Hưng Yên – Wikipedia tiếng Việt
Hưng Yên là một tỉnh nằm ở trung tâm đồng bằng sông Hồng, Việt Nam.
Năm 2022, Hưng Yên là đơn vị chức năng hành chính Nước Ta có dân số khoảng chừng 1.302.000 người ( xếp thứ 28 về dân số ) [ 5 ], tỷ lệ trung bình 1.389 người / km2 ( xếp thứ 4 cả nước ), quy mô GRDP đạt 132.176 tỉ đồng, GRDP trung bình đầu người đạt 102,3 triệu đồng / người tương ứng với 4.396 USD ( xếp thứ 12 cả nước và thứ 6 khu vực Bắc Bộ ), vận tốc tăng trưởng GRDP trung bình hàng năm quá trình 2011 – 2020 trên 7,5 %, [ 6 ] Năm 2022 tăng 13,4 % đứng thứ 5 toàn nước. [ 7 ]Chỉ số CPI xếp hạng 39/63, PAPI xếp hạng 5/63, PARINDEX xếp hạng 12/63, SIPAS xếp hạng 3/63 tỉnh, thành phố .
Trung tâm hành chính của tỉnh là thành phố Hưng Yên, cách trung tâm thủ đô Hà Nội khoảng 54 km về phía đông nam, cách thành phố Hải Dương 50 km về phía tây nam, cách trung tâm thành phố Hải Phòng khoảng 93 km, có vị trí địa lý:
Bạn đang đọc: Hưng Yên – Wikipedia tiếng Việt
Các điểm cực của tỉnh Hưng Yên :[sửa|sửa mã nguồn]
Điều kiện tự nhiên[sửa|sửa mã nguồn]
Hưng Yên nằm ở TT đồng bằng Bắc Bộ, nằm trong vùng kinh tế tài chính trọng điểm Bắc bộ, là một trong hai tỉnh Bắc bộ có địa hình trọn vẹn đồng bằng, không có rừng, núi. Hưng Yên không giáp biển. Độ cao đất đai gần như đồng đều, rất thuận tiện cho giao thông vận tải, sản xuất .Điểm TT của đồng bằng Bắc Bộ nằm ở thôn Dung ( Thiên Xuân ), xã Hưng Đạo, huyện Tiên Lữ. [ 8 ]Hưng Yên nằm trong vùng khí hậu cận nhiệt đới ẩm, chia làm 4 mùa rõ ràng : xuân, hạ, thu, đông. Mùa mưa lê dài từ cuối tháng 4 đến tháng 10 hàng năm. Lượng mưa trong mùa mưa chiếm tới trên 80 % tổng lượng mưa cả năm .
- Diện tích: 930 km² (rộng hơn Hà Nam, Bắc Ninh).[8][cần dẫn nguồn]
- Lượng mưa trung bình hàng năm: 1.450 – 1.652 mm.
- Nhiệt độ trung bình: 23,2 °C.
- Số giờ nắng trong năm: 1.550 – 1650 giờ (cao dần từ Nam lên Bắc).
- Độ ẩm tương đối trung bình: 85 – 87%.
Dữ liệu khí hậu của Hưng Yên Tháng 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Năm Cao kỉ lục °C (°F) 32.0 32.6 37.0 37.4 38.5 39.4 38.4 37.5 35.2 34.0 34.5 30.5 39,4 Trung bình cao °C (°F) 19.5 19.7 22.3 26.7 30.9 32.4 32.7 31.7 30.5 28.3 25.2 21.7 26,8 Trung bình ngày, °C (°F) 16.2 16.9 19.6 23.5 27.0 28.6 29.0 28.4 27.1 24.5 21.1 17.8 23,3 Trung bình thấp, °C (°F) 14.0 15.0 17.8 21.4 24.2 25.8 26.3 25.8 24.6 21.8 18.4 15.1 20,8 Thấp kỉ lục, °C (°F) 4.9 5.3 6.6 12.2 16.5 19.4 20.6 21.8 16.5 12.5 8.4 4.8 4,8 Giáng thủy mm (inch) 26
(1.02)25
(0.98)48
(1.89)92
(3.62)172
(6.77)229
(9.02)219
(8.62)286
(11.26)261
(10.28)187
(7.36)75
(2.95)24
(0.94)1.644
