Chuyên gia ngôn ngữ học: Phân biệt Đại học với Trường Đại học là thất sách


PGS-TS Nguyễn Hồng Cổn   –  
Thứ hai, 05/12/2022 21 : 53 ( GMT + 7 )

Ở Việt Nam, khi lập các trường đại học đa lĩnh vực, đa ngành, người ta dùng 2 (cụm) từ Đại học và Trường Đại học để phân biệt University với School/College trong tiếng Anh. Ý tưởng này tưởng là hay, nhưng hoá ra thất sách.

Chuyên gia ngôn ngữ học: Phân biệt Đại học với Trường Đại học là thất sách
Trường Đại học Bách khoa Hà Nội vừa có quyết định chuyển thành Đại học Bách khoa Hà Nội. Ảnh: HUST

Những giờ qua, dư luận đặc biệt quan trọng chăm sóc và không ít do dự với ý nghĩa, sự khác nhau giữa “ Đại học ” và “ Trường Đại học ” nhân sự kiện Trường Đại học Bách khoa TP. Hà Nội được chuyển lên thành Đại học Bách khoa Thành Phố Hà Nội .Vậy những nước trên quốc tế tổ chức triển khai quy mô giáo dục đại học thế nào ? Có phân biệt ” Đại học ” với ” Trường Đại học ” như Nước Ta hay không ?Báo Lao Động trân trọng ra mắt bài viết của PGS-TS Nguyễn Hồng Cổn – nguyên Trưởng khoa Ngôn ngữ học, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn – Đại học Quốc gia Thành Phố Hà Nội, để làm sáng tỏ yếu tố này . 

 PGS-TS Nguyễn Hồng Cổn – nguyên Trưởng khoa Ngôn ngữ học, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn – Đại học Quốc gia Hà Nội. Ảnh: Bích Hà Ở quốc tế, một University ( đại học / trường đại học ) được phân phân loại thành 3 cấp khác nhau về số lượng nghành nghề dịch vụ và ngành đào tạo và giảng dạy rõ ràng là : University ( đa nghành nghề dịch vụ ) > College / School / Faculty ( 1-2 nghành nghề dịch vụ nhưng đa ngành ) > Department ( đơn ngành ) .

Ở Việt Nam, khi lập các Trường Đại học đa lĩnh vực, đa ngành (như Đại học Quốc gia Hà Nội, Đại học Quốc gia TPHCM),  người ta dùng 2 (cụm) từ Đại học và Trường Đại học để phân biệt University với School/College trong tiếng Anh. Ý tưởng này tưởng là hay, nhưng hoá ra thất sách. 

Xem thêm: Sửa chữa điện lạnh thế vinh

Vì có từ ” đại học ” trong đó nên chẳng có trường đại học nào ở Nước Ta tự nhận là College / School cả, mà đều là University hết. Vậy nên mới có chuyện có những Trường Đại học chỉ huấn luyện và đào tạo 1, 2 ngành cũng được gọi là University hoặc tên đơn ngành nhưng đào tạo và giảng dạy đa ngành ( ví dụ, Trường Đại học Điện lực – Electric Power University, Trường Đại học Thủy Lợi – Thuy Loi University ) .Thậm chí, những Trường thành viên của một Đại học vẫn được gọi là University, chứ không phải là College hay School như những nước trên quốc tế. Rồi đến lượt những University thành viên vốn là College / School ấy lại đẻ ra trong lòng nó những College / School thành viên …Đại học Quốc gia TP.HN đã có lần lao lý những trường thành viên ( như những Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Khoa học Xã hội và Nhân văn … ) phải dịch sang tiếng Anh bằng những từ College / School, nhưng chẳng ai chịu nghe cả, với nguyên do ra quốc tế thì University mới đối đẳng, sang chảnh chứ College / School thì thường quá ! Vậy nên mới có chuyện cười ra nước mắt ( khi ra mắt với những đồng nghiệp quốc tế ) là trường tôi có nhiều University trong một University .Theo tôi, để xử lý thực trạng định danh lộn xộn này và thống nhất với quy mô những đại học quốc tế thì không nên phân biệt Đại học và Trường Đại học theo cách hiểu của Luật Giáo dục đại học lúc bấy giờ, mà nên coi Đại học chỉ là cách nói tắt của Trường Đại học thôi .

Theo đó, nên gọi (và dịch) tên trường đại học Việt Nam và các đơn vị thành viên của nó (tương ứng với tên trong tiếng Anh) như sau:

( Trường ) đại học ( University ) > College / School ( học viện chuyên nghành / trường ) / Faculty ( Ban ) > Department ( Khoa ) .Tương ứng là chức vụ của người đứng đầu những đơn vị chức năng này như sau :

Giám đốc ( Trường Đại học ) : President > Hiệu trưởng ( Học viện / Trường ) / Trưởng Ban ( Ban ) : Rector / Dean > Trưởng khoa ( Khoa ) : Chair / Head.

Alternate Text Gọi ngay