Hà Giang – Wikipedia tiếng Việt

Hà Giang là một tỉnh thuộc vùng Đông Bắc Bộ, Việt Nam.[9][10][11][12]

Năm 2018, Hà Giang là đơn vị chức năng hành chính Nước Ta đông thứ 48 về số dân, xếp thứ 58 về Tổng sản phẩm trên địa phận ( GRDP ) và là tỉnh nghèo trong số 6 tỉnh nghèo nhất cả nước, có huyện Xín Mần thuộc diện huyện nghèo trong 6 huyện nghèo nhất cả nước, xếp thứ 63 về GRDP trung bình đầu người, đứng thứ 58 về vận tốc tăng trưởng GRDP. Với 846.500 người dân [ 13 ], GRDP đạt 20.772 tỉ Đồng ( tương ứng với 0,7610 tỉ USD ), GRDP trung bình đầu người đạt 20,7 triệu đồng ( tương ứng với 899 USD ), vận tốc tăng trưởng GRDP đạt 6,76 % [ 14 ] .

Vị trí địa lí[sửa|sửa mã nguồn]

Tỉnh Hà Giang nằm ở cực bắc Nước Ta, có vị trí địa lý :

Các điểm cực của tỉnh Hà Giang :[sửa|sửa mã nguồn]

  • Điểm cực bắc tại: xã Lũng Cú, huyện Đồng Văn.
  • Điểm cực đông tại: bản Lủng Chỉn, xã Sơn Vĩ, huyện Mèo Vạc.
  • Điểm cực tây tại: bản Ma Li Sán, xã Pà Vầy Sủ, huyện Xín Mần.
  • Điểm cực nam tại: xã Đồng Yên, huyện Bắc Quang.

Trung tâm hành chính của tỉnh là Thành phố Hà Giang, cách TT Thủ đô Thành Phố Hà Nội khoảng chừng 320 km. Địa hình của tỉnh Hà Giang khá phức tạp, có nhiều ngọn núi đá cao và sông suối [ 11 ], hoàn toàn có thể chia làm 3 vùng. Vùng cao núi đá phía bắc nằm sát chí tuyến bắc, có độ dốc khá lớn, thung lũng và sông suối bị chia cắt nhiều. Nằm trong vùng khí hậu cận nhiệt đới ẩm nhưng do địa hình cao nên khí hậu Hà Giang mang nhiều sắc thái ôn đới. Vùng cao núi đất phía tây thuộc khối núi thượng nguồn sông Chảy, sườn núi dốc, đèo cao, thung lũng và lòng suối hẹp. Vùng thấp trong tỉnh gồm vùng đồi núi, thung lũng sông Lô và Thành phố Hà Giang .Hà Giang có nhiều núi non hùng vĩ, ngoài hai đỉnh núi cao là Tây Côn Lĩnh ( 2419 m ) và Chiêu Lầu Thi ( 2402 m ), ở đây còn có những cao nguyên đá tai mèo lởm chởm đặc trưng với những vách đá dựng đứng. Về thực vật, Hà Giang có nhiều khu rừng nguyên sinh, nhiều gỗ quý, và có tới 1000 loại cây dược liệu. Động vật có hổ, chim công, chim trĩ, tê tê [ 15 ], và nhiều loài khác .
Nằm trong vùng nhiệt đới gió mùa gió mùa và là miền núi cao, khí hậu Hà Giang về cơ bản mang những đặc thù của vùng núi Việt Bắc – Hoàng Liên Sơn, tuy nhiên cũng có những đặc thù riêng, mát và lạnh hơn những tỉnh miền Đông Bắc, nhưng ấm hơn những tỉnh miền Tây Bắc .Khí hậu tỉnh Hà Giang mang nét đặc trưng của khí hậu nhiệt đới gió mùa gió mùa phối hợp với khí hậu á nhiệt đới vùng núi cao, có mùa đông lạnh lê dài, lạnh nhất từ tháng XII đến tháng I năm sau. Mùa hè nóng, mưa nhiều, nóng nhất vào tháng VII và tháng VIII. – Nhiệt độ Nhiệt độ trung bình năm tại khu vực thực thi trách nhiệm từ 21,8 oC đến 23,6 oC. Nhiệt độ tại khu vực thành phố Hà Giang và huyện Bắc Quang thường cao hơn khu vực huyện Bắc Mê và Hoàng Su Phì khoảng chừng 1 oC đến 2 oC. Nhiệt độ trung bình tháng thấp nhất vào tháng I từ 14,5 oC đến 19,5 oC, nhiệt độ trung bình tháng cao nhất vào tháng VI, VII, VIII từ 25,9 oC đến 35,6 oC. Theo số liệu quan trắc nhiều năm, có những thời gian về mùa đông nhiệt độ xuống rất thấp, nhất là vùng cao núi đá có khu vực Open băng, tuyết có những nơi nhiệt độ thấp nhất xuống tới – 0,1 oC đo được tại trạm Hoàng Su Phì ngày 27/12/1982. Nhiệt độ thấp nhất tại những trạm vào mùa đông thường nhỏ hơn 10 oC. Nhiệt độ cao nhất đo được có thời gian lên tới 41 oC vào ngày 03/5/1994, nhiệt độ cao nhất ngày của những trạm ghi được khoảng chừng 35,2 oC đến 41 oC. – Độ ẩm Hà Giang là một trong những vùng có nhiệt độ cao ở hầu hết những mùa trong năm, nhiệt độ trung bình năm là 77-88 %, trong đó độ ẩm thấp nhất trung bình tháng là 71 % vào tháng 3/1986 và tháng 4/2012 đo được tại trạm Hoàng Su Phì. Độ ẩm cao nhất là 99 % vào tháng 10/1997. Độ ẩm cao diễn ra vào những tháng cuối mùa hạ ( tháng VII và tháng VIII ). – Nắng Số giờ nắng trung bình năm thời kỳ 1981 – 2019 cả tỉnh khoảng chừng 1.586 giờ, trong năm số giờ nắng nhiều là năm 1981 với 2.241 giờ nắng đo được tại trạm Hà Giang và số giờ nắng ít là năm 2011 với 1.104 giờ đo được tại trạm Bắc Quang. Trong năm, tháng có giờ nắng nhiều nhất rơi vào tháng VII, tháng VIII với số giờ nắng lên tới 348,6 giờ vào tháng IX năm 2010. Tháng có số giờ nắng tối thiểu là tháng I, tháng II với số giờ nắng trong tháng chỉ là 10,6 giờ vào tháng I năm 2013. – Gió Hướng gió chính ở Hà Giang phụ thuộc vào vào địa hình thung lũng, gió trong những thung lũng thường yếu với vận tốc trung bình khoảng chừng 1-1, 3 m / s, trong đó tháng VII, tháng VIII là tháng có vận tốc gió lớn nhất : từ 20 m / s ( trạm Hoàng Su Phì ) đến 35 m / s ( trạm Bắc Mê ). – Mưa Mùa mưa lê dài từ tháng V đến cuối tháng IX và mùa khô khởi đầu từ tháng X đến tháng IV năm sau. Lượng mưa năm dịch chuyển rất mạnh so với yếu tố khí tượng khác, giá trị cực tiểu, cực lớn của lượng mưa hoàn toàn có thể chênh nhau từ hai đến ba lần. Xét theo khoảng trống lượng mưa năm thời kỳ 1990 – 2019 thì trong khu vực giao động trong khoảng chừng 1.200 – 4.600 mm, trong đó tâm mưa lớn nhất là khu vực Bắc Quang, theo tác dụng quan trắc lượng mưa tại trạm Bắc Quang thì với lượng mưa năm trung bình thời kỳ 1961 – 2019 khoảng chừng 4.551 mm, là một trong những tâm mưa lớn của khu vực, vào năm 1971 lượng mưa năm lớn nhất đạt 6.366 mm. Lượng mưa nhiều nhất vào tháng VI và tháng VII. Địa phương có lượng mưa lớn nhất là huyện Bắc Quang có tháng tới 1.429 mm và mưa tối thiểu là huyện Hoàng Su Phì, có tháng chỉ 24,2 mm. Ngoài ra, tỉnh Hà Giang còn có hiện tượng kỳ lạ mưa phùn ( 32 ngày / năm ) nhưng ít chịu ảnh hưởng tác động trực tiếp từ bão. Tuy nhiên, vào mùa mưa dễ gây lũ quét, lũ ống, mưa đá làm ảnh hưởng tác động không nhỏ đến đời sống và hoạt động và sinh hoạt của nhân dân địa phương .