(64,72)% độ ẩm 85.2 87.6 90.1 89.8 86.2 84.4 84.0 87.1 86.9 84.8 82.6 82.4 85,9 Số ngày giáng thủy TB 9.1 12.8 16.6 13.8 13.1 14.2 13.1 15.5 13.7 11.2 7.3 5.5 146,0 Số giờ nắng trung bình hàng tháng 75 42 49 93 187 178 205 179 179 173 139 127 1.625 Nguồn: Vietnam Institute for Building Science and Technology[9] Tỉnh Hưng Yên được phân loại thành 10 đơn vị chức năng hành chính cấp huyện, gồm 1 thành phố, 1 thị xã và 8 huyện với 161 đơn vị chức năng hành chính cấp xã, gồm 139 xã, 14 phường và 8 thị xã. [ 10 ]
Bản đồ tỉnh Hưng Yên năm 1891
Tỉnh Hưng Yên nguyên thuộc thừa tuyên Sơn Nam đặt vào năm Quang Thuận thứ 10 đời Lê ( 1466 ). Đến năm Cảnh Hưng thứ 2 ( 1741 ) thì chia thành Sơn Nam Thượng và Sơn Nam Hạ. Đời nhà Nguyễn năm Minh Mệnh thứ 3 ( 1822 ), Sơn Nam Thượng được đổi thành trấn Sơn Nam còn Sơn Nam Hạ thì gọi là trấn Tỉnh Nam Định. Năm Minh Mệnh thứ 12 ( 1831 ), tỉnh Hưng Yên được xây dựng gồm những huyện Đông Yên, Kim Động, Ân Thi, Tiên Lữ, Phù Dung của trấn Sơn Nam và Thần Khê, Hưng Nhân, Duyên Hà của trấn Tỉnh Nam Định ( những huyện Thần Khê, Duyên Hà và Hưng Nhân sau bị cắt vào tỉnh Tỉnh Thái Bình mới xây dựng ). [ 12 ]Tuy là tỉnh ” mới ” chỉ hơn 553 năm, vùng đất Hưng Yên đã nổi danh từ thời kỳ Trịnh – Nguyễn phân tranh trước đó với Phố Hiến, vốn là thương cảng đô hội quan trọng bậc nhất ở Đàng Ngoài. Thuyền bè ngược sông Hồng lên Thăng Long ” Kẻ Chợ ” đều phải dừng ở Phố Hiến đợi giấy phép nên Phố Hiến trở thành tụ điểm sầm uất. Người Tàu, người Nhật và người Tây phương đều đến đấy kinh doanh. Do vậy dân gian đã có câu : ” Thứ nhất kinh kỳ, thứ nhì phố Hiến ” .Ngày 27 tháng 1 năm 1968, tỉnh Hưng Yên hợp nhất với tỉnh Thành Phố Hải Dương thành tỉnh Hải Hưng .Ngày 11 tháng 3 năm 1977, hợp nhất 2 huyện Phù Cừ và Tiên Lữ thành huyện Phù Tiên ; hợp nhất 2 huyện Văn Giang và Yên Mỹ thành huyện Văn Yên ; hợp nhất 2 huyện Văn Lâm và Mỹ Hào thành huyện Văn Mỹ. [ 13 ]Ngày 24 tháng 2 năm 1979, hợp nhất 2 huyện Kim Động và Ân Thi thành huyện Kim Thi ; hợp nhất huyện Văn Mỹ và một phần huyện Văn Yên thành huyện Mỹ Văn ; hợp nhất phần còn lại của huyện Văn Yên và huyện Khoái Châu thành huyện Châu Giang. [ 14 ]Ngày 27 tháng 1 năm 1996, chia huyện Kim Thi thành 2 huyện : Kim Động và Ân Thi. [ 15 ]Ngày 6 tháng 11 năm 1996, tái lập tỉnh Hưng Yên từ tỉnh Hải Hưng. Khi tách ra, tỉnh Hưng Yên có 6 đơn vị chức năng hành chính gồm thị xã Hưng Yên và 5 huyện : Ân Thi, Châu Giang, Kim Động, Mỹ Văn, Phù Tiên. [ 16 ]Ngày 24 tháng 2 năm 1997, chia huyện Phù Tiên thành 2 huyện : Phù Cừ và Tiên Lữ. [ 17 ]Ngày 24 tháng 7 năm 1999, chia huyện Châu Giang thành 2 huyện : Khoái Châu và Văn Giang ; chia huyện Mỹ Văn thành 3 huyện : Mỹ Hào, Văn Lâm, Yên Mỹ. [ 18 ]Ngày 19 tháng 1 năm 2009, chuyển thị xã Hưng Yên thành thành phố Hưng Yên. [ 19 ]Ngày 1 tháng 5 năm 2019, chuyển huyện Mỹ Hào thành thị xã Mỹ Hào. [ 10 ]Hiện nay, tỉnh Hưng Yên có 1 thành phố, 1 thị xã và 8 huyện đó là thành phố Hưng Yên, thị xã Mỹ Hào, và những huyện : Kim Động, Tiên Lữ, Văn Giang, Yên Mỹ, Phù Cừ, Ân Thi, Khoái Châu, Văn Lâm .
