Abraham Lincoln – Wikipedia tiếng Việt

Abraham Lincoln ( ; 12 tháng 2 năm 1809 – 15 tháng 4 năm 1865) là một chính khách và luật sư người Mỹ, tổng thống thứ 16 của Hoa Kỳ từ năm 1861 cho đến khi ông bị ám sát vào năm 1865. Lincoln đã lãnh đạo đất nước vượt qua Nội chiến Hoa Kỳ, cuộc khủng hoảng đạo đức, văn hóa, hiến pháp và chính trị lớn nhất của quốc gia này. Ông đã thành công trong việc bảo vệ Liên bang, xóa bỏ chế độ nô lệ, củng cố chính phủ liên bang và hiện đại hóa nền kinh tế Hoa Kỳ.

Lincoln sinh ra trong một mái ấm gia đình làm nghề khai hoang nghèo khó và đa phần lớn lên ở vùng biên giới Indiana. Ông đã tự học và trở thành một luật sư, chỉ huy Đảng Whig, nhà lập pháp bang Illinois, và Nghị sĩ Hoa Kỳ đến từ Illinois. Năm 1849, ông trở lại hành nghề luật sư nhưng đã trở nên phẫn nộ với việc mở thêm những vùng đất khác cho chính sách nô lệ do Đạo luật Kansas – Nebraska. Ông trở lại chính trường vào năm 1854 và trở thành một nhà chỉ huy của Đảng Cộng hòa, ông tham gia vào một cuộc tranh luận năm 1858 với Stephen Douglas. Lincoln tranh cử Tổng thống năm 1860, giành thắng lợi tổng lực tại miền Bắc. Các thành phần ủng hộ chính sách nô lệ ở miền Nam đã đánh đồng thắng lợi của ông với việc miền Bắc khước từ quyền thực thi chính sách nô lệ, và những bang miền Nam khởi đầu ly khai khỏi liên bang. Nhằm bảo vệ nền độc lập, Liên minh miền Nam đã tiến công Pháo đài Sumter, một pháo đài trang nghiêm của Hoa Kỳ ở miền Nam, Lincoln đã lôi kéo những lực lượng để trấn áp cuộc nổi dậy và thiết lập lại Liên bang .

Là nhà lãnh đạo ôn hòa thuộc Đảng Cộng hòa, Lincoln điều hướng một loạt các phe phái gây chia rẽ với đồng minh và đối thủ từ cả hai đảng Dân chủ và Cộng hòa. Đảng Dân chủ Chiến tranh đã tập hợp một nhóm lớn những người từng là đối thủ vào phe ôn hòa của ông, nhưng những người Cộng hòa Cấp tiến đã phản đối họ và yêu cầu đối xử hà khắc hơn với Liên minh miền Nam. Những người theo Đảng Dân chủ chống chiến tranh (được gọi là “Copperheads”) căm ghét ông, và các phần tử ủng hộ Liên bang không thể hòa giải đã âm mưu ám sát ông. Lincoln quản lý các phe phái bằng việc lợi dụng sự thù địch lẫn nhau của họ, phân công các chức vụ chính trị, kêu gọi sự ủng hộ của người dân Hoa Kỳ. Bài diễn văn Gettysburg của ông trở thành một lời kêu gọi lịch sử cho chủ nghĩa dân tộc, chủ nghĩa cộng hòa, quyền bình đẳng, tự do và dân chủ. Lincoln đã xem xét kỹ lưỡng các chiến lược và chiến thuật trong cuộc chiến, bao gồm cả việc lựa chọn các tướng lĩnh và dùng hải quân phong tỏa thương mại ở miền Nam. Ông đình chỉ habeas corpus và ngăn cản sự can thiệp của người Anh. Ông chính thức chấm dứt chế độ nô lệ bằng Tuyên ngôn giải phóng nô lệ. Ông cũng khuyến khích các tiểu bang biên giới cấm chế độ nô lệ và thúc đẩy Tu chính án thứ mười ba của Hiến pháp Hoa Kỳ, cấm chế độ nô lệ trên toàn quốc.

Bạn đang đọc: Abraham Lincoln – Wikipedia tiếng Việt

Lincoln đã giám sát chiến dịch tái tranh cử thành công xuất sắc của mình. Ông tìm cách hàn gắn vương quốc bị cuộc chiến tranh tàn phá trải qua hòa giải. Vào ngày 14 tháng 4 năm 1865, chỉ vài ngày sau khi cuộc chiến tranh kết thúc tại Appomattox, Lincoln đang xem một vở kịch tại Nhà hát Ford cùng với người vợ Mary thì ông bị ám sát bởi John Wilkes Booth. Lincoln được nhớ đến như thể một vị anh hùng dân tộc bản địa của Hoa Kỳ và luôn được xếp hạng là một trong những tổng thống vĩ đại nhất trong lịch sử vẻ vang Hoa Kỳ .

Những Nội Dung Chính Bài Viết

• Gia cảnh và tuổi thơ[sửa|sửa mã nguồn]
  • Hôn nhân và con cháu[sửa|sửa mã nguồn]
• Nghị trường Liên bang[sửa|sửa mã nguồn]
• Luật sư vùng Thảo nguyên[sửa|sửa mã nguồn]
• Đảng Cộng hòa 1854 – 1860[sửa|sửa mã nguồn]
  • ” Một nhà tự chia rẽ “[sửa|sửa mã nguồn]
  • Tranh luận giữa Lincoln và Douglas[sửa|sửa mã nguồn]
  • Diễn văn Cooper Union[sửa|sửa mã nguồn]
  • Chiến dịch Tranh cử Tổng thống năm 1860[sửa|sửa mã nguồn]
• Sự nghiệp tổng thống[sửa|sửa mã nguồn]
  • Bầu cử năm 1860[sửa|sửa mã nguồn]
  • Hành xử quyền lực tối cao trong thời chiến[sửa|sửa mã nguồn]
  • Tuyên ngôn Giải phóng Nô lệ[sửa|sửa mã nguồn]
  • Diễn văn Gettysburg[sửa|sửa mã nguồn]
  • Năm 1864, tái tranh cử[sửa|sửa mã nguồn]
  • Tái định nghĩa khái niệm cộng hòa và chủ nghĩa cộng hòa[sửa|sửa mã nguồn]
  • Các luật đạo[sửa|sửa mã nguồn]
  • Tối cao Pháp viện[sửa|sửa mã nguồn]
  • Các Tiểu bang gia nhập Liên bang[sửa|sửa mã nguồn]
• Niềm tin tôn giáo[sửa|sửa mã nguồn]
• Quan điểm về chủng tộc[sửa|sửa mã nguồn]
• Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]

Gia cảnh và tuổi thơ[sửa|sửa mã nguồn]

Tượng Lincoln tại Công viên Senn, Chicago

Trang trại nơi Lincoln lớn lên ở Quận Spencer, Indiana
Abraham Lincoln sinh ngày 12 tháng 2 năm 1809, là con thứ hai của Thomas Lincoln và Nancy Lincoln ( nhũ danh Hanks ), trong một căn nhà gỗ một phòng ở Nông trại Sinking Spring rộng 348 acre ( 1.4 km² ) ở phía đông nam Quận Hardin, Kentucky, khi ấy còn bị coi là biên giới ( nay là một phần của Quận LaRue, ở Nolin Creek, cách Hodgenville 3 dặm ( 5 km ). [ 1 ] Cậu được đặt theo tên của ông nội, người đã dời mái ấm gia đình từ Virginia đến Quận Jefferson, Kentucky, [ 2 ] [ 3 ] tại đó ông bị thiệt mạng trong một trận phục kích của người da đỏ năm 1786 trước sự tận mắt chứng kiến của những con, trong đó có cha của Lincoln, Thomas. [ 3 ] Sau đó, Thomas một mình tìm đường đến khu biên thùy. [ 4 ] Mẹ của Lincoln, Nancy, là con gái của Lucy Hanks, sinh tại một khu vực nay là Quận Mineral, West Virginia, khi ấy thuộc bang Virginia. Lucy đem Nancy đến Kentucky. Nancy Hanks kết hôn với Thomas, lúc ấy Thomas đã là một công dân khả kính trong hội đồng. Gia đình gia nhập một nhà thời thánh Baptist chủ trương tuân thủ nghiêm nhặt những chuẩn mực đạo đức, chống đối việc uống rượu, khiêu vũ, và chính sách nô lệ. [ 5 ]Cha mẹ Lincoln là những nông dân thất học và mù chữ. Khi Lincoln đã trở nên nổi tiếng, những nhà báo và những người viết truyện đã thổi phồng sự bần hàn và tối tăm của ông khi sinh ra. Tuy nhiên, Thomas Lincoln là một công dân khá có ảnh hưởng tác động ở vùng nông thôn Kentucky. Ông đã mua lại Trang trại Sinking Spring vào tháng 12 năm 1808 với giá USD 200 tiền mặt và một khoản nợ. Trang trại này hiện được bảo tồn như một phần của Địa điểm di tích lịch sử lịch sử dân tộc vương quốc nơi sinh Abraham Lincoln. Thomas được chọn vào bồi thẩm đoàn, và được mời thẩm định và đánh giá giá trị những điền trang. Vào thời gian con trai của ông Abraham sinh, Thomas chiếm hữu hai nông trang rộng 600 mẫu Anh ( 240 ha ), vài khu đất trong thị xã, bầy gia súc và ngựa. Ông ở trong số những người phong phú nhất trong hạt. [ 2 ] [ 6 ] Tuy nhiên, đến năm Thomas bị mất hết đất đai trong một vụ án vì sai sót trong việc thiết lập chủ quyền lãnh thổ điền thổ .Ba năm sau khi mua trang trại, một người chủ đất trước đó đưa hồ sơ ra trước Tòa án Hardin Circuit buộc mái ấm gia đình Lincoln phải chuyển đi. Thomas theo đuổi vụ kiện cho tới khi ông bị xử thua năm 1815. Những ngân sách kiện tụng khiến gia cảnh càng khó khăn vất vả thêm. Năm 1811, họ thuê được 30 mẫu Anh ( 0.1 km² ) trong trang trại Knob Creek rộng 230 mẫu Anh ( 0.9 km² ) cách đó vài dặm, nơi họ sẽ chuyển tới sống sau này. Nằm trong lưu vực Sông Rolling Fork, đó là một trong những nơi có đất canh tác tốt nhất vùng. Khi ấy, cha Lincoln là một thành viên được kính trọng trong hội đồng và là một nông dân cũng như thợ mộc tài năng. Hồi ức sớm nhất của Lincoln khởi đầu có ở trang trại này. Năm 1815, một nguyên đơn khác tìm cách buộc mái ấm gia đình Lincoln phải rời trang trại Knob Creek. Nản chí trước sự kiện tụng cũng như không được những tòa án nhân dân ở Kentucky bảo vệ, Thomas quyết định hành động đi tới Indiana, nơi đã được chính phủ nước nhà liên bang khảo sát, nên quyền sở hữu đất đai cũng được bảo vệ hơn. Có lẽ những tiến trình tuổi thơ ấy đã thôi thúc Abraham theo học trắc địa và trở thành một luật sư .Gia đình băng qua sông Ohio để dời đến một chủ quyền lãnh thổ không có nô lệ và khởi đầu đời sống mới ở Hạt Perry, Indiana. Tại đây, năm 1818 khi Lincoln lên chín, mẹ cậu qua đời vì bệnh nhiễm độc sữa do bò ăn phải loại cỏ độc. [ 7 ] Sarah, chị của Lincoln, chăm nom cậu cho đến khi ông bố tái hôn năm 1820 ; về sau Sarah chết ở lứa tuổi 20 trong lúc sinh nở. [ 8 ]

Hãy quyết tâm sống chân thực trong mọi sự ; nếu bạn thấy mình không hề trở thành một luật sư trung thực, thì hãy cố sống trung thực mà không cần phải làm luật sư .

