Một số vấn đề về phát triển thị trường trái phiếu Chính phủ
Sự phát triển cả về lượng và chất của thị trường trái phiếu nói chung và trái phiếu chính phủ nói riêng thời gian qua tuy đã tạo điều kiện thuận lợi cho Chính phủ, các ngân hàng, chính quyền địa phương và doanh nghiệp huy động được vốn với chi phí hợp lý. Tuy nhiên, về tổng thể, quy mô thị trường trái phiếu chính phủ vẫn còn nhỏ, tính thanh khoản của thị trường thứ cấp tại một số thời điểm còn hạn chế, cơ sở nhà đầu tư cần tiếp tục cải thiện… Phân tích điều kiện, thực trạng phát triển, bài viết đề xuất một số khuyến nghị nhằm phát triển bền vững thị trường trái phiếu chính phủ trong tương lai.
Thực trạng phát triển thị trường trái phiếu chính phủ
Về quy mô thị trường trái phiếu chính phủ (TPCP): Năm 2017, tổng dư nợ toàn thị trường trái phiếu (TTTP) Việt Nam đạt 37,45%, trong đó dư nợ TPCP đạt khoảng 27,4% GDP.
Về khối lượng phát hành đạt 100 % với khối lượng kêu gọi TPCP là 244.300 tỷ đồng, giảm 21,8 % so với năm năm nay, trong đó phát hành qua Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HN đạt gần 160.000 tỷ đồng theo phương pháp đấu thầu, 84.300 tỷ đồng phát hành cho BHXH. Kết quả kêu gọi vốn trải qua phát hành TPCP đã góp thêm phần quan trọng trong việc cân đối ngân sách nhà nước ( NSNN ), tạo nguồn vốn cho góp vốn đầu tư tăng trưởng và trả nợ một phần gốc đến hạn .
Về kỳ hạn và lãi suất vay : Chất lượng công tác làm việc kêu gọi vốn được cải tổ rõ ràng, phát hành phong phú những loại kỳ hạn trái phiếu từ 05 năm đến 30 năm, trong đó 100 % TPCP có kỳ hạn từ 5 năm trở lên, vượt chỉ tiêu 70 % theo dự trù ngân sách được Quốc hội phê duyệt, 55 % khối lượng phát hành có kỳ hạn từ 10 năm trở lên, tăng 23 % so với năm năm nay .
Điều này góp thêm phần nâng kỳ hạn phát hành trung bình cả năm lên 13,52 năm, cao hơn so với mức 8,71 năm của năm năm nay, đồng thời lê dài kỳ hạn còn lại trung bình cả hạng mục TPCP từ 5,98 năm lên 6,71 năm .
Để bảo vệ năng lực kêu gọi vốn cho NSNN với ngân sách hài hòa và hợp lý, tương thích với xu thế quản lý và điều hành chủ trương tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước ( NHNN ), lãi suất vay phát hành TPCP được quản lý và điều hành linh động bám sát với tình hình thị trường, tương thích với cung và cầu của thị trường và diễn biến thị trường tiền tệ .
Trong khi, kỳ hạn phát hành trung bình TPCP đạt mức kỷ lục, thì lãi suất vay phát hành TPCP năm 2017 đạt mức thấp nhất từ trước đến nay ( trung bình lãi suất vay phát hành là 6,07 % / năm giảm 0,4 % so với năm năm nay, giảm 0,19 % so với năm năm ngoái ). Đặc biệt, những trái phiếu kỳ hạn dài ghi nhận sự giảm mạnh về điểm, kỳ hạn 5-7 năm giảm 65-75 điểm, kỳ hạn 10-15 năm giảm 75-145 điểm và kỳ hạn 20-30 năm giảm khoảng chừng 180 – 190 điểm .
Lãi suất phát hành trung bình năm 2017 xuống còn 6,07 % / năm, giảm 42 điểm cơ bản so với lại suất năm năm nay ( 6,49 % / năm ). Theo đó, tiết kiệm ngân sách và chi phí ngân sách kêu gọi vốn cho NSNN và góp thêm phần tái cơ cấu tổ chức hạng mục nợ TPCP một cách bền vững và kiên cố theo chủ trương của Đảng, Quốc hội, Chính phủ về tái cơ cấu tổ chức ngân sách và nợ công .
Về tái cơ cấu tổ chức hạng mục nợ công : Danh mục nợ TPCP năm 2017 được tái cơ cấu tổ chức cả về khối lượng phát hành, kỳ hạn phát hành và lãi suất vay phát hành góp thêm phần tăng tính vững chắc của hạng mục nợ Chính phủ .