Khu Công nghiệp Thăng Long II
Mỹ Hào – Yên Mỹ (Hưng Yên)
Khu Đô thị Xuân Quan
Văn Giang (Hưng Yên)Năm 2022 tăng trưởng GRDP đạt 13,4 % giá trị sản xuất công nghiệp tăng 10,5 %, thiết kế xây dựng tăng 41,52 % ; thương mai dịch vụ tăng 19,32 %, nông nghiệp thủy hải sản tăng 2,5 % .Cơ cấu lao động : nông, lâm nghiệp và thủy hải sản 21 % ; công nghiệp và kiến thiết xây dựng 47 % ; thương mại, dịch vụ 32 % .Cơ cấu kinh tế tài chính : Cơ cấu kinh tế tài chính : nông, lâm nghiệp và thủy hải sản 7,49 % ; công nghiệp và kiến thiết xây dựng 63,91 % ; dịch vụ 28,6 % ; thuế loại sản phẩm trừ trợ cấp mẫu sản phẩm 6,7 % .GRDP đầu người đạt 102,3 triệu đồng tăng 16 % so với năm 2021 .Kim ngạch xuất khẩu 6,3 tỷ USD .Trên địa phận tỉnh có 104 chợ 24 nhà hàng siêu thị 2 TT thương mại đang được thiết kế xây dựng .Thu ngân sách năm 2022 đạt 50.850 tỷ đồng bằng 260 % dự trù tăng 2,67 lần so với năm 2021. Tổng vốn góp vốn đầu tư tăng trưởng 57.600 tỷ đồng tăng 46 % .Chỉ số CPI xếp hạng 39/63, PAPI xếp hạng 5/63, PARINDEX xếp hạng 12/63, SIPAS xếp hạng 3/63 tỉnh, thành phố .Tỉnh đã hoàn thành xong chương trình kiến thiết xây dựng nông thôn mới vào năm 2020. Hiện nay, tỉnh đã có 5 khu dân cư được công nhận là khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu .Tỷ lệ đô thị hóa đạt 41,5 %. Tỷ lệ hộ nghèo 1,3 % ( theo mức chuẩn nghèo tiếp cận đa chiều tiến trình năm nay – 2020 ) ; còn theo chuẩn nghèo tiếp cận đa chiều quy trình tiến độ 2021 – 2025 là 1,8 %. Trong đó tỷ suất hộ nghèo có nhà ở bền vững và kiên cố 94,4 % bán vững chắc 5,5 % .Diện tích nhà ở trung bình 28 mét vuông / người .Hưng Yên là một tỉnh công nghiệp tăng trưởng nhanh và mạnh của miền Bắc .Toàn tỉnh hiện có 18 khu công nghiệp ( KCN ) đã được quy hoạch với quy mô gần 5.000 ha, trong đó có 7 KCN đã đi vào hoạt động giải trí : KCN Phố Nối A ( 688,94 ha ), KCN Thăng Long 2 ( 525,7 ha ), KCN Dệt May Phố Nối B ( 121,81 ha ), KCN Minh Quang ( 150 ha ), KCN Minh Đức ( 198 ha ), KCN Viglacera Yên Mỹ ( 280 ha ), KCN Yên Mỹ 2 ( 313,5 ha ). Một số KCN hiện đang được nhà đầu tư thiết kế xây dựng hạ tầng : KCN Lý Thường Kiệt ( 300 ha ), KCN Tân Dân ( 200 ha ), KCN Kim Động ( 100 ha ), Khu công nghiệp Sạch ( 143,08 ha ), KCN số 3 ( 159,71 ha ), KCN số 5 ( 192,64 ha ). Bên cạnh đó còn những KCN đang lôi kéo góp vốn đầu tư là KCN số 1 ( 263,85 ha ), KCN số 4 ( 445 ha ), KCN Thổ Hoàng ( 250 ha ) KCN số 6 ( 308,2 ha ) và KCN số 7 ( 198,56 ha ) [ 20 ] .Ngoài ra tỉnh còn quy hoạch 40 cụm công nghiệp tổng diện tích quy hoạnh hơn 1700 ha như : CCN Tân Quang – Như Quỳnh, CCN làng nghề Minh Khai, CCN Chỉ Đạo – Đại Đồng, CCN Lạc Đạo, CCN Minh Hải, CCN Đồng Than, CCN Minh Châu – Việt Cường, CCN Đặng Lễ, CCN Kim Động, CCN Chính Nghĩa, CCN Phạm Ngũ Lão – Nghĩa Dân, CCN Đa Lộc, CCN Thiện Phiến, CCN Đình Cao, CCN Dị Chế, CCN Đông – Nam Khoái Châu …Sản phẩm công nghiệp của tỉnh rất phong phú là dệt may, giày da, xe hơi, xe máy, điện tử, điện gia dụng, công nghiệp thực phẩm, cơ khí đúng chuẩn, thép kiến thiết xây dựng … Cơ cấu theo hướng tăng trưởng kinh tế tài chính công nghiệp và dịch vụ đang là chủ yếu. Tính đến tháng 6 năm 2022, tại những khu công nghiệp trên địa phận tỉnh Hưng Yên có hơn 211 doanh nghiệp có vốn góp vốn đầu tư trực tiếp quốc tế ( FDI ) ĐK thực thi 515 dự án Bất Động Sản góp vốn đầu tư còn hiệu lực thực thi hiện hành với tổng vốn góp vốn đầu tư ĐK là 6099,5 triệu đô la Mỹ [ 1 ], gồm có : 268 dự án Bất Động Sản góp vốn đầu tư thứ cấp có tổng vốn góp vốn đầu tư ĐK là 5.067 triệu đô la Mỹ và 02 dự án Bất Động Sản góp vốn đầu tư hạ tầng KCN có vốn góp vốn đầu tư ĐK là 298 triệu đô la Mỹ. Tổng diện tích đất thuê sử dụng của những dự án Bất Động Sản FDI thứ cấp tại những khu công nghiệp là 545 ha. Hiện nay, đã có 20 vương quốc, vùng chủ quyền lãnh thổ ĐK thực thi dự án Bất Động Sản góp vốn đầu tư tại những KCN trên địa phận tỉnh. Nhật Bản đứng vị trí số 1 với 142 dự án Bất Động Sản và tổng vốn góp vốn đầu tư ĐK là 3.526,3 triệu đô la Mỹ, chiếm 52,6 % về số dự án Bất Động Sản và 65,7 % tổng vốn góp vốn đầu tư ; Nước Hàn đứng thứ hai với 48 dự án Bất Động Sản và tổng vốn góp vốn đầu tư ĐK là 618,4 triệu đô la Mỹ, chiếm 17,8 % về số dự án Bất Động Sản và 11,5 % tổng vốn góp vốn đầu tư ; Trung Quốc đứng thứ ba với 28 dự án Bất Động Sản và tổng vốn góp vốn đầu tư ĐK là 356,2 triệu đô la Mỹ, chiếm 10,4 % về số dự án Bất Động Sản và 6,6 % tổng vốn góp vốn đầu tư ; tiếp đến là Hồng Kông với 16 dự án Bất Động Sản và tổng vốn góp vốn đầu tư ĐK là 203 triệu đô la Mỹ, Nước Singapore với 07 dự án Bất Động Sản và tổng vốn góp vốn đầu tư ĐK là 132,1 triệu đô la Mỹ, … Tổng số lao động sử dụng của những doanh nghiệp FDI lúc bấy giờ khoảng chừng 60.000 người. [ 2 ]Đến nay toàn tỉnh có trên 8.324 doanh nghiệp số vốn đăng ký khoảng 156.199 tỷ đồng [3][liên kết hỏng] với doanh thu đạt trên 400.000 tỷ đồng.