Abraham Lincoln[9]

Vợ mới của Thomas Lincoln, Sarah Bush Johnston, nguyên là một góa phụ, mẹ của ba con. Lincoln rất thân mật với mẹ kế, gọi bà là ” Mẹ “. [ 10 ] Khi còn bé, Lincoln không thích nếp sống lao động cực nhọc ở vùng biên thùy, thường bị người nhà và láng giềng xem là lười biếng. [ 11 ] [ 12 ] Nhưng khi đến tuổi thiếu niên, cậu tình nguyện đảm trách toàn bộ việc nhà, trở thành một người sử dụng rìu thành thục khi thiết kế xây dựng hàng rào. Cậu cũng được biết tiếng nhờ sức mạnh cơ bắp và tính gan lì sau một trận đấu vật kinh khủng với thủ lĩnh một nhóm côn đồ gọi là ” the Clary’s Grove boys “. [ 13 ] Cậu cũng tuân giữ tập tục giao hết cho cha hàng loạt cống phẩm cậu kiếm được cho đến tuổi 21. [ 7 ] Giáo dục đào tạo tiểu học cậu bé Lincoln tiếp đón chỉ tương tự một năm học do những giáo viên lưu động giảng dạy, hầu hết là do cậu tự học và tích cực đọc sách. [ 14 ] Trên trong thực tiễn Lincoln là người tự học, đọc mọi cuốn sách hoàn toàn có thể mượn được. Cậu thông thuộc Kinh Thánh, những tác phẩm của William Shakespeare, lịch sử dân tộc Anh, lịch sử vẻ vang Mỹ, và học được phong thái trình diễn đơn giản và giản dị trước thính giả. Lincoln không thích câu cá và săn bắn vì không muốn giết hại bất kỳ một con vật nào kể cả để làm thực phẩm dù cậu rất cao và khỏe, cậu dành nhiều thời hạn đọc sách tới nỗi những người hàng xóm cho rằng cậu cố ý làm vậy để tránh phải thao tác chân tay nặng nhọc .Năm 1830, để tránh căn bệnh nhiễm độc sữa mới vừa bùng nổ dọc theo sông Ohio, mái ấm gia đình Lincoln vận động và di chuyển về hướng tây và định cư trên khu đất công ở Hạt Macon, Illinois, một tiểu bang không có nô lệ. [ 15 ] Năm 1831, Thomas đem mái ấm gia đình đến Hạt Coles, Illinois. Lúc ấy, là một người trẻ tuổi đầy khát vọng ở tuổi 22, Lincoln quyết định hành động rời bỏ mái ấm gia đình để tìm kiếm một đời sống tốt hơn. Cậu đi xuồng xuôi dòng Sangamon đến làng New Salem thuộc Hạt Sangamon. [ 16 ] Mùa xuân năm 1831, sau khi dịch vụ thuê mướn Lincoln, Denton Offutt, một thương nhân ở New Salem, cùng một nhóm bạn, luân chuyển sản phẩm & hàng hóa bằng xà lan từ New Salem theo sông Sangamon và Mississippi đến New Orleans. Tại đây, lần tiên phong tận mắt chứng kiến tận mắt tệ nạn nô lệ, Lincoln đi bộ trở lại nhà. [ 17 ]Trong một tự truyện, Lincoln miêu tả mình trong quá trình này – ở lứa tuổi 20, rời bỏ vùng rừng núi hẻo lánh để tìm đường tiến vào quốc tế – như thể ” một gã trai kỳ dị, không bạn hữu, không tri thức, không một xu dính túi “. [ 18 ]

Hôn nhân và con cháu[sửa|sửa mã nguồn]

Tổng thống Lincoln cùng cậu con út, Tad, năm 1864Mary Todd Lincoln lúc 28 tuổiNăm 1840, Lincoln đính hôn với Mary Todd, con gái của một mái ấm gia đình phong phú chiếm hữu nô lệ ở Lexington, Kentucky. [ 19 ] Họ gặp nhau lần đầu ở Springfield, Illinois vào tháng 12 năm 1839, [ 20 ] rồi đính hôn vào tháng 12 năm sau. [ 21 ] Hôn lễ được sắp xếp vào ngày 1 tháng 1, 1841, nhưng bị Lincoln ý kiến đề nghị hủy bỏ. [ 20 ] [ 22 ] Sau này họ lại gặp nhau và kết hôn ngày 4 tháng 11 năm 1842, hôn lễ tổ chức triển khai tại ngôi biệt thự nghỉ dưỡng hạng sang của người chị của Mary ở Springfield. [ 23 ] Ngay cả khi đang sẵn sàng chuẩn bị cho hôn lễ, Lincoln vẫn cảm thấy lưỡng lự. Khi được hỏi cuộc hôn nhân gia đình này sẽ dẫn ông đến đâu, Lincoln vấn đáp, ” Địa ngục, tôi nghĩ thế. ” [ 24 ] Năm 1844, hai người mua một ngôi nhà ở Springfield gần văn phòng luật của Lincoln. [ 25 ] Mary Todd Lincoln là người vợ đảm đang, chu tất việc nội trợ như đã từng làm khi còn sống với cha mẹ ở Kentucky. Cô cũng giỏi vén khéo với đồng lương rất ít chồng cô kiếm được khi hành nghề luật. [ 26 ] Robert Todd Lincoln sinh năm 1843, kế đó là Edward ( Eddie ) trong năm 1846. Lincoln ” đặc biệt quan trọng yêu thích lũ trẻ “, [ 27 ] và thường tỏ ra dễ dãi với chúng. [ 28 ] Robert là người con duy nhất còn sống cho đến tuổi trưởng thành. Edward mất ngày 1 tháng 1, 1850 ở Springfield do lao phổi. ” Wille ” Lincoln sinh ngày 21 tháng 12 năm 1850 và mất ngày 20 tháng 2 năm 1862. Đứa con thứ tư của Lincoln, ” Tad ” Lincoln, sinh ngày 4 tháng 4 năm 1853, và chết vì mắc bệnh tim ở tuổi 18 ( 16 tháng 7 năm 1871 ). [ 29 ]Cái chết của những cậu con trai đã tác động ảnh hưởng mạnh trên cha mẹ chúng. Cuối đời, Mary mắc chứng u uất do mất chồng và những con, có lúc Robert Todd Lincoln phải gửi mẹ vào viện tinh thần trong năm 1875. [ 30 ] Abraham Lincoln thường khi vẫn ” u sầu, phiền muộn “, thời nay được coi là triệu chứng của bệnh trầm cảm. [ 31 ]Robert có ba con và ba cháu. Không một ai trong số cháu của ông có con, do đó dòng dõi Lincoln chấm hết khi Robert Beckwith ( cháu trai của Lincoln ) chết ngày 24 tháng 12 năm 1985. [ 32 ]
Năm 1832, ở tuổi 23, Lincoln cùng một đối tác chiến lược mua chịu một shop tạp hóa ở New Salem, Illinois. Mặc dù kinh tế tài chính trong vùng đang tăng trưởng, doanh nghiệp của họ phải khó khăn vất vả để sống sót, ở đầu cuối Lincoln phải sang nhượng CP của ông. Tháng 3 năm ấy, Lincoln mở màn sự nghiệp chính trị bằng cách tranh cử vào Nghị viện Illinois. Ông giành được thiện cảm của dân địa phương, lôi cuốn nhiều đám đông ở New Salem bằng biệt tài kể chuyện đầy hóm hỉnh, mặc dầu ông thiếu tri thức, thân hữu có thế lực, và tài lộc, là những yếu tố hoàn toàn có thể khiến ông thất cử. Khi tranh cử, ông chủ trương cải tổ lưu thông đường thủy trên sông Sangamon. [ 33 ]
Bức phác họa chân dung ứng cử viên Abraham Lincoln năm 1860
Trước cuộc bầu cử, Lincoln ship hàng trong lực lượng dân quân Illinois với cấp bậc đại úy suốt trong Chiến tranh Black Hawk ( một đại chiến ngắn ngủi chống lại người da đỏ ). [ 34 ] Sau cuộc chiến tranh, ông trở lại hoạt động cho cuộc bầu cử ngày 6 tháng 8 vào Nghị viện Illinois. Với chiều cao 6 foot 4 inch ( 193 cm ), [ 35 ] Lincoln cao và ” đủ mạnh để rình rập đe dọa bất kể đối thủ cạnh tranh nào. ” Ngay từ lần diễn thuyết tiên phong, khi nhìn thấy một người ủng hộ ông trong đám đông bị tiến công, Lincoln liền đến ” túm cổ và đáy quần gã kia ” rồi ném hắn ra xa. [ 36 ] Lincoln về hạng tám trong số mười ba ứng viên ( chỉ bốn người đứng đầu được đắc cử ). [ 37 ]

Lincoln quay sang làm trưởng bưu điện New Salem, rồi đo đạc địa chính; suốt thời gian ấy ông vẫn say mê đọc sách. Cuối cùng ông quyết định trở thành luật sư, bắt đầu tự học bằng cách nghiền ngẫm quyển Commentaries on the Laws of England của Blackstone, và những sách luật khác. Về phương pháp học, Lincoln tự nhận xét về mình: “Tôi chẳng học ai hết.”[38] Lincoln thành công khi ra tranh cử lần thứ hai năm 1834. Ông vào viện lập pháp tiểu bang. Sau khi được nhận vào Đoàn Luật sư Hoa Kỳ năm 1836,[39] ông dời đến Springfield, Illinois bắt đầu hành nghề luật dưới sự dẫn dắt của John T. Stuart, một người anh em họ của Mary Todd.[40] Dần dà, Lincoln trở thành một luật sư tài năng và thành đạt. Từ năm 1841 đến 1844, ông cộng tác với Stephen T. Logan, rồi với William Herndon, ông đánh giá Herndon là “một thanh niên chuyên cần”.

Năm 1841, Lincoln hành nghề luật cùng William Herndon, một người bạn trong Đảng Whig. Năm 1856, hai người tham gia Đảng Cộng hoà. Sau khi Lincoln chết, Herndon bắt đầu sưu tập các câu chuyện về Lincoln từ những người từng biết ông ở Illinois, và xuất bản chúng trong cuốn Lincoln của Herndon.

Trong kỳ họp 1835 – 1836, ông bỏ phiếu ủng hộ chủ trương lan rộng ra quyền bầu cử cho phái mạnh da trắng, dù có chiếm hữu đất đai hay không. [ 41 ] Ông nổi tiếng với lập trường ” không tính tiền soil ” chống chính sách nô lệ lẫn chủ trương bãi bỏ nô lệ. Lần tiên phong trình diễn về chủ đề này trong năm 1837, ông nói, ” Định chế nô lệ được thiết lập trên sự bất công và chủ trương sai lầm đáng tiếc, nhưng công bố bãi nô chỉ làm ngày càng tăng thay vì giảm thiểu tội ác này. ” [ 42 ] Ông theo sát Henry Clay trong nỗ lực ủng hộ việc trợ giúp những nô lệ được tự do đến định cư tại Liberia ở châu Phi. [ 43 ] Ông ship hàng bốn nhiệm kỳ liên tục ở Viện Dân biểu tiểu bang Illinois, đại diện thay mặt cho Hạt Sangamon. [ 44 ]

Nghị trường Liên bang[sửa|sửa mã nguồn]

Lincoln, năm 1846
Từ đầu thập niên 1830, Lincoln là thành viên kiên trung của đảng Whig, tự nhận mình là ” một đảng viên Whig bảo thủ, một môn đệ của Henry Clay “. [ 45 ] Đảng Whig ủng hộ tân tiến hóa nền kinh tế tài chính trong những nghành nghề dịch vụ ngân hàng nhà nước, dùng thuế bảo lãnh để đáp ứng ngân sách cho tăng trưởng trong nước như đường tàu, và đống ý chủ trương đô thị hóa. [ 46 ]Năm 1846, Lincoln đắc cử vào Viện Dân biểu Hoa Kỳ, ship hàng một nhiệm kỳ hai năm. Ông là đảng viên Whig duy nhất trong đoàn đại biểu đến từ Illinois, ông sốt sắng bày tỏ lòng trung thành với chủ với đảng của mình trong những cuộc biểu quyết và phát biểu ủng hộ chủ trương của đảng. [ 47 ] Cộng tác với Joshua R. Giddings, một dân biểu chủ trương bãi nô, Lincoln soạn thảo một dự luật nhằm mục đích bãi bỏ chính sách nô lệ tại Hạt Columbia, nhưng ông phải từ bỏ dự tính vì không có đủ hậu thuẫn từ trong đảng Whig. [ 48 ] Về chủ trương ngoại giao và quân sự chiến lược, Lincoln lớn tiếng chống đại chiến Mễ-Mỹ, chỉ trích Tổng thống James K. Polk là chỉ lo tìm kiếm ” thanh danh về quân sự chiến lược – một ảo vọng nhuốm máu “. [ 49 ]Bằng cách soạn thảo và đệ trình Nghị quyết Spot, Linconln kinh khủng bác bỏ quan điểm của Polk. Cuộc chiến khởi phát do người México sát hại binh sĩ Mỹ ở vùng chủ quyền lãnh thổ đang tranh chấp giữa México và Hoa Kỳ ; Polk nhấn mạnh vấn đề rằng binh sĩ México đã ” xâm lăng chủ quyền lãnh thổ tất cả chúng ta ” và làm đổ máu đồng bào tất cả chúng ta ngay trên ” đất của tất cả chúng ta “. [ 50 ] [ 51 ] Lincoln nhu yếu Polk trình diễn trước Quốc hội khu vực đúng mực nơi máu đã đổ và chứng tỏ khu vực đó thuộc về nước Mỹ. [ 51 ] Quốc hội không chịu bàn luận về nghị quyết, báo chí truyền thông trong nước phớt lờ nó, và Lincoln bị mất hậu thuẫn chính trị ngay tại khu vực bầu cử của ông. Một tờ báo ở Illinois gán cho ông biệt danh ” spotty Lincoln “. [ 52 ] [ 53 ] [ 54 ] Về sau, Lincoln tỏ ra hụt hẫng về một số ít phát biểu của ông, nhất là khi ông tiến công quyền tuyên chiến của tổng thống. [ 55 ]Nhận thấy rằng Clay không hề thắng cử, Lincoln, năm 1846 đã cam kết chỉ Giao hàng một nhiệm kỳ tại Viện Dân biểu, ủng hộ Tướng Zachary Taylor đại diện thay mặt đảng Whig trong cuộc đua năm 1848 tranh chức tổng thống. [ 56 ] Khi Taylor đắc cử, Lincoln hy vọng được chỉ định chỉ huy Tổng cục Địa chính ( General Land Office ), nhưng chức vụ béo bở này lại về tay một đối thủ cạnh tranh của ông, Justin Butterfield, người được chính phủ nước nhà nhìn nhận là một luật sư lão luyện, nhưng theo Lincoln, Butterfield chỉ là một ” tảng hóa thạch cổ lỗ “. [ 57 ] nhà nước cho ông giải khuyến khích là chức thống đốc Lãnh thổ Oregon. Vùng đất xa xôi này là căn cứ địa của đảng Dân chủ, đồng ý nó đồng nghĩa tương quan với việc chấm hết sự nghiệp chính trị và pháp luật của ông ở Illinois, Lincoln phủ nhận và quay trở lại nghề luật. [ 58 ]

Luật sư vùng Thảo nguyên[sửa|sửa mã nguồn]

Đừng ham đáo tụng đình. Cố mà hòa giải với hàng xóm. Hãy cho họ thấy thường khi người thắng cuộc thật ra chỉ là kẻ thua đau – mất thời hạn mà còn hao tốn tiền của .

