngôn từ thuộc nhánh Tạng-Miến như Tạng, Khương, Lô Lô được nói trên khắp cao nguyên Thanh Tạng và Vân Quý. Các ngôn từ thiểu số khác tại tây nam Trung Quốc gồm những ngôn từ thuộc ngữ hệ Tai-Kadai như tiếng Tráng, H’Mông – Miền và Nam Á. Tại khu vực hướng đông bắc và tây-bắc của Trung Quốc, những dân tộc thiểu số nói những ngôn từ thuộc ngữ hệ Altai như tiếng Mông Cổ và ngữ hệ Turk như tiếng Duy Ngô Nhĩ. Tiếng Triều Tiên là bản ngữ tại 1 số ít khu vực sát biên giới với Bắc Triều Tiên, và tiếng Sarikoli của người Tajik ở miền tây Tân Cương là một ngữ hệ Ấn-Âu .Tiếng phổ thông là một dạng của Quan thoại dựa trên phương ngôn Bắc Kinh, là quốc ngữ chính thức của Trung Quốc và được sử dụng làm một ngôn từ thông dụng trong nước giữa những cá thể có toàn cảnh ngôn từ độc lạ. [ 404 ] Chữ Hán được sử dụng làm văn tự cho những ngôn từ Hán từ hàng nghìn năm, tạo điều kiện kèm theo cho người nói những ngôn từ và phương ngôn Hán không hiểu lẫn nhau hoàn toàn có thể tiếp xúc trải qua văn tự. Năm 1956, nhà nước Trung Quốc đưa ra chữ giản thể, thay thế sửa chữa cho chữ phồn thể. Chữ Hán được Latin hóa bằng mạng lưới hệ thống bính âm. Tiếng Tạng sử dụng chữ viết dựa trên mẫu tự Ấn Độ, những dân tộc bản địa Hồi giáo tại Trung Quốc thường sử dụng mẫu tự Ba Tư-Ả Rập, còn tiếng Mông Cổ tại Trung Quốc và tiếng Mãn sử dụng chữ viết bắt nguồn từ mẫu tự Duy Ngô Nhĩ cổ .

Tôn giáo

Trong hàng thiên niên kỷ, văn minh Trung Hoa chịu ảnh hưởng tác động từ nhiều trào lưu tôn giáo khác nhau, Tam giáo Nước Trung Hoa gồm có Nho giáo, Phật giáo và Đạo giáo trên phương diện lịch sử vẻ vang có ảnh hưởng tác động quan trọng trong việc định hình văn hóa truyền thống Trung Hoa. [ 405 ] [ 406 ] Các yếu tố của Tam giáo thường được phối hợp vào những truyền thống lịch sử tôn giáo quần chúng hoặc dân gian. [ 407 ] Hiến pháp Trung Quốc bảo vệ quyền tự do tôn giáo, tuy nhiên những tổ chức triển khai tôn giáo không được chính thức đồng ý chấp thuận hoàn toàn có thể phải chịu bách hại ở quy mô vương quốc. [ 408 ] Ước tính về nhân khẩu tôn giáo tại Trung Quốc có sự độc lạ. Một nghiên cứu và điều tra năm 2007 cho thấy 31,4 % người Trung Quốc trên 16 tuổi là Fan Hâm mộ tôn giáo, [ 409 ] một điều tra và nghiên cứu vào năm 2006 thì cho thấy 46 % dân số Trung Quốc là Fan Hâm mộ tôn giáo. [ 410 ] Một điều tra và nghiên cứu vào năm 2007 cho thấy những cá thể tự xác lập là Fan Hâm mộ Phật giáo chiếm 11 – 16 % dân số trưởng thành tại Trung Quốc, trong khi Fan Hâm mộ Cơ Đốc giáo chiếm khoảng chừng 3 – 4 %, và Fan Hâm mộ Hồi giáo chiếm khoảng chừng 1 %. [ 411 ]