Thị trường TPCP trong nước hoạt động giải trí không thay đổi, kêu gọi được vốn kỳ hạn dài với ngân sách hài hòa và hợp lý tạo điều kiện kèm theo thuận tiện cho Chính phủ tăng cường kêu gọi vốn từ thị trường trong nước do ngân sách kêu gọi vốn rẻ hơn thị trường quốc tế .
Vay trong nước của Chính phủ đã trở thành kênh kêu gọi vốn đa phần, đạt mức 61 % tổng vay nợ của Chính phủ, tương thích với Chiến lược vay và trả nợ của Chính phủ đến năm 2020 .
Về đa dạng hóa cơ sở nhà đầu tư : Cơ cấu nhà đầu tư sở hữu TPCP được cải tổ theo đúng tiềm năng đề ra tại lộ trình tăng trưởng thị trường TPCP đến năm 2020, tiến tới thiết kế xây dựng khuynh hướng theo hướng bền vững và kiên cố, đa dạng hóa mô hình nhà đầu tư, giảm dần sự nhờ vào của thị trường TPCP vào khối những ngân hàng nhà nước thương mại ( NHTM ) .
Các NHTM đã góp vốn đầu tư khối lượng lớn vào trái phiếu dài hạn từ 15 năm trở lên ( 60.780 tỷ đồng ) tăng 26.055 tỷ đồng so với năm năm nay. Cơ cấu nhà đầu tư liên tục có sự cải tổ theo hướng tích cực, biểu lộ tăng tỷ suất nắm giữ TPCP của những công ty bảo hiểm, Bảo hiểm Xã hội Nước Ta ( BHXH ) và những quỹ góp vốn đầu tư, giảm tỷ suất nắm giữ của những NHTM .
Cơ cấu nhà đầu tư nắm giữ TPCP có sự biến hóa cơ bản, tỷ suất nắm giữ TPCP của những NHTM từ 77 % đầu năm năm nay xuống 53,7 %, tăng tỷ trọng góp vốn đầu tư của những nhà đầu tư dài hạn từ 23 % đầu năm năm nay lên mức 46,3 % .
Để tăng tính cạnh tranh đối đầu và minh bạch trong thị trường TPCP, tiếp theo việc quy đổi hàng loạt khoản vay của BHXH Nước Ta để tương hỗ NSNN sang hình thức TPCP, cuối năm 2017 sang 2018, đã thử nghiệm góp vốn đầu tư TPCP theo hình thức đấu thầu qua HNX. Điều này đã góp thêm phần tăng cường tính công khai minh bạch, minh bạch trên thị trường cũng như tạo nên sự thống nhất và đơn giản hóa trong công tác làm việc quản trị những khoản vay nợ của Chính phủ .
Về thanh toán giao dịch trên thị trường : Giao dịch TPCP trên thị trường thứ cấp năm 2017 với khối lượng thanh toán giao dịch TPCP và trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh trung bình đạt 8.863 tỷ đồng / phiên cao hơn 42 % so với năm năm nay, trong đó trung bình thanh toán giao dịch mua và bán là 4.587 tỷ đồng / phiên, tăng 17 % so với trung bình năm năm nay, trung bình thanh toán giao dịch mua và bán lại là 4.276 tỷ đồng, cao hơn 82 % so với năm năm nay .Một số đề xuất, khuyến nghị
Năm 2018 là năm thứ hai của thời kỳ không thay đổi NSNN quá trình 2017 – 2020 và là năm bản lề, có ý nghĩa quan trọng trong việc tăng cường thực thi và phấn đấu hoàn thành xong những tiềm năng Kế hoạch tăng trưởng kinh tế tài chính – xã hội 5 năm năm nay – 2020 và Kế hoạch kinh tế tài chính 5 năm vương quốc quy trình tiến độ năm nay – 2020 .
Nhu cầu vốn NSNN cho tăng trưởng kinh tế tài chính – xã hội quy trình tiến độ năm nay – 2020 cần khoảng chừng 2 triệu tỷ đồng, tiềm năng đến năm 2020 bội chi ngân sách không vượt quá 3,5 %, nhu yếu phát hành TPCP cho NSNN là rất lớn .
Năm 2018, kế hoạch phát hành TPCP khoảng chừng 280 nghìn tỷ đồng gồm cả khối lượng phát hành cho BHXH Nước Ta, dự kiến khối lượng TPCP đấu thầu qua thị trường khoảng chừng 200 nghìn tỷ đồng .