Đặc điểm địa hình[sửa|sửa mã nguồn]

Do cấu trúc địa hình phức tạp, vạn vật thiên nhiên tạo ra và tặng thêm cho Hà Giang một nguồn tiềm năng to lớn về khí hậu, đất đai, tài nguyên và tài nguyên, … Từ những đặc thù khí hậu, thổ nhưỡng, địa hình Hà Giang được chia thành ba vùng với những điều kiện kèm theo tự nhiên, kinh tế tài chính và xã hội độc lạ, mỗi vùng có tiềm năng và thế mạnh riêng đó là :

– Vùng I: Là vùng cao núi đá phía Bắc gồm 4 huyện: Đồng Văn, Mèo Vạc, Yên Minh và Quản Bạ. Diện tích toàn vùng là 2.352,7 km², dân số trên 20 vạn người chiếm xấp xỉ 34,3% dân số toàn tỉnh. Do điều kiện khí hậu rét đậm về mùa đông, mát mẻ về mùa hè nên rất thích hợp với việc phát triển các loại cây ôn đới như cây dược liệu thảo quả, đỗ trọng; Cây ăn quả như mận, đào, lê, táo… Cây lương thực chính ở vùng này là cây ngô. Chăn nuôi chủ yếu là bò, dê, ngựa và nuôi ong. Những giống gia súc trên đây là giống riêng của vùng ôn đới, có đặc điểm to hơn và chịu được rét đến cả độ âm. Đàn ong ở đây chủ yếu chỉ phát triển vụ hè – thu với 2 loại hoa chính là hoa ngô và hoa bạc hà. Mật ong hoa bạc hà là  thứ mật ong đặc biệt có giá trị trong việc chữa bệnh và bồi dưỡng sức khoẻ.

