Khám phá ẩm thực xứ Nghệ qua món cháo lươn Nghệ An

Xứ Nghệ được biết đến là vùng đất có khí hậu khắc nghiệt. Mùa hè thì nắng gay gắt, mùa đông thì lạnh tái thịt, mỗi lần mưa lớn thì nước ngập khắp xóm làng. Nghệ An với vùng biển trải dài khắp tỉnh, cung cấp một số lượng thủy hải sản lớn cho người dân. Chính vì vậy, người dân đã tận dụng lợi nguồn cung này để chế biến ra nhiều món tươi ngon, dinh dưỡng. Một món ăn nổi bật mỗi khi nhắc đến Nghệ An có thể nói là cháo lươn. Với sự cầu kỳ trong cách chế biến, nêm nếm hương vị đậm đà, cháo lươn Nghệ An đã trở thành món ăn không thể thiếu đối với người dân nơi đây.

I. Đặc trưng văn hóa xứ Nghệ qua cháo lươn Nghệ An

Lươn Nghệ An là lươn đồng mình thon, thịt chắc, hai vành vàng bụng đen hơn hẳn so với lươn vùng miền khác. Vị ngon của lươn Nghệ An không nằm trên đầu lưỡi mà lưu giữ về trái tim của mỗi con người xứ nghệ. Cũng chính vì vậy, những người con xứ Nghệ khi xa quê làm ăn đều mong muốn được trở về quê hương để tận hưởng hương vị lươn qua mỗi món ăn đồng quê.
Từ món lươn, qua nhiều phương pháp chế biến, và sáng tạo ẩm thực và tạo ra nhiều món ăn đặc sản như: cháo lươn, miến lươn, lươn xào,… Thế nhưng cháo lươn Nghệ An có lẽ vẫn lưu giữ trong lòng thực khách mỗi khi thưởng thức.

Cháo lươn Nghệ An có gì đặc biệt?

Để làm được một bát cháo lươn Nghệ An có lẽ phải trải qua nhiều giai đoạn chế biến cũng như chọn lựa nguyên liệu tỉ mỉ. Có lẽ điều này thể hiện được tính cách cần cù, chịu thương, chịu khó của con người nơi đây.
Lươn nấu cháo phải là lươn đồng tươi, gạo nấu là gạo tẻ, hạt nào hạt nấy tròn mẩy. Thịt lươn chắc, vừa ngọt, vừa bùi và phải chế biến làm sao để thịt lươn không bị tanh mà vẫn giữ được hương thơm của thịt. Cháo phải ninh thật kỹ, hạt gạo nở bung mà không nát. Cháo sánh đều, không đặc quá, và cũng không loãng quá, hòa cùng vị thơm của thịt lươn. Khi ăn người ta múc cháo ra bát, thêm chút thịt lươn, nước sốt vàng sánh mịn, cùng với đó là một chút hành lá, rau răm và tiêu đen.

Cháo lươn Nghệ An là món ăn rất giản dị, chân phương bởi được sử dụng nguyên liệu hết sức gần gũi, quen thuộc trong cuộc sống. Đơn giản chỉ là lươn được bắt ngoài đồng, gạo do chính tay nông dân trồng. Và nấu cháo theo phương pháp được truyền qua nhiều nhiều thế hệ. Cháo lươn Nghệ An trở thành trở thành món ăn đặc trưng của vùng đất này. Là niềm nhớ, niềm thương, niềm tự hào của những người con xa quê nhớ khẩu vị quê hương. Chắc hẳn bát cháo lươn sẽ là món quà vô cùng quý giá không chỉ đối với người dân Nghệ An và trên khắp ẩm thực vùng miền Tổ Quốc.

II. Nguyên liệu để nấu cháo lươn Nghệ An

– 500gr lươn đồng
– 100gr gạo tẻ
– 50gr gạo nếp
– 30gr củ nghệ tươi
– 15gr củ nén (có thể thay bằng tỏi)
– 50gr tía tô
– 50gr rau răm
– Hành lá, 2 nhánh gừng
– 2 lít nước
– Gia vị cần có: dầu điều, muối, hạt nêm, đường, dầu ăn, ớt bột(có thể thay bằng ớt tươi)
Lưu ý khi mua nguyên liệu
Chọn gạo nấu chao nên chọn loại ngon để chao được sánh đặc, mịn khi nấu.
Lươn chọn loại lươn đồng, chỉ cần chọn con vừa, mình thon, không cần con quá béo.