Để góp thêm phần triển khai xong kế hoạch kêu gọi vốn cho NSNN và tăng trưởng thị trường TPCP, cần tập trung chuyên sâu vào một số ít nội dung trọng tâm sau :Thứ nhất, xây dựng môi trường kinh tế vĩ mô ổn định.
Ổn định môi trường tự nhiên kinh tễ vĩ mô là nhu yếu cấp thiết khách quan để tăng trưởng TTTP nói chung và thị trường TPCP nói riêng. Kinh tế vĩ mô không thay đổi, thu nhập và tiết kiệm ngân sách và chi phí của người dân tăng lên dẫn đến tăng lượng cầu TPCP, tăng trưởng kinh tế tài chính đều đặn, lãi suất vay trên thị trường vốn, tỷ giá hối đoái và lạm phát kinh tế được trấn áp chặt ( dưới 4 % ) là điều kiện kèm theo lý tưởng tăng trưởng thị trường TPCP, kêu gọi vốn cho tăng trưởng kinh tế tài chính và điểm đến mê hoặc so với những nhà đầu tư .
Phải kiểm soát tỷ lệ lạm phát ở mức hợp lý, vì tỷ lệ lạm phát cao sẽ làm tăng cầu các tài sản như vàng, và giảm mức cầu về trái phiếu.
Đồng thời, nếu lạm phát kinh tế cao trái phiếu sẽ kém mê hoặc so với nhà đầu tư, vì lãi suất vay thực bị giảm xuống và rủi ro đáng tiếc sẽ tăng lên. Do vậy cần duy trì một mặt phẳng lãi suất vay không thay đổi, vì nếu lãi suất vay trái phiếu quá cao hoặc quá thấp sẽ gây trở ngại cho việc tăng trưởng TTTP .
Nhà nước cần chăm sóc không thay đổi những thị trường ngoại hối, thị trường tiền tệ, thị trường vàng, thị trường … Đây là những thị trường có quan hệ hữu cơ với nhau, hoạt động giải trí với chính sách bình thông nhau và có ảnh hưởng tác động không nhỏ đến hoạt động giải trí của TTCK. Để tạo lập môi trường tự nhiên kinh tế tài chính vĩ mô không thay đổi cần có chủ trương kinh tế tài chính, chủ trương tiền tệ tương thích trong từng quá trình tăng trưởng của quốc gia .Thứ hai, hoàn thiện khuôn khổ pháp lý.
Tiếp tục triển khai xong khung khổ pháp lý để tăng trưởng thị trường TPCP không thay đổi, bền vững và kiên cố theo khuynh hướng và thông lệ quốc tế, tạo sự liên thông giữa thị trường vốn với thị trường tiền tệ, tín dụng thanh toán .
Đồng thời, tăng cường tính công khai minh bạch, minh bạch trên thị trường, tạo điều kiện kèm theo thuận tiện cho Chính phủ kêu gọi vốn ; Hỗ trợ tăng trưởng thị trường ; Tập trung tăng trưởng mạng lưới hệ thống nhà tạo lập thị trường với khá đầy đủ nghĩa vụ và trách nhiệm và quyền hạn để tăng thanh khoản cho thị trường .
Xây dựng những văn bản về phát hành, ĐK, lưu ký, niêm yết và thanh toán giao dịch công cụ nợ của Chính phủ và về cấp và quản trị bảo lãnh Chính phủ .
Bên cạnh đó, cần triển khai xong khung khổ pháp lý cho hoạt động giải trí phát hành, thanh toán giao dịch TPCP. Chuẩn hóa công tác làm việc kiến thiết xây dựng và công bố thông tin về kế hoạch, lịch biểu phát hành .
Tạo chính sách để triển khai những nhiệm vụ mới nhằm mục đích đa dạng hóa mẫu sản phẩm trên thị trường sơ cấp và thứ cấp, trái phiếu không giao dịch thanh toán lãi định kỳ, trái phiếu gắn với chỉ số lạm phát kinh tế, trái phiếu lãi suất vay thả nổi, nhiệm vụ tách trái phiếu, thanh toán giao dịch trái phiếu trước khi phát hành …
Đồng thời, được cho phép những đại lý cấp I được mua thêm trái phiếu sau đợt phát hành với lãi suất vay bằng lãi suất vay phát hành. Quy định này vừa khuyến khích được mạng lưới hệ thống những nhà tạo lập thị trường, vừa tạo điều kiện kèm theo để Bộ Tài chính hoàn toàn có thể kêu gọi thêm vốn mà không phải tăng lãi suất vay phát hành .Thứ ba, phát triển đa dạng hóa các loại trái phiếu chính phủ.