– Vùng II: Là vùng cao núi đất phía tây gồm các huyện Hoàng Su Phì và Xín Mần. Diện tích tự nhiên 1.211,3 km², dân số chiếm 15,9%. Điều kiện tự nhiên vùng này thích hợp cho việc phát triển cây trẩu và cây thông lấy nhựa. Cây lương thực chính vùng này là lúa nước và ngô. Chăn nuôi chủ yếu là trâu, ngựa, dê và các loại gia cầm.Vùng này là vùng đất của chè Shan tuyết và chủ nhân lâu đời của nó là người Dao – Một dân tộc có kinh nghiệm trồng và chăm sóc cây chè núi lâu đời.

– Vùng III: Là vùng núi thấp gồm các huyện: Bắc Quang, Vị Xuyên, Bắc Mê, Quang Bình và thành phố Hà Giang là vùng trọng điểm kinh tế của Hà Giang. Diện tích tự nhiên 4.320,3 km², dân số chiếm 49,8%. Điều kiện tự nhiên thích hợp với các loại cây nhiệt đới, thuận lợi cho việc phát triển nghề rừng, trồng các loại cây nguyên liệu giấy như bồ đề, mỡ, thông và đây cũng là vùng tre, nứa, vầu, luồng lớn nhất trong tỉnh… Ngoài ra đây còn là vùng trồng các loại cây ăn quả có múi như cam, quýt, chanh…

Tài nguyên vạn vật thiên nhiên[sửa|sửa mã nguồn]

a. Thổ nhưỡng

Thổ nhưỡng của Hà Giang rất nhiều mẫu mã với 9 nhóm đất chính, trong đó nhóm đất xám chiếm diện tích quy hoạnh lớn nhất với 585.418 ha, chiếm 74,28 % diện tích quy hoạnh tự nhiên. Đây là nhóm đất rất thích hợp để trồng và tăng trưởng những loại cây ăn quả ( cam, quýt, lê, mận …. ), cây công nghiệp ( chè, cafe …. ), cây dược liệu ( đỗ trọng, thảo quả, huyền sâm …. ). Các nhà khoa học đã xác lập và phân loại những khu vực thổ nhưỡng chính của Hà Giang như sau :- Khu vòm nâng sông Chảy, lớp thổ nhưỡng hình thành trên nền 2 nhóm đá chính là măcma axit và đá biến chất. Địa hình nơi đây được xếp vào kiểu núi khối tảng dạng vòm trên nền nguyên sinh phân cắt mạnh. Khu vực này có lượng mưa trung bình hàng năm khá lớn ( 3.000 mm ). Với những điều kiện kèm theo như vậy, đã tạo nên ở đây một lớp phủ thổ nhưỡng phong phú, trong đó phần nhiều là đất mùn màu vàng đỏ, tương thích để tăng trưởng những cánh rừng thuộc kiểu á nhiệt đới .- Khu Quản Bạ – Bắc Mê, lớp thổ nhưỡng hình thành trên nền 3 nhóm đá chính là trầm tích đá hạt mịn bị biến chất, tướng đá lục hoặc lục yếu tiếp đến là loại đá vôi hoặc sét vôi và đá lục nguyên hạt vừa và mịn. Địa hình ở đây được xếp vào kiểu núi khối tảng trên nền nguyên sinh, bị phân cắt rất mạnh. Đây cũng là khu vực có lượng mưa trung bình năm khá lớn ( 3.000 mm ). Vì vậy, lớp phủ thổ nhưỡng ở đây phần lớn là nhóm đất mùn màu vàng đỏ và mùn xám sẫm, tạo nên một thảm thực vật rất là phong phú và đa dạng với những cánh rừng kiểu á nhiệt đới thường xanh .Khu vực Đồng Văn – Mèo Vạc, lớp thổ nhưỡng hình thành trên nền đá vôi bị phân hóa mạnh, địa hình karst. Phần lớn lớp phủ thổ nhưỡng ở đây là loại đất đỏ xám hoặc vàng sẫm, với thảm thực vật đa phần là những loại cây thấp, tỷ lệ thưa. Rừng ở khu vực này thường có những loại cây lấy gỗ thuộc nhóm tứ thiết như trai, nghiến …- Khu tây-bắc Vĩnh Tuy, lớp thổ nhưỡng hình thành trên cấu trúc địa chất của vòm nâng sông Chảy. Địa hình nơi đây có đặc trưng là những dải đồi, núi và gò thấp, sườn ít dốc. Khu vực này có lượng mưa lớn nhất cả nước, do vậy lớp phủ thổ nhưỡng ở đây đa phần là nhóm đất màu xám sẫm hơi đen, tương thích với trồng cây ăn quả nhất là cam .

