Những giây phút cuối của Chủ tịch Hồ Chí Minh

 – Ngày 29/8/1969, Bác nói với Thủ tướng Phạm Văn Đồng và mọi người xung quanh: Ngày lễ Quốc khánh Bác sẽ ra dự mươi, mười lăm phút. 

LTS : tiến sỹ Trần Viết Hoàn là một trong số những cảnh vệ trẻ của Bác Hồ lúc đương thời. Là người gắn bó lâu năm nhất với Bác, ông tự nhận có ” diễm phúc ” khi được ở bên Người trong 3 năm cuối ở nhà sàn và 16 năm trên cương vị Giám đốc Khu di tích lịch sử Phủ quản trị. Ông kể lại những khoảng thời gian ngắn sau cuối của quản trị Hồ Chí Minh, trước khi ” đời tuôn nước mắt, trời tuôn mưa ” .

Những ngày tháng 5/1967, khi Bác sang Trung Quốc để chữa bệnh, Bộ Chính trị đã quyết định làm cho Bác ngôi nhà nhỏ (nhà 67) phía sau nhà sàn, với mục đích để đảm bảo an toàn cho Bác trong những năm máy bay giặc Mỹ bắn phá Hà Nội.

Bạn đang đọc: Những giây phút cuối của Chủ tịch Hồ Chí Minh

{keywords}
Lãnh đạo Đảng và Nhà nước đến thăm những ngày Bác ốm năm 1969. Ảnh tư liệu do ông Trần Viết Hoàn cung ứng