Bình quân 6,5 doanh nghiệp / 1000 dân. Tổng số lao động trong những doanh nghiệp 221.557 người. Thu nhập trung bình một tháng của người lao động trong doanh nghiệp trên 8,7 triệu đồng .Nhưng phân hóa kinh tế tài chính không đồng đều giữa những khu vực trong tỉnh đang gây khó khăn vất vả cho việc lôi cuốn góp vốn đầu tư và tăng trưởng kinh tế tài chính của tỉnh cũng như cho những vùng, khu vực kinh tế tài chính còn chậm tăng trưởng trong tỉnh. Tình hình đó đang dần được cải tổ rõ ràng khi cao tốc 5B ( con đường rộng 8 làn văn minh bậc nhất Nước Ta, xuất phát từ cầu Thanh Trì đến thành phố cảng TP. Hải Phòng chạy qua những huyện Văn Giang, Yên Mỹ, Ân Thi với tổng chiều dài 29 km ) đi vào hoạt động giải trí ; cạnh bên đó là những tuyến đường trọng điểm đã và đang được góp vốn đầu tư tăng cấp lan rộng ra đường Tân Phúc – Võng Phan ( liên kết cao tốc TP. Hà Nội – TP. Hải Phòng với Mỹ Hào, Ân Thi, Phù Cừ, Hưng Hà ), Đường liên tỉnh Thành Phố Hà Nội Hưng Yên lê dài ( Văn Giang, Yên Mỹ, Khoái Châu, Mỹ Hào, Văn Lâm ), Đường liên kết di sản sông ( thành phố Hưng Yên – Kim Động – Khoái Châu – Văn Giang – Gia Lâm ), đường tỉnh 376 ( chạy theo hướng Bắc – Nam cắt quốc lộ 39A theo hướng tuyến mới liên kết Tiên Lữ, Ân Thi, Yên Mỹ, Văn Giang, Văn Lâm ) ; quốc lộ 38B ( nối từ chợ Gạo đi qua Tiên Lữ, Phù Cừ sang Thành Phố Hải Dương ) ; và đường nối cao tốc TP.HN – TP. Hải Phòng với cao tốc Cầu Giẽ – Tỉnh Ninh Bình sẽ làm cân đối kinh tế tài chính giữa những vùng trong tỉnh .Hiện nay trên địa phận tỉnh có rất nhiều những khu đô thị mới kiến thiết xây dựng với quy hoạch rất văn minh và văn minh như Khu đô thị Ecopark, Vinhomes Ocean Park 2 The Empire, Vinhomes Riverside Đại An, V-GreenCity Phố Nối, và nhiều dự án Bất Động Sản đô thị lớn đang được tiến hành thiết kế xây dựng như Khu đô thị Xuân Cầu, Khu nhà ở và dịch vụ đô thị công nghiệp Như Quỳnh, khu đô thị sinh thái xanh Sen Hồ 1 và 2, Khu đô thị Hòa Phát ForeStar, Khu đô thị ĐH Phố Hiến … đang làm biến hóa rõ ràng bộ mặt đô thị của tỉnh .Tỉnh đang hình thành những khu vực công nghiệp và đô thị mới tăng trưởng năng động có tính liên kết ngặt nghèo và to lớn đặc biệt quan trọng là khu vực phía Bắc tỉnh với những TT công nghiệp và đô thị lớn sẽ hình thành vùng đô thị tân tiến trong tương lai như thị Xã Mỹ Hào, Văn Giang, Văn Lâm, Yên Mỹ. Tốc độ đô thị hóa đang diễn ra rất nhanh gọn, tỷ suất đô thị hóa tính đến hết năm 2021 đạt 41,5 % .
Giáo dục đào tạo – huấn luyện và đào tạo[sửa|sửa mã nguồn]
Năm 2021, tỉnh có tổng số 422 / 534 trường học những cấp được công nhận trường chuẩn Quốc gia. Tỷ lệ học viên tốt nghiệp trung học phổ thông đạt 92,01 %, tỷ suất trúng tuyển ĐH 66,37 % .tính đến hết năm 2019 toàn tỉnh có 44 học viên đạt giải tại kỳ thi học viên giỏi trung học phổ thông Quốc gia, 1 học viên đạt HCB cuộc thi Olympic tin học Châu Á Thái Bình Dương, 1 học viên đạt giải nhất cuộc thi vô địch tin học văn phòng quốc tế – Viettel 2019, 8 học viên trung học phổ thông đạt giải tại kỳ thi KH-KT Quốc gia .