III. Các bước nấu cháo lươn Nghệ An

Bước 1: Xử lý lươn

Lươn các bạn rửa sạch với nước. Xóc chút muối và chanh để loại bỏ nhớt bám trên thân lươn. Mổ bụng bỏ hết ruột và phần đầu lươn.
Đem lươn đi luộc với gừng với hành lá khử mùi tanh rồi để nguội.
Khi lươn đã nguội, lọc hết phần thịt lươn. Xương lươn để lại dùng để nấu cháo. Bạn chỉ nên để lại phần xương dài của lươn. Những mảnh xương nhỏ nên bỏ để tránh hóc trong quá trình ăn.

Bước 2: Nấu cháo

Gạo rửa qua với nước để loại bỏ bụi bám trên gạo. Sau đó đem rang qua gạo cho hơi vàng. Khi nấu sẽ ra màu cháo đẹp hơn.
Trút phần nước đã ninh xương lươn vào gạo đã rang. Cho lửa vừa để gạo được nở bung. Vớt hết phần bọt trên mặt nồi. Khuấy đều tay để hạt gạo va vào thành nồi giúp nồi cháo được sánh và mịn hơn. Tiếp tục ninh cháo với lửa nhỏ để cháo được sánh nhất. Nêm vào nồi cháo ít muối, hạt nêm, bột ngọt sao cho cháo có vị mặn nhẹ, vừa ăn.

Bước 3: Xào thịt lươn

Nghệ rửa sạch, cạo vỏ, giã lấy nước cốt. Bạn có thể sử dụng bột nghệ để thay thế. Tuy nhiên nghệ tự nhiên màu lươn sau khi xào sẽ đẹp hơn, vị cũng thơm và lươn cũng ngọt hơn.
Hành tím bóc bóc vỏ, rửa sạch đập dập hoặc cắt lát.
Nhặt rau răm, hành lá thái nhỏ để sau cùng ăn kèm với cháo.
Bắc chảo lên bếp, cho dầu ăn. Phi thơm hành tím, cho lươn vào xào đảo đều tay. Thêm nước cốt nghệ đã chuẩn bị, thêm ít muối, bột ngọt, ớt bột. Đảo đều thêm 5p nữa cho thịt lươn ngấm đều gia vị rồi tắt bếp. Không nên xào lươn với lửa quá lớn như vậy lươn sẽ khô và không ngấm được gia vị nêm vào.
Trong khi đó, bạn có thể pha nước chấm để cho vào cháo lươn tăng thêm mùi vị. Rất đơn giản chỉ cần 3 thìa nước mắm ít ớt thêm vào là ta đã có một bát chấm lươn.

Bước 4: Hoàn thành món ăn

Khi cháo đã chín, ta có thể ngửi được mùi thơm và nhìn thấy độ sánh mịn của cháo thì múc cháo ra tô.
Thêm phần thịt lươn đã xào cùng với đó là rưới lên bát cháo nước mắm đã pha. Ăn cùng với tiêu rau răm và hành lá sẽ giúp cháo tăng thêm hương thơm và mùi vị. Người Nghệ An khi ăn cháo lươn thường sẽ ăn cùng với bánh mì hoặc bánh đa.
Vị thơm, sánh mịn của cháo, vị dai dai, béo ngậy của lươn. Hòa quyện cùng một chút rau thơm đã tạo nên một hương vị không thể lẫn vào được.

Có lẽ vì thế mà những ai đã từng đặt chân lên xứ Nghệ khi thưởng thức món ăn này đều mang một cảm giá khó quên. Cháo lươn Nghệ An đã đi vào tâm hồn của người con đất Nghệ. Là món ăn tinh thần không thể thiếu mỗi khi về thăm nhà. Hương vị mộc mạc, giản dị cùng cách nêm nếm khéo léo, cháo lươn Nghệ An cũng chỉ là đặc sản của con người đất Nghệ mà thực khách trong và ngoài nước cũng rất háo hức khi thưởng thức món cháo đặc biệt này.