Nhà làm xong, Bác không nhận sử dụng riêng cho mình. Người nói : Khi nào có nhiều chiến sỹ đảm nhiệm đến thao tác với Bác thì họp ở nhà ấy cho chắc như đinh. Còn lúc ở một mình, Bác cứ ở nhà sàn gỗ này thôi. Các chú lo cho Bác, cũng phải lo cho dân ấy. Dân chịu được thế nào, Bác chịu được như vậy .
Kể từ ngày 20/7/1967 ( ngày Bác đi Trung Quốc về ), tuần một lần Bộ Chính trị đến họp ở đây để quyết định hành động những quyết sách lớn của Đảng, Nhà nước .
Trong dịp kỷ niệm Đảng 39 tuổi ( 3/2/1969 ), tại ngôi nhà này, Bác Hồ đã viết bài “ Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân ”, biểu dương ý thức quyết tử gương mẫu, đạo đức trong sáng của cán bộ đảng viên, đồng thời kịch liệt lên án những hành vi, tư tưởng cá thể hẹp hòi. Người chỉ ra rằng chủ nghĩa cá thể là nguyên do, là bạn sát cánh của căn bệnh tham ô, hủ hóa, tiêu tốn lãng phí, xa hoa, tham danh, trục lợi … làm hại đến quyền lợi và nghĩa vụ của cách mạng, của nhân dân, làm giảm thanh danh, uy tín của Đảng cầm quyền .
Vào thời hạn sau ngày 12/8/1969, Bộ Chính trị tổ chức triển khai họp bàn về việc chuẩn bị sẵn sàng tổ chức triển khai 4 ngày lễ lớn trong năm 1970. Cuộc họp vắng Bác, vì lúc đó Bác đang mệt nặng. Một hôm có một ủy viên Bộ Chính trị vào thăm và báo cáo giải trình lại với Bác quyết định hành động của Bộ Chính trị vừa qua .
Nằm trên giường bệnh, nghe nói về những kỷ niệm sắp tới Bác rất vui. Nhưng khi nghe nói tới việc tổ chức triển khai kỷ niệm 80 năm ngày sinh của Người, Bác liền bảo : Các chú nên bàn cho kỹ. Còn quan điểm của Bác chỉ đồng ý chấp thuận 3/4 nghị quyết. Bác không chấp thuận đồng ý đưa ngày 19/5 là ngày kỷ niệm lớn trong năm 1970. Còn nghị quyết kỷ niệm 40 năm xây dựng Đảng, 100 năm ngày sinh Lênin, 25 năm ngày xây dựng nước thì những chú nên có sớm để tuyên truyền sâu rộng trong quần chúng nhân dân. Hiện nay những cháu học viên đã sắp bước vào năm học mới, giấy mực, tài lộc dùng để tuyên truyền về ngày sinh của Bác thì những chú nên dành để in sách giáo khoa và mua dụng cụ học tập cho những cháu, khỏi tiêu tốn lãng phí …
16 h ngày 12/8/1969, Bác gặp ông Lê Đức Thọ tại nhà nghỉ Hồ Tây nghe báo cáo giải trình tình hình hội nghị Paris. Đêm hôm đó, Bác lên cơn sốt và ho, rồi những ngày sau đó Bác ho nhiều hơn, sốt nặng hơn. Nhưng Bác vẫn lên, xuống nhà sàn thao tác .
Theo ý kiến đề nghị của bác sĩ, ngày 18/8/1969, Bác không thao tác ở nhà sàn gỗ nữa. Người xuống ở và thao tác tại ngôi nhà 67 này. Và thế là khởi đầu những ngày quy luật của cuộc sống đến với Bác ở nơi đây .
Trong những ngày ấy tôi đã được tận mắt chứng kiến giờ phút Bác ốm, lúc cấp cứu cho Bác. Tỉnh lại sau những lúc cấp cứu, Bác luôn hỏi han mọi việc .
Những ngày Bác yếu, tuy giữ bí mật rất cao về sức khoẻ của Bác, nhưng xe cộ hàng ngày ra vào nhiều, đưa các đồng chí TƯ vào thăm Bác, đưa bác sĩ vào chữa bệnh cho Bác, đưa các phương tiện vào để chữa bệnh cho Bác…, nên dân dự đoán rằng có thể Bác ốm, vì thế, có nhiều người đến cổng đỏ (cổng ra vào Phủ Chủ tịch, hàng ngày Bác vẫn thường đi lại cổng này), nêu tâm nguyện: nếu đúng Bác ốm, chúng tôi xin hiến trái tim của mình để thay tim cho Bác.
Những ngày Bác yếu, tuy giữ bí hiểm rất cao về sức khỏe thể chất của Bác, nhưng xe cộ hàng ngày ra vào nhiều, đưa những chiến sỹ TƯ vào thăm Bác, đưa bác sĩ vào chữa bệnh cho Bác, đưa những phương tiện đi lại vào để chữa bệnh cho Bác …, nên dân Dự kiến rằng hoàn toàn có thể Bác ốm, vì vậy, có nhiều người đến cổng đỏ ( cổng ra vào Phủ quản trị, hàng ngày Bác vẫn thường đi lại cổng này ), nêu tâm nguyện : nếu đúng Bác ốm, chúng tôi xin hiến trái tim của mình để thay tim cho Bác .Ngày 29/8/1969, Bác nói với Thủ tướng Phạm Văn Đồng và mọi người xung quanh : Ngày lễ Quốc khánh Bác sẽ ra dự mươi mười lăm phút .
Ngẫm lại thì thấy thật kỳ lạ : 9 h ngày 2/9/1969, Bác bị một cơn đau tim nặng, những giáo sư, bác sĩ phải thực thi việc làm cấp cứu cho Bác. Theo dõi trên máy điện tim thì đến 9 h15 tim Bác ngừng đập hẳn .
Các bác sĩ và những đồng đội chúng tôi thay nhau dùng sức ấn lên ngực Bác, mong tim Bác đập trở lại .
Đến 9 h47, ông Phạm Văn Đồng trào nước mắt : Thôi những chiến sỹ ạ, Bác của tất cả chúng ta không qua khỏi nữa rồi .

Từ ngày 3 đến ngày 6/9/1969, dòng người không lúc nào vắng, buồn rầu đội mưa thầm lặng, trật tự đi đến lễ đài Ba Đình để viếng ảnh Bác.

Lập bàn thờ tưởng nhớ Bác

Sau ngày Bác mất, 1 số ít chiến sỹ công an, trong đó có tôi gác tay súng, chuyển sang tay chổi, tay bút chăm sóc việc làm bảo vệ di sản cho Bác, hàng ngày quét dọn vệ sinh ngôi nhà 67 này như khi ship hàng Bác lúc sinh thời .
Bác đi rồi, ngôi nhà trở nên lạnh lẽo, chúng tôi đã đặt một lư đồng nhỏ ở hành lang cửa số cạnh giường Bác nằm, hàng ngày đốt nén hương trầm để nhà thêm ấm cúng .
9 h47 ngày 2/9/1989 ( ngày Bộ Chính trị công bố lại ngày mất chính thức của Bác ), tôi đã mời và đón Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh và cố vấn Ban Chấp hành TƯ Đảng Phạm Văn Đồng vào thăm lại nơi Bác mất và thắp nén hương tưởng niệm Bác. Hai ông đã cho quan điểm nên có một nơi sang chảnh để thờ cúng Bác, vì hương hồn Bác vẫn mãi mãi ở lại nơi đây với tất cả chúng ta .