Abraham Lincoln.[59]

Lincoln trở lại hành nghề luật ở Springfield, giải quyết và xử lý ” mọi loại việc làm dành cho luật sư vùng thảo nguyên “. [ 60 ] Hai lần mỗi năm trong suốt mười sáu năm, mỗi lần lê dài hai tuần, ông phải xuất hiện tại Q. lỵ nơi TANDTC Q. có phiên xét xử. [ 61 ] Lincoln xử lý nhiều vụ tranh chấp trong nghành nghề dịch vụ giao thông vận tải ở miền Tây đang lan rộng ra, nhất là việc điều vận xà lan sông qua gầm cầu đường hỏa xa mới được kiến thiết xây dựng. Lúc đầu, Lincoln chỉ nhận những vụ ông thích, về sau ông thao tác cho bất kỳ ai chịu dịch vụ thuê mướn ông. [ 62 ]Ông dần được biết tiếng, và khởi đầu Open trước Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ, tranh luận trong một vụ án tương quan đến một chiếc thuyền bị chìm do va chạm cầu. [ 62 ] Năm 1849, ông được cấp bằng bản quyền sáng tạo về phương tiện đi lại đường thủy ứng dụng cho việc lưu thông thuyền trên dòng nước cạn. Dù sáng tạo độc đáo này chưa từng được thương mại kinh doanh hóa, Lincoln là vị tổng thống duy nhất từng được cấp bằng bản quyền sáng tạo. [ 63 ] [ 64 ]Lincoln Open trước Tòa án Tối cao bang Illinois trong 175 vụ án, 51 vụ ông là luật sư biện hộ duy nhất cho thân chủ, trong đó có 31 phán quyết của tòa có lợi cho ông. [ 65 ]Vụ án hình sự điển hình nổi bật nhất của Lincoln xảy ra năm 1858 khi ông biện hộ cho William ” Duff ” Armstrong, bị xét xử vì tội danh sát hại James Preston Metzker. [ 66 ] Vụ án nổi tiếng do Lincoln sử dụng một sự kiện hiển nhiên để thử thách sự khả tín của một nhân chứng. Sau khi một nhân chứng khai trước tòa rằng đã tận mắt chứng kiến vụ án diễn ra dưới ánh trăng, Lincoln rút quyển Niên lịch cho nhà nông, chỉ ra rằng vào thời gian ấy Mặt Trăng còn thấp nên giảm thiểu đáng kể tầm nhìn. Dựa trên chứng cứ ấy, Armstrong được tha bổng. [ 66 ] Hiếm khi Lincoln phản đối trước tòa ; nhưng trong một vụ án năm 1859, khi biện hộ cho Peachy Harrison, một người đồng đội họ, bị cáo buộc đâm chết người, Lincoln khó chịu phản đối quyết định hành động của thẩm phán bác bỏ một chứng cứ có lợi cho thân chủ của ông. Thay vì buộc tội Lincoln xúc phạm quan tòa, thẩm phán là một đảng viên Dân chủ đã đảo ngược phán quyết của ông, được cho phép sử dụng chứng cứ và tha bổng Harrison. [ 66 ] [ 67 ]

Đảng Cộng hòa 1854 – 1860[sửa|sửa mã nguồn]

” Một nhà tự chia rẽ “[sửa|sửa mã nguồn]

Trong thập niên 1850, chính sách nô lệ được xem là hợp pháp tại những tiểu bang miền Nam trong khi ở tiểu bang miền Bắc như Illniois nó bị đặt ngoài vòng pháp lý. [ 68 ] Lincoln chống chính sách nô lệ và việc lan rộng ra chính sách nô lệ đến những vùng chủ quyền lãnh thổ mới ở miền Tây. [ 69 ] Vì muốn chống đối Đạo luật Kansas-Nebraska ( 1854 ) ông đã trở lại chính trường ; luật đạo này được trải qua để hủy bỏ Thỏa hiệp Missouri hạn chế chính sách nô lệ. Thượng Nghị sĩ lão thành Stephen A. Douglas của Illinois đã link quyền đại trà phổ thông tự quyết vào Đạo luật. Điều khoản của Douglas mà Lincoln bác bỏ là cho những người định cư quyền tự quyết cho địa phương của họ công nhận chính sách nô lệ trong những vùng chủ quyền lãnh thổ mới của Hoa Kỳ. [ 70 ]Foner ( 2010 ) phân biệt quan điểm của nhóm chủ trương bãi nô cùng nhóm Cộng hòa cấp tiến ở vùng Đông Bắc là những người xem chính sách nô lệ là tội lỗi, với những đảng viên Cộng hòa bảo thủ chống chính sách nô lệ vì họ nghĩ rằng nó làm tổn thương người da trắng và ngưng trệ sự văn minh của quốc gia. Foner tin rằng Lincoln theo đường lối trung dung, ông phản đối chính sách nô lệ vì nó vi phạm những nguyên tắc của chính sách cộng hòa xác lập bởi những nhà lập quốc, nhất là với quyền bình đằng dành cho mọi người và quyền tự quyết lập nền trên những nguyên tắc dân chủ đã được công bố trong bản Tuyên ngôn Độc lập. [ 71 ]Ngày 16 tháng 10 năm 1854, trong ” Diễn văn Peoria “, Lincoln công bố lập trường chống nô lệ dọn đường cho nỗ lực tranh cử tổng thống. [ 72 ] Phát biểu với giọng Kentucky, ông nói Đạo luật Kansas ” có vẻ như vô cảm, tuy nhiên tôi buộc phải nghĩ rằng chứa đựng trong nó là một sự nhiệt tình thực sự dành cho nỗ lực phổ cập chính sách nô lệ. Tôi không hề làm gì khác hơn là thù ghét nó. Tôi ghét nó do tại sự bất công đáng ghê tởm của chính sách nô lệ. Tôi ghét nó do tại nó tước đoạt ảnh hưởng tác động công chính của hình mẫu nền cộng hòa của tất cả chúng ta đang tác động ảnh hưởng trên quốc tế … ” [ 73 ]

Tôi không phải là nô lệ, nên tôi không hề là chủ nô. Đó là quan điểm của tôi về dân chủ. Bất cứ cái gì khác với điều này, đều không phải là dân chủ .

Abraham Lincoln[74]

Cuối năm 1854, Lincoln ra tranh cử trong tư cách đảng viên đảng Whig đại diện thay mặt Illinois tại Thượng viện Hoa Kỳ. Lúc ấy, viện lập pháp tiểu bang được dành quyền bầu chọn thượng nghị sĩ liên bang. [ 75 ] Sau khi đứng vị trí số 1 trong sáu vòng bầu cử tiên phong tại nghị viện Illinois, hậu thuẫn dành cho Lincoln suy yếu dần, ông phải lôi kéo những người ủng hộ ông bầu phiếu cho Lyman Trumbull, người đã vượt mặt đối thủ cạnh tranh Joel Aldrich Matteson. [ 76 ] Đạo luật Kansas gây ra sự phân hóa vô phương cứu chữa trong nội bộ đảng Whig. Lôi kéo thành phần còn lại của đảng Whig cùng những người vỡ mộng từ những đảng Free Soil, Tự do, Dân chủ, ông hoạt động giải trí tích cực trong nỗ lực hình thành một chính đảng mới, Đảng Cộng hòa. [ 77 ] Tại đại hội đảng năm 1856, Lincoln là nhân vật thứ hai trong cuộc đua giành sự đề cử của đảng cho chức vụ phó tổng thống. [ 78 ]Trong khoảng chừng 1857 – 58, do sự không tương đồng với Tổng thống James Buchanan, Douglas đứng vị trí số 1 một cuộc tranh đấu giành quyền trấn áp Đảng Dân chủ. Một số đảng viên Cộng hòa cũng ủng hộ Douglas trong nỗ lực tái tranh cử vào Thượng viện năm 1858 chính do ông chống bản Hiến chương Lecompton xem Kansas là tiểu bang đồng ý chính sách nô lệ. [ 79 ] Tháng 3 năm 1857, khi phát hành phán quyết trong vụ án Dred Scott chống Sandford, Chánh án Roger B. Taney lập luận rằng chính do người da đen không phải là công dân, họ không được hưởng bất kể quyền gì lao lý trong Hiến pháp. Lincoln lên tiếng cáo giác đó là thủ đoạn của phe Dân chủ, ” Các tác giả của bản Tuyên ngôn Độc lập không ‘ nói mọi người bình đẳng trong màu da, thể hình, trí tuệ, sự tăng trưởng đạo đức, năng lực xã hội ’, tuy nhiên họ ‘ thực sự xem mọi người sinh ra đều bình đẳng trong những quyền không hề chuyển nhượng ủy quyền, trong đó có quyền sống, tự do, và mưu cầu niềm hạnh phúc. ’ ” [ 80 ]Sau khi được đại hội bang Đảng Cộng hòa đề cử tranh ghế tại Thượng viện năm 1858, Lincoln đọc bài diễn văn Một nhà tự chia rẽ, gợi ý từ Phúc âm Mác trong Kinh Thánh :

“

…”Một nhà tự chia rẽ thì nhà ấy không thể đứng vững được”. Tôi tin rằng chính quyền này không thể trường tồn trong tình trạng một nửa nước nô lệ, một nửa nước tự do. Tôi không mong chờ Chính phủ liên bang bị giải thể – tôi không mong đợi ngôi nhà bị sụp đổ – nhưng tôi thực sự trông mong đất nước này sẽ không còn bị chia rẽ. Đất nước tất cả chúng ta sẽ trở thành một thực thể như thế này hoặc là trọn vẹn khác. Hoặc là những người chống chính sách nô lệ sẽ ngưng trệ được tệ nạn này, và khiến công chúng tin rằng ở đầu cuối nó sẽ không còn sống sót ; hoặc là những người ủng hộ chính sách nô lệ sẽ tăng trưởng và biến nó thành hợp pháp tại mọi tiểu bang, mới cũng như cũ – miền Bắc cũng như miền Nam …. [ 81 ] .

”

Bài diễn văn đã tạo dựng được một hình ảnh sinh động liên tưởng đến tai hại phân hóa quốc gia gây ra bởi những sự không tương đồng về chính sách nô lệ, và là lời hiệu triệu tập hợp đảng viên Cộng hòa khắp miền Bắc. [ 82 ]

Tranh luận giữa Lincoln và Douglas[sửa|sửa mã nguồn]

Lincoln năm 1860, ảnh A. Hesler.
Năm 1858 tận mắt chứng kiến bảy cuộc tranh luận giữa Lincoln và Douglas khi diễn ra cuộc hoạt động tranh cử vào Thượng viện, đây là những cuộc tranh luận chính trị nổi tiếng nhất trong lịch sử dân tộc Hoa Kỳ. [ 83 ] Lincoln cảnh báo nhắc nhở rằng chính sách nô lệ đang rình rập đe dọa những giá trị của chủ thuyết cộng hòa, và cáo buộc Douglas là bẻ cong những giá trị của những nhà lập quốc về nguyên tắc mọi người sinh ra đều bình đẳng, trong khi Douglas nhấn mạnh vấn đề đến quyền tự quyết của dân cư địa phương xem họ có gật đầu chính sách nô lệ hay không. [ 84 ]Các ứng viên Cộng hòa giành nhiều phiếu đại trà phổ thông hơn, nhưng những người Dân chủ chiếm được nhiều ghế hơn trong viện lập pháp tiểu bang. Viện Lập pháp đã tái bầu Douglas vào Thượng viện Hoa Kỳ. Dù bị thất bại cay đắng, năng lực hùng biện của Lincoln mang đến cho ông nổi tiếng trên chính trường vương quốc. [ 85 ]

Diễn văn Cooper Union[sửa|sửa mã nguồn]

Ngày 27 tháng 2 năm 1860, giới chỉ huy đảng ở Thành Phố New York mời Lincoln đọc diễn văn tại Liên minh Cooper, trước một cử tọa gồm những nhân vật có thế lực trong đảng Cộng hòa. Lincoln lập luận rằng những nhà lập quốc không mấy chăm sóc đến quyền tự quyết đại trà phổ thông, nhưng tiếp tục tìm cách kìm chế chính sách nô lệ. Ông nhấn mạnh vấn đề rằng nền tảng đạo đức của người Cộng hòa yên cầu họ phải chống lại chính sách nô lệ, và mọi sự ” cám dỗ gật đầu lập trường trung dung giữa lẽ phải và điều sai lầm. ” [ 86 ]Việc phô bày năng lực chỉ huy đầy trí tuệ đã đưa Lincoln vào nhóm những chính trị gia số 1 của đảng và dọn đường cho ông trong nỗ lực giành sự đề cử của đảng tranh chức tổng thống. Nhà báo Noah Brooks tường thuật, ” Chưa từng có ai tạo được ấn tượng can đảm và mạnh mẽ như thế như lần tiên phong ông hiệu triệu một cử tọa ở Thành Phố New York. ” [ 87 ] [ 88 ] Donald miêu tả bài diễn văn là ” một hành động chính trị siêu đẳng cho một ứng viên chưa công bố tranh cử, Open ở chính tiểu bang của đối thủ cạnh tranh ( William H. Seward ), ngay tại một sự kiện do những người trung thành với chủ với đối thủ cạnh tranh thứ hai ( Salmon P. Chase ) bảo trợ, mà không cần phải nhắc đến tên của họ trong suốt bài diễn văn. ” [ 89 ]

Chiến dịch Tranh cử Tổng thống năm 1860[sửa|sửa mã nguồn]