Quần cư

Trung Quốc trải qua đô thị hóa đáng kể trong những thập niên vừa mới qua. Tỷ lệ dân số trong những khu vực đô thị tăng từ 20 % vào năm 1990 lên 46 % vào năm 2007 và 60 % vào năm 2019. [ 412 ] [ 412 ] [ 413 ] [ 414 ] và dân số đô thị của Trung Quốc được dự trù đạt một tỷ vào năm 2030. [ 415 ] Năm 2012, có trên 262 triệu công nhân di cư tại Trung Quốc. [ 416 ] Trung Quốc có trên 160 thành phố có dân số [ đô thị ] trên một triệu, [ 417 ] trong đó có bảy siêu đô thị ( dân số hành chính trên 10 triệu ) là Trùng Khánh, Thượng Hải, Bắc Kinh, Quảng Châu Trung Quốc, Thiên Tân, Thâm Quyến, và Vũ Hán. [ 418 ] [ 419 ] [ 420 ] Đến năm 2025, ước tính Trung Quốc sẽ có 221 thành phố có trên một triệu dân cư đô thị. [ 415 ]

Giáo dục đào tạo

Đại học Thanh Hoa tại Bắc Kinh nằm trong số các đại học hàng đầu tại Trung Quốc[421]
Kể từ năm 1986, giáo dục bắt buộc tại Trung Quốc gồm có tiểu học và trung học cơ sở, tổng số lê dài trong chín năm. [ 422 ] Năm 2010, khoảng chừng 82,5 % học viên liên tục học tập tại cấp trung học phổ thông lê dài trong ba năm. [ 423 ] Cao khảo là kỳ thi đầu vào ĐH toàn nước tại Trung Quốc, là điều kiện kèm theo tiên quyết để nhập học trong hầu hết những cơ sở giáo dục bậc ĐH. Năm 2010, 27 % học viên tốt nghiệp trung học liên tục theo học giáo dục ĐH. [ 424 ] Con số này đã tăng lên đáng kể trong nhiều năm qua, đạt 50 % vào năm 2018 [ 425 ]Trong tháng 2 năm 2006, chính phủ nước nhà cam kết cung ứng giáo dục chín năm trọn vẹn không lấy phí, gồm có sách giáo khoa và những loại phí. [ 426 ] Đầu tư cho giáo dục hàng năm nâng từ dưới 50 tỷ USD trong năm 2003 lên trên 250 tỷ USD trong năm 2011. [ 427 ] Tuy nhiên, vẫn còn bất bình đẳng trong tiêu tốn giáo dục ; như trong năm 2010, tiêu tốn giáo dục trung bình cho một học viên trung học cơ sở tại Bắc Kinh là 20.023 NDT, trong khi tại Quý Châu là 3.204 NDT. [ 428 ]Tính đến năm 2018, 96 % dân số trên 15 tuổi biết đọc biết viết [ 429 ], so với 20 % vào năm 1950. [ 430 ] Năm 2009, học viên Trung Quốc đến từ Thượng Hải đã đạt được hiệu quả tốt nhất quốc tế về toán học, khoa học và đọc viết, theo một bài kiểm tra của Chương trình Đánh giá Học sinh Quốc tế ( PISA ), một cuộc nhìn nhận trên toàn quốc tế về thành tích học tập của học viên 15 tuổi [ 431 ]. Mặc dù đạt hiệu quả cao, giáo dục Trung Quốc cũng vấp phải sự chỉ trích từ cả trong nước và quốc tế vì quá chú trọng vào học thuộc lòng và sự chênh lệch quá lớn về chất lượng giáo dục giữa nông thôn với thành thị [ 432 ] .Tính đến năm 2020, Trung Quốc có số lượng trường ĐH top đầu nhiều thứ hai quốc tế sau Hoa Kỳ [ 433 ] [ 434 ] [ 435 ]. Hiện tại, Trung Quốc chỉ xếp sau Hoa Kỳ về số đại diện thay mặt nằm trong list 200 trường ĐH số 1 theo ARWU [ 436 ]. Trung Quốc là nơi có hai trường ĐH tốt nhất khu vực Châu Á Thái Bình Dương – Châu Đại Dương và những nước mới nổi ( Đại học Thanh Hoa và Đại học Bắc Kinh ) theo Xếp hạng Đại học Thế giới của Times Higher Education [ 437 ] [ 438 ] [ 439 ]