b. Tài nguyên khoáng sản

Căn cứ trên những cứ liệu về cấu trúc địa chất, những nhà khoa học đã dự báo rằng Hà Giang là một địa phận có tiềm năng và triển vọng lớn về tài nguyên như sắt, mangan, chì, thiếc, antimon, vàng, đá quý …Sắt ở dạng manhetit – hematit – sulfide đã từng thấy ở Tùng Bá – Bắc Mê. Cũng ở khu vực này còn có mỏ chì – kẽm. Ở vùng đông nam vòm nâng sông Chảy đã phát hiện những mỏ và điểm quặng mangan. Ơ Bắc Quang đã gặp những điểm quặng đồng ( Cu – Ni ) có nguồn gốc măcma. Ở khu vực từ Cao Bồ đến Việt Lâm có nhiều mạch quặng đa kim – vàng. Đồng thời dọc theo những bãi bồi nhất là từ chỗ gặp nhau giữa sông Lô và sông Gâm trở lên thượng nguồn là nơi có nhiều vàng sa khoáng. Ngoài ra, Hà Giang còn có một trữ lượng khá lớn những loại tài nguyên không sắt kẽm kim loại như : Cao lanh, sét gốm, đá vôi, cát, sỏi, cát kết, đá phiến, laterit, granit, gabro, ryolit … và có cả than, trong đó quan trọng hơn cả là vỉa than Phó Bảng .

c. Tài nguyên rừng

Là một tỉnh vùng núi cao, núi đồi chiếm hơn 3/4 diện tích quy hoạnh, thiên nhiên và môi trường thuận tiện cho thực vật tự nhiên cũng như rừng trồng tăng trưởng. Rừng là thế mạnh kinh tế tài chính đa phần của Hà Giang và còn có ý nghĩa lớn vào khoa học và bảo vệ thiên nhiên và môi trường. Do đặc thù địa hình, thổ nhưỡng, khí hậu, rừng Hà Giang khá đa dạng chủng loại và được coi là một trong những khu vực đặc trưng của kiểu loại rừng á nhiệt đới, với nhiều chủng loại. Diện tích đất rừng của Hà Giang thuộc vào loại lớn của cả nước. Diện tích có rừng tính đến 31/12/2005 là 345.860 ha, đất trống quy hoạch cho lâm nghiệp 262.918 ha .Những năm gần đây, với những chủ trương, chủ trương của nhà nước, giải pháp tích cực của địa phương trong tiến hành chủ trương giao đất, giao rừng, phủ xanh đất trống, đồi núi trọc, nên hàng năm tỉnh trồng thêm được từ 3.000 – 5.000 ha rừng tập trung chuyên sâu, do đó đưa độ bao trùm đạt 42,9 % vào cuối năm 2005. Điều đó không những có tính năng chống xói mòn đất mặt phẳng, mà vành đai rừng phòng hộ đầu nguồn đã khống chế phần nào lũ lụt, bảo vệ môi trường sinh thấy. Rừng còn phân phối nguồn nguyên vật liệu quan trọng cho công nghiệp giấy, vật tư kiến thiết xây dựng …Người ta đã từng phát hiện ở rừng Hà Giang có nhiều loại động vật hoang dã quý và hiếm như : hổ, báo gấm, vọc má trắng, gấu ngựa, lợn rừng, khỉ, hoẵng, … Riêng khu vực Tây Côn Lĩnh đã thống kê được 47 loài thú, 140 loài chim thuộc 25 bộ, 75 họ. Rừng xã Phong Quang ( Vị Xuyên ) được xếp vào mạng lưới hệ thống những khu bảo tồn vạn vật thiên nhiên nổi bật của hệ rừng núi đá vùng Đông Bắc Nước Ta, với hệ động thực vật rừng đa dạng và phong phú và có giá trị kinh tế tài chính cao .