Đại hội tiểu bang Đảng Cộng hòa tổ chức triển khai tại Decatur trong hai ngày 9 và 10 tháng 5 năm 1860. Lincoln nhận được ủng hộ để ra tranh cử tổng thổng. [ 90 ] Ngày 18 tháng 5, tại Đại hội Toàn quốc Đảng Cộng hòa năm 1860, tổ chức triển khai ở Chicago, ở vòng bầu phiếu thứ ba, Lincoln giành được sự đề cử, một người từng là đảng viên Dân chủ đến từ Maine, Hannibal Hamlin, được chọn đứng cùng liên danh với ông để tạo thế cân đối. Thành quả này có được là nhờ nổi tiếng của ông như thể một chính trị gia có lập trường ôn hòa về yếu tố nô lệ cũng như sự ủng hộ can đảm và mạnh mẽ của ông dành cho những chương trình của Đảng Whig cải tổ những yếu tố trong nước và bảo lãnh hàng trong nước. [ 91 ]Trong suốt thập niên 1850, Lincoln không tin sẽ xảy ra cuộc nội chiến, những người ủng hộ ông cũng bác bỏ việc ông đắc cử sẽ dẫn đến năng lực chia cắt quốc gia. [ 92 ] Trong lúc ấy, Douglas được chọn làm ứng viên cho Đảng Dân chủ. Những đoàn đại biểu từ 11 tiểu bang ủng hộ chính sách nô lệ bỏ phòng họp vì sự không tương đồng với quan điểm của Douglas về quyền tự quyết đại trà phổ thông, ở đầu cuối họ chọn John C. Breckinridge làm ứng viên. [ 93 ]Lincoln là ứng viên duy nhất không đọc diễn văn tranh cử, nhưng ông theo dõi sát sao cuộc hoạt động và đáng tin cậy vào bầu nhiệt huyết của đảng viên Cộng hòa. Họ vận động và di chuyển nhiều và tạo lập những nhóm đa phần khắp miền Bắc, in ấn và phổ cập một khối lượng lớn áp-phích, tờ rơi, và viết nhiều bài xã luận trên những nhật báo. Có hàng ngàn thuyết trình viên Cộng hòa tiếp thị cương lĩnh đảng và những thưởng thức sống của Lincoln, nhấn mạnh vấn đề đến tuổi thơ nghèo khó của ông. Mục tiêu của họ là trình diễn sức mạnh tiêu biểu vượt trội của quyền lao động tự do, nhờ đó mà một cậu bé quê mùa lớn lên từ nông trại nhờ nỗ lực bản thân mà trở thành một chính trị số 1 của xứ sở. [ 94 ] Phương pháp tiếp thị hiệu suất cao của Đảng Cộng hòa đã làm suy yếu những đối thủ cạnh tranh ; một cây bút của tờ Chicago Tribune viết một tiểu luận miêu tả chi tiết cụ thể cuộc sống Lincoln, bán được khoảng chừng từ 100 đến 200 ngàn ấn bản. [ 95 ]

Sự nghiệp tổng thống[sửa|sửa mã nguồn]

Bầu cử năm 1860[sửa|sửa mã nguồn]

Năm 1860, phiếu bầu của cử tri đoàn phía bắc và phía tây ( đỏ ) đã giúp Lincoln thắng cử .Năm 1861, lễ nhậm chức trước Tòa nhà Quốc hội ( đang thiết kế xây dựng )Ngày 6 tháng 11 năm 1860, Lincoln đắc cử để trở thành tổng thống thứ mười sáu của Hoa Kỳ. Ông vượt qua Stephen A. Douglas của Đảng Dân chủ, John C. Breckinridge của Đảng Dân chủ miền Nam, và John Bell của Đảng Liên minh Hiến pháp mới được xây dựng năm 1860. Lincoln là đảng viên Cộng hòa tiên phong tiếp đón chức vụ tổng thống. Chiến thắng của ông trọn vẹn dựa trên sự ủng hộ ở miền Bắc và miền Tây. Không có phiếu bầu cho Lincoln tại mười trong số mười lăm tiểu bang miền Nam chiếm hữu nô lệ ; ông chỉ về đầu ở 2 trong số 996 hạt trên tổng thể những tiểu bang miền Nam. [ 96 ] Lincoln nhận được 1.866.452 phiếu bầu, trong khi Douglas có 1.376.957 phiếu, Breckinridge 849.781 phiếu, và Bell được 588.789 phiếu .
Khi hiệu quả bầu cử đã rõ ràng, những người chủ trương ly khai nói rõ dự tính của họ là sẽ tách khỏi Liên bang trước khi Lincoln nhậm chức vào tháng 3 tới. [ 97 ] Ngày 20 tháng 12 năm 1860, tiểu bang South Carolina đứng vị trí số 1 bằng cách gật đầu luật ly khai ; ngày 1 tháng 2 năm 1861, Florida, Mississippi, Alabama, Georgia, Louisiana, và Texas tiếp bước. [ 98 ] [ 99 ] Sáu trong số những tiểu bang này trải qua một bản hiến pháp, và công bố họ là một vương quốc có chủ quyền lãnh thổ, Liên minh miền Nam. [ 98 ] Các tiểu bang Delaware, Maryland, Virginia, North Carolina, Tennessee, Kentucky, Missouri, và Arkansas có lắng nghe nhưng không chịu ly khai. [ 100 ] Tổng thống đương nhiệm Buchanan và Tổng thống tân cử Lincoln phủ nhận công nhận Liên minh, công bố hành vi ly khai là phạm pháp. [ 101 ] Ngày 9 tháng 2 năm 1861, Liên minh miền Nam chọn Jefferson Davis làm Tổng thống lâm thời. [ 102 ]Khởi đầu là những nỗ lực hòa giải. Thỏa hiệp Crittenden lan rộng ra thêm những pháp luật của Thỏa hiệp Missouri năm 1820, phân loại thành những vùng tự do và vùng có nô lệ, điều này trái ngược với cương lĩnh của Đảng Cộng hòa. [ 103 ] Bác bỏ ý tưởng sáng tạo ấy, Lincoln phát biểu, ” Tôi thà chết còn hơn gật đầu … bất kỳ sự nhượng bộ hoặc sự thỏa hiệp nào để hoàn toàn có thể chiếm hữu chính quyền sở tại này, là chính quyền sở tại tất cả chúng ta có được bởi quyền hiến định. ” [ 104 ] Tuy nhiên, Lincoln ủng hộ Tu chính Corwin được Quốc hội trải qua nhằm mục đích bảo vệ quyền sở hữu nô lệ tại những tiểu bang đã có sẵn chính sách nô lệ. [ 105 ] Chỉ vài tuần lễ trước khi xảy ra cuộc chiến tranh, Lincoln đi xa đến mức viết một bức thư gởi toàn bộ thống đốc lôi kéo họ ủng hộ việc trải qua Tu chính Corwin, ông xem đó như là nỗ lực tránh rủi ro tiềm ẩn ly khai. [ 106 ]Trên đường đến lễ nhậm chức bằng tàu hỏa, Lincoln diễn thuyết trước những đám đông và những viện lập pháp khi ông băng ngang qua chủ quyền lãnh thổ phương Bắc. [ 107 ] Ở Baltimore, nhờ Allen Pinkerton, trưởng toán cận vệ, dùng thân mình che Tổng thống tân cử mà ông thoát chết. Ngày 23 tháng 2 năm 1861, Lincoln phải ngụy trang khi đến Washington, D.C., trong sự bảo vệ của một toán binh sĩ. [ 108 ] Nhắm vào dân chúng miền Nam, trong bài diễn văn nhậm chức lần thứ nhất, Lincoln công bố rằng ông không có dự tính hủy bỏ chính sách nô lệ ở những tiểu bang miền Nam :

“

Người dân ở các tiểu bang miền Nam nghĩ rằng khi Chính phủ Đảng Cộng hòa lên cầm quyền, tài sản, sự bình yên, và sự an toàn cá nhân của họ sẽ bị đe dọa. Không hề có bất kỳ lý do nào khiến họ nghĩ như thế. Thật vậy, vô số điều chứng minh ngược lại vẫn còn đó và quý vị có thể kiểm tra chúng. Các chứng cứ này có thể được tìm thấy trong hầu hết các diễn từ của người đang nói chuyện với quý vị hôm nay. Xin trích dẫn một trong những bài diễn văn ấy, “Tôi không có mục đích nào, trực tiếp hay gián tiếp, để can thiệp vào chế độ nô lệ ở những tiểu bang vốn đã có sẵn. Tôi tin rằng tôi không có quyền hợp pháp để hành động như thế, mà tôi cũng không có ý định ấy.”

”

Kết thúc bài diễn văn, Tổng thống lôi kéo dân chúng miền Nam : ” Chúng ta không phải là quân địch, nhưng là bè bạn. Không thể nào tất cả chúng ta trở thành quân địch của nhau … Sợi dây đàn màu nhiệm của ký ức, trải dài từ những bãi chiến trường và mộ phần của những người yêu nước đến trái tim của mỗi người đang sống, đến chỗ ấm cúng nhất của mỗi mái ấm mái ấm gia đình, khắp mọi nơi trên vùng đất bát ngát này, sẽ làm vang tiếng hát của ban hợp xướng Liên bang, khi dây đàn ấy được chạm đến một lần nữa, chắc như đinh sẽ như vậy, bởi phần tốt đẹp hơn trong thực chất của tất cả chúng ta. ” [ 110 ]
Quân đội Liên bang xung trận.
Chỉ huy trưởng Đồn Sumter ở tiểu bang South Carolina, Thiếu tá Robert Anderson, nhu yếu tiếp liệu từ Washington, và khi Lincoln thông tư cung ứng nhu yếu ấy, phe ly khai xem đó là hành vi gây chiến. Ngày 12 tháng 4 năm 1861, lực lượng Liên minh tiến công doanh trại Sumter, buộc họ phải đầu hàng. Chiến tranh bùng nổ. Sử gia Allen Nevins cho rằng tổng thống vừa nhậm chức đã giám sát nhầm khi tin rằng ông hoàn toàn có thể duy trì Liên bang. [ 111 ] William Tecumseh Sherman, viếng thăm Linconln trong tuần lễ diễn ra lễ nhậm chức, đã ” tuyệt vọng trong đau buồn ” vì thấy Lincoln không hề nhận ra thực sự là ” quốc gia đang ngủ mê ngay trên ngọn núi lửa “, và miền Nam đang chuẩn bị sẵn sàng cho cuộc chiến tranh. [ 112 ] Donald đúc rút, ” Chính nỗ lực của Lincoln nhiều lần cố tránh va chạm trong thời hạn giữa lễ nhậm chức và trận Đồn Sumter chỉ ra rằng ông trung thành với chủ với lời hứa sẽ không phải là người khởi phát cuộc huynh đệ tương tàn. Mặt khác, ông cũng thề hứa không chịu để những đồn binh bị thất thủ. Giải pháp duy nhất cho phe Liên minh là họ phải khai hỏa trước ; và họ đã hành vi. ” [ 113 ]Ngày 15 tháng 4, Lincoln lôi kéo những tiểu bang gởi 75.000 binh sĩ tái chiếm những đồn binh, bảo vệ Washington, và ” duy trì Liên bang “, theo ông, vẫn đang còn nguyên vẹn bất kể hành vi của những bang ly khai. Lời lôi kéo này buộc những tiểu bang phải quyết định hành động dứt khoát. Virginia công bố ly khai, liền được ban thưởng để trở thành Thành Phố Hà Nội của Liên minh. Trong vòng hai tháng, North Carolina, Tennessee, và Arkansas cũng biểu quyết ly khai. Cảm tình ly khai tăng trưởng ở Missouri và Maryland, nhưng chưa đủ mạnh để chiếm lợi thế, trong khi Kentucky cố tỏ ra trung lập. [ 114 ]Binh sĩ chuyển dời về hướng nam đến Washington để bảo vệ Hà Nội Thủ Đô, đáp lời lôi kéo của Lincoln. Ngày 19 tháng 4, những đám đông chủ trương ly khai ở Baltimore chiếm đường tàu dẫn về Thành Phố Hà Nội. George William Brown, Thị trưởng Baltimore, và một số ít chính trị gia khả nghi khác ở Maryland bị cầm tù mà không cần trát lệnh, Lincoln đình chỉ quyền công dân được xét xử trước tòa. [ 115 ] John Merryman, thủ lĩnh nhóm ly khai ở Maryland, thỉnh cầu Chánh án Tối cao Pháp viện Roger B. Taney ra phán quyết cho rằng vụ bắt giữ vụ bắt giữ Merryman mà không xét xử là vi phạm pháp lý. Taney ra phán quyết, theo đó Merryman phải được trả tự do, nhưng Lincoln phớt lờ phán quyết. Từ đó, và trong suốt đại chiến, Lincoln bị chỉ trích kinh hoàng, thường khi bị lăng mạ, bởi những đảng viên Dân chủ chống cuộc chiến tranh. [ 116 ]

Hành xử quyền lực tối cao trong thời chiến[sửa|sửa mã nguồn]