Y tế

Bộ Y tế cùng sở y tế cấp tỉnh giám sát nhu yếu y tế của dân cư Trung Quốc. [ 440 ] Đặc điểm của chủ trương y tế Trung Quốc kể từ đầu thập niên 1950 là tập trung chuyên sâu vào y học công cộng và y học dự trữ. Đương thời, Đảng Cộng sản mở màn Chiến dịch y tế ái quốc nhằm mục đích cải tổ vệ sinh thiên nhiên và môi trường và vệ sinh cá thể, cũng như điều trị và ngăn ngừa 1 số ít bệnh. Các bệnh hoành hành tại Trung Quốc khi trước như tả, thương hàn và tinh hồng nhiệt gần như bị tiệt trừ trong chiến dịch này .Sau khi Đặng Tiểu Bình mở màn thi hành cải cách kinh tế tài chính vào năm 1978, tình hình y tế của quần chúng Trung Quốc được cải tổ nhanh gọn do dinh dưỡng tốt hơn, tuy nhiên nhiều dịch vụ y tế công cộng không lấy phí tại khu vực nông thôn biến mất cùng với những công xã nhân dân. Chăm sóc y tế tại Trung Quốc bị tư nhân hóa phần nhiều, tuy có sự ngày càng tăng đáng kể về chất lượng nhưng cũng kéo theo ngân sách y tế tăng vọt, khiến người thu nhập thấp không có đủ tiền chữa bệnh. Năm 2009, chính phủ nước nhà mở màn một ý tưởng sáng tạo cung ứng chăm nom y tế quy mô lớn lê dài trong 3 năm trị giá 124 tỷ USD. [ 441 ] Đến năm 2011, chiến dịch đạt hiệu quả 95 % dân số Trung Quốc có bảo hiểm y tế cơ bản. [ 442 ] Năm 2011, Trung Quốc được ước tính là nước phân phối dược phẩm lớn thứ ba quốc tế, tuy nhiên dân cư Trung Quốc phải chịu tổn hại từ việc tăng trưởng và phân phối những dược phẩm giả. [ 443 ]Tuổi thọ dự trù khi sinh tại Trung Quốc là 75 năm, [ 444 ] và tỷ suất tử trận trẻ sơ sinh là 11 ‰ vào năm 2013. [ 445 ] Cả hai chỉ số đều được cải tổ đáng kể so với thập niên 1950. [ k ] Tỷ lệ còi cọc bắt nguồn từ thiếu dinh dưỡng giảm từ 33,1 % vào năm 1990 xuống 9,9 % vào năm 2010. [ 448 ] Mặc dù có những cải tổ đáng kể về y tế và thiết kế cơ sở y tế văn minh, tuy nhiên Trung Quốc có 1 số ít yếu tố y tế công cộng mới nổi, như những bệnh về đường hô hấp do ô nhiễm không khí trên quy mô rộng, [ 449 ] hàng trăm triệu người hút thuốc lá, [ 450 ] và sự ngày càng tăng béo phì trong những dân cư trẻ tại đô thị. [ 451 ] [ 452 ] Dân số lớn và những thành phố đông đúc dẫn đến bùng phát những dịch bệnh nghiêm trọng trong thời hạn gần đây, như bùng phát SARS vào năm 2003 và dịch COVID-19 vào năm 2020. [ 453 ] Năm 2010, ô nhiễm không khí khiến cho 1,2 triệu người chết sớm tại Trung Quốc. [ 454 ]