{keywords}
{keywords}
Tổng bí thư Nguyễn Văn Linh và cố vấn Ban Chấp hành TƯ Đảng Phạm Văn Đồng vào thăm lại nơi Bác mất và tưởng niệm Bác ngày 2/9/1989. Ông Hoàn là người ngoài cùng bên trái ( ảnh trên ) và bên phải ( ảnh dưới )

Tôi đã chỉnh trang để có được nơi thắp hương như lúc bấy giờ ở nơi Bác mất. Sau đó, từ từ để khách đến thăm nhà Bác được thắp nén hương nhớ Bác. Và khởi đầu từ ngày 2/9/1994 – năm 20 năm thực thi Di chúc của Bác, chúng tôi mời những chỉ huy cao nhất của Đảng, Nhà nước tới thắp hương tưởng niệm Bác Hồ tại nơi đây vào những dịp lễ hàng năm 19/5, 2/9 và ngày Tết âm lịch .
Và theo phong tục cúng giỗ tổ tiên của Nước Ta, từ năm 1994, hàng năm cứ đến ngày 21/7 âm lịch ( 2/9/1969 nhằm mục đích 21/7 âm lịch ), chúng tôi sắp mâm cơm giỗ Bác .

{keywords}
Lãnh đạo Ban Bảo vệ chính trị nội bộ TW thắp hương tại nhà thời thánh Bác Hồ. Ảnh tư liệu do ông Hoàn cung cấp

Năm 2002, với tấm lòng tôn kính của đứa con trông nhà cho Bác, tôi xin Bác cho lập nơi thờ trang nghiêm, thoáng đãng để cháu con ngày hôm nay và tương lai về thắp hương tưởng niệm Người ở nơi lúc sinh thời Bác vẫn thường tiếp cán bộ về báo cáo giải trình việc làm và Bác vẫn thường ký những sắc lệnh .
Trên bàn thờ cúng là bức tượng đồng Bác ngồi ghế, tay cầm kính đặt lên tờ báo để ở đùi. Mắt Bác nhìn thẳng như dừng đọc báo để nghênh đón mọi người vào thăm .
Kể từ ngày lập Bàn thờ Bác ở đây, nhiều chỉ huy hạng sang của Đảng, Nhà nước đã về thắp hương tưởng niệm Bác, cầu nguyện Bác phù hộ cho quốc thái, dân an .

Thăm khu di tích bí mật lưu giữ thi hài Bác Hồ

Thăm khu di tích bí mật lưu giữ thi hài Bác Hồ

Đá chông K9 là khu di tích lịch sử vương quốc đặc biệt quan trọng bởi đã lưu giữ những kỷ niệm về Bác cả khi Người sống cũng như khi Bác mất .
Tìm kiếm chú voi được Bác Hồ tặng công viên ở Berlin

Tìm kiếm chú voi được Bác Hồ tặng công viên ở Berlin

Cách đây rất lâu, tôi từng nghe phong thanh về việc Bác Hồ có khuyến mãi một con voi cho Tierpark Berlin ( Vườn thú ) .
Gặp người phi công ‘đặc biệt’ 9 năm chở Bác Hồ

Gặp người phi công ‘đặc biệt’ 9 năm chở Bác Hồ

Ông đã có nhiều chuyến bay chuyên chở Bác Hồ, lãnh đạo Đảng và Chính
phủ Lào, tham gia chuyên chở thương binh về hậu phương, tải vũ khí,
lương thực tiếp viện cho chiến trường. Ông là phi công, đại tá Trần Ngọc
Bích, quê Hà Tĩnh.

Hiền Anh (Ghi theo lời kể của TS Trần Viết Hoàn)

Alternate Text Gọi ngay