Lincoln thăm mặt trận Antietam,
3 tháng 10 năm 1862
Sau khi Đồn Sumter bị thất thủ, Lincoln nhận ra tầm quan trọng của việc trực tiếp nắm quyền chỉ huy nhằm mục đích trấn áp đại chiến và thiết lập kế hoạch tổng lực để trấn áp phe làm mưa làm gió. Đối đầu với cuộc khủng hoảng cục bộ chính trị và quân sự chiến lược chưa từng có, Lincoln, với tư cách là Tổng Tư lệnh Quân lực, sử dụng quyền lực tối cao chưa từng có. Ông lan rộng ra những quyền đặc biệt quan trọng trong cuộc chiến tranh, áp đặt lệnh phong tỏa trên tổng thể thương cảng của Liên minh, ra lệnh cầm tù không qua xét xử hàng ngàn người bị nghi là ủng hộ Liên minh. Quốc hội và công luận miền bắc ủng hộ ông. Hơn nữa, Lincoln phải đấu tranh để củng cố sự ủng hộ can đảm và mạnh mẽ từ những tiểu bang có nô lệ ở vùng biên, và phải kiềm chế đại chiến không trở thành một cuộc tranh chấp quốc tế. [ 117 ]Nỗ lực dành cho đại chiến chiếm hết thời hạn và tâm lý của Lincoln cũng như khiến ông trở nên điểm trung tâm của sự dèm pha và miệt thị. Nhóm phản chiến trong Đảng Dân chủ chỉ trích Lincoln không chịu thỏa hiệp trong yếu tố nô lệ, trong khi nhóm cấp tiến trong Đảng Cộng hòa phê phán ông hành vi quá chậm trong nỗ lực bãi nô. [ 118 ] Ngày 6 tháng 8 năm 1861, Lincoln ký phát hành Luật Tịch biên, được cho phép tịch biên gia tài và giải phóng nô lệ của những người ủng hộ Liên minh trong đại chiến. Trong thực tiễn, dù ít khi được vận dụng, luật này ghi lại sự ủng hộ chính trị dành cho nỗ lực bãi bỏ chính sách nô lệ. [ 119 ]

Lincoln mượn từ Thư viện Quốc hội quyển Elements of Military Art and Science của Henry Halleck để đọc và nghiên cứu về quân sự.[120] Lincoln nhẫn nại xem xét từng báo cáo gởi bằng điện tín từ Bộ Chiến tranh ở Washington D. C., tham vấn các thống đốc tiểu bang, một số tướng lãnh được tuyển chọn dựa trên thành tích của họ. Tháng 1 năm 1862, sau nhiều lời than phiền về sự thiếu hiệu quả cũng như những hành vi vụ lợi ở Bộ Chiến tranh, Lincoln bổ nhiệm Edwin Stanton thay thế Cameron trong cương vị Bộ trưởng. Stanton là một trong số nhiều đảng viên Dân chủ bỏ sang đảng Cộng hòa dưới quyền lãnh đạo của Lincoln.[121] Mỗi tuần hai lần, Lincoln họp với Nội các. Ông học hỏi từ Tướng Henry Halleck về sự cần thiết kiểm soát các điểm chiến lược, như sông Mississippi;[122] ông cũng biết rõ tầm quan trọng của thị trấn Vicksburg, và hiểu rằng cần phải triệt tiêu sức mạnh quân sự của đối phương chứ không chỉ đơn giản là chiếm được lãnh thổ.[123]

Năm 1861, Lincoln chỉ định Thiếu tướng George B. McClellan làm tổng tham mưu trưởng quân lực Liên bang sửa chữa thay thế tướng Winfield Scott về hưu. [ 124 ] Tốt nghiệp Trường Võ bị West Point, từng chỉ huy công ty đường tàu, và đảng viên Dân chủ từ Pensylvania, McClellan phải mất đến vài tháng để lập kế hoạch cho chiến dịch Penisula nhằm mục đích chiếm Richmond để tiến về Hà Nội Thủ Đô của Liên minh. Sự chậm trễ này đã gây bồn chồn cho Lincoln và Quốc hội. [ 125 ]
Lincoln và McClellan sau trận Antietam
Tháng 3 năm 1862, Lincoln bãi chức McClellan và chỉ định Henry Wager Halleck sửa chữa thay thế. Trên biển, chiến hạm CSS Virginia gây thiệt hại ba chiến hạm của Liên bang ở Norfolk, Virginia trước khi bị chiến hạm USS Monitor vượt mặt. [ 126 ] Trong lúc vô vọng, Lincoln phải mời McClellan trở lại chỉ huy lực lượng vũ trang khu vực Washington. Hai ngày sau, lực lượng của Tướng Lee băng qua sông Potomac tiến vào Maryland, đánh với Liên bang trong trận Antietam tháng 9 năm 1862. [ 127 ] Đây là một trong những trận đánh đẫm máu nhất trong lịch sử dân tộc nước Mỹ dù thắng lợi thuộc về Liên bang, và cũng là thời cơ để Lincoln công bố bản Tuyên ngôn Giải phóng Nô lệ nhằm mục đích tránh những đồn đoán cho rằng Lincoln phải công bố bản tuyên ngôn vì đang ở trong tình thế vô vọng. [ 128 ] McClellan chống lại lệnh của tổng thống nhu yếu truy đuổi Tướng Lee, trong khi đồng đội của ông, Tướng Don Carlos Buell không chịu động binh đánh quân nổi dậy ở phía đông Tennessee. Lincoln chỉ định William Rosecrant sửa chữa thay thế Buell ; sau cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ, ông chọn Ambrose Burnside thay thế sửa chữa McClellan. Hai nhà chỉ huy quân sự chiến lược mới đều có quan điểm chính trị ôn hòa và đều ủng hộ vị Tổng tư lệnh quân lực. [ 129 ]Tháng 12, do hấp tấp vội vàng mở cuộc tiến công băng qua sông Rappahannock, Burnside bị Lee vượt mặt trong trận Fredericksburg khiến hàng ngàn binh sĩ bất mãn và đào ngũ trong năm 1863. [ 130 ] Lincoln sửa chữa thay thế Burnside bằng Joseph Hooker, mặc dầu Hooker là người luôn khăng khăng nhu yếu xây dựng một chính sách độc tài quân sự chiến lược. [ 131 ]Trong cuộc bầu cử giữa kỳ năm 1862, đảng Cộng hòa mất nhiều ghế ở Viện Dân biểu do cử tri bất bình với chính phủ nước nhà vì không hề kết thúc sớm đại chiến, và vì nạn lạm phát kinh tế, tăng thuế, những đồn đại về tham ô, và nỗi e sợ thị trường lao động sẽ sụp đổ nếu giải phóng nô lệ. Tuyên ngôn Giải phóng Nô lệ được công bố vào tháng 9 đã giúp đảng Cộng hòa giành phiếu bầu ở những khu vực nông thôn vùng New England và phía bắc vùng Trung Tây, nhưng mất phiếu ở những đô thị và phía nam vùng Tây Bắc. Đảng Dân chủ được tiếp thêm sức mạnh và hoạt động giải trí tốt ở Pennsylvania, Ohio, Indiana, và Thành Phố New York. Tuy nhiên, đảng Cộng hòa vẫn duy trì thế đa phần ở Quốc hội và những tiểu bang quan trọng ngoại trừ Thành Phố New York. Theo tờ Cincinnati, cử tri ” tuyệt vọng vì thấy đại chiến liên tục lê dài, cũng như sự hết sạch tài nguyên vương quốc mà không có sự văn minh nào. ” [ 132 ]

Tuyên ngôn Giải phóng Nô lệ[sửa|sửa mã nguồn]

Lincoln trình bày trước nội các bản thảo đầu tiên của bản Tuyên ngôn Giải phóng Nô lệ. Tranh của Francis Bicknell Carpenter năm 1864
Lincoln hiểu rằng quyền lực tối cao của nhà nước liên bang để giải phóng nô lệ đang bị hạn chế bởi Hiến pháp, mà hiến pháp, từ trước năm 1865, đã dành quyền này cho những tiểu bang .Lúc mở màn đại chiến, Lincoln cố thuyết phục những tiểu bang đồng ý giải phóng nô lệ có bồi thường ( nhưng chỉ được Washington, D. C. vận dụng ) Ông bác bỏ những ý kiến đề nghị số lượng giới hạn việc giải phóng nô lệ theo khu vực địa lý. [ 133 ]Ngày 19 tháng 6 năm 1862, với sự ủng hộ của Lincoln, Quốc hội trải qua luật cấm chính sách nô lệ trên toàn chủ quyền lãnh thổ liên bang. Tháng 7, dự luật thứ hai được trải qua, thiết lập trình tự tài phán để thực thi giải phóng nô lệ của những chủ nô bị phán quyết ủng hộ phe phiến loạn. Dù không tin Quốc hội có quyền giải phóng nô lệ trong chủ quyền lãnh thổ những tiểu bang, Lincoln phê chuẩn dự luật để bày tỏ sự ủng hộ dành cho ngành lập pháp .Ông cảm nhận rằng tổng thống trong cương vị Tổng tư lệnh quân lực hoàn toàn có thể sử dụng quyền hiến định hành vi trong thực trạng cuộc chiến tranh để thực thi lao lý, và ông lập kế hoạch hành vi. Ngay trong tháng 6, Lincoln bàn luận với Nội các nội dung bản Tuyên ngôn, trong đó ông viết, ” như là một giải pháp quân sự chiến lược thiết yếu và thích đáng, từ ngày 1 tháng 1, 1863, mọi cá thể bị xem là nô lệ trong những tiểu bang thuộc Liên minh, từ nay và vĩnh viễn, được tự do. ” [ 134 ]

Trong chỗ riêng tư, Lincoln khẳng quyết rằng không thể chiến thắng mà không giải phóng nô lệ. Tuy nhiên, phe Liên minh và thành phần chống chiến tranh tuyên truyền rằng giải phóng nô lệ là rào cản đối với nỗ lực thống nhất đất nước. Lincoln giải thích rằng mục tiêu chính của ông trong cương vị tổng thống là bảo vệ sự thống nhất của Liên bang:[135]

Xem thêm: Sửa điện lạnh tại Khánh Hòa ở đâu tốt nhất hiện nay?

“

Mục tiêu to lớn của tôi trong cuộc chiến này là cứu Liên bang, chứ không phải là cứu hay hủy diệt chế độ nô lệ. Nếu có thể cứu Liên bang mà không cần phải giải phóng nô lệ thì tôi sẽ làm như thế, còn nếu có thể cứu Liên bang mà phải giải phóng tất cả nô lệ tôi sẽ làm như thế; và nếu có thể cứu Liên bang mà chỉ cần giải phóng một số nô lệ và để mặc những nô lệ còn lại, tôi cũng sẽ làm. Những gì tôi làm liên quan đến chế độ nô lệ và chủng tộc da màu là do tôi tin rằng nó giúp chúng ta cứu Liên bang…[136]

”

Công bố ngày 22 tháng 9 năm 1862, bản Tuyên ngôn Giải phóng Nô lệ có hiệu lực thực thi hiện hành từ ngày 1 tháng 1 năm 1863, công bố giải phóng nô lệ trong 10 tiểu bang ngoài vòng trấn áp của Liên bang, với sự miễn trừ dành cho những khu vực trong hai tiểu bang thuộc Liên bang. [ 137 ] Quân đội Liên bang càng tiến sâu về phía Nam càng có nhiều nô lệ được tự do cho đến hơn ba triệu nô lệ trong chủ quyền lãnh thổ Liên minh được giải phóng. Lincoln nhận xét về bản Tuyên ngôn, ” Chưa khi nào trong đời tôi tin quyết về những gì tôi đang làm là đúng như khi tôi ký văn kiện này. ” [ 138 ]Sau khi phát hành Tuyên ngôn Giải phóng Nô lệ, tuyển mộ cựu nô lệ vào quân đội là chủ trương chính thức của cơ quan chính phủ. Lúc đầu còn miễn cưỡng, nhưng từ mùa xuân năm 1863, Lincoln khởi xướng chương trình ” Tuyển mộ đại trà phổ thông binh sĩ da đen “. Trong thư gởi Andrew Johnson, thống đốc quân sự chiến lược Tennessee, Lincoln viết, ” Chỉ cần quang cảnh 50.000 chiến binh da đen được huấn luyện và đào tạo và trang bị không thiếu cũng hoàn toàn có thể chấm hết cuộc làm mưa làm gió ngay lập tức. ” [ 139 ]Cuối năm 1863, theo chỉ huy của Lincoln, Tướng Lorenzo Thomas tuyển mộ 20 trung đoàn da đen từ Thung lũng Mississippi. [ 140 ] Frederick Douglass có lần nhận xét : ” Khi gặp Lincoln, chưa khi nào tôi nhớ đến xuất thân thấp hèn, hoặc màu da không được ưa thích của mình. ” [ 141 ]

Diễn văn Gettysburg[sửa|sửa mã nguồn]

Trận Gettysburg, tranh Currier và Ives
Tháng 7 năm 1863, Binh đoàn Potomac dưới quyền tướng George Meade thắng lớn trong trận Gettysburg. Trên chính trường, nhóm Copperheads bị thất bại trong kỳ tuyển cử mùa thu ở Ohio, nhờ đó Lincoln duy trì sự ủng hộ bên trong đảng cùng vị thế chính trị vững chãi đủ để tái thẩm định đại chiến. Tình thế thuận tiện cho Lincoln vào thời gian ông đọc bài diễn văn tại nghĩa trang Gettysburg. [ 142 ]Trái với lời tiên đoán của Lincoln, ” Thế giới không chăm sóc, cũng chẳng nhớ những gì tất cả chúng ta nói ở đây, ” thì bài diễn văn của ông đã trở nên một trong những diễn từ được trích dẫn nhiều nhất trong lịch sử vẻ vang Mỹ Quốc. [ 143 ]Diễn văn Gettysburg được đọc trong lễ cung hiến Nghĩa trang Liệt sĩ Quốc gia tại Gettysburg, Pennsylvania, vào chiều thứ Năm, ngày 19 tháng 11 năm 1863. Chỉ với 271 từ, trong bài diễn văn lê dài ba phút này, Lincoln nhấn mạnh vấn đề rằng quốc gia được sản sinh, không phải năm 1789, mà từ năm 1776, ” được thai nghén trong Tự do, được cung hiến cho niềm xác tín rằng mọi người sinh ra đều bình đẳng. “Ông định nghĩa rằng cuộc chiến tranh là sự hi sinh đấu tranh cho nguyên tắc tự do và bình đẳng cho mọi người. Giải phóng nô lệ là một phần của nỗ lực ấy. Ông công bố rằng cái chết của những chiến sỹ gan góc là không vô ích, rằng chính sách nô lệ sẽ thất bại và cáo chung, tương lai của nền dân chủ sẽ được bảo vệ, và ” chính quyền sở tại của dân, do dân, vì dân sẽ không lụi tàn khỏi mặt đất. ” Lincoln đúc rút rằng cuộc nội chiến có một tiềm năng cao quý – sản sinh một nền tự do mới cho dân tộc bản địa. [ 144 ] [ 145 ]
Tổng thống Lincoln (giữa) ngồi với các tướng lĩnh (từ trái) Sherman, Grant và Đô đốc Porter, tháng 3 năm 1865
Sự kiện Meade không hề khống chế đạo quân của Lee khi ông này triệt thoái khỏi Gettysburg cùng với sự thụ động lê dài của Binh đoàn Potomac khiến Lincoln tin rằng cần có sự đổi khác ở vị trí tư lệnh mặt trận. Chiến thắng của Tướng Ulysses S. Grant trong trận Shiloh và trong chiến dịch Vicksburg tạo ấn tượng tốt so với Lincoln. [ 146 ] Hồi đáp những lời chỉ trích Grant sau trận Shiloh, Lincoln từng nói : ” Tôi rất cần người này. Ông ta chiến đấu. ” [ 146 ] Vào năm 1864, Grant phát động Chiến dịch Overland đẫm máu thường được miêu tả là cuộc chiến tranh tiêu tốn, khiến phía Liên bang thiệt hại nặng nề trong những mặt trận như Wilderness và Cold Harbor. Dù được hưởng lợi thế của phía phòng thủ, quân đội Liên minh cũng bị tổn thất không kém. [ 147 ]Do không có nguồn lực dồi dào, đạo quân của Lee cứ hao mòn dần qua mỗi trận chiến, bị buộc phải đào hào phòng thủ bên ngoài Petersburg, Virginia trong vòng vây của quân đội Grant .Linconln được cho phép Grant tàn phá hạ tầng của Liên minh như nông trang, đường tàu, và cầu và cống nhằm mục đích làm suy sụp niềm tin cũng như làm suy yếu năng lực kinh tế tài chính của đối phương. Di chuyển đến Petersburg, Grant chặn ba tuyến đường sắt từ Richmond, Virginia về phía nam tạo điều kiện kèm theo cho Tướng Sherman và Tướng Philip Sheridan hủy phá những nông trang và những thị xã ở Thung lũng Shenandoah thuộc Virginia .Vào ngày 1 tháng 4 năm 1865, Grant thọc sâu vào sườn của lực lượng của Lee trong trận Five Forks và vây hãm Petersburg, cơ quan chính phủ Liên minh phải di tán khỏi Richmond. Lincoln đến thăm Thành Phố Hà Nội của Liên minh khi vừa bị thất thủ, người da đen được tự do nghênh đón ông như một vị anh hùng trong khi người da trắng tỏ vẻ lạnh nhạt với tổng thống của phe thắng lợi. Vào ngày 9 tháng 4 năm 1865, tại làng Appomattox Court House, Lee đầu hàng trước Grant, kết thúc cuộc nội chiến. [ 148 ]

Năm 1864, tái tranh cử[sửa|sửa mã nguồn]

Là chính trị gia lão luyện, Lincoln không chỉ có năng lực đoàn kết tổng thể phe phái chính trong đảng Cộng hòa mà còn thu phục những người Dân chủ như Edwin M. Stanton và Andrew Johnson. Ông dành nhiều giờ trong tuần để đàm đạo với những chính trị gia đến từ khắp quốc gia, và sử dụng tác động ảnh hưởng to lớn của ông để tạo sự đồng thuận giữa những phe nhóm trong đảng, thiết kế xây dựng hậu thuẫn cho những chủ trương của ông, và đối phó với nỗ lực của nhóm cấp tiến đang cố loại ông khỏi liên danh năm 1864. [ 149 ] [ 150 ]
Chiến thắng áp đảo của Lincoln ( đỏ ) trong kỳ bầu cử 1864. Các tiểu bang ( nâu ) và chủ quyền lãnh thổ ( nâu nhạt ) miền nam không tham giaLincoln đọc diễn văn nhậm chức lần thứ hai năm 1865Đại hội đảng năm 1864 chọn Andrew Johnson đứng cùng liên danh với Lincoln. Nhằm lan rộng ra liên minh chính trị hầu hấp dẫn những đảng viên Dân chủ và Cộng hòa, Lincoln tranh cử dưới danh nghĩa của Đảng Liên hiệp Quốc gia tân lập. [ 151 ]Khi những chiến dịch mùa xuân của Grant đi vào bế tắc trong khi tổn thất liên tục ngày càng tăng, sự thiếu vắng những thắng lợi quân sự chiến lược phủ bóng trên triển vọng đắc cử của Tổng thống, nhiều đảng viên Cộng hòa trên khắp nước e sợ Lincoln sẽ thất cử. [ 152 ]Khi cánh chủ hòa trong đảng Dân chủ gọi đại chiến là một ” thất bại ” thì ứng viên của đảng, Tướng George B. McClellan, ủng hộ cuộc chiến tranh và lên tiếng bác bỏ luận cứ của phe chủ hòa. Lincoln cấp thêm lính cho Grant, đồng thời vận động đảng của ông tăng cường tương hỗ cho Grant. Trong tháng 9, Thắng lợi của Liên bang khi Sherman chiếm Atlanta và David Farragut chiếm Mobile dập tắt mọi thiếu tín nhiệm ; [ 153 ]Đảng Dân chủ bị phân hóa trầm trọng, một số ít nhà chỉ huy và phần nhiều quân nhân quay sang ủng hộ Lincoln. Một mặt, Đảng Liên hiệp Quốc gia đoàn kết ngặt nghèo tương hỗ cho Lincoln khi ông tập chú vào chủ đề giải phóng nô lệ ; mặt khác, những chi bộ Cộng hòa cấp tiểu bang nỗ lực hạ giảm uy tín phe chủ hòa. [ 154 ] Lincoln thắng lớn trong cuộc tuyển cử, giành được phiếu bầu của toàn bộ ngoại trừ ba tiểu bang. [ 155 ]Ngày 4 tháng 3 năm 1865, trong bài diễn văn nhậm chức lần thứ hai, Lincoln bày tỏ rằng sự tổn thất lớn lao từ hai phía là do ý chỉ của Thiên Chúa. Sử gia Mark Noll xếp diễn từ này vào trong ” một số ít ít những văn bản hàm chứa tính thiêng liêng, nhờ đó người dân Mỹ ý thức được vị trí của mình trên quốc tế. ”

“

Mơ ước khi hi vọng – khẩn thiết lúc nguyện cầu – chúng ta mong cuộc chiến đau thương này sớm chấm dứt. Song, theo ý chỉ của Thiên Chúa, nó vẫn tiếp diễn, cho đến khi tất cả của cải từng được dồn chứa bởi sự lao dịch khốn cùng của người nô lệ trong suốt 250 năm sẽ bị tiêu tan, cho đến khi mỗi một giọt máu ứa ra từ những lằn đòn sẽ bị đáp trả bằng những nhát chém, như đã được cảnh báo từ 3 000 năm trước, và cần được nhắc lại hôm nay, “sự đoán xét của Chúa là chân lý và hoàn toàn công chính”.[156] Không ác tâm với bất kể ai nhưng nhân ái với mọi người, và kiên cường trong lẽ phải. Khi Chúa cho tất cả chúng ta nhận ra lẽ phải, hãy tranh đấu để triển khai xong sứ mạng được giao : hàn gắn vết thương của dân tộc bản địa, chăm nom những chiến sỹ, những người vợ góa, những trẻ mồ côi – rất là mình tạo lập một nền độc lập vững chắc và công chính, cho tất cả chúng ta, và cho mọi dân tộc bản địa. [ 157 ]

”

Thời kỳ tái thiết đã khởi đầu ngay từ lúc còn cuộc chiến tranh, khi Lincoln và những phụ tá của ông tính trước phương cách giúp những tiểu bang miền nam tái hội nhập, giải phóng nô lệ, và quyết định hành động số phận của giới chỉ huy Liên minh. Không lâu sau khi Tướng Lee đầu hàng, khi được hỏi nên đối xử với phe thất trận như thế nào, Lincoln vấn đáp, ” Hãy để họ tự do “. [ 158 ]

Tôi luôn luôn nhận thấy rằng một tấm lòng thương xót tác dụng nhiều hơn một nền công lý nghiêm nhặt .

Abraham Lincoln[159]

Trong nỗ lực thực thi chủ trương hòa giải, Lincoln nhận được sự ủng hộ của nhóm ôn hòa, nhưng bị chống đối bởi nhóm cấp tiến trong đảng Cộng hòa nhự Dân biểu Thaddeus Stevens, những Thượng Nghị sĩ Charles Summer và Benjamin Wade, là những liên minh chính trị của ông trong những yếu tố khác. Quyết tâm tìm ra giải pháp hiệp nhất dân tộc bản địa mà không thù địch với miền Nam, Lincoln thúc giục tổ chức triển khai bầu cử sớm theo những pháp luật phóng khoáng. Tuyên cáo Ân xá của tổng thống ngày 8 tháng 12 năm 1863 công bố không buộc tội những ai không có chức vụ trong Liên minh, chưa từng ngược đãi tù binh Liên bang, và chịu ký tuyên thệ trung thành với chủ với Liên bang. [ 160 ]Sự lựa chọn nhân sự của Lincoln là nhằm mục đích giữ hai nhóm ôn hòa và cấp tiến cùng thao tác với nhau. Ông chỉ định Salmon P. Chase thuộc nhóm cấp tiến vào Tối cao Pháp viện sửa chữa thay thế Chánh án Taney .Sau khi Tuyên ngôn Giải phóng Nô lệ có hiệu lực hiện hành, dù không được vận dụng trên toàn bộ tiểu bang, Lincoln ngày càng tăng áp lực đè nén nhu yếu Quốc hội ra một bản tu chính đặt chính sách nô lệ ngoài vòng pháp lý trên toàn chủ quyền lãnh thổ. Lincoln công bố rằng một bản tu chính như vậy sẽ ” xử lý dứt điểm hàng loạt yếu tố “. [ 161 ] Tháng 6 năm 1864, một dự luật tu chính được trình Quốc hội nhưng không được trải qua vì không đủ hầu hết hai phần ba. Việc trải qua dự luật trở thành một trong những chủ đề hoạt động trong cuộc bầu cử năm 1864. Ngày 13 tháng 1, 1865, sau một cuộc tranh luận dài ở Viện Dân biểu, dự luật được trải qua và được gửi đến những viện lập pháp tiểu bang để phê chuẩn [ 162 ] để trở thành Tu chính án thứ mười ba của Hiến pháp Hoa Kỳ vào ngày 6 tháng 12 năm 1865. [ 163 ]Khi đại chiến sắp kết thúc, kế hoạch tái thiết của tổng thống liên tục được kiểm soát và điều chỉnh. Tin rằng chính phủ nước nhà liên bang có một phần nghĩa vụ và trách nhiệm so với hàng triệu nô lệ được giải phóng, Lincoln ký ban hàng luật đạo Freedman’s Bureau thiết lập một cơ quan liên bang cung ứng những nhu yếu của những cựu nô lệ, đáp ứng đất thuê trong hạn ba năm với quyền được mua đứt cho những người vừa được tự do .

Tái định nghĩa khái niệm cộng hòa và chủ nghĩa cộng hòa[sửa|sửa mã nguồn]

Tấm ảnh cuối cùng của Lincoln, tháng 3 năm 1865.
Những sử gia đương đại như Harry Jaffa, Herman Belz, John Diggins, Vernon Burton, và Eric Foner đều nhấn mạnh vấn đề đến nỗ lực tái định nghĩa những giá trị cộng hòa của Lincoln. Từ đầu thập niên 1850 khi những luận cứ chính trị đều hướng về tính thiêng liêng của Hiến pháp, Lincoln đã tập chú vào bản Tuyên ngôn Độc lập, xem văn kiện này là nền tảng của những giá trị chính trị của nước Mỹ mà ông gọi là ” thành lũy ” của chủ nghĩa cộng hòa. [ 164 ]Sự kiện bản Tuyên ngôn nhấn mạnh vấn đề đến quyền tự do và sự bình đẳng dành cho mọi người, trái ngược với Hiến pháp dung chịu chính sách nô lệ, đã làm đổi khác chiều hướng tranh luận. Luận điểm của Lincoln đã kiến thiết xây dựng được ảnh hưởng tác động vì ông làm sáng tỏ nền tảng đạo đức của chủ nghĩa cộng hòa, thay vì chỉ biết tuân thủ hiến pháp. [ 165 ]

Các luật đạo[sửa|sửa mã nguồn]

Lincoln trung thành với chủ với chủ thuyết của đảng Whig về chức vụ tổng thống, theo đó Quốc hội có nghĩa vụ và trách nhiệm làm luật và nhánh hành pháp thực thi lao lý. Chỉ có bốn dự luật đã được Quốc hội trải qua đã bị Lincoln phủ quyết. [ 167 ] Năm 1862, ông ký ban hành đạo luật Homestead bán cho người dân với giá rất thấp hàng triệu héc-ta đất cơ quan chính phủ đang chiếm hữu. Đạo luật Morrill Land-Grant Colleges ký năm 1862 đáp ứng học bổng chính phủ nước nhà cho những trường ĐH nông nghiệp tại mỗi tiểu bang. Đạo luật Pacific Railway năm 1862 và 1864 dành sự tương hỗ của liên bang cho khu công trình thiết kế xây dựng đường tàu xuyên lục địa hoàn thành xong năm 1869. [ 168 ]Lincoln cũng lan rộng ra tác động ảnh hưởng kinh tế tài chính của cơ quan chính phủ liên bang sang những lãnh vực khác. Đạo luật National Banking được cho phép xây dựng mạng lưới hệ thống ngân hàng nhà nước vương quốc đáp ứng mạng lưới kinh tế tài chính dồi dào trên toàn nước, cũng như thiết lập nền tiền tệ vương quốc. Năm 1862, Quốc hội yêu cầu và tổng thống phê chuẩn việc xây dựng Bộ Nông nghiệp. [ 169 ] Năm 1862, Lincoln cử Tướng John Pope bình định cuộc nổi dậy của bộ tộc Sioux. Tổng thống cũng cho lập kế hoạch cải cách chủ trương liên bang so với người da đỏ. [ 170 ]Lincoln là tác nhân chính trong việc công nhận Lễ Tạ ơn là quốc lễ của Hoa Kỳ. [ 171 ] Trước nhiệm kỳ tổng thống của Lincoln, Lễ Tạ ơn là đợt nghỉ lễ thông dụng ở vùng New England từ thế kỷ XVII. Năm 1863, Lincoln công bố thứ Năm lần thứ tư của tháng 11 là ngày cử hành Lễ Tạ ơn. [ 171 ]

Tối cao Pháp viện[sửa|sửa mã nguồn]

Lincoln chỉ định năm thẩm phán cho TANDTC tối cao. Noah Haynes Swayne, được đề cử ngày 21 tháng 1, 1862 và chỉ định ngày 24 tháng 1, 1862 ; ông là luật sư, chống chính sách nô lệ và ủng hộ Liên bang. Samuel Freeman Miller, được đề cử và chỉ định ngày 16 tháng 7 năm 1862 ; ông ủng hộ Lincoln trong cuộc bầu cử năm 1860, và là người chủ trương bãi nô. David Davis, được đề cử ngày 1 tháng 12 năm 1862 và chỉ định ngày 8 tháng 12 năm 1862 ; ông là người quản lý chiến dịch tranh cử năm 1860 của Lincoln, từng là thẩm phán tòa phúc thẩm liên bang ở Illinois. Stephen Johnson Field, được đề cử ngày 6 tháng 3 năm 1863 và chỉ định ngày 10 tháng 3 năm 1863 ; từng là thẩm phán tòa tối cao bang California. Cuối cùng là Bộ trưởng Ngân khố của Lincoln, Salmon P. Chase, được đề cử và chỉ định trong ngày 6 tháng 12 năm 1862 vào chức vụ Chánh án Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ. Lincoln tin Chase là một thẩm phán có năng lực, sẽ tương hỗ công cuộc tái thiết trong nghành nghề dịch vụ tư pháp, và sự chỉ định này sẽ link những nhóm trong đảng Cộng hòa. [ 172 ]

Các Tiểu bang gia nhập Liên bang[sửa|sửa mã nguồn]

Ngày 20 tháng 6 năm 1863, tiểu bang West Virginia xin gia nhập Liên bang, gồm có những hạt cực tây-bắc từng tách khỏi tiểu bang sau khi bang này rút lui khỏi Liên bang. Nevada, tiểu bang thứ ba thuộc vùng viễn tây được gia nhập ngày 31 tháng 10 năm 1864. [ 173 ]

Trong lô dành riêng cho tổng thống ở Nhà hát Ford, (từ trái) Henry Rathbone, Clara Harris, Mary Todd Lincoln, Abraham Lincoln, và John Wilkes Booth.
Một diễn viên nổi tiếng, John Wilkes Booth, là gián điệp của Liên minh đến từ Maryland ; dù chưa khi nào gia nhập quân đội Liên minh, Booth có mối quan hệ với mật vụ Liên minh. [ 174 ] Năm 1864, Booth lên kế hoạch bắt cóc Lincoln để đòi thả tù binh Liên minh. Nhưng sau khi dự buổi diễn thuyết của Lincoln vào ngày 11 tháng 4 năm 1865, Booth tức giận biến hóa kế hoạch và quyết định hành động ám sát tổng thống. [ 175 ] Dò biết Tổng thống, Đệ Nhất Phu nhân, và Tướng Ulysses S. Grant, nhân ngày ăn mừng việc chấm hết cuộc chiến tranh, sẽ đến Nhà hát Ford, Booth cùng đồng bọn lập kế hoạch ám sát Phó Tổng thống Andrew Johnson, Bộ trưởng Ngoại giao William H. Seward, và Tướng Grant. Ngày 14 tháng 4, Lincoln đến xem vở kịch ” Our American Cousin ” mà không có cận vệ chính Ward Hill Lamon đi cùng. Đến phút chót, thay vì đi xem kịch, Grant cùng vợ đến Philadelphia. [ 176 ]Trong lúc nghỉ giải lao, John Parker, cận vệ của Lincoln, rời nhà hát cùng người đánh xe đến quán nhậu Star kế cận. Lợi dụng thời cơ Tổng thống ngồi trong lô danh dự mà không có cận vệ bên cạnh, khoảng chừng 10 giờ tối, Booth lẻn vào và bắn vào sau đầu của Tổng thống từ cự ly gần. Thiếu tá Henry Rathbone chụp § [ 177 ] bắt Booth nhưng hung thủ đâm trúng Rathbone và trốn thoát. [ 178 ] [ 179 ]Sau mười ngày đào tẩu, người ta tìm thấy Booth tại một nông trang ở Virginia, khoảng chừng 30 dặm ( 48 km ) phía nam Washington D. C. Ngày 26 tháng 4, sau một cuộc đụng độ ngắn, Booth bị binh sĩ Liên bang giết chết. [ 180 ]Sau cơn hôn mê lê dài chín giờ, Lincoln từ trần lúc 7 giờ 22 phút sáng ngày 15 tháng 4. Mục sư Phineas Densmore Gurley thuộc Giáo hội Trưởng Lão được mời cầu nguyện sau khi Bộ trưởng Chiến tranh Stanton chào tiễn biệt và nói, ” Nay ông thuộc về lịch sử dân tộc. ” [ 181 ]Thi thể của Lincoln được phủ quốc kỳ và được những sĩ quan Liên bang hộ tống dưới cơn mưa về Tòa Bạch Ốc trong tiếng chuông nhà thời thánh của thành phố. Phó Tổng thống Johnson tuyên thệ nhậm chức lúc 10 : 00 sáng ngay trong ngày Tổng thống bị ám sát. Suốt ba tuần lễ, đoàn tàu hỏa dành cho tang lễ Tổng thống mang thi thể ông đến những thành phố trên khắp miền Bắc đến những lễ tưởng niệm có hàng trăm ngàn người tham gia, trong khi nhiều người khác tụ tập dọc theo lộ trình giăng biểu ngữ, đốt lửa, và hát thánh ca. [ 182 ] [ 183 ]

Niềm tin tôn giáo[sửa|sửa mã nguồn]

Lincoln, năm 1869.
Giới học giả viết nhiều về những chủ đề tương quan đến đức tin và triết lý sống của Lincoln. Ông thường sử dụng hình ảnh và ngôn từ tôn giáo để trình diễn đức tin cá thể hoặc để thuyết phục cử tọa, phần đông trong số họ là tín hữu Kháng Cách theo trào lưu Tin Lành. [ 184 ] Dù chưa khi nào chính thức gia nhập giáo hội nào, Lincoln rất thân thiện với Kinh Thánh, liên tục trích dẫn và tán dương Kinh Thánh. [ 185 ]Trong thập niên 1840, Lincoln ngả theo ” Học thuyết Tất yếu ” tin rằng tâm lý con người ở dưới sự trấn áp của một quyền lực tối cao cao hơn. [ 186 ] Đến thập niên 1850, Lincoln thừa nhận ” ơn thần hựu ” theo cách chung, nhưng hiếm khi sử dụng ngôn từ và hình ảnh tôn giáo của người Tin Lành. Ông dành sự tôn trọng cho chủ nghĩa cộng hòa của những nhà lập quốc gần như là niềm tin tôn giáo. [ 187 ] Song, khi đau khổ vì cái chết của con trai ông, Edward, Lincoln liên tục nhìn nhận rằng ông cần phải trông cậy Thiên Chúa. [ 188 ] Khi một con trai khác của Lincoln, Willie, lìa đời trong tháng 2 năm 1862, ông càng hướng về tôn giáo để tìm câu giải đáp và sự an ủi. [ 189 ]

Quan điểm về chủng tộc[sửa|sửa mã nguồn]

Có quan điểm cho rằng tuy Abraham Lincoln ủng hộ việc bãi bỏ chính sách nô lệ, nhưng ông làm điều này vì ông cho là chính sách nô lệ làm rạn vỡ sự thống nhất của nước Mỹ chứ không phải vì ông ủng hộ quyền bình đẳng của người da đen. Trong buổi tranh luận với Nghị sỹ Douglas được tổ chức triển khai tại Charleston, South Carolina, Abraham Lincoln đã có những công bố phân biệt chủng tộc rõ ràng, và ông không ủng hộ quyền bình đẳng giữa người da trắng và da đen. Ông cho rằng người da trắng và da đen có những độc lạ về mặt sinh học, nên sự bình đẳng giữa 2 chủng tộc là không hề xảy ra :

“…Tôi sẽ nói sau đó rằng tôi không, cũng như không bao giờ, ủng hộ việc mang lại bất kỳ điều gì về bình đẳng xã hội và chính trị giữa các chủng tộc da trắng và da đen – [khán giả vỗ tay]… và tôi sẽ nói thêm rằng có một sự khác biệt về thể chất giữa các chủng tộc da trắng và da đen mà tôi tin rằng sẽ mãi mãi ngăn hai chủng tộc được bình đẳng với nhau về mặt xã hội và chính trị… và tôi cũng như bất kỳ người đàn ông nào khác có vai trò thượng đẳng được giao cho chủng tộc da trắng.”[190]

Tuy nhiên, khi phản đối phán quyết Douglas của tòa án tối cao Mỹ (phán quyết năm 1856, theo đó không cấm chế độ nô lệ)[191], Lincoln đã tuyên bố rằng: “Không có lý do gì trên thế giới này khiến cho người da đen không được hưởng tất cả các quyền được liệt kê trong Tuyên ngôn Độc lập – quyền tự do và mưu cầu hạnh phúc. Họ cần được hưởng ngang bằng những người da trắng.” [192]

Trong bài diễn văn tại Cincinnati, Ohio vào ngày 17 tháng 12 năm 1859, Lincoln đã nói: “Tôi nghĩ rằng chế độ nô lệ là sai trái, cả về mặt đạo đức lẫn chính trị. Tôi mong rằng nó sẽ không lan rộng hơn nữa tại Hoa Kỳ, và tôi sẽ không phản đối nếu nó dần dần chấm dứt trong toàn bộ Liên minh” [193].

Trong một bức thư gửi tới Albert G. Hodges vào năm 1864, Lincoln đã từng viết rằng: “Tôi là người chống chế độ nô lệ một cách tự nhiên. Nếu chế độ nô lệ không phải là sai trái, thì không có gì là sai trái cả.” [194]

Tư tưởng phân biệt chủng tộc của Abraham Lincoln khởi đầu được khơi lên từ cuối thập niên 1960, khi những sử gia như Lerone Bennett xem xét lại quan điểm của Lincoln tương quan đến những yếu tố chủng tộc. [ 195 ] [ 196 ] Năm 1968, Bennett gây chấn động dư luận khi gọi Lincoln là người chủ trương ” chủng tộc da trắng là thượng đẳng “. [ 197 ] Những người ủng hộ Lincoln như Dirk và Cashin thì phản bác rằng thái độ phân biệt chủng tộc của Lincoln dù sao vẫn nhẹ hơn hầu hết những chính trị gia Mỹ thời ấy. [ 198 ]

Theo nhà sử học Eric Foner thì trước khi nội chiến Mỹ nổ ra, Lincoln thực hiện các biện pháp xóa bỏ chế độ nô lệ nhưng rất chậm, bởi vì ông là người mang tư tưởng phân biệt chủng tộc. Kaplan lập luận: Lincoln miễn cưỡng hành động dứt khoát chống lại chế độ nô lệ, điều đó phản ánh sự thỏa hiệp giữa cả hai mặt cá nhân của ông – một sự tận tâm mạnh mẽ đối với Hiến pháp và sự thống nhất của Liên bang, và sự do dự bởi tư tưởng phân biệt chủng tộc: Lincoln tin rằng nước Mỹ “đã và luôn luôn là quốc gia của một người da trắng”. Lincoln chắc chắn đã có rất nhiều định kiến chủng tộc mà người trong thời đại của ông thường có. Tuy nhiên, khi nội chiến Mỹ diễn ra, quan điểm về chủng tộc của Lincoln đã dần thay đổi. Mặt khác, nhu cầu của chiến tranh buộc ông phải dứt khoát xóa bỏ chế độ nô lệ để có thể tuyển thêm binh lực từ người da đen. Trong sự nghiệp của mình, Lincoln thực sự nói rất ít về vấn đề chủng tộc. Không giống như nhiều người đương thời, ông đã không đưa ra nền tảng về vinh quang của chủng tộc da trắng. Lincoln cũng là tổng thống đầu tiên gặp người da đen ở Nhà Trắng. Đến cuối nhiệm kỳ, ông ủng hộ quyền bầu cử cho một bộ phận những người da đen “có học thức” hoặc từng tham gia quân đội. Tuy nhiên, Lincoln bị ám sát và những kế hoạch trao quyền cho người da đen vào thời kỳ Tái thiết sau đó đã sớm chấm dứt. Nhưng nếu Lincoln không bị ám sát thì cũng sẽ không có sự khác biệt, bởi Chủ nghĩa phân biệt chủng tộc ảnh hưởng quá sâu đậm trong xã hội Mỹ thời đó[199].

Tượng Abraham Lincoln, bên trong Khu Tưởng niệm Lincoln.

Theo bảng Xếp hạng Tổng thống trong Lịch sử Hoa Kỳ được thực hiện từ thập niên 1940, Lincoln luôn có tên trong ba người đứng đầu, thường khi là nhân vật số 1.[200] Trong phần lớn các cuộc khảo sát bắt đầu thực hiện từ năm 1948, Lincoln được xếp vào hàng đầu: Schlesinger 1948, Schlesinger 1962, 1982 Murray Blessing Survey, Chicago Tribune 1982 poll, Schlesinger 1996, CSPAN 1996, Ridings-McIver 1996, Time 2008, and CSPAN 2009. Đại thể, những tổng thống chiếm ba vị trí đầu là 1) Lincoln; 2) George Washington; và 3) Franklin D. Roosevelt, mặc dù đôi khi cũng có sự đảo ngược vị trí với nhau giữa Lincoln và Washington, Washington và Roosevelt.[201]

Lincoln sở hữu tính cách tỉnh bơ thiết yếu cho một chính khách, nhất là trong tình thế phức tạp. Suốt trong năm 1862, không có ngày nào trôi qua mà không có một bài diễn thuyết lôi kéo tổng thống đồng ý những quyết sách táo bạo nhằm mục đích chống lại nạn nô lệ và Tướng McClellan, nhưng Lincoln vẫn bất động. Ông cần phải xem xét cho từng bước tiến để thuyết phục chính mình và giới cử tri ôn hòa ở phía Bắc rằng ông đã thử hết mọi phương cách .Ngay cả sau khi không bổ nhiệm Tướng McClellan và giải phóng nô lệ, ông vẫn kiên trì chờ đón đến thời gian thích hợp. Sự mòn mỏi chờ đón một thắng lợi để hoàn toàn có thể công bố bản Tuyên ngôn Giải phóng Nô lệ có lẽ rằng là quá trình nhạy cảm nhất trong nhiệm kỳ tổng thống của Lincoln. Thời kỳ chuyển tiếp là thiết yếu do tại Lincoln biết rằng trong những lúc quốc gia đang bị phân hóa nghiêm trọng thì lập trường trung dung là con đường dẫn đến thành công xuất sắc cho nhà chỉ huy .
Tượng đài Giải phóng Nô lệ.
Một ngày mùa hè năm 1862, một nhóm những nhân vật tiếng tăm chủ trương bãi nô từ vùng New England đến gặp Lincoln nhằm mục đích nhu yếu ông phải chống nạn nô lệ triệt để hơn. Sau một lúc yên lặng, Lincoln hỏi xem họ còn nhớ sự kiện Blondin đi dây ngang qua thác Niagara không. Dĩ nhiên là họ nhớ. Một người trong số họ thuật lại lời của Tổng thống, ” Giả sử hàng loạt giá trị vật chất trên quốc gia vĩ đại này của tất cả chúng ta, từ Đại Tây Dương đến Thái Bình Dương – sự giàu sang, thịnh vượng, những thành quả của nó trong hiện tại và cả niềm hy vọng cho tương lai – được tập trung chuyên sâu lại và giao cho Blondin đem chúng băng qua thác trong chuyến đi kinh điển này ; ” và giả sử ” bạn đang đứng trên bờ thác khi Blondin đi trên dây, khi anh đang cẩn trọng dò dẫm từng bước chân và đang cố giữ cân đối với thanh ngang trên tay bằng kiến thức và kỹ năng tinh xảo của mình để băng qua thác nước khổng lồ đang gầm rú bên dưới. Bạn sẽ gào thét, ‘ Blondin, qua phải một bước ! ’ ‘ Blondin, qua trái một bước ! ’ hay là bạn lặng lẽ đứng yên, nín thở và cầu nguyện xin Đấng Toàn Năng hướng dẫn và giúp anh ấy vượt qua cơn thử thách ? ” [ 202 ]

Khi nghe tin Liconln từ trần, Walt Whitman viết bài thơ O Captain! My Captain! gọi ông là thuyền trưởng lèo lái con thuyền qua những vùng biển động để đến bến bờ bình yên, nhưng khi sắp đến nơi thì người thuyền trưởng đã không còn. Trong khi người da trắng xem Lincoln như là nhà lãnh đạo có công duy trì nền thống nhất của đất nước thì người Mỹ da đen vinh danh ông như một nhà giải phóng. Trong chuyến viếng thăm Richmond, Lincoln được người dân ở đây chào đón như một người cha. Họ còn ví sánh ông với Moses trong Kinh Thánh, người giải phóng dân Do Thái và dẫn dắt họ trên đường đến Đất Hứa nhưng từ trần trước khi dân tộc ông đặt chân vào vùng đất này.

Ngay cả Frederick Douglass, người thường chỉ trích Lincoln trong suốt nhiệm kỳ tổng thống, sau khi Lincoln bị ám sát đã gọi ông là ” vị Tổng thống Hoa Kỳ tiên phong chết vì chính nghĩa, ” và ca tụng tính cách của Lincoln, ” Với Abraham Lincoln, niềm tin vào chính mình và lòng tin dành cho đồng bào của ông thật vĩ đại và đáng kinh ngạc, thật sáng suốt và vững chãi. Ông hiểu rõ người dân Mỹ hơn cả chính họ, và chân lý của ông được lập nền trên sự hiểu biết này “. Douglass cũng liệt kê những phẩm chất của một nhà chỉ huy mà ông tìm thấy ở Lincoln, ” Mặc dù ở vị thế cao trọng, những người thấp hèn nhất hoàn toàn có thể tìm đến ông và cảm thấy tự do khi gặp ông. Mặc dù thâm thúy, ông rất trong sáng ; mặc dầu can đảm và mạnh mẽ, ông rất êm ả dịu dàng ; mặc dầu quyết đoán trong xác tín, ông khoan hòa so với những ai khác quan điểm, và kiên trì lắng nghe lời chỉ trích. ” [ 203 ]
Tem tưởng niệm Lincoln.
Chính là do tại vụ ám sát mà Lincoln được xem là vị anh hùng lao vào vì dân tộc bản địa. Trong mắt của những người chủ trương bãi nô, ông là nhà tranh đấu cho quyền tự do của con người. Đảng viên Cộng hòa link tên tuổi ông với đảng của họ. Ở miền Nam, nhiều người, tuy không phải toàn bộ, xem ông là một kĩ năng kiệt xuất. [ 204 ]Theo Schwartz, cuối thế kỷ XIX thanh danh của Lincoln tiến triển chậm cho mãi đến Giai đoạn Phát triển ( 1900 – thập niên 1920 ) ông mới được xem như thể một trong những vị anh hùng được tôn kính nhất trong lịch sử dân tộc Hoa Kỳ, ngay cả trong vòng người dân miền Nam. Đỉnh điểm của sự trọng vọng này là vào năm 1922 khi Đài Tưởng niệm Lincoln được cung hiến tại Washington. [ 205 ] Trong thời kỳ New Deal, những người cấp tiến ca tụng Lincoln không riêng gì như là người tự lập thân hoặc vị tổng thống vĩ đại trong cuộc chiến tranh, mà còn là nhà chỉ huy chăm sóc đến thường dân là những người có nhiều góp sức cho chính nghĩa của đại chiến. Trong thời kỳ cuộc chiến tranh lạnh, hình ảnh của Lincoln được tôn cao như thể hình tượng của tự do, là người mang hy vọng đến cho những người bị áp bức. [ 206 ]Trong thập niên 1970, Lincoln được những người có chủ trương bảo thủ trong chính trị dành cho sự ngưỡng mộ đặc biệt quan trọng [ 207 ] do lập trường dân tộc bản địa, chủ trương tương hỗ doanh nghiệp, tập chú vào nỗ lực chống nô lệ, và nhiệt tâm của ông so với những nguyên tắc của những nhà lập quốc. [ 208 ] [ 209 ] [ 210 ] James G. Randall nhấn mạnh vấn đề đến tính bao dung và thái độ ôn hòa của Lincoln trong ” sự chú tâm của ông so với sự tăng trưởng trong trật tự, sự hoài nghi so với những hành vi khích động nguy khốn, và sự miễn cưỡng của ông so với những kế hoạch cải cách bất khả thi. ” Randall đúc rút, ” ông là người bảo thủ khi ông triệt để bác bỏ cái gọi là ” thuyết cấp tiến ” chủ trương bóc lột miền Nam, ghét bỏ chủ nô, thèm khát báo thù, thủ đoạn phe phái, và những yên cầu hẹp hòi muốn những định chế của miền Nam phải được biến hóa cấp tốc bởi tay người bên ngoài. ” [ 211 ] Đến cuối thập niên 1960, những người cấp tiến như sử gia Lerone Bennett, xem xét lại vấn đề, đặc biệt quan trọng là quan điểm của Lincoln tương quan đến những yếu tố chủng tộc. [ 195 ] [ 196 ] Năm 1968, Bennett gây chấn động dư luận khi gọi Lincoln là người chủ trương người da trắng là chủng tộc thượng đẳng. [ 197 ] Ông nhận xét rằng Lincoln thích gièm pha chủng tộc, chế giễu người da đen, chống đối sự công minh xã hội, và đề xuất gởi nô lệ được tự do sang một quốc gia khác. Những người ủng hộ Lincoln như những tác gia Dirk và Cashin, phản bác rằng Lincoln còn tốt hơn hầu hết những chính trị gia thời ấy ; [ 198 ] rằng ông là người đạo đức có viễn kiến đã làm rất là mình để thăng quan tiến chức chủ nghĩa bãi nô. [ 212 ]Hình tượng Lincoln cũng thường được khắc họa rất tích cực trên màn ảnh của Hollywood. [ 213 ] [ 214 ]
Khu Tưởng niệm Lincoln tại Washington, D.C.
Nhiều thị xã, thành phố, và Q. hạt mang tên Lincoln, [ 215 ] trong đó có thủ phủ bang Nebraska. Tượng đài tiên phong được dựng lên để tưởng niệm Lincoln đặt trước Tòa Thị chính Hạt Columbia năm 1868, ba năm sau khi ông bị ám sát. [ 216 ] Tên và hình ảnh của Lincoln Open tại nhiều khu vực khác nhau như Đài Tưởng niệm Lincoln ở Washington D. C. và tượng điêu khắc Lincoln trên Núi Rushmore. [ 217 ]Người ta cũng thiết lập những khu vui chơi giải trí công viên lịch sử dân tộc tại những khu vực tương quan đến những quá trình khác nhau trong cuộc sống của Lincoln như : nơi ông sinh ( Abraham Licoln Birthplace National Historical Park ) ở Hodgenville, Kentucky, [ 218 ] chỗ ông trải qua thời niên thiếu ( Lincoln Boyhood National Memorial ) tại Lincoln City, Indiana, [ 219 ] nơi ông trưởng thành ( Lincoln’s New Salem ) ở Illinois, [ 220 ] và nơi ông khởi nghiệp ( Lincoln Home National Historic Site ) tại Springfield, Illinois. [ 221 ] [ 222 ]Nhà hát Ford và tòa nhà Petersen ( nơi Lincoln từ trần ) được giữ lại làm viện kho lưu trữ bảo tàng, cũng như Thư viện và Bảo tàng Tổng thống Abraham Lincoln ở Springfield. [ 223 ] [ 224 ]
Hình ảnh Lincoln trên Núi Rushmore.
Phần mộ Lincoln trong Nghĩa trang Oak Ridge ở Springfield, Illinois, là nơi chôn cất Lincoln, vợ ông Mary cùng ba trong số bốn con trai của ông, Edward, William, và Thomas. [ 225 ]Ngay trong năm Lincoln từ trần, hình ảnh của ông được gởi đi khắp quốc tế qua những con tem bưu điện. [ 226 ] Hình ảnh của ông cũng Open trên tờ năm đô-la, và đồng xu Lincoln, đây là đồng xu tiền tiên phong của Hoa Kỳ có đúc hình một nhân vật. [ 227 ]Ngày 28 tháng 7 năm 1920 một pho tượng Lincoln được đặt tại một khu vực gần Điện Westminster, Luân Đôn. [ 228 ] Hải quân Hoa Kỳ đã đặt tên ông cho 1 số ít chiến hạm, trong đó có hàng không mẫu hạm USS Abraham Lincoln và tiềm thủy đỉnh SSBN Abraham Lincoln .Mặc dù ngày sinh của Lincoln, 12 tháng 2, chưa khi nào được công nhận là quốc lễ, nó từng được cử hành tại 30 tiểu bang. [ 215 ] Từ năm 1971 khi Ngày Tổng thống trở thành quốc lễ, trong đó có ngày sinh của Lincoln phối hợp với ngày sinh Washington, được cử hành sửa chữa thay thế lễ kỷ niệm ngày sinh của ông. [ 229 ]

• The Greatest Stories Never Told – 100 tales from history to astonish, bewilder, and stupefy_Rick Beyer.

Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]

Văn kiện điện tử Project Gutenberg

Bản mẫu : Abraham Lincoln

Xem thêm: Sửa điện lạnh tại Thành phố Hồ Chí Minh ở đâu tốt nhất?

Source: https://suadieuhoa.edu.vn
Category : Hỏi Đáp