Văn hóa

Một nam diễn viên đang biểu diễn Kinh kịch.
Từ thời cổ đại, văn hóa truyền thống Trung Quốc đã chịu tác động ảnh hưởng mạnh từ Nho giáo và những triết lý cổ xưa. Trong hầu hết những triều đại, hoàn toàn có thể đạt được thời cơ thăng quan tiến chức xã hội trải qua việc giành thành tích cao trong những kỳ khoa cử vốn mở màn từ thời Hán. [ 455 ] Chú trọng văn chương trong những kỳ khoa cử tác động ảnh hưởng đến nhận thức chung về tinh thế văn hóa truyền thống tại Trung Quốc, như niềm tin rằng thư pháp, thi họa là những mô hình nghệ thuật và thẩm mỹ đứng trên nhạc kịch. Văn hóa Trung Quốc từ lâu đã tập trung chuyên sâu vào ý thức lịch sử vẻ vang thâm thúy và hầu hết là hướng nội. Khảo thí và nhân tài vẫn được nhìn nhận rất cao tại Trung Quốc lúc bấy giờ. [ 456 ]Các chỉ huy tiên phong của nước Cộng hòa Nhân dân Trung Quốc tìm cách đổi khác một số ít góc nhìn truyền thống cuội nguồn của văn hóa truyền thống Trung Quốc, như quyền chiếm hữu đất tại nông thôn, phân biệt giới tính, và mạng lưới hệ thống Nho học trong giáo dục, trong khi duy trì những góc nhìn khác, như cấu trúc mái ấm gia đình và văn hóa truyền thống phục tùng vương quốc. Một số nhà quan sát nhìn nhận tiến trình sau năm 1949 như một sự liên tục lịch sử dân tộc triều đại Trung Quốc truyền thống lịch sử, 1 số ít khác thì cho rằng sự thống trị của Đảng Cộng sản gây tổn hại cho nền tảng của văn hóa truyền thống Trung Quốc, đặc biệt quan trọng là qua những phương trào chính trị như Cách mạng văn hóa truyền thống trong thập niên 1960, khi đó nhiều góc nhìn văn hóa truyền thống truyền thống lịch sử bị hủy hoại do bị nhìn nhận là lỗi thời hay tàn tích của phong kiến. Nhiều góc nhìn quan trọng của đạo đức và văn hóa truyền thống Trung Hoa truyền thống cuội nguồn, như Khổng giáo, thẩm mỹ và nghệ thuật, văn chương, thẩm mỹ và nghệ thuật trình diễn như Kinh kịch, [ 457 ] bị đổi khác để tương thích với những chủ trương và tuyên truyền của cơ quan chính phủ đương thời. Hiện nay, việc tiếp cận với tiếp thị quảng cáo ngoại bang bị hạn chế cao độ ; mỗi năm chỉ có 34 phim ngoại bang được phép trình chiếu trong những rạp chiếu phim tại Trung Quốc. [ 458 ]Ngày nay, nhà nước Trung Quốc chấp thuận đồng ý nhiều yếu tố của văn hóa truyền thống Trung Hoa truyền thống lịch sử có tính nguyên tắc so với xã hội Trung Quốc. Cùng với sự ngày càng tăng của chủ nghĩa dân tộc bản địa Trung Quốc và kết thúc Cách mạng văn hóa truyền thống, nhiều hình thức nghệ thuật và thẩm mỹ, văn chương, âm nhạc, điện ảnh, phục trang, và kiến trúc về Trung Quốc truyền thống cuội nguồn tận mắt chứng kiến một sự phục hưng can đảm và mạnh mẽ, [ 459 ] [ 460 ] Trung Quốc hiện đứng thứ ba quốc tế về số hành khách ngoại bang đến du lịch thăm quan, [ 461 ] với 55,7 khách quốc tế trong năm 2010. [ 462 ] Ước tính có 740 triệu hành khách Trung Quốc lữ hành trong nước trong tháng 10 năm 2012. [ 463 ]Ẩm thực Trung Quốc rất phong phú, có nền tảng là lịch sử dân tộc siêu thị nhà hàng lê dài hàng thiên niên kỷ. Các quân chủ Trung Quốc cổ đại được biết là có nhiều phòng ăn trong cung, mỗi phòng lại chia thành vài gian, mỗi gian Giao hàng một loại món ăn đặc trưng. [ 464 ] Lúa gạo là cây lương thực phổ cập nhất, được trồng tại phía nam Hoài Hà ; lúa mì là loại cây cối thông dụng thứ nhì và tập trung chuyên sâu tại đồng bằng miền bắc. Thịt lợn là loại thịt thông dụng nhất tại Trung Quốc, chiếm khoảng chừng 75 % tổng lượng tiêu thụ thịt toàn nước. [ 465 ] Gia vị là trọng tâm trong nhà hàng Nước Trung Hoa .

Văn học

Văn học Trung Quốc nở rộ kể từ triều đại nhà Chu. Văn học ở đây có thể hiểu rộng là tất cả những văn bản cổ điển của Trung Quốc trình bày một loạt các tư tưởng và bao trùm mọi lĩnh vực chứ không chỉ là những tác phẩm nghệ thuật.[466] Một trong số những văn bản lâu đời nhất và có tầm ảnh hưởng lớn nhất bao gồm Kinh Dịch và Kinh Thư nằm trong bộ Tứ Thư và Ngũ Kinh được coi là nền tảng của Nho giáo [467]. Thơ Trung Quốc đạt đến đỉnh cao trong thời đại nhà Đường, với những nhà thơ kiệt xuất như Lý Bạch và Đỗ Phủ [468].
Sử học Trung Quốc có đại diện tiêu biểu là Tư Mã Thiên với cuốn Sử ký. Tiểu thuyết là một thể loại văn học phát triển từ thời nhà Minh, nổi tiếng nhất là 4 tác phẩm được coi như Tứ đại danh tác bao gồm Tam quốc diễn nghĩa, Tây du ký, Thủy hử và Hồng lâu mộng[469]. Một số cái tên lớn của nền văn học Trung Quốc hiện đại có thể kể đến như Lỗ Tấn, Hồ Thích, Mạc Ngôn, Cao Hành Kiện, Thẩm Tòng Văn, Trương Ái Linh…[470][471].

Triết học, tư tưởng

Thời Xuân Thu – Chiến Quốc, ở Trung Quốc đã Open rất nhiều những nhà tư tưởng đưa ra những triết lý để tổ chức triển khai xã hội và lý giải những yếu tố của đời sống. Bách Gia Chư Tử tận mắt chứng kiến sự lan rộng ra to lớn về văn hóa truyền thống và tri thức ở Trung Quốc lê dài từ 770 đến 222 TCN, được gọi là thời đại hoàng kim của tư tưởng Trung Quốc khi nó tận mắt chứng kiến sự phát sinh của nhiều phe phái tư tưởng khác nhau như Khổng giáo, Đạo giáo, Pháp gia, Mặc gia, Âm dương gia ( với những thuyết âm khí và dương khí, ngũ hành, bát quái ). Giữa những trào lưu này có sự tranh luận cũng như học hỏi, giao thoa với nhau. Sau này, vào thời nhà Đường, Phật giáo được gia nhập từ Ấn Độ cũng trở thành một trào lưu tôn giáo và triết học tại Trung Quốc. Phật giáo tăng trưởng tại đây trộn lẫn với Nho giáo và Đạo giáo tạo ra những phe phái, những tư tưởng mới khác với Phật giáo nguyên thủy. Giống với triết học Tây phương, triết học Nước Trung Hoa có nhiều tư tưởng phức tạp và phong phú với nhiều phe phái và đều đề cập đến mọi nghành nghề dịch vụ và chuyên ngành của triết học. Triết học đạo đức, triết học chính trị, triết học xã hội, triết học giáo dục, logic và siêu hình học đều được tìm thấy trong triết học Trung Quốc với những quan điểm thâm thúy, độc lạ khác với những nền triết học khác. Triết học Trung Quốc, đặc biệt quan trọng là Nho giáo, trở thành nền tảng tư tưởng của xã hội Trung Quốc. Trên nền tảng đó người Trung Quốc thiết kế xây dựng những thể chế nhà nước và hàng loạt cấu trúc xã hội của họ .
Chân dung Mao Trạch Đông tại Quảng trường Thiên An Môn
Nghệ thuật quân sự chiến lược trong quá trình Xuân Thu – Chiến Quốc cũng Open hai nhà tư tưởng lớn là Tôn Tử và Tôn Tẫn với những quyển binh pháp quân sự chiến lược nổi tiếng .Ở thời văn minh, Chủ nghĩa Mao do Mao Trạch Đông phát minh sáng tạo nên được coi là một nhánh của chủ nghĩa cộng sản với sự tích hợp giữa chủ nghĩa Marx, chủ nghĩa Stalin được biến hóa theo những điều kiện kèm theo kinh tế tài chính – xã hội của Trung Quốc. Mao Trạch Đông là người có ác cảm với nhiều truyền thống lịch sử văn hóa truyền thống, tư tưởng của Trung Quốc. Ông muốn hủy bỏ nền văn hóa truyền thống truyền thống lịch sử để mau chóng hiện đại hóa vương quốc bằng cách làm cuộc Cách mạng văn hóa truyền thống tàn phá một cách có mạng lưới hệ thống những giá trị văn hóa truyền thống vật thể và phi vật thể truyền thống của Trung Quốc. Tuy nhiên cuộc cách mạng này đã thất bại khi nó không hề kiến thiết xây dựng được những giá trị văn hóa truyền thống mới mà chỉ hủy hoại văn hóa truyền thống cũ và bị những cá thể, phe phái trong Đảng Cộng sản Trung Quốc tận dụng để triệt hạ nhau. Sau thời kỳ Cách mạng văn hóa truyền thống, những yếu tố văn hóa truyền thống truyền thống lịch sử khởi đầu được Phục hồi, và lúc bấy giờ được coi là một tác nhân quan trọng để thôi thúc sự tăng trưởng của quốc gia .