d. Tài nguyên thủy sản

Tuy là một tỉnh miền núi không có thế mạnh về thủy hải sản nhưng ở khu vực Hà Giang lại hoàn toàn có thể tìm thấy những loài thủy hải sản quý, hiếm, có giá trị đặc biệt quan trọng. Trên lưu vực sông Gâm hoàn toàn có thể tìm thấy những loại tôm, cua, cá chỉ có ở khu vực nguồn sông có nhiều ghềnh đá. Đặc biệt ở đây có loại cá Dầm xanh, cá Anh vũ ngon nổi tiếng, đã từng là những loại đặc sản nổi tiếng cúng tiến cung đình. Trên sông Lô, cũng có 1 số ít loài cá, tôm theo nguồn nước sông Hồng ngược lên và được coi là đặc sản nổi tiếng ở sông Lô như : cá chép, cá bống, cá măng, ba ba …Phát huy nguồn lợi thủy hải sản, những năm gần đây, ở nhiều nơi nhân dân đã biết tận dụng mặt nước, những đầm, ao, hồ để chăn thả những loại tôm cá có thời hạn sinh trưởng ngắn, hiệu suất cao. Một số nơi bà con nông dân còn tích hợp trồng lúa và thả cá trên những chân ruộng nước. Nhiều trang trại của họ đã tăng trưởng theo quy mô VACR ( vườn, ao, chuồng, rừng ) đem lại hiệu suất cao kinh tế tài chính rõ ràng .
Cột mốc số 0 tại TP. Hà Giang
Vào thời Hùng Vương, mảnh đất Hà Giang đã là một trong 15 bộ của vương quốc Lạc Việt. Thời Thục Phán An Dương Vương lập nước Âu Lạc, Hà Giang thuộc bộ lạc Tây Vu .Trong thời kỳ đô hộ của phong kiến phương Bắc lê dài nghìn năm, khu vực Hà Giang vẫn nằm trong địa phận huyện Tây Vu thuộc Q. Giao Chỉ .Từ năm 1075 ( đời nhà Lý ). Miền đất Hà Giang lúc đó thuộc về châu Bình Nguyên .Vào đầu đời Trần, khu vực Hà Giang, Tuyên Quang lúc đó gọi là châu Tuyên Quang thuộc lộ Quốc Oai. Năm 1397 đổi thành trấn Tuyên Quang .Địa danh Hà Giang lần tiên phong được nhắc đến trong bài minh khắc trên chuông chùa Sùng Khánh ( xã Đạo Đức, Vị Xuyên ), được đúc nhân ngày trùng tu chùa vào đầu thời Vua Lê Dụ Tông tức năm Ất Dậu 1707 .Năm Minh Mệnh thứ 16 ( năm 1835 ), nhà Nguyễn bỏ châu Bảo Lạc, chia làm hai huyện : Vĩnh Điện ( khoảng chừng Bắc Mê, Yên Minh và một phần Quản Bạ ngày này và huyện Để Định ( khoảng chừng huyện Bảo Lạc, Cao Bằng và một phần Đồng Văn, Mèo Vạc ngày này ). Lấy sông Lô phân giới để chia châu Vị Xuyên thành hai đơn vị chức năng hành chính mới : Khu vực phía hữu ngạn sông Lô được gọi là huyện Vĩnh Tuy, còn phía tả ngạn sông Lô là huyện Vị Xuyên .Năm Thiệu Trị thứ hai ( năm 1842 ), triều đình nhà Nguyễn chia Tuyên Quang làm ba hạt : Hà Giang, Bắc Quang, Tuyên Quang. Hạt Hà Giang có một phủ là Tương Yên với bốn huyện : Vị Xuyên, Vĩnh Tuy, Vĩnh Điện, Để Định .Năm Thiệu Trị thứ tư ( năm 1844 ), nhà Vua lại phê chuẩn cho những huyện châu thuộc tỉnh hạt biên giới phía Bắc, Tây Bắc, trong đó có Hà Giang, ” vẫn theo như cũ đặt chức thổ quan “. Đến đời Tự Đức thì chính sách ” thổ quan ” bị bãi bỏ trên khoanh vùng phạm vi cả nước .Năm 1858, sau khi đánh chiếm hầu hết những tỉnh Nam Kỳ, Bắc Kỳ .Năm 1887, thực dân Pháp đánh chiếm Hà Giang và biến hóa chính sách quản lý bằng cách thiết lập những đạo quan binh .Ngày 20 tháng 8 năm 1891, tỉnh Hà Giang được xây dựng, gồm có phủ Tương Yên và huyện Vĩnh Tuy ( tỉnh Tuyên Quang ) .Năm 1893, trong dịp cải tổ trong những quân khu, Hà Giang trở thành TT của một quân khu và cùng với Tuyên Quang hợp thành Đạo quan binh thứ ba ( quân khu 3 ) .Ngày 17 tháng 9 năm 1895, Toàn quyền Đông Dương ra Quyết định số 1432 chia khu quân sự chiến lược thứ ba thành ba tỉnh : Tuyên Quang, Bắc Quang và Hà Giang. Trong đó, Hà Giang gồm có huyện Vị Xuyên ( trừ tổng Phú Loan và Bằng Hành ), cộng thêm những tổng Phương Độ và Tương Yên .Ngày 28 tháng 4 năm 1904, Toàn quyền Đông Dương lại ra quyết định hành động sáp nhập tỉnh Bắc Quang và tỉnh Hà Giang thành Đạo quan binh Hà Giang. Đến thời gian này, Đạo quan binh thứ ba Hà Giang đã được xác lập ranh giới rõ ràng và tương đối không thay đổi .Trước Cách mạng tháng Tám năm 1945, Hà Giang có 4 châu Bắc Quang, Vị Xuyên, Đồng Văn, Hoàng Su Phì và thị xã Hà Giang .Ngày 23 tháng 3 năm 1959, quản trị Hồ Chí Minh ký sắc lệnh giải tán Khu Lao – Hà – Yên, sáp nhập tỉnh Hà Giang vào Khu tự trị Việt Bắc .Ngày 15 tháng 12 năm 1962, Hội đồng nhà nước ban hành Quyết định số 211 / QĐ-CP [ 16 ] về việc :

  • Chia huyện Đồng Văn thành 3 huyện: Đồng Văn, Mèo Vạc và Yên Minh
  • Chia huyện Vị Xuyên thành 2 huyện: Vị Xuyên và Quản Bạ.