Danh sách các trường cao đẳng – đại học tại tỉnh Hưng Yên
Về văn học dân gian, ngoài cái chung của văn học dân gian đồng bằng Bắc Bộ, còn có những cái riêng mà chỉ Hưng Yên mới có, ví dụ điển hình hát trống quân – một lối hát phổ cập ở Hưng Yên xưa kia, lúc bấy giờ vẫn còn giữ được. Ngoài ra, còn có những thể loại hát ả đào, hát chèo, … Hưng Yên là vùng đất địa linh nhân kiệt, luôn góp phần bậc hiền tài cho quốc gia ở mỗi thời đại. Tỉnh có 4 trạng nguyên trên tổng số 53 trạng nguyên của cả nước. Hiện nay, Văn miếu Xích Đằng còn lưu trên bia đá tên hàng trăm tiến sỹ khoa bảng của tỉnh trong những thời kỳ phong kiến .Một số câu ca dao tiêu biểu vượt trội về tỉnh :
- Thứ nhất Kinh Kỳ, thứ nhì Phố Hiến.
- Dù ai buôn bắc bán đông,
Đố ai quên được nhãn lồng Hưng Yên
- Oai oái như phủ Khoái xin ăn
- Chè Yên Thái, gái Tiên Lữ
- Nát như tương Bần
Thể dục – Thể thao[sửa|sửa mã nguồn]
Năm 2019, tỉnh đã tham gia 27 giải thể thao vương quốc, đạt 106 huy chương những loại, trong đó 20 huy chương Vàng, 29 huy chương Bạc và 57 huy chương Đồng. Có 19 VĐV đạt quý phái vương quốc .Năm 2022 với 55 vận động viên tham gia, tranh tài ở 9 môn, đoàn thể thao Hưng Yên đã giành được 3 huy chương Vàng, 4 huy chương Bạc và 13 huy chương Đồng, xếp thứ 44/65 đoàn tham gia Đại hội Thể dục Thể thao toàn nước. [ 21 ]Ngày 24 tháng 4 năm 2018, Câu lạc bộ bóng đá Phố Hiến ra đời người hâm mộ đã ghi lại sự kiện lần tiên phong tỉnh Hưng Yên có đội bóng tranh tài tại Giải bóng đá Hạng Nhì Quốc gia Nước Ta. Ngay trong năm tiên phong xây dựng, với dàn cầu thủ trẻ nòng cốt là những cầu thủ của Trung tâm huấn luyện và đào tạo bóng đá trẻ PVF, thầy trò huấn luyện viên Hứa Hiền Vinh đã xuất sắc thăng hạng giành quyền lên chơi tại Giải bóng đá hạng nhất vương quốc 2019. Cũng trong mùa giải Giải bóng đá Hạng Nhất Quốc gia Nước Ta tiên phong, Câu lạc bộ bóng đá Phố Hiến đã giành ngôi Á quân và đoạt vé tham gia trận playoff lên Giải bóng đá vô địch vương quốc Nước Ta nhưng đã thất bại 0 – 1 trước Câu lạc bộ bóng đá Thanh Hóa .
Tỉnh Hưng Yên có mạng lưới y tế từ tỉnh đến xã khá triển khai xong, tuyến tỉnh có 2 bệnh viện đa khoa, 6 bệnh viện chuyên khoa, 4 TT, 2 chi cục ; tuyến huyện có 10 TT y tế và 155 trạm y tế xã, phường, thị xã với tổng số cán bộ, nhân viên cấp dưới y tế toàn ngành hơn 4.000 người trong đó có 1172 bác sỹ, tổng số giường bệnh 3880 giường, tỷ suất trẻ nhỏ dưới một tuổi được tiêm chủng không thiếu trung bình 97 %. Với 100 % y tế những xã được công nhận đạt chuẩn Quốc gia. Tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm y tế 92,5 % .Bệnh viện tuyến tỉnh:
Trung tâm Y tế tuyến tỉnh:
- Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Hưng Yên
- Trung tâm Pháp y và Giám định Y khoa
- Trung tâm Kiểm nghiệm thuốc, mỹ phẩm, thực phẩm
- Trung tâm Bảo vệ, chăm sóc sức khỏe cán bộ tỉnh Hưng Yên
Chi cục thuộc Sở:
- Chi cục Vệ sinh an toàn thực phẩm
- Chi cục Dân số – Kế hoạch hóa gia đình
Trung tâm Y tế huyện, thị xã, thành phố:
tin tức liên lạc[sửa|sửa mã nguồn]
Hạ tầng thông tin không ngừng được góp vốn đầu tư tăng trưởng. Chỉ số sẵn sàng chuẩn bị cho tăng trưởng CNTT-TT của tỉnh xếp thứ 13/63 cả nước .