Hội họa, điêu khắc, kiến trúc

Hội họa Trung Quốc có lịch sử 5000–6000 năm với các loại hình: bạch họa, bản họa, bích họa. Đặc biệt là nghệ thuật vẽ tranh thủy mặc, có ảnh hưởng nhiều tới các nước ở Châu Á. Cuốn Lục pháp luận của Tạ Hách đã tổng kết những kinh nghiệm hội họa từ đời Hán đến đời Tùy. Tranh phong cảnh được coi là đặc trưng của nền hội họa Trung Quốc, mà đã phát triển đỉnh cao từ thời kì Ngũ Đại đến thời Bắc Tống (907–1127)[472]. Điêu khắc Trung Quốc được phân thành các ngành riêng như: Ngọc điêu, thạch điêu, mộc điêu. Những tác phẩm nổi tiếng như cặp tượng Tần ngẫu đời Tần, tượng Lạc sơn đại Phật đời Tây Hán (pho tượng cao nhất thế giới), tượng Phật nghìn mắt nghìn tay. Không giống như phong cách kiến trúc Phương Tây, kiến trúc Trung Hoa chú trọng đến chiều rộng hơn là chiều cao của công trình. Phong thủy đóng vai trò rất quan trọng trong quá trình xây dựng.

Một số khu công trình kiến trúc nổi tiếng quốc tế hoàn toàn có thể kể đến như : Vạn Lý Trường Thành ( dài 6700 km ), Thành Trường An, Cố cung, Tử Cấm Thành ở Bắc Kinh, Lăng mộ Tần Thủy Hoàng …

Truyền thông

Đài Truyền hình Trung ương Trung Quốc (CCTV) là đài truyền hình phát sóng chủ yếu tại Trung Quốc đại lục. Tin tức của Đài được biên tập bởi Ban Tuyên giáo Trung ương của Đảng Cộng sản Trung Quốc. Số lượng các tờ báo ở Trung Quốc đại lục kể từ 1968 đã tăng từ 42 cho đến hơn 2.200 ngày nay. Theo một ước tính chính thức, hiện có hơn 7.000 báo và tạp chí trong nước [473]. Một số tờ báo lớn do Nhà nước kiểm soát là: Nhân dân Nhật báo, Bắc Kinh Nhật báo, và Hoàn Cầu Thời Báo.Cơ quan thông tấn chính ở Trung Quốc là Tân Hoa Xã.

Internet ở Trung Quốc bị kiểm duyệt chặt chẽ với công cụ “Phòng hỏa trường thành” hay “Tường lửa vĩ đại“. Facebook bị chặn ở Trung Quốc từ năm 2009 và Google đã bị chặn một năm sau đó.

Du lịch

Trung Quốc đã đón 55,7 triệu lượt khách du lịch quốc tế vào năm 2010, vào năm 2012 Trung Quốc là vương quốc có lượt khách đến thăm nhiều thứ ba trên quốc tế [ 462 ]. Trung Quốc là nước có số lượng Di sản Thế giới được UNESCO công nhận nhiều nhất ( 55 ), và là một trong những điểm đến du lịch thông dụng nhất trên quốc tế ( đứng đầu khu vực châu Á-Thái Tỉnh Bình Dương ). Theo dự báo của Euromonitor International, Trung Quốc sẽ trở thành điểm đến phổ cập nhất quốc tế so với khách du lịch vào năm 2030. [ 474 ] .

Âm nhạc

Âm nhạc Trung Quốc bao gồm một loạt các thể loại âm nhạc từ âm nhạc truyền thống đến âm nhạc hiện đại. Âm nhạc Trung Quốc có nguồn gốc từ trước thời tiền đế quốc. Các nhạc cụ truyền thống của Trung Quốc theo truyền thống được nhóm thành tám loại được gọi là bát âm (八音). Kinh kịch truyền thống Trung Quốc là một hình thức âm nhạc sân khấu ở Trung Quốc có nguồn gốc hàng ngàn năm và chia thành nhiều phong cách khác nhau theo khu vực như kinh kịch Bắc Kinh và kinh kịch Quảng Đông. Nhạc pop Trung Quốc (C-Pop), rap Trung Quốc, hip hop Trung Quốc và hip hop Hồng Kông đã trở nên phổ biến trong thời hiện đại

Điện ảnh

Điện ảnh lần đầu tiên được giới thiệu đến Trung Quốc vào năm 1896 và bộ phim Trung Quốc đầu tiên, Đình Quân Sơn, được phát hành vào năm 1905 [475]. Trung Quốc có số lượng rạp chiếu phim lớn nhất thế giới kể từ năm 2016 [476]. Trung Quốc trở thành thị trường điện ảnh có doanh thu lớn nhất trong thế giới vào năm 2020 [477][478]. 4 bộ phim có doanh thu cao nhất ở Trung Quốc hiện tại là Chiến Lang 2 (2017), Na Tra (2019), Lưu lạc Địa cầu (2019), Đại chiến hồ Trường Tân (2021).

Trang phục

Hán phục là phục trang truyền thống lịch sử của người Hán ở Trung Quốc. Sườn xám là một phục trang truyền thống lịch sử thông dụng dành cho phái đẹp. Phong trào phục hưng Hán phục đã trở nên thông dụng trong thời hạn gần đây [ 479 ] .

Thể thao

Trung Quốc sở hữu một trong những văn hóa thể thao lâu đời nhất trên thế giới. Có bằng chứng biểu thị rằng bắn cung (xạ tiễn) được thực hành từ thời Tây Chu. Đấu kiếm (kiếm thuật) và một dạng bóng đá (xúc cúc)[480] cũng truy nguyên từ các triều đại ban đầu của Trung Quốc.[481] Ngày nay, một số môn thể thao phổ biến nhất tại Trung Quốc gồm võ thuật, bóng rổ, bóng đá, bóng bàn, cầu lông, thể thao dưới nước và snooker. Các trò chơi trên bàn như cờ vây, cờ tướng, và gây đây hơn là cờ vua cũng được chơi ở cấp độ chuyên nghiệp.[482]

Rèn luyện thể chất được chú trọng cao trong văn hóa Trung Hoa, các bài tập buổi sáng như khí công và thái cực quyền được thực hành rộng rãi,[483] và phòng tập thể dục và câu lạc bộ sức khỏe thương mại trở nên phổ biến trên toàn quốc.[484] Những thanh niên Trung Quốc cũng thích bóng đá và bóng rổ, đặc biệt là trong các trung tâm đô thị có không gian hạn chế. Bóng rổ hiện đang là môn thể thao phổ biến nhất Trung Quốc [485], quốc gia này cũng sản sinh ra nhiều cầu thủ tầm cỡ thế giới như Diêu Minh hay Dịch Kiến Liên. Đội tuyển bóng đá quốc gia Trung Quốc từng tham dự Giải vô địch bóng đá thế giới 2002. Trung Quốc giữ thế thống trị trong các môn thể thao như bóng bàn (với Mã Long là vận động viên bóng bàn số 1 thế giới), cầu lông (với những tay vợt hàng đầu như Lâm Đan hay Thầm Long), và kung fu. Ngoài ra, Trung Quốc còn là nơi có số người đi xe đạp lớn nhất, với 470 triệu xe đạp trong năm 2012.[375] Nhiều môn thể thao truyền thống khác như đua thuyền rồng, vật kiểu Mông Cổ, và đua ngựa cũng phổ biến.[486]

Trung Quốc tham gia Thế vận hội lần tiên phong vào năm 1932, và với quốc hiệu hiện hành từ năm 1952. Trung Quốc đăng cai Thế vận hội Mùa hè 2008 tại Bắc Kinh, và giành được số huy chương vàng nhiều nhất trong số những vương quốc tham gia. [ 487 ]. Trung Quốc cũng là nơi đã tổ chức triển khai Thế vận hội Mùa đông 2022. [ 488 ]

Xem thêm

Ghi chú

Chú thích

Tham khảo

Đọc thêm

Cách mạng văn hóa truyền thống, 1966 – 1976

  • Clark, Paul. The Chinese Cultural Revolution: A History (2008), a favorable look at artistic production excerpt and text search
  • Esherick, Joseph W.; Pickowicz, Paul G.; and Walder, Andrew G., eds. The Chinese Cultural Revolution as History. (2006). 382 pp.
  • Jian, Guo; Song, Yongyi; and Zhou, Yuan. Historical Dictionary of the Chinese Cultural Revolution. (2006). 433 pp.
  • Richard Curt Kraus. The Cultural Revolution: A Very Short Introduction. (New York: Oxford University Press, Very Short Introductions Series, 2012). ISBN 9780199740550.
  • MacFarquhar, Roderick and Fairbank, John K., eds. The Cambridge History of China. Vol. 15: The People’s Republic, Part 2: Revolutions within the Chinese Revolution, 1966–1982. Cambridge U. Press, 1992. 1108 pp.
  • MacFarquhar, Roderick and Michael Schoenhals. Mao’s Last Revolution. (2006).
  • MacFarquhar, Roderick. The Origins of the Cultural Revolution. Vol. 3: The Coming of the Cataclysm, 1961–1966. (1998). 733 pp.
  • Yan, Jiaqi and Gao, Gao. Turbulent Decade: A History of the Cultural Revolution. (1996). 736 pp.

Liên kết ngoài

Bài viết liên quan

Tin mới

chuyen nap gas dieu hoa

Chuyên Nạp Gas Điều Hòa Gia Đình Giá Rẻ Nhập Khẩu Giá Gốc
bao-duong-dieu-hoa-tai-ha-noi-chuyen-nghiep

Bảo Dưỡng Điều Hòa Tại Hà Nội [ Giảm 20% Từ 2 Máy ]
chuyen bao duong dieu hoa

Chuyên Bảo Dưỡng Điều Hòa Tại Nhà Và Cơ Quan Có VAT

Sửa Điều Hòa Tại Nhà Hà Nội Kiểm Tra Khắc Phục Nhanh

Chuyên Lắp Điều Hòa Tại Nhà Và Cơ Quan Có VAT Giá 300k 1 Bộ
Lỗi E-45 Máy Giặt Electrolux Sửa Ngay Kẻo Hỏng Nặng!

Lỗi E-45 Máy Giặt Electrolux Sửa Ngay Kẻo Hỏng Nặng!
Tủ lạnh Sharp lỗi H-28 Nguyên nhân và cách khắc phục

Tủ lạnh Sharp lỗi H-28 Nguyên nhân và cách khắc phục
10 Họa Tiết Giấy Dán Tường Đẹp Nhất Cho Phòng Khách

10 Họa Tiết Giấy Dán Tường Đẹp Nhất Cho Phòng Khách
Lỗi E-44 máy giặt Electrolux nguyên nhân & khắc phục

Lỗi E-44 máy giặt Electrolux nguyên nhân & khắc phục
Hướng dẫn khắc phục Lỗi H27 tủ lạnh Sharp

Hướng dẫn khắc phục Lỗi H27 tủ lạnh Sharp

Xem nhiều

chuyen nap gas dieu hoa

Chuyên Nạp Gas Điều Hòa Gia Đình Giá Rẻ Nhập Khẩu Giá Gốc
bao-duong-dieu-hoa-tai-ha-noi-chuyen-nghiep

Bảo Dưỡng Điều Hòa Tại Hà Nội [ Giảm 20% Từ 2 Máy ]
chuyen bao duong dieu hoa

Chuyên Bảo Dưỡng Điều Hòa Tại Nhà Và Cơ Quan Có VAT

Sửa Điều Hòa Tại Nhà Hà Nội Kiểm Tra Khắc Phục Nhanh

Chuyên Lắp Điều Hòa Tại Nhà Và Cơ Quan Có VAT Giá 300k 1 Bộ

8 hư hỏng trên máy giặt có thể xảy ra do lỗi board (bo)

10 cửa hàng công nghệ tỉnh Hà Tĩnh uy tín nhất hiện nay
xin gia hạn hợp đồng xây dựng - Các trường hợp cần gia hạn

công văn xin gia hạn hợp đồng xây dựng – Các trường hợp cần gia hạn
Tìm hiểu chi tiết về các tiêu chuẩn cát đắp nền - trong xây dựng

Tìm hiểu chi tiết về các tiêu chuẩn cát đắp nền – trong xây dựng
CÁC CÔNG TÁC KHI XÂY DỰNG VÁCH TẦNG HẦM CHO NHÀ PHỐ

CÁC CÔNG TÁC KHI XÂY DỰNG VÁCH TẦNG HẦM CHO NHÀ PHỐ
Alternate Text Gọi ngay