Ngày 1 tháng 4 năm 1965, Hội đồng nhà nước ban hành Quyết định số 49 – CP [ 17 ] về việc chia huyện Hoàng Su Phì thành 2 huyện : Hoàng Su Phì và Xín Mần .Tháng 12 năm 1974, tỉnh Hà Tuyên được xây dựng trên cơ sở hợp nhất hai tỉnh Hà Giang và Tuyên Quang .Ngày 14 tháng 5 năm 1981, Hội đồng nhà nước ban hành Quyết định 185 / 1981 / QĐ-CP [ 18 ] về việc kiểm soát và điều chỉnh địa giới 1 số ít xã thuộc những huyện Mèo Vạc, Quản Bạ, Vị Xuyên, Hoàng Xu Phì, Xín Mần .Ngày 21 tháng 12 năm 1982, Hội đồng Bộ trưởng ban hành Quyết định 179 – HĐBT [ 19 ] về việc kiểm soát và điều chỉnh địa giới những huyện Yên Minh, Mèo Vạc và Đồng Văn .Ngày 18 tháng 11 năm 1983, Hội đồng Bộ trưởng ban hành Quyết định 136 – HĐBT [ 20 ] về việc kiểm soát và điều chỉnh địa giới một số ít huyện thuộc tỉnh Hà Tuyên :

  • Chia huyện Vị Xuyên thành 2 huyện: Vị Xuyên và Bắc Mê
  • Điều chỉnh địa giới các huyện Vị Xuyên, Xín Mần, Hoàng Su Phì, Bắc Quang.

Ngày 19 tháng 2 năm 1986, Hội đồng Bộ trưởng ban hành Quyết định số 14 – HĐBT [ 21 ] về việc chia tách 1 số ít xã, thị xã thuộc huyện Bắc Quang, tỉnh Hà Tuyên .Ngày 13 tháng 2 năm 1987, Hội đồng Bộ trưởng ban hành Quyết định 28 – HĐBT [ 22 ] về việc chia 1 số ít xã và xây dựng thị xã của những huyện Bắc Mê, Na Hang và Yên Sơn thuộc tỉnh Hà Tuyên .Ngày 12 tháng 8 năm 1991, tại kỳ họp thứ 9 khóa VIII, Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã quyết định hành động chia tỉnh Hà Tuyên thành hai tỉnh Hà Giang và Tuyên Quang. Tỉnh Hà Giang được tái lập gồm 10 đơn vị chức năng hành chính là thị xã Hà Giang và 9 huyện, tỉnh lỵ đặt tại thị xã Hà Giang .Ngày 29 tháng 8 năm 1994, nhà nước phát hành Nghị định số 112 / 1994 / NĐ-CP [ 23 ] về việc :

  • Thành lập một số phường, xã, thị trấn thuộc thị xã Hà Giang và các huyện Vị Xuyên, Bắc Quang
  • Điều chỉnh địa giới huyện Hoàng Su Phì và huyện Xín Mần.

Ngày 29 tháng 1 năm 1997, Chính phủ ban hành Nghị định 8-CP[24] về việc chia tách một số xã thuộc các huyện Yên Minh, Bắc Quang và Vị Xuyên thuộc tỉnh Hà Giang.

Ngày 20 tháng 8 năm 1999, nhà nước phát hành Nghị định 74/1999 / NĐ-CP [ 25 ] về việc kiểm soát và điều chỉnh địa giới hành chính để xây dựng thị xã và xã thuộc những huyện Mèo Vạc, Yên Minh, Quản Bạ, Bắc Quang, Hoàng Su Phì và thị xã Hà Giang, tỉnh Hà Giang .Ngày 1 tháng 12 năm 2003, nhà nước phát hành Nghị định 146 / 2003 / NĐ-CP [ 26 ] về việc :

  • Chia tách một số xã thuộc huyện Bắc Quang
  • Thành lập huyện Quang Bình được thành lập trên cơ sở tách một phần thuộc huyện Bắc Quang
  • Thành lập các xã thuộc huyện Hoàng Su Phì và huyện Xín Mần.

Ngày 9 tháng 8 năm 2005, nhà nước phát hành Nghị định 104 / 2005 / NĐ-CP [ 27 ] về việc kiểm soát và điều chỉnh địa giới hành chính, xây dựng phường, xã thuộc thị xã Hà Giang và huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang .Ngày 23 tháng 6 năm 2006, nhà nước phát hành Nghị định 64/2006 / NĐ-CP [ 28 ] về việc kiểm soát và điều chỉnh địa giới thị xã Hà Giang và huyện Vị Xuyên, tỉnh Hà Giang .Ngày 31 tháng 3 năm 2009, nhà nước phát hành Nghị định số 11 / NĐ-CP [ 29 ] về việc xây dựng những thị xã huyện lỵ tại những huyện Đồng Văn, Bắc Mê và Xín Mần thuộc tỉnh Hà Giang .Ngày 27 tháng 9 năm 2010, Thủ tướng nhà nước đã phát hành Nghị quyết số 35 / NQ-CP [ 30 ] về việc xây dựng thành phố Hà Giang thuộc tỉnh Hà Giang trên cơ sở hàng loạt thị xã Hà Giang .Ngày 1 tháng 1 năm 2020, Ủy ban Thường vụ Quốc hội phát hành Nghị quyết số 827 / NQ-UBTVQH14 [ 31 ] về việc sắp nhập một số ít xã thuộc những huyện Hoàng Su Phì, Xín Mần thuộc tỉnh Hà Giang :

  • Sáp nhập toàn bộ xã Bản Péo thuộc huyện Hoàng Su Phì vào xã Nậm Dịch
  • Sáp nhập toàn bộ xã Ngán Chiên thuộc huyện Xín Mần vào xã Trung Thịnh.

Tỉnh Hà Giang có 11 đơn vị chức năng hành chính cấp huyện, gồm có 1 thành phố và 10 huyện với 193 đơn vị chức năng hành chính cấp xã, gồm có 5 phường, 13 thị xã và 175 xã. [ 32 ]Đến năm 2012, tỉnh Hà Giang có 2.069 thôn, tổ dân phố. Toàn bộ những đơn vị chức năng hành chính của Hà Giang đều thuộc khu vực miền núi .

Nhà trình tường – một kiểu nhà đặc trưng của người Hmong ở Hà Giang
Dân số tỉnh Hà Giang theo tìm hiểu dân số ngày 1/4/2019 là 854.679 người. Trong đó, dân số thành thị là 135.465 người [ 33 ] ( chiếm khoảng chừng 15,8 % dân số ). So với những tỉnh miền núi phía Bắc khác thì dân số Hà Giang tương đối đông .Các dân tộc bản địa : H’Mông ( chiếm 32,9 % tổng dân số toàn tỉnh ), Tày ( 23,2 % ), Dao ( 14,9 % ), Việt ( 12,8 % ), Nùng ( 9,7 % ) …Tính đến ngày 1 tháng 4 năm 2019, toàn tỉnh có 7 tôn giáo khác nhau đạt 40.393 người, nhiều nhất là đạo Tin Lành có 35.960 người, tiếp theo là Công giáo đạt 4.110 người, Phật giáo có 290 người. Còn lại những tôn giáo khác như Hồi giáo có 26 người, đạo Cao Đài có ba người, Phật giáo Hòa Hảo có ba người và 1 người theo Minh Lý đạo. [ 34 ]
Hà Giang là tỉnh có nhiều tiềm năng du lịch cả về vạn vật thiên nhiên và văn hóa truyền thống .
Hà Giang là nơi có nhiều mẫu sản phẩm văn hóa truyền thống rực rỡ từ truyền thống cuội nguồn truyền kiếp của hơn 20 dân tộc bản địa, một địa điểm du lịch đáng nhớ bởi cảnh sắc vạn vật thiên nhiên và con người ở đây. Không giống với bất kể một nơi du lịch nào ở Nước Ta, đến Hà Giang, hành khách hoàn toàn có thể thấy được những mẫu sản phẩm kết tinh từ truyền thống cuội nguồn văn hóa truyền thống độc lạ của người miền núi, đó là những loại khăn thêu, túi vải, áo váy với những loại hoa văn rực rỡ tỏa nắng. Du khách sẽ tham gia những phiên chợ vùng cao đầy thơ mộng .Lễ mừng nhà mới dân tộc bản địa Lô Lô : Lễ mừng nhà mới lê dài khoảng chừng 2 ngày 2 đêm ở ngôi nhà mới của người dân tộc bản địa Lô Lô. Cả bản kéo tới ăn mừng cho ngôi nhà mới. Thầy cúng đi hát, sau đó cùng ẩm thực ăn uống đi dạo, hòa tấu kèn sáo và hát giao duyên nam nữ .Lễ hội mùa xuân : Đây là tiệc tùng vui xuân của dân tộc bản địa H’mông và dân tộc bản địa Dao, thường được tổ chức triển khai vào những ngày sau Tết Nguyên Đán và lê dài từ 3 đến 7 ngày. Lễ hội mang đặc thù tổng hợp mừng công, cầu mưa, cầu con trai. Lễ hội có thi bắn nỏ, hát giao duyên, ném pa páo, uống rượu, mở tiệc mời khách .Lễ hội vỗ mông của dân tộc bản địa Mông : Ngày mùng 5 Tết Nguyên Đán hằng năm, cái chàng trai, cô gái đổ về Mèo Vạc nhằm mục đích tìm cho mình vợ ( chồng ). Khi tham gia tiệc tùng, những chàng trai, cô gái tìm đối tượng người dùng mà họ cảm thấy tương thích với mình rồi vỗ mông đối tượng người dùng và chờ ” đối phương ” đáp lại. Đáng buồn, tục lệ tảo hôn vẫn tiếp nối trong liên hoan này .Lễ hội nhảy lửa của người Pà Thẻn : Lễ hội được tổ chức triển khai vào buổi tối ngày cuối năm. Bên đống lửa hồng có nhiều nghi lễ như mừng mùa, cầu thần linh phù hộ cho năm mới. Tại đây có nhiều người nhảy qua đống lửa, than. Trước đó họ đã được thầy mo cúng ” nhập hồn ” với sức mạnh của thần linh .