Tính đến ngày 31 tháng 12 năm 2021, diện tích quy hoạnh là 930,20 km², dân số tỉnh đạt 1.284,600 người. Dân số thành thị là 213.600 người ( 16,63 % ), dân số nông thôn là 1.071.000 người ( 83,37 % ). Dân số nam là 644.100 người, dân số nữ là 640.400 người [ 11 ]. Mật độ dân số đạt 1.381 người / km², xếp thứ 4 cả nước sau thành phố Hồ Chí Minh, TP.HN và TP Bắc Ninh .Khoái Châu là huyện có số dân lớn nhất 189.070 người, Văn Lâm là huyện có tỷ lệ cao nhất 1805 người / km2 .Thành phần dân số[sửa|sửa mã nguồn]
Khi mới tái lập tỉnh 1997 tỷ suất dân số làm nông nghiệp rất cao, ước tính 50-55 %. Tuy nhiên, gần đây tỷ suất này đổi khác một cách nhanh gọn do vận tốc tăng trưởng của công nghiệp, dịch vụ có khuynh hướng tăng nhanh hơn. Tỷ lệ dân số làm nông nghiệp năm 2008 ước tính còn 40-45 %, công nghiệp 45 %, dịch vụ 13 %, năm 2010 công nghiệp chiếm 48,12 % và đến năm năm ngoái công nghiệp 48,98 % ; năm 2018, công nghiệp, thiết kế xây dựng chiếm 51,56 %, thương mại, dịch vụ chiếm 37,86 % tỷ trọng trong cơ cấu tổ chức kinh tế tài chính của tỉnh, Năm 2018 tỉ lệ dân số làm nông nghiệp còn 10,58 %. Thành phần dân số sống ở đô thị là 44 % và nông thôn là 56 %. Số người biết chữ đạt 99 %, tỷ suất lao động từ 15 tuổi trở lên đã qua huấn luyện và đào tạo chiếm 26,7 %., tỷ suất thất nghiệp 2,67 % .Tỷ lệ tăng dân số tự nhiên 10,8 %, Tỷ suất sinh 2,43 con / phụ nữ, Tỷ lệ tăng dân số trung bình 1,11 %, Tỷ suất nhập cư trung bình 4,74 %, xuất cư trung bình 3,94 %, di cư 0,78 % .Tỷ lệ dân số từ 15 tuổi trở lên biết chữ trên 98 %. Lực lượng lao động từ 15 tuổi trở lên 680.500 người chiếm 52 % dân số .Tính đến ngày 1 tháng 4 năm 2019, toàn tỉnh có 5 tôn giáo khác nhau đạt 40.858 người, nhiều nhất là Công giáo có 26.226 người, tiếp theo là Phật giáo có 4.556 người. Còn lại những tôn giáo khác như đạo Tin Lành có 72 người, Hồi giáo có 3 người và Phật giáo Hòa Hảo chỉ có 1 người. [ 22 ]
Di tích lịch sử vẻ vang[sửa|sửa mã nguồn]
Hưng Yên là vùng đất cổ với hơn 1.800 di tích lịch sử và trên 400 liên hoan văn hóa truyền thống truyền thống cuội nguồn, trong đó có 172 di tích lịch sử vương quốc và di tích lịch sử cấp vương quốc đặc biệt quan trọng được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xếp hạng cấp Quốc gia, đứng thứ 3 cả nước về số lượng di tích lịch sử cấp Quốc gia ( sau Thành Phố Hà Nội với hơn 1200 di tích lịch sử cấp vương quốc và Thành Phố Bắc Ninh với 203 di tích lịch sử cấp vương quốc ). Ngoài ra còn có 242 di tích lịch sử cấp tỉnh .Một số di tích lịch sử tiêu biểu vượt trội trên địa phận tỉnh :
Các đặc sản nổi tiếng, ẩm thực địa phương ở Hưng Yên rất phong phú ( chỉ sau TP. Hà Nội ) đặc trưng của vùng đồng bằng sông Hồng và vùng Bắc Bộ. Có thể kể đến như : nhãn lồng Hưng Yên, bánh tẻ Phụng Công, miến rong Lại Trạch, bánh chưng chợ Đầu, canh cá rô đồng Hiệp Cường, giò bì phố Xuôi, vải trứng Phù Cừ, củ ấu Tiên Lữ, bánh khúc Văn Giang, bún tươi Thị Trung, hạt sen Hưng Yên, miến rong Phương Trù, tương Bần, mứt bí thôn Dâu, mọc nấu bóng Như Quỳnh, thịt chuột Nghĩa Trụ, bún thang lươn phố Hiến, nghệ Chí Tân, rượu Trương Xá, kẹo lạc, vải lai chín sớm Phù Cừ, gà Đông Tảo, đậu phụ An Vĩ, cá mòi sông Hồng, giò chả Đình Dù, nhãn Miền Thiết, cơm nắm Lạc Đạo, mứt táo làng Vị, chè con ong, chè hạt sen long nhãn, bưởi Hoàng, đường mật Kệ Châu, táo thiện phiến, long nhãn Hồng Nam, bún Viên Tiêu, nem chua Bình Lương, tôm cuốn Yên Vĩnh, bánh khoai chợ Đậu, củ niễng Hồng Châu, cam Văn Giang, bánh tro ( âm ) Văn Lâm, trà cúc hoa Nghĩa Trai, bánh dày giò Lạc Đạo, nếp thơm Yên Mỹ, ếch om Phượng Tường, dưa kiệu Tân Nhuế, chè kho Khoái Châu, giò chả Trai Trang, đậu nướng Xuân Lôi, bánh đa Trà Phương, vật vờ sông Hồng, thịt nướng Đình Dù, cá kho An Vĩ, mì gạo Nội Mai, bánh mì Việt Cường, cam Đồng Thanh, chả gà Tiểu Quan, bóng bì Tân Quang, nhãn Hương Chi, giò lây Hưng Yên, trà hạt é Nghĩa Trai, quất Văn Giang, bánh giò, cháo Hà Linh, ruốc Phú Thị, rượu Lạc Đạo, sấu Tuấn Dị, chuối tiêu hồng Khoái Châu, canh cá rô Hưng Yên, bún khô Nghĩa Giang, mứt Thiết Trụ, bánh cuốn Mễ Sở, mật ong hoa nhãn, bánh dày làng Gàu .Nghệ thuật chèo ở Hưng Yên[sửa|sửa mã nguồn]