Việc đa dạng hóa những loại kỳ hạn sẽ làm tăng năng lực kêu gọi vốn và tiến tới là việc thiết kế xây dựng một đường cong lãi suất vay chuẩn cho những công cụ nợ khác tham chiếu. Căn cứ trên nhu yếu về vốn và năng lực kêu gọi vốn trong xã hội, tùy theo mục tiêu, thời hạn sử dụng vốn để góp vốn đầu tư mà phát hành TPCP có kỳ hạn tương thích với vòng đời của dự án Bất Động Sản và khu công trình .
Triển khai chiến lược tăng trưởng kinh tế tài chính – xã hội, công nghiệp hóa – tân tiến hóa quốc gia nhu yếu vốn cho góp vốn đầu tư tăng trưởng là khá lớn, thời hạn vay vốn góp vốn đầu tư dài. Do vậy, trước mắt cần tập trung chuyên sâu phát hành những loại TPCP có kỳ hạn dài 5 năm, 10 năm, 15 năm, 20 năm và 30 năm để tạo nguồn sản phẩm & hàng hóa lôi cuốn những nhà đầu tư tương thích với kế hoạch góp vốn đầu tư riêng cũng như tạo lợi thế để thị trường luôn sống sót mức lãi suất vay chuẩn .
Bên cạnh đó, triển khai đa dạng hóa những kỳ hạn phát hành, phát hành đều đặn những kỳ hạn chuẩn để hình thành đường cong lãi suất vay chuẩn trên thị trường TPCP làm tham chiếu cho thị trường tiền tệ và mạng lưới hệ thống kinh tế tài chính. Nghiên cứu thử nghiệm tiến hành phát hành TPCP có lãi suất vay thả nổi khi thị trường có nhu yếu nhằm mục đích tăng năng lực kêu gọi vốn cho ngân sách .Thứ tư, đa dạng hóa hệ thống nhà đầu tư định chế.
Hệ thống nhà đầu tư phong phú là một yếu tố quan trọng trên thị trường, trọn vẹn tương thích với tiềm năng tăng trưởng cả thị trường sơ cấp và thị trường thứ cấp. Mở rộng thị trường tới những nhà đầu tư mới ; giảm dần sự nhờ vào của thị trường vào khối nhà đầu tư là những NHTM, tăng tỷ trọng TPCP, trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh do khối những công ty bảo hiểm, quỹ hưu trí, công ty quản trị quỹ nắm giữ .
Đối với BHXH Nước Ta, chuyển hàng loạt hình thức cho vay trực tiếp so với NSNN sang hình thức góp vốn đầu tư TPCP. Thực hiện góp vốn đầu tư TPCP đa phần trải qua phương pháp đấu thầu trên thị trường tương thích với việc cải cách quản trị dòng tiền và phương pháp góp vốn đầu tư của BHXH Nước Ta .
Thúc đẩy việc hình thành và tăng trưởng mạng lưới hệ thống chương trình hưu trí tự nguyện. Khuyến khích Bảo hiểm tiền gửi Nước Ta tăng tỷ trọng mua và bán trái phiếu trên cả thị trường sơ cấp và thứ cấp để tăng tính thanh toán cho thị trường. Đa dạng hóa những mô hình quỹ góp vốn đầu tư tiềm năng, trong đó có quỹ TPCP, TPDN .
Khuyến khích nhà đầu tư quốc tế tham gia góp vốn đầu tư dài hạn vào TTTP trải qua cải tổ chính sách công bố thông tin ; cải cách thủ tục hành chính ; thanh tra rà soát, kiểm soát và điều chỉnh chủ trương thuế và phí thanh toán giao dịch trái phiếu ; Khuyến khích những tổ chức triển khai quốc tế phát hành những chứng từ lưu ký toàn thế giới được niêm yết trên thị trường quốc tế với gia tài cơ sở là TPCP trong nước .Tài liệu tham khảo:
1. Quyết định số 1191 / QĐ-TTg ngày 14/8/2017 về lộ trình tăng trưởng TTTP Nước Ta tiến trình 2017 – 2020, tầm nhìn đến năm 2030 ;
2. Đề án lộ trình phát triển trái phiếu chính phủ giai đoạn 2017 – 2020, tầm nhìn đến năm 2020;
3. Báo cáo tại Hội nghị tổng kết tăng trưởng thị trường trái phiếu chính phủ năm 2017 và kế hoạch năm 2018, tháng 1/2018 ;
4. Số liệu thống kê “ thị trường trái phiếu chính phủ ” trên website của Kho bạc Nhà nước, Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HN và Bộ Tài chính .
Nguồn : Tapchitaichinh
Source: https://suadieuhoa.edu.vn
Category : Tin tức