Tổng thu ngân sách trên địa phận tỉnh năm 2018 ước đạt 2.033 tỉ đồng .Hà Giang là vùng miền núi nên dân số ít, tỷ lệ dân số thấp, người Mông chiếm đa phần, còn lại là những sắc dân gồm Thổ, La Chí, Tày, Dao, Mán, Nùng, Giáy và Lô Lô … Phần đông đều thờ cúng tổ tiên, thần linh ; và đều có những sắc thái văn hóa truyền thống đặc trưng .Cũng vì vị trí toàn rừng núi nên kinh tế tài chính Hà Giang tương đối kém tăng trưởng. Lâm sản chính là vài loại gỗ quý như lát hoa, lát da đồng ; và những loại gỗ cứng như lim, sến, trai, táu, đinh. Củ nâu, vầu, nứa ở đâu cũng có. Nông sản gồm lúa, ngô, khoai và những loại đậu đỗ. Vùng chân núi Tây Côn Lĩnh trồng nhiều trà. Dân chúng cũng trồng cây ăn trái, mận và lê ở vùng Đồng Văn, Hoàng Su Phì rất nổi tiếng. Nghề nuôi ong lấy mật khá thông dụng. Rừng Hà Giang có nhiều động vật hoang dã hoang dã như trăn, rắn, chim công, chim trĩ …Khoáng sản có quặng sắt, mỏ chì, đồng, thủy ngân và cát trộn vàng. Sông Năng và Bảo Lạc có những kỹ nghệ lọc vàng nhưng vẫn còn thô sơ, ngoài những chỉ toàn những tiểu công nghệ sản xuất đồ vật hàng ngày. Nền thương mại Hà Giang chỉ số lượng giới hạn ở sự trao đổi lâm sản với miền xuôi và với Trung Quốc .Các vùng núi thấp như Vị Xuyên, Bắc Quang có kinh tế tài chính tăng trưởng hơn vùng núi. Dựa vào sông Lô và lượng mưa lớn, những ngành nông nghiệp ở khu vực này rất tăng trưởng, không kém gì vùng núi trung du. Nơi đây có vùng trồng cam sành nổi tiếng, những cánh đồng phì nhiêu …Rải rác từ Vĩnh Tuy lên đến Vị Xuyên là những xí nghiệp sản xuất sản xuất trà, đặc sản nổi tiếng của Hà Giang có trà Shan tuyết cổ thụ ( xã Cao Bồ ) [ 39 ]. Đặc điểm trà Shan Tuyết là thật sạch, không có thuốc trừ sâu và thuốc kích thích, những nhà máy sản xuất sản xuất trà lúc bấy giờ còn khuyến khích nhân dân trong vùng trồng xen kẽ cây gừng giữa những luống trà. Trà Shan tuyết cổ thụ của Hà Giang thường được xuất khẩu sang thị trường Đài Loan, Nhật Bản và 1 số ít nước Tây Âu [ 40 ], chưa phổ cập trong thị trường trong nước như trà Tân Cương – Thái Nguyên .
Các đặc sản nổi tiếng, ẩm thực ăn uống của Hà Giang như : cam sành Bắc Quang, thắng cố, mận đỏ Hoàng Su Phì, chè Lũng Phìn, cơm lam Bắc Mê, măng nứa, gà đen Hà Giang, gạo tẻ Già Diu, cháo ấu tẩu, lê Đồng Văn, hạt bí mèo đen Hà Giang, tam thất, bánh khảo Yên Minh, sâu tre Mèo Vạc, bánh tam giác mạch, tương đậu xị Hà Giang, thảo quả, bánh gai Tân Quang, mật ong bạc hà Mèo Vạc, phở Tráng Kìm, thịt ba chỉ hoa chuối rừng cuốn lá vả, xôi ngũ sắc Hà Giang, bún vịt làng người Tày, rượu ngô Thanh Vân, mèn mén, ý dĩ Chí Cà, bánh ngô Đồng Văn, cua đá Hà Giang, thịt lợn cắp nách, bánh cuốn chan Đồng Văn, bánh chưng gù Hà Giang, lạp xưởng, bánh cuốn trứng, cải mèo, hồng không hạt Quản Bạ, phở chua Hà Giang, tai chua, rêu nướng, thịt chuột La Chí, quả hồ đào, cá bỗng Hà Giang, thịt trâu gác bếp, thịt lợn gác bếp, chè san tuyết, thắng dền, bún vịt Hà Giang, ớt gió Bản Mồ, rau dớn, thịt bò vàng Mèo Vạc, gừng Suối Thầu, quả công xào thịt, bánh khoải Sà Phìn, chè Phìn Hồ, lá hoa đu đủ xào, rượu thóc Nàng Đôn, cốm Hòa Sơn, lợn đen Lũng Pù .
Hà Giang có Quốc lộ 279 ( nối những tỉnh miền núi phía Bắc là Quảng Ninh, Bắc Giang, Lạng Sơn, Bắc Kạn, Tuyên Quang, Hà Giang, Lào Cai, Lai Châu, Sơn La và Điện Biên với nhau ) Đoạn cuối quốc lộ 279, từ chỗ giao với quốc lộ 6 đến cửa khẩu quốc tế Tây Trang là một phần của đường Xuyên Á AH13 .

Biển số xe cơ giới[sửa|sửa mã nguồn]

Biển số xe mô tô tỉnh Hà Giang được pháp luật đơn cử so với từng huyện :- Thành phố. Hà Giang : 23B1- Huyện Bắc Quang : 23D1- Huyện Quang Bình : 23E1- Huyện Hoàng Su Phì : 23F1- Huyện Xín Mần : 23G1- Huyện Vị Xuyên : 23H1- Huyện Bắc Mê : 23K- Huyện Mèo Vạc : 23P1- Huyện Đồng Văn : 23N1- Huyện Yên Minh : 23M1- Huyện Quản Bạ : 23L1

Các hình ảnh[sửa|sửa mã nguồn]

Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]

Alternate Text Gọi ngay