Nghệ thuật chèo được hình thành từ thế kỷ 10 tại Kinh đô Hoa Lư ( Tỉnh Ninh Bình ) dưới thời nhà Đinh. Ưu bà Phạm Thị Trân đã truyền dạy thẩm mỹ và nghệ thuật chèo cho cung nữ và quân lính. Sau đó chèo tăng trưởng rộng ra chủ quyền lãnh thổ Đại Cồ Việt ( vùng châu thổ Bắc Bộ và những tỉnh Thanh – Nghệ – Tĩnh trở ra ). Vào thế kỷ 15, vua Lê Thánh Tông đã không được cho phép trình diễn chèo trong cung đình. Chèo quay trở lại với nông dân, gắn liền với hoạt động và sinh hoạt đời sống, hội hè của người Việt .Nghệ thuật chèo Đồng bằng sông Hồng trở thành cái nôi chèo với Tứ chiếng chèo Đông, Đoài, Nam, Bắc. Chiếng Chèo là những phường Chèo hoạt động giải trí trong một vùng văn hóa truyền thống, địa lý nhất định. Phong trào hát chèo xưa phân vùng chèo châu thổ sông Hồng thành 4 chiếng chèo Đông, chèo Đoài, chèo Nam, chèo Bắc với kinh đô Thăng Long – TP.HN ở vị trí TT. Mỗi chiếng có những ngón nghề riêng, kỹ thuật riêng, khó lưu truyền và tăng trưởng ra đến bên ngoài do sự khác nhau trong phong thái thẩm mỹ và nghệ thuật dựa trên cơ sở dân ca, dân vũ và văn hóa truyền thống địa phương, chỉ người trong chiếng mới diễn được với nhau. Chiếng chèo Đông gồm khu vực những tỉnh Thành Phố Hải Dương, TP. Hải Phòng, Quảng Ninh và 2 huyện Mỹ Hào, Ân Thi của Hưng Yên. Vùng này xưa là trấn Hải Đông. Chèo xứ Đông mang âm hưởng của ca trù, hát đúm và trống quân. Chiếng chèo Bắc gồm Thành Phố Bắc Ninh, Bắc Giang, Thái Nguyên, bắc Thành Phố Hà Nội và 2 huyện Văn Lâm, Văn Giang của Hưng Yên. Chiếng chèo Nam gồm khu vực nam TP.HN và những tỉnh Hà Nam, Tỉnh Thái Bình, Tỉnh Nam Định, Tỉnh Ninh Bình và 6 huyện phía nam Hưng Yên. Vùng này xưa là trấn Sơn Nam. Chèo xứ Nam mang âm hưởng của hát văn, hát xẩm, dân ca Hà Nam. Trung tâm của Hưng Yên thuộc chiếng chèo Nam nhưng một phần phía bắc lại thuộc chiếng chèo Bắc và một phần phía đông tỉnh thuộc chiếng chèo Đông và có một thời hạn nơi đây sáp nhập với Thành Phố Hải Dương thành tỉnh Hải Hưng. Do đặc tính đó mà nghệ thuật và thẩm mỹ chèo ở Hưng Yên có sự giao thoa, mang cả âm hưởng chủ yếu của chiếu chèo Nam, tác động ảnh hưởng nhiều bởi chiếu chèo Đông và ít hơn bảo chiếng chèo Bắc .
Hưng Yên là đất chèo gốc, là cái nôi của các làn điệu chèo cổ. Trong bảy vị tổ chèo từ thời Đinh đến thời Lý được Lương Thế Vinh chép trong Hý phường phả lục thì có hai vị ở Hưng Yên. Vùng đất này đã sản sinh ra những nghệ sĩ nổi tiếng như các vị hậu tổ sân khấu chèo: Đào Văn Só (thời Đinh), Sái Ất (thời Lý) và Đào Thị Huệ (thời Lê). Các nghệ sĩ sau này như: Phạm Đình Nghị, NSND Hoa Tâm (Nhà hát Chèo Hà Nội), NSND Hoàng Lan (Đoàn Chèo Hải Phòng), NSND Tư Liêm (Nhà hát Chèo Việt Nam) và NSND Đinh Mạnh Phóng (Nhà hát Chèo Việt Nam) là những cây đại thụ trong làng chèo Việt Nam.
Nhà hát Chèo Hưng Yên là đơn vị chức năng sự nghiệp công lập có thu thường trực Sở Văn hóa – Thể thao và Du lịch Hưng Yên. Đây là tổ chức triển khai thẩm mỹ và nghệ thuật chuyên nghiệp của tỉnh ; có tính năng tổ chức triển khai trình diễn, nghiên cứu và điều tra, link, hướng dẫn, truyền nghề về thẩm mỹ và nghệ thuật chèo nhằm mục đích ship hàng trách nhiệm chính trị của tỉnh, góp thêm phần bảo tồn và tăng trưởng nghệ thuật và thẩm mỹ truyền thống lịch sử của dân tộc bản địa .
Một mô hình nhà trên đồi ở Khu đô thị Ecopark Hưng Yên
Với hơn 1.800 di tích lịch sử và trên 400 liên hoan văn hóa truyền thống truyền thống cuội nguồn mang đậm nét văn hóa truyền thống, phong tục Việt cùng với những giải pháp đồng điệu tăng trưởng du lịch mang tầm kế hoạch lâu dài hơn, Hưng Yên đang dần trở thành một địa chỉ mê hoặc hành khách trong và ngoài nước đến với những khu, điểm du lịch của tỉnh như khu di tích lịch sử qốc gia đặc biệt quan trọng Phố Hiến ( đền Mẫu, đền Trần, chùa Chuông, Văn miếu Xích Đằng … ) gắn với tăng trưởng du lịch đường sông ; điểm du lịch di tích lịch sử đền Đa Hòa – Dạ Trạch gắn với tour du lịch sông Hồng ; điểm du lịch di tích lịch sử đền Đậu An ; cụm di tích lịch sử quốc mái ấm gia đình Đại Đồng, đình Đanh Xá ; di tích lịch sử đền Ghênh và chùa Nôm ; khu đô thị sinh thái xanh Ecopark, du lịch hội đồng gắn với những làng nghề, mẫu sản phẩm nông nghiệp tiêu biểu vượt trội ….Qua từng năm, số lượng khách du lịch đến với Hưng Yên đều tăng lên đáng kể. Chỉ tính năm 2018, toàn tỉnh đón trên 900.000 lượt khách, tăng 13 % so với năm 2017, trong đó khách quốc tế đạt 20.000 lượt, tăng 16 % so với năm 2017, khách trong nước đạt 880.000 lượt. Riêng 6 tháng đầu năm 2019, số lượng khách du lịch đến với tỉnh đạt khoảng chừng 670.000 lượt khách, tăng 10 % so với cùng kỳ năm 2018, cả năm ước đạt khoảng chừng 1 triệu lượt khách, tăng khoảng chừng 11 % .Trên địa bàn Hưng Yên có các Quốc lộ sau chạy qua:
Cầu Bắc Hưng Hải
Xuân Quan – Văn Giang (Hưng Yên)Đường Tỉnh:
- ĐT376: Quán Chuột (Trưng Trắc)- Triều Dương.
- ĐT.377 Văn Giang – Chợ Thi
- ĐT.377B Ba Hàng – Dốc Vĩnh
- ĐT.378 Xuân Quan – Tam Đa
- ĐT.379 Thị trấn Văn Giang – Dân Tiến
- ĐT.379B Cửu Cao – Xuân Quan
- ĐT.380 Cầu Gáy – Cầu Treo
- ĐT.381 Giai Phạm – Yên Hòa
- ĐT.382 Cống Tranh – Mễ Sở
- ĐT.382B Cửu Cao- Bãi Sậy
- ĐT.383 Minh Châu – Dốc Bái
- ĐT.384 Tân Phúc – Dốc Kênh
- ĐT.385 Như Quỳnh – Lương Tài
- ĐT.386 Bình Trì – La Tiến
- ĐT.387 Lương Tài – Đò Hà
Đường thủy : Sông Hồng là ranh giới của Hưng Yên với những tỉnh, thành phía tây, dài 57 km. Sông Luộc là ranh giới với tỉnh Tỉnh Thái Bình dài 25 km. Sông Luộc và sông Hồng giao nhau tại địa phận thành phố Hưng Yên. Ngoài ra còn những sông nhỏ khác như : sông Sặt ( sông Kẻ Sặt ), sông Chanh, sông Cửu An ( sông Cửu Yên ), sông Tam Đô, sông Điện Biên, … Hệ thống đại thủy nông Bắc Hưng Hải đa phần ship hàng tưới tiêu cho nông nghiệp của tỉnh này .Năm 2021, vận tải đường bộ hành khách ước tính đạt 12,7 triệu lượt và 745,3 triệu lượt hành khách km luân chuyển .Năm 2021, vận tải đường bộ sản phẩm & hàng hóa ước tính đạt 30,5 triệu tấn và 1.095 triệu tấn luân chuyển .
Thể loại : Người Hưng Yên
Nguyễn Chấn (1852-1911)
Hưng Yên là vùng đất Địa Linh Nhân Kiệt, là nơi sinh ra nhiều người đỗ đạt, nhiều nhân vật có tài năng được sử sách ca tụng, nhân dân truyền tụng .
Văn Miếu Xích Đằng – Thành phố Hưng Yên
Khu Đô thị Xuân Quan
Ecopark Văn Giang
Khu đô thị Văn Giang
Trung tâm giảng dạy bóng đá trẻ Nước Ta PVF – Văn Giang
Trung tâm Thành phố Hưng Yên
Khu Công nghiệp Phố Nối A – Yên Mỹ, Mỹ Hào, Văn Lâm
Khu Công nghiệp Thăng Long II – Yên Mỹ
Thị Trấn Văn Giang
Quảng trường Thành phố Hưng Yên
Chùa Nôm – Văn Lâm
Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]
Source: https://suadieuhoa.edu.vn
Category : Hỏi